روزی باید مشکلات ایران و آمریکا حل وفصل شود / تحریم هم برای تحریم کننده و هم برای تحریم شونده، دردناک خواهد بود

حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی که برای حضور در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می برد، عصر سه شنبه با «چارلی رز» مجری شبکه pbs آمریکا گفت و گو کرد.

وی در پاسخ به سووالی درباره رابطه ایران و آمریکا، گفت: اگرچه بین آمریکا و ایران در طول سی و چند سال گذشته، «تنش» و «تخاصم» فراوانی بوده است اما باید روزی این مشکلات حل وفصل شود؛ معتقد نیستیم که بین ایران و آمریکا همیشه باید این فاصله، شکاف، اختلاف و تنش وجود داشته باشد و این به نفع دو ملت نیست.

رییس جمهوری در پاسخ به سوالی مبنی بر گمانه زنی ها برای مذاکره بین ایران و آمریکا، خاطرنشان کرد: اکنون بین ایران و آمریکا مذاکرات مستقیم هم است و در زمینه هسته ای دو وزیر خارجه با یکدیگر گفت وگو می کنند؛ یک روز ممکن است لازم باشد که در سطح بالاتر نیز گفت وگو شود؛ پس ابتدا باید ببینیم که چه زمانی و در چه شرایطی و با چه موضوعی این گفت وگو می تواند مفید انجام شود.

تحریم ها یک شمشیر دو لبه است
روحانی با اشاره به فشار بر مردم بخاطر تحریم نامشروع ایران، گفت: همزمان این فشار به طرف مقابل نیز وارد می شود چون تحریم یک شمشیر دو لبه است و هم برای تحریم کننده و هم برای تحریم شونده، دردناک خواهد بود.

رییس جمهوری، تحریم را راه غلط، ظالمانه و نادرست خواند و تصریح کرد: تحریم به جنبه های انسانی بسیار صدمه وارد کرد اما مردم ایران در برابر فشار تحریم ها تسلیم نشدند و برای حق خود ایستادگی کردند.

روحانی با بیان اینکه «راه حل وفصل مشکلات بین دو کشور میز مذاکره است و نه استفاده کردن از ابزار نادرست»، تاکید کرد: بین ایران و آمریکا مسایل بسیار زیادی وجود دارد که اگر روزی قرار باشد مذاکره در سطح بسیار بالایی صورت گیرد، باید مقدمات لازم فراهم شود؛ این درحالی است که امروز نه تنها مقدمات این مذاکرات بلکه دستور مذاکرات در دو طرف نیز مهیا نیست.

رییس جمهوری افزود: باید به آینده ای نگاه کنیم که نفع دو ملت و نفع دو کشور در آن بهتر ترسیم شود؛ نه مردم ایران و نه مردم آمریکا، کار نمایشی را دوست ندارند بلکه می خواهند مساله حل شود؛ بنابراین بحث درباره مذاکره را بگذاریم برای زمانی که در آن زمان، مذاکره بتواند برای حل مشکل مفید باشد. ما هم اهل دیدارهای نمایشی نیستیم و آن را مفید نمی دانیم.

رییس شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: در جنگ هشت ساله علیه ایران، آمریکایی ها رفتار درستی از خود نشان نداده و از متجاوز حمایت کردند و تا امروز در مسایل مختلف اعم از تحریم غیرقانونی علیه ملت ما، اقدام کرده اند. این رفتارها نمی تواند در کم شدن فاصله ها مفید باشد بلکه فاصله ها را زیاد می کند؛ این درحالی است که باید فاصله ها را کم و حسن نیت نشان دهیم. اگر هر زمانی دولت و سیاسیون آمریکا این تصمیم را بگیرند که واقعیت های کشور ایران و حقوق ملت ایران را بپذیرند، حتماً شرایط عوض خواهد شد.

