حجت الاسلام والمسلمین پناهیان:
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با بیان اینکه عبور از علایق پایین و رسیدن به علایق بالا، «رنج» نام دارد گفت: مدرسه جای آشنا شدن دانش آموز با مفهوم رنج است.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) سومین کارگاه دانش افزایی مجتمع آموزشی امام صادق علیه السلام با موضوع تربیت دینی روز شنبه گذشته در محل دبستان پسرانه امام صادق علیه السلام برگزار شد.
در این جلسه، حجت الاسلام و المسلمین پناهیان گفت: ابتدا باید بدانیم یافته های تعلیم و تربیتی خود را تنظیم کنیم و ببینیم آیا در این شبکه، محور خاصی به عنوان هسته مرکزی وجود دارد یا نه؟
وی افزود: تا آنجا که من می دانم هدف مجتمع آموزشی امام صادق علیه السلام تربیت افراد عالم، مهذب و انقلابی است. حالا باید دید رابطه این سه مفهوم چیست؟ و آیا بین آنها می توان یک محور مشترک پیدا کرد. پاسخ به این سوالات وقتی میسر است که تفکر نظام مند داشته باشیم.
پناهیان ادامه داد: این نکته را پیش فرض می گیریم که اهداف تعلیم و تربیت را باید مهندسی کرد که بر اساس آن یک مفهوم، مرکزی می شود و بقیه زیرمجموعه آن. به عنوان مثال، نماز در برخی مدارس اسلامی در جایگاه درست خود قرار ندارد تا کارکردی که قرآن برایش طراحی کرده (پیش گیری از فحشا و منکرات) را انجام دهد.
این استاد حوزه گفت: از نظر قرآن چیزی مهم است که با تلاش به دست بیاید پس اگر دانش آموزی وارد مدرسه شد و به علت سرشت و ویژگی های شخصیتی اش، مثلا متواضع بود نمی توان او را بااخلاق دانست چراکه او چیزی را خود، به دست نیاورده است. از دید قرآن، تلاش انسان برای رسیدن به ملکات مهم است.
وی تاکید کرد: آنچه امروز به عنوان اخلاق مطرح می شود، صرفا نگاه ابزاری به انسان است. به این معنا که بررسی می کند یک فرد از جنبه ژنتیکی به چه دردی می خورد تا او را در همان جا به کار گیرند.
پناهیان تصریح کرد: مهمترین ویژگی انسان این است که علایق مزاحمی دارد؛ تضادی که او را بر سر 2 راهی انتخاب قرار می دهد. در اینجا اراده و ارزیابی لازم است وگرنه او یا حیوان بود یا فرشته. همین انتخاب است که بستر پدید آمدن عقل را فراهم می کند.
وی در ادامه گفت: اگر از 2 علاقه انسان، یکی بالاتر و دیگری پایین باشد، مساله انتخاب مطرح می شود. خداوند علایق بالایی را در پرده حجاب قرار می دهد و علاقه پایینی را آشکار تا انسان بتواند خود را به بالا برساند. بنابراین یک کار آموزشگاه این است که در خدمت این هدف باشد. با این رویکرد دیگری نهادی به نام «معاونت تربیتی» نخواهیم داشت چراکه معلم ریاضی همانقدر در تربیت اهمیت دارد که معلم دینی.
این پژوهشگر مسایل اسلامی افزود: عبور از علایق پایین و رسیدن به علایق بالا، «رنج» دارد. در قرآن آمده است که «لقد خلقنا الانسان فی کبد» یعنی آدمی را در رنج آفریدیم. نامه 31 نهج البلاغه هم ناظر به این مفهوم است؛ مفهومی که در 12 سال دوره مدرسه، از فضای آموزشی ما غایب است حال آنکه مدرسه جای آشنا شدن دانش آموز با مفهوم «رنج» است به جای اینکه به دروغ بگوییم تو به همه آرزوهایت خواهی رسید! این ادبیات را باید کنار گذاشت.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان در ادامه افزود: وظیفه بعدی یک مدرسه خوب این است که به فرد یاد دهد که او باید به طور اختیاری این رنج را انتخاب کند. پس باید نظام تشویق و تنبیه را در مدارس تغییر داد.
