به بهانه حضور احتمالی ادینیو در تیم ملی
تغییر ملّیت ورزشكاران بزرگ در ازای مبالغ گزاف امری است كه امروزه به بسیاری از كشورهای كوچك، هویتی تازه در ورزش بخشیده است. امّا آیا استفاده از «قهرمان مهاجر» مسأله‌ای جدید و كم‌سابقه محسوب می‌شود یا امری دیرپا است؟!
به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری دانا، ورزش نوین توسط «ورزشكاران خارجی» در سراسر دنیا مطرح شد. دلیل این امر نیز واضح است. یك ورزش تنها وقتی به كشوری وارد می‌شد كه عده‌ای خارجی از سرزمینی صاحب ورزش به سرزمین جدید مهاجرت كرده و ورزش سرزمین مادری خود را به كشور جدید معرفی كنند. فوتبال نمونه‌ای از این ورزش‌ها بود كه توسط انگلیسی‌ها به سایر نقاط دنیا معرّفی شد و انگلیسی‌ها در كشورهای مختلف به این ورزش پرداختند. یكی از اولین نمونه‌ها مربوط به 15 می 1900 است كه تیم «لوهاور» با حضور هفت بازیكن انگلیسی قهرمان لیگ فرانسه شد. یا در سال 1908 آرژانتینی‌ها برای اولین بار موفق شدند در «ریو» فوتبال برزیل را با نتیجه (3-1) شكست دهند. در تیم ملّی آرژانتین چهار برادر به همراه پسر عمویشان بازی می‌كردند كه همگی اسكاتلندی‌الاصل بودند!ایرلندی‌های مهاجر
گاهی اوقات ورزشكاران برای رسیدن به زندگی بهتر جلای وطن می‌كردند. در نیمه اول قرن بیستم مبارزات مردم ایرلند علیه انگلیسی‌ها مشكلات فراوانی را برای ایرلندی‌ها پدید آورده بود و همین امر سبب شد تا بسیاری از مردم ایرلند راهی سرزمین‌های رویایی خود شوند. «جان فلاناگان» پرتابگر چكش ایرلندی، «مارتین شریدان» پرتابگر بزرگ دیسك ایرلند و «جان هایس» دونده ماراتن ایرلندی همگی در المپیك برای آمریكا مسابقه دادند و طلا گرفتند. «چارلز هفرون» و «كنت مك آرتور» هم از جمله دوندگان ماراتن ایرلندی بودند كه برای آفریقای جنوبی افتخارآفرینی كردند!
استفاده از اوریوندی‌ها
تا قبل از آغاز جنگ جهانی دوم (1939) قانون نانوشته ورزش جهان این بود «استفاده از ستارگان ورزشی خارجی به شرط آن كه پدر یا مادر ورزشكار خارجی اهل كشوری باشند كه او می‌خواهد برای آن به میدان برود.» ویتوریو پوزو مربی ایتالیا برای قهرمانی در جام‌جهانی 1934 از چنین حربه‌ای استفاده كرد و گفت حالا كه ورزشكارانی درخارج از ایتالیا وجود دارند كه اصلیتی ایتالیایی دارند و حاضرند جان خود را فدای پرچم ایتالیا كنند، چرا از آنها استفاده نكنیم؟ بدین ترتیب استفاده از این بازیكنان كه به «اوریوندی» معروف بودند، به امری عادی در تیم ملّی ایتالیا بدل گشت.
بازیكنان سه ملّیتی
پس ازپایان جنگ جهانی دوم و با پیشرفت وسایل ارتباطی، سفركردن آسان‌تر شد و بدین ترتیب ورزشكاران این امكان را پیدا كردند كه برای حضور در تیم‌های باشگاهی به كشورهای دیگر بروند و در هنگام برگزاری مسابقات ملّی به كشور خود باز گردند. امّا در همین شرایط هم ورزشكارانی چون «آلفردو دی‌استفانو» و «ولادیسلاوكوبالا» پیدا می‌شوند كه پیراهن سه تیم ملّی را به تن كنند! مسائل سیاسی هنوز هم دلیلی بزرگ برای مهاجرت بود و نمونه آن حمل ارتش سرخ شوروی به مجارستان بود كه سبب حضور بسیاری از ستارگان مجار در دیگر كشورهای اروپایی بود. از جمله «فرانس پوشكاش» مجار كه در جام‌جهانی 1962 برای تیم ملّی اسپانیا به میدان رفت.
خارجی‌های ایرانی!
ورزش ایران نیز از همان ابتدا بی‌بهره از حضور خارجی‌ها نبوده است. «كارلوس» دروازه‌بان دهه 20 تیم دوچرخه‌سواران و تیم ملّی ایران و یك لهستانی بود و «هنری جوهانس» تنیسور ایران در بازی‌های آسیایی 1958 نیز اصالتی ایرانی نداشت در مقابل تعداد زیادی از ورزشكاران ایرانی به دلایل مختلف برای كشورهای دیگر به میدان رفتند. «امیرمسعود برومند» كاپیتان سابق تیم ملّی فوتبال ایران در دوراان بازی در لبنان پیراهن تیم ملّی این كشور را به تن كرد و «مانوئل آغاسی» بوكسور ایران در دهه 50 میلادی پس از مهاجرت به آمریكا تبعه این كشور شد تا فرزندش «آندره» به عنوان نماینده تنیس ایالات متحده در جهان بدرخشد اتفاقی كه به شكلی نسبتاً مشابه برای «ارغوان رضایی» رخ داد یا در مسابقات جهانی كشتی برای مت (سیامك) غفاری» كشتی‌گیر تیم ملّی آمریكا اتفاق افتاد.
بحرین پیش قدم در تغییر تابعیت قهرمانان
در روزگار کنونی بسیاری از كشورهای ثروتمند و كم جمعیت، روشی را در پیش گرفته‌اند كه ظاهراً با نفس ورزش منافات دارد امّا طبق اصول امروزی ورزش حرفه‌ای، بیشترین بازدهی را در مسابقات قهرمانی جهان دارد. این روش همان سیستمی است كه موجب شد «رشید رمزی» دونده بزرگ دوهای 800 و 1500 متر، كشور كوچك بحرین را در مسابقات جهانی دو و میدانی 2005 هلسینكی صاحب دو مدال طلا كند و این كشور كوچك را در بین «بزرگان دو و میدانی جهان» جای دهد. درحالی که برای تربیت یک قهرمان جهان، قطعاً هزینه ای چندین برابر تغییر ملیت او لازم بود.
ستارگان خارجی عرب ها در بازی های اینچئون
در بازی های آسیایی 2014 نیز درخشش دوندگان آفریقایی الاصل کشورهای عربی ادامه یافت و 15 طلا از 47 طلای دوومیدانی به ورزشکاران قطری و بحرینی رسید. فمی اوگونده با دو طلایی که در دوهای سرعت گرفت، طلاهای خود از بازی های آسیایی را برای قطر به 4 رساند؛ آن هم در 23 سالگی! محمدالغرنی نیز دو طلا در 1500 متر و 5000 متر برای قطر گرفت؛درحالی که اصالت او نیز مراکشی بود. مریم یوسف جمال( قهرمان 1500 متر و 5000 متر زنان) هم اصلیتی اتیوپیایی داشت و میمی به له ته( نفر دوم این مواد) نیز بحرینی بود اما او هم اصالتی اتیوپیایی داشت! حتی عالیا سعید محمد قهرمان اماراتی 10 هزار متر هم در اتیوپی متولد شده بود.
چرا ما از ادینیو استفاده نکنیم؟
وقتی تمامی کشورها سعی می کنند به هر نحو ممکن به افتخار برسند، چرا ما از شرایط کاملا قانونی استفاده نکنیم و تیم های ملی خود را تقویت نکنیم؟ ادینیو اکنون طبق قوانین فیفا می تواند برای ایران به میدان برود و حضور او، می تواند هم انگیزه دیگر بازیکنان خارجی را برای حضور در لیگ ایران و درخشش در این فوتبال، بیشتر کرده و هم رقابت بیشتری را بین بازیکنان بومی و غیربومی ایجا کند. مساله ای که قطعا به سود ما خواهد بود.