روحانی با بیان اینکه «اگر در دو طرف اراده جدی وجود داشته باشد، توافق در دسترس است»، خاطرنشان کرد: از طرف جمهوری اسلامی ایران حتماً اراده جدی برای دستیابی به توافق وجود دارد تا بتوانیم موارد مورد اختلاف نظر را حل وفصل کنیم اما این اراده جدی باید در طرف مقابل هم وجود داشته باشد؛ خیلی نباید شعار دهیم که ما پیروزیم یا آن یکی پیروز است؛ بلکه در این مذاکره می خواهیم منافع همه ملت ها تضمین شود و معاهدات بین المللی مبنا قرار گیرد و در این صورت طی همین دو ماه باقیمانده نیز قادر به حل وفصل موضوعات هستیم.

باید حقوق ایران مشابه حقوق همه کشورهای عضو NPT باشد
رییس جمهوری در تشریح ابعاد «برد – برد» در رابطه ایران و آمریکا، این ابعاد را خیلی روشن قلمداد کرد و گفت: همان طور که در مقررات بین المللی آمده است، ایران باید از همه تکنولوژی های صلح آمیز برخوردار باشد، تبعیضی وجود نداشته باشد و حقوق برای ایران مشابه حقوق همه کشورهای عضو NPT باشد و همچنین اعتماد در دو طرف بوجود آید تا شرایط اطمینان بخش تری برای هر دو طرف رقم بخورد و طرف مقابل نیز مطمئن باشد که در این مسیر انحرافی رخ نخواهد داد.

رییس جمهوری افزود: آنچه ایران می خواهد، این است که بتوانیم انرژی های متنوع در اختیار داشته باشیم و مثلا برق مان را از راه های مختلف به دست آوریم. ایران در حال حاضر دارای یک نیروگاه اتمی در بوشهر است و در حال مذاکره با روسیه برای انعقاد قرارداد جدید جهت نیروگاه جدید هستیم. ایران می خواهد هم در ساخت نیروگاه به تدریج خودکفا شود و هم در زمینه تأمین سوخت نیروگاه روی پای خود بایستد و حداقل بتوانیم سوخت نیروگاه بوشهر و نیروگاه تهران که در پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد را تأمین کنیم.

هیچ گروه تروریستی با بمباران هوایی از بین نمی رود
روحانی در پاسخ به سووال نماینده شبکه pbs درباره بمباران اخیر سوریه گفت: برای ما روشن نیست که هدف مقامهای آمریکایی از بمباران سوریه چیست؛ آیا گرفتار فشار افکار عمومی شده اند و می خواهند نمایشی عمل کنند یا فکر می کنند با چند بمباران می توانند به تروریسم لطمه بزنند و آنها را از بین ببرند.

رییس جمهوری افزود: اما می دانیم که هیچ گروه تروریستی با بمباران هوایی از بین نمی رود. راه مبارزه با تروریسم این نیست که یک گروه تروریستی را در برابر یک گروه تروریستی دیگر ایجاد کنند؛ این اشتباهاتی بوده که در این سال ها وجود داشته و دوباره دارد تکرار می شود؛ آنها که تا کنون با تسلیح گروه های تروریستی در صدد رسیدن به اهداف شان بوده اند، اشتباه کرده اند و اگر این کار را ادامه دهند، یعنی اشتباه خود را تداوم بخشیده اند.

روحانی، بمباران در خارج از چارچوب قواعد بین المللی را محکوم دانست و گفت: اگر به فرض هم هدف از این بمباران، مبارزه با تروریست ها باشد، این کار بدون اجازه و بدون هماهنگی با دولت آن کشور، خلاف است. یک وقت ممکن است دولت سوریه درخواست کمک کند اما یک وقت هم دولتی به خود اجازه می دهد کشوری دیگر را مورد بمباران قرار دهد.

روحانی تأکید کرد: بدون درخواست یک دولت، معنا ندارد دولتی دیگر وارد فضای آن کشور شود. تردیدی نیست که اگر کسی بخواهد وارد فضای کشوری شود یا عملیاتی انجام دهد باید با اجازه دولت آن کشور باشد.

رییس جمهوری خاطرنشان کرد: سه سال است که گروه های تروریستی در سوریه، مردم زیادی را کشته اند، روستاهای زیادی را تصرف کرده اند و برخی شهرها را گرفته اند؛ آمریکا چرا الآن به فکر عکس العمل در برابر تروریست ها در سوریه افتاده است؟

روحانی از کمک‎ های مالی، تسلیح نمودن به انواع سلاح ها، ایجاد فضای عبور و مرور برای تروریست ها و تشویق تروریسم در برخی رسانه ها، به عنوان شیوه های مختلف حمایت برخی کشورها از تروریسم نام برد و خاطرنشان کرد: نه تنها برخی کشورهای منطقه بلکه برخی کشورهای غربی نیز از گروه های تروریستی حمایت می کردند که خود آمریکا نیز حامی آنها بود.

رییس جمهوری افزود: حامیان تروریسم، وقتی هدفی مانند سرنگونی یک ملت برایشان اهمیت پیدا می کند، از هر وسیله ای برای هدف خود استفاده می کنند در حالی که این وسیله در آینده بر علیه خودشان به کار می رود. کشورهای متعددی بودند که با دولت حاکم در سوریه مخالف بودند و فکر می کردند با حمایت از تروریست ها می توانند موفق شوند؛ اما آنها در محاسبات خود اشتباه کردند.

روحانی، راندن تروریست ها از یک کشور و دفع خطر توحش آنها را تنها از راه هماهنگی با دولت مرکزی آن کشور ممکن دانست و گفت: چه دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، واقعیت را نمی توان تغییر داد و بر مبنای واقعیت باید برای اهداف مشروع برنامه ریزی کنیم. نمی توان در یک کشور هم بر علیه گروه های تروریستی اقدام کرد و هم مرکزیت آن کشور را نپذیرفت؛ چون این می شود هرج و مرج.

مشروعیت هر کشور بر عهده مردم آن کشور است
وی افزود: همه کشورهایی که با دولت سوریه حرف می زنند و همه آنها که در سوریه سفارتخانه دارند، دولت سوریه را به رسمیت می شناسند. مگر مشروعیت دولت سوریه از بین رفته که کسی بخواهد آن را درست کند. مشروعیت هر دولت بر عهده آراء مردم آن کشور است، اگر روزی مشروعیت دولتی بخواهد سلب شود باید به واسطه آراء مردم آن کشور صورت گیرد.

رییس جمهوری درباره موضع جمهوری اسلامی ایران برای کمک به کشورها در زمینه مقابله با تروریسم، اظهار داشت: هر کشوری که یک گروه تروریستی در آن فعال است، در صورتی که دولت آن کشور از جمهوری اسلامی ایران درخواست کمک کند، علیه تروریست ها به آن دولت کمک می کنیم.

رییس جمهوری، تروریسم را خطری جدی برای همه کشورها دانست و اظهارداشت: تروریسم در یک منطقه ثابت باقی نمی ماند بلکه در حال حرکت است و مانند میکروب از یک جا به جای دیگر می رود. تا زمانی که یک میکروب در منطقه ای فعال است باید احتمال دهیم که این میکروب نقل مکان می کند.

روحانی افزود: زمانی می توانیم بگوییم که از شر تروریسم در امان هستیم که تروریست ها فضا را برای فعالیت خود مناسب نبینند؛ همچنین تا زمانی که فضا برای آنها مناسب است، می توانند برای همه کشورها به طور بالقوه خطرناک باشند.

رییس جمهوری درباره افراطی گری و خشونت در پوشش اسلام نیز هشدار داد و گفت: اسلام در منطقه بسیار پر جاذبه است و افرادی ممکن است از این جاذبه سوء استفاده کرده و از این طریق برای پوشاندن واقعیت خود استفاده کنند. در منطقه خاورمیانه بخاطر هژمونی و سلطه قدرت های بزرگ، جنگ ها و معضلاتی برای مردم ایجاد شده که منجر به ناامیدی بسیاری از جوانان نیز شده است و این ناامیدی مسیری است که ممکن است آنها را به سمت هر شعاری بکشاند. همیشه این طور است که از شعارهای خوب و سخنان حق، عده ای سوء استفاده می کنند؛ عده ای هم از نام اسلام دارند سواستفاده می کنند.

برای مقابله با خشونت باید از مسایل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی شروع کرد
روحانی با بیان اینکه باید ریشه های تروریسم را در مسایل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی کرد، یادآور شد: تروریسم را تنها نمی توان با سلاح یا بمب از بین برد؛ بلکه باید فکر خشونت را از ذهن جوانان از بین ببریم. برای مقابله با خشونت باید از مسایل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی شروع کرد چراکه گاهی عوامل اقتصادی ممکن است عامل مهمی برای دست زدن به خشونت باشد.

رییس جمهوری با تأکید بر اینکه مقابله با تروریسم نیازمند برنامه جامع است، گفت: اگر در مقابله با تروریسم به شاخ و برگ‎ ها بپردازیم و به ریشه ها توجه نکنیم، اگرچه شاخ و برگ را بچینیم اما رویش دوباره اتفاق می افتد.

روحانی در ادامه و در پاسخ به سوالی، تفرقه بین مذاهب را یکی از زمینه های توجیه نمودن ایجاد درگیری و خشونت قلمداد کرد و گفت: تفرقه بین مذاهب مختلف، یکی از وسایلی است که می تواند گروه های مختلف را به جان هم اندازد و روبروی هم قرار دهد. در منطقه خاورمیانه از قدیم معروف بوده که وقتی استعمار قصد ورود به یک کشور را داشته است، یکی از راه هایش تفرقه بین مذاهب و گروه های مذهبی بوده است.

رییس جمهوری تصریح کرد: آنها که به فکر تفرقه شیعه و سنی هستند، هم با شیعه و هم با اهل سنت و هم با حضور یک فرهنگ دینی در جوامع مخالف هستند، در حالی که واقعیت این است که شیعه و سنی هر دو به یک کتاب آسمانی (قرآن) معتقد هستند.

ایران هرگز به دنبال هژمونی در منطقه نبوده و نیست
رییس جمهوری همچنین در پاسخ به سووالی درباره رابطه ایران و عربستان، گفت: عربستان ممکن است یک قدرت منطقه ای باشد و ایران هم یک قدرت بزرگ منطقه ای است، البته قدرت های دیگر منطقه ای مانند ترکیه نیز وجود دارند و در آینده عراق نیز یک قدرت بزرگ منطقه ای خواهد بود که همه این قدرت ها باید در کنار هم زندگی کنیم. آمریکا و اتحادیه اروپا نیز قدرت هستند؛ این به آن معنا نیست که وقتی دو قدرت وجود داشته باشد، یکی پیشرفت خود را در گرو ضربه زدن به دیگری ببیند، بلکه دو قدرت باید برای پیشرفت به همدیگر کمک کنند.

روحانی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران هرگز به دنبال هژمونی در منطقه نبوده و نیست، خاطرنشان کرد: همه کشورها و بخصوص کشورهای همسایه باید همزیستی مسالمت آمیز را تمرین کنند. عربستان نیز همسایه ایران است و در گذشته روابط بسیار خوبی با یکدیگر داشته ایم و الآن نیز در مسائل دو جانبه مشکل خاصی نداریم و رفت وآمد هم داریم. اما ممکن است درباره برخی مسایل منطقه بین دو کشور اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد که باید با گفت وگو، مسائل را حل کنیم.