گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - بیتردید یکی از پرسشهای عمومی محافل آکادمیک و سیاسی دلایل تغییر مسالمتآمیز قدرت در تونس است. چه دلایل و عواملی زمینهگذار مسالمتآمیز قدرت در این کشور شد؟
بیتردید زمینههای بارور دموکراسی همچون اقتصاد غیررانتی و نفتی، پیشینه فرهنگی و تمدنی، قرابت جغرافیایی با تمدنهای غربی همگی به تثبیت نهادهای مردمسالار در این جامعه کمک رسانده است.
طبق دیدگاه علمای علم سیاست، دموکراسی پیچیدهترین مدل حکمرانی است. دهها شرایط و عوامل باید در کنار هم چیده شود تا این مدل حکمرانی به صورت واقعی و تمام عیار در جامعه برقرار شود.
در میان شروط و زمینههای تشکیل دهنده دموکراسی دو عنصر ساز و کارهای قانونی و حقوقی و داشتن فرهنگ مدنی کثرتگرا از لوازم اصلی بقا و استمرار دموکراسی در یک جامعه است.
بیتردید دموکراسی در درجه اول نوعی فرهنگ است. اصول و مولفههای دموکراسی همچون اختلاف عقیده، نقدپذیری، مشارکت، رقابت و غیره از اجزای این فرهنگ محسوب میشود. تا زمانی که چنین مبانی فرهنگی و اندیشهای در جامعهای شکل نگیرد، تثبیت نهادهای مدنی در آن جامعه با مشکل مواجه میشود.
جامعه تونس بعد از پشت سر گذاردن تحولات عمیق سیاسی و فرهنگی پس از سقوط دیکتاتوری بن علی در حال بازیابی ثبات و آرامش مدنی است. در این میان تحولات اخیر تونس که منجر به پیروزی 38 درصدی حزب ندای وطن در برابر حزب حاکم النهضه شد و نحوه مواجهه حزب حاکم با این رویداد، امیدها برای تبدیل این کشور به مدل مناسب حکومتی در منطقه را تقویت کرد.
معمولا در کشورهای در حال توسعه تغییر قدرت با چالشهای زیادی همراه است. احزاب حاکم عمدتا حاضر به تغییر مسالمتآمیز قدرت نیستند و در تلاش برای حفظ سلطه و نفوذ خود هستند.
این در حالی است که رهبری حزب النهضه با الهام از تجربه شکست اخوانالمسلمین مصر به جای انحصار و قطببندی جامعه با پذیرش واقعیتهای جدید سیاسی تونس تغییرات جدید سیاسی در این کشور را پذیرفت.
راشد الغنوشی نه تنها اعلان موضعگیری و مخالفت با نخبگان حزب ندای وطن به عنوان حزبی لاییک و بازمانده از حکومت بن علی نکرد بلکه با آغوشی باز استراتژی همکاری و مشارکت را اتخاذ کرد.
از این حیث رفتار سیاسی راشد الغنوشی با توجه به پیشینه مبارزاتی و ایدئولوژیکاش شایسته تقدیر است.
در ترازوی دموکراسی ارزش رفتن از قدرت یا تقسیم آن کمتر از کسب قدرت نیست. به عبارتی اصول مهم و اساسی دموکراسی احترام به تکثر و پذیرش قدرت رقباست که راشد الغنوشی با هنرنمایی تمام به این اصل طلایی گردن نهاد.
در مقابل هم حزