چه اسکاتلند مستقل شود چه نه، لندن بازنده است

گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - هوای جزیره این روزها توفانی است و موج های سرکش دریا می تواند هر قایقی را به صخره کوبیده یا هر ساحل نشینی را با خطر یک سونامی روبه رو کند.

در این دریای توفانی، کشتی 300ساله سلطنتی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر، پس از فروپاشی امپراتوری آنگلاساکسون و پایان دوران استعمار، امروز بیش از هر زمانی در معرض آسیب یا به گل نشستن است.

با نزدیک شدن به موعد برگزاری همه پرسی استقلال اسکاتلند، در روز 18سپتامبر، حامیان و مخالفان با تشکیل کمپین آری و نه، زلزله به راه انداخته اند که رهبران سه حزب عمده بریتانیا با تمام اختلافات خود، به دلیل شکاف در ستون های این خانه از ترس زیر آوار ماندن، سرآسیمه با ترک کاخ «وست مینستر» رهسپار شهر ادینبورگ، پایتخت اسکاتلند شده اند.

ترانزیت سیاسی «دیوید کامرون، نیک کلک و اد میلیبند» رهبران احزاب ائتلافی محافظه کار و لیبرال دموکرات و حزب اپوزیسیون کارگر با حضور در اسکاتلند برای تاثیرگذاری بر رای دهندگان پس از آنکه آخرین نظرسنجی ها نشان از رقابت شانه به شانه آرای استقلال طلبان و وحدت گرایان داد، گویای صدای زنگ خطری است که هم اکنون بیخ گوش بریتانیای متحد به صدا درآمده است.

فرجام این همه پرسی چنانچه اکثریت به استقلال رای دهند، معادل یک تجزیه ارضی و سقوط شاخص های سیاسی، اقتصادی و نظامی است که بدون شک موقعیت هژمونیک و جایگاه ژئوپلیتیک بریتانیا را به میزان زیادی کاهش خواهد داد.

در صورت ختم به خیرشدن این غایله برای رهبران جزیره و شکست استقلال طلبان نیز به دلیل قول هایی که رهبران هر سه حزب عمده بریتانیا به مردم اسکاتلند جهت اعطای اختیارات سیاسی- اقتصادی بیشتر به آنان داده اند، در جای خود برای آینده می تواند موقعیت لندن را در مقابل دیگر اجزای تشکیل دهنده کشور سلطنتی متحد بریتانیا همچون اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تنزل دهد.

بررسی آماری شاخص های اقتصادی، جغرافیایی و جمعیتی بریتانیای کنونی در مقابل وضعیتی که اسکاتلند از این مجموعه جدا شود به خوبی نشان می دهد که با از دست دادن حدود 9درصد از حجم اقتصاد، 32درصد از قلمرو ارضی و هشت درصد از جمعیت، مرکزنشینان در لندن نه تنها به لحاظ داخلی به شدت لاغرتر می شوند که در حوزه خارجی نیز باید تنزل جایگاه خود در مقابل رقبای اروپایی چون آلمان و فرانسه را شاهد باشند.

همچنین با توجه به اینکه عمده منابع نفت و گاز بریتانیا در قلمرو ارضی اسکاتلند قرار دارد، در وضعیت جدایی این بخش، تا حدودی استقلال انرژی جزیره به خطر افتاده و از این پس باید به یک وارد کننده عمده نفت تبدیل شود.

از آنجا که تقسیم کرسی های پارلمان اروپایی به نسبت جمعیت هر کشور تنظیم شده است در چنین شرایطی در تجدیدنظری که انجام می گیرد سهم لندن کاهش یافته و فاصله آن با برلین و پاریس بیشتر خواهد شد.

به همین دلیل، اهمیت حفظ یکپارچگی بریتانیا هم اکنون برای رهبران لندن بیش از پیش خود را به رخ می کشد چراکه تبعات جدایی بخشی از قلمرو که اتفاقا به لحاظ جغرافیا و اقتصاد از موقعیت ویژه برخوردار است، می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای بر وضعیت بریتانیا بگذارد.

سیاست تطمیع و تهدیدی که در آستانه برگزاری همه پرسی استقلال از سوی لندن جهت اعطای اختیارات بیشتر به پارلمان محلی و نهادهای بزرگ اقتصادی چون «بانک سلطنتی اسکاتلند و گروه بانکی لویدز» که برای خروج از اسکاتلند مستقل هم اینک به راه افتاده در همین چارچوب قابل توجیه است.

