عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله در گفت و گو با خبرگزاری دانا:
دکتر مهدی زارع در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) گفت: رانش زمین معمولا یک پدیده دامنه ای است. یعنی در اکثر مواقع باید شیبی وجود داشته باشد و دلیلی برای حرکت موادی که در دامنه هستند به وجود آید. این دلیل حرکت می تواند از بارندگی یا زمین لرزه و گاهی هم عوامل ثانویه مثل حفر ترانشه یا ساخت جاده و ساختمان باشد. شیبی که به خودی خود امکان حرکت نداشته ولی بشر با تحرکاتی که می کند، دامنه ای را لغزنده کرده و باعث می شود که رانش اتفاق بیفتد.
زارع افزود: مناطقی که ممکن است بیشتر این اتفاق بیفتد، مناطق کوهستانی است. مثلا در مناطق دشت خوزستان انتظار ندارید که رانش زمین اتفاق بیفتد ولی در رشته کوه های البرز اگر از ابتدای جاده هراز به سمت جاده آمل حرکت کنید، هم امکان و پتانسیل رخداد لغزش را داریم و هم اینکه لغزش های فراوان می بینیم. یعنی از کنارگذر تونل جاجرود یک لغزش بزرگ هست با ابعاد حدود 200 متر در 100 متر تا جلوتر در مبارک آباد آبعلی که لغزشی به ابعاد 500 متر در 700 متر وجود دارد تا لغزش بزرگ کهرود که حدود یک کیلومتر مواد جا به جا شده.
عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله در ادامه یادآور شد: در شمال تهران 7 لغزش بزرگ دامنه شناسایی شده که برای لغزش های کوچک معمولا عوامل ساده ای مثل حفر ترانشه و ریزش معمولی در فصل بارندگی و تغییر آب و هوا و حتی زلزله های کوچک موثرند اما وقتی لغزش های بزرگ رخ می دهد در مناطقی که معمولا روی گسل هستند به دلیل زلزله های بزرگ اتفاق می افتد.. نمونه اش در شمال رودبار در زلزله 30 خرداد 69 منجیل، روستای فتلک حرکت کرد و آمد روی روستای مجاور و 250 نفر در جا دفن شدند. یعنی عین همین لغزش بدخشان افغانستان که چندی پیش اتفاق افتاد را در ابعاد کوچکتر در زلزله منجیل تجربه کردیم.
زارع لغزش های زمین را به 5 دسته مهم تقسیم کرد و گفت: این 5 دسته عبارتند از افتادن مانند سنگ افت، غلتش یعنی غلتیدن سنگ ها در دامنه ها، لغزش که معروف ترین نوع است و همه به عنوان زمین لغزش می شناسند، گسترش به معنای گسترده شدن دامنه، جریان که معمولا زمانی اتفاق می افتد که خاک های نرم و رونده وجود دارند که می توانند به دلیل تحریک در اثر لغزش یا زلزله، حرکت بزرگ دامنه ای رخ دهد. در ماه های اخیر 2 نمونه مهم در دنیا اتفاق افتاد یکی در سیاتل آمریکا و دیگری در بدخشان افغانستان.
وی افزود: بزرگترین لغزش شناخته شده در ایران لغزش سیمره است در کویرکوه که حدود 16 کیلومتر پهنا دارد و حدود 12 کیلومتر حرکت مواد و یکی از بزرگترین لغزش ها در دنیاست. البته زمان وقوع آن را کسی نمی داند و حدس زده می شود که حدود 10 هزار سال قبل این حرکت اتقاق افتاده باشد. لغزش بزرگ معروف دیگر لغزش لاسم است که سال 1363 اتفاق افتاد و کسی را نکشت ولی در کنار دریاچه لاسم اتفاق افتاد.