پناهیان تاکید کرد باید مراقب بود که نیت دانش آموز از مثلا درس خواندن چیست؟ آیا می خواهد درس بخواند به خاطر حسادت ورقابت و...؟ پس باید مواظب باشیم تا او مبادا تمایلات پایین را کنار بگذارد اما نه به قصد رسیدن به یک تمایل بالا بلکه با هدف دست یابی به تمایل پایین دیگری.
وی تصریح کرد: این امر چیزی جز همان مفهوم مبارزه با هوای نفس نیست. عالم و انقلابی بودن نیز در این راستا تعریف می شود چراکه علم ابزاری است برای رسیدن به آگاهی و در عین حال وسیله ای برای ریاضت است. ، این درس های خشک و بی روح نیز ابزار ریاضت است.
پناهیان افزود: به یاد داشته باشید که بچه ها خیلی اوقات با هوای نفس دینداری می کنند وقتی که مثلا با هدف جایزه و... در نماز شرکت می کنند.
وی به راهکارهای تربیتی نیز اشاره کرد و گفت: امام صادق علیه السلام فرمود بچه را ادب کنید. ادب در اینجا یعنی ارایه برنامه ای به فرزند که بداند هرکاری بخواهد نمی تواند انجام دهد. در این تعریف والدین هم باید آموزش ببینند چراکه از 7 سالگی، خانه باید نظام مند وبراساس نظم اداره شود. اگر خانواده همکاری نکند، امکان موفقیت وجود ندارد.
این استاد حوزه، مبارزه با هوای نفس را اهم فعالیت های مدرسه دانست و گفت: امروز مهمترین مشکل جوانان، راحت طلبی است که روزی در سخنرانی در بیت رهبری و در حضور مقام معظم رهبری، برای این حل این معضل من دو راه پیشنهاد دادم که عبارت اند از: ورزش و تحصیل. رهبر معظم انقلاب بعدا فرمودند نماز را هم اضافه کن.
پناهیان در پایان افزایش آداب و تشریفات را راهکاری خوب برای تقویت نظم (که به فرموده حضرت علی کلید هر حرکتی است) دانست و گفت: مثلا چرا نباید دانش آموز در پایان کلاس هم به احترام معلم از جا برخیزد؟ هرچقدر این آداب افزایش یاید ما به هدف خود نزدیک تر می شویم.
در این جلسه، حجت الاسلام و المسلمین پناهیان گفت: ابتدا باید بدانیم یافته های تعلیم و تربیتی خود را تنظیم کنیم و ببینیم آیا در این شبکه، محور خاصی به عنوان هسته مرکزی وجود دارد یا نه؟
وی افزود: تا آنجا که من می دانم هدف مجتمع آموزشی امام صادق علیه السلام تربیت افراد عالم، مهذب و انقلابی است. حالا باید دید رابطه این سه مفهوم چیست؟ و آیا بین آنها می توان یک محور مشترک پیدا کرد. پاسخ به این سوالات وقتی میسر است که تفکر نظام مند داشته باشیم.
پناهیان ادامه داد: این نکته را پیش فرض می گیریم که اهداف تعلیم و تربیت را باید مهندسی کرد که بر اساس آن یک مفهوم، مرکزی می شود و بقیه زیرمجموعه آن. به عنوان مثال، نماز در برخی مدارس اسلامی در جایگاه درست خود قرار ندارد تا کارکردی که قرآن برایش طراحی کرده (پیش گیری از فحشا و منکرات) را انجام دهد.
این استاد حوزه گفت: از نظر قرآن چیزی مهم است که با تلاش به دست بیاید پس اگر دانش آموزی وارد مدرسه شد و به علت سرشت و ویژگی های شخصیتی اش، مثلا متواضع بود نمی توان او را بااخلاق دانست چراکه او چیزی را خود، به دست نیاورده است. از دید قرآن، تلاش انسان برای رسیدن به ملکات مهم است.
وی تاکید کرد: آنچه امروز به عنوان اخلاق مطرح می شود، صرفا نگاه ابزاری به انسان است. به این معنا که بررسی می کند یک فرد از جنبه ژنتیکی به چه دردی می خورد تا او را در همان جا به کار گیرند.