با توجه به نزدیکی آرای حامیان و مخالفان استقلال اسکاتلند و عکس العمل نیروهای پیرامونی حول این موضوع تا روز آخر و تا زمان شمارش آخرین رای صندوق ها نمی توان به صورت قاطع نسبت به نتیجه همه پرسی اظهارنظر علمی انجام داد.

این مبارزه از نوع همان نبردهای گلادیاتوری است که هرکدام از طرفین دعوا برای نجات خویش تا آخرین لحظه تلاش خواهند کرد و از همه امکانات موجود خویش بهره خواهند برد.

اما در این بین از هم اکنون می توان دید که آرایش موافقان و مخالفانی که به مرحله تصمیم گیری رسیده اند تا حدود زیادی به هم نزدیک است و این آرای خاکستری و رای دهندگان مردد هستند که نتیجه نهایی را تعیین می کنند.

 از آنجا که گفته می شود حدود 18درصد از مردم اسکاتلند هنوز تصمیم خود را برای رای آری یا نه، نگرفته اند برای هر دو جناح، میزان تاثیرگذاری بر این طیف، از اهمیت تعیین کننده ای برخوردار خواهد بود.

معمولا در همه انتخابات ها حاملان آرای خاکستری و مردد نیز در دو گروه متفاوت و تا حدودی متضاد تقسیم بندی می شوند.

گروه اول آنانی که هنوز به اهمیت رای خود در نتیجه کارزار واقف نیستند و انفعال خود را هم راستا با وضعیت موجود می دانند، هستند. این گروه از رای دهندگان در روزهای پایانی چنانچه وضعیت را دگرگون و شرایط موجود را در حال تغییر ببینند با یک عکس العمل دفعی به طرف سبد رای مخالفان تغییر، حرکت خواهند کرد.

گروه دوم از این طیف خاکستری آن دسته از رای دهندگان بالقوه اند که به لحاظ درک و خوانش ضدسیستمی خود در حالت وضعیت اپوزیسیونی، حتی صندوق رای را نیز چندان برای احقاق مطالبات خود مشروع نمی دانند. بخشی از این گروه نیز در طی روزهای پایانی و زمانی که بحث تغییر موقعیت از حساسیت بیشتری برخوردار می شود در آخرین لحظات به نفع حامیان تغییر به میدان خواهند آمد.

تحرکات فعلی رهبران لندن نشین و حزب استقلال اسکاتلند به رهبری الکس ساموند در دو مسیر کاملا متفاوت جذب حداکثری از میان همین آرای خاکستری و مردد خواهد بود و معمولا رخدادهای روزهای پایانی همچون مناظرات تلویزیونی، تهدید و تطمیع، تبلیغات و یارگیری های سیاسی، بیش از همه در میان این طیف بازخورد و تاثیر تعیین کننده دارد.

نکته مهمی که کمتر به آن پرداخته شده است؛ تاثیر استقلال اسکاتلند بر فضای سیاسی بریتانیا در فردای این همه پرسی است.

از آنجا که اسکاتلند همیشه و به خصوص در طول 50سال گذشته تا سال 2012 میلادی، همواره حیاط خلوت و نقطه قوت حزب کارگر بوده است، جدایی این بخش از کشور می تواند آرایش نیروهای سیاسی در بریتانیا را به زیان این حزب و به نفع محافظه کاران رقم بزند.

مهم ترین موردی که هم اکنون برای حزب محافظه کار در صورت استقلال اسکاتلند می تواند مطرح باشد به این دلیل است که هم اینک دولت حاکم در دست ائتلاف به رهبری آنان بوده و در دوران نخست وزیری دیوید کامرون اتفاق خواهد افتاد.

بدون شک این تجزیه کشور در این زمان در کارنامه حزب محافظه کار و نخست وزیر ثبت خواهد شد و شاید در کوتاه مدت بزرگ ترین قربانی آن کامرون باشد که احتمالا زیر فشار افکارعمومی مجبور به ترک مسند خود خواهد شد.

به همین دلیل سود و زیان مشترک هر سه حزب عمده بریتانیا درخصوص استقلال اسکاتلند است که هریک به دلایل خاص خود در کنار دیگری رهسپار ادینبورگ شده اند تا به مردم اسکاتلند بگویند ما یک خانواده مشترک هستیم، یا جدایی شما دل ما را می شکند.

بدون شک در صورت استقلال اسکاتلند، این کشور جدیدالتاسیس در ازای امتیازاتی که به دست می آورد یک سری از امکانات کنونی خود را نیز از دست می دهد که در برآیند نهایی نگاه رای دهندگان در روز 18سپتامبر به این معادله سود و زیان تعیین کننده نتیجه بازی خواهد بود.

منبع: شرق