پناهیان تصریح کرد: مهمترین ویژگی انسان این است که علایق مزاحمی دارد؛ تضادی که او را بر سر 2 راهی انتخاب قرار می دهد. در اینجا اراده و ارزیابی لازم است وگرنه او یا حیوان بود یا فرشته. همین انتخاب است که بستر پدید آمدن عقل را فراهم می کند.
وی در ادامه گفت: اگر از 2 علاقه انسان، یکی بالاتر و دیگری پایین باشد، مساله انتخاب مطرح می شود. خداوند علایق بالایی را در پرده حجاب قرار می دهد و علاقه پایینی را آشکار تا انسان بتواند خود را به بالا برساند. بنابراین یک کار آموزشگاه این است که در خدمت این هدف باشد. با این رویکرد دیگری نهادی به نام «معاونت تربیتی» نخواهیم داشت چراکه معلم ریاضی همانقدر در تربیت اهمیت دارد که معلم دینی.
این پژوهشگر مسایل اسلامی افزود: عبور از علایق پایین و رسیدن به علایق بالا، «رنج» دارد. در قرآن آمده است که «لقد خلقنا الانسان فی کبد» یعنی آدمی را در رنج آفریدیم. نامه 31 نهج البلاغه هم ناظر به این مفهوم است؛ مفهومی که در 12 سال دوره مدرسه، از فضای آموزشی ما غایب است حال آنکه مدرسه جای آشنا شدن دانش آموز با مفهوم «رنج» است به جای اینکه به دروغ بگوییم تو به همه آرزوهایت خواهی رسید! این ادبیات را باید کنار گذاشت.
حجت الاسلام والمسلمین پناهیان در ادامه افزود: وظیفه بعدی یک مدرسه خوب این است که به فرد یاد دهد که او باید به طور اختیاری این رنج را انتخاب کند. پس باید نظام تشویق و تنبیه را در مدارس تغییر داد.
پناهیان تاکید کرد باید مراقب بود که نیت دانش آموز از مثلا درس خواندن چیست؟ آیا می خواهد درس بخواند به خاطر حسادت ورقابت و...؟ پس باید مواظب باشیم تا او مبادا تمایلات پایین را کنار بگذارد اما نه به قصد رسیدن به یک تمایل بالا بلکه با هدف دست یابی به تمایل پایین دیگری.
وی تصریح کرد: این امر چیزی جز همان مفهوم مبارزه با هوای نفس نیست. عالم و انقلابی بودن نیز در این راستا تعریف می شود چراکه علم ابزاری است برای رسیدن به آگاهی و در عین حال وسیله ای برای ریاضت است. ، این درس های خشک و بی روح نیز ابزار ریاضت است.
پناهیان افزود: به یاد داشته باشید که بچه ها خیلی اوقات با هوای نفس دینداری می کنند وقتی که مثلا با هدف جایزه و... در نماز شرکت می کنند.
وی به راهکارهای تربیتی نیز اشاره کرد و گفت: امام صادق علیه السلام فرمود بچه را ادب کنید. ادب در اینجا یعنی ارایه برنامه ای به فرزند که بداند هرکاری بخواهد نمی تواند انجام دهد. در این تعریف والدین هم باید آموزش ببینند چراکه از 7 سالگی، خانه باید نظام مند وبراساس نظم اداره شود. اگر خانواده همکاری نکند، امکان موفقیت وجود ندارد.
این استاد حوزه، مبارزه با هوای نفس را اهم فعالیت های مدرسه دانست و گفت: امروز مهمترین مشکل جوانان، راحت طلبی است که روزی در سخنرانی در بیت رهبری و در حضور مقام معظم رهبری، برای این حل این معضل من دو راه پیشنهاد دادم که عبارت اند از: ورزش و تحصیل. رهبر معظم انقلاب بعدا فرمودند نماز را هم اضافه کن.
پناهیان در پایان افزایش آداب و تشریفات را راهکاری خوب برای تقویت نظم (که به فرموده حضرت علی کلید هر حرکتی است) دانست و گفت: مثلا چرا نباید دانش آموز در پایان کلاس هم به احترام معلم از جا برخیزد؟ هرچقدر این آداب افزایش یاید ما به هدف خود نزدیک تر می شویم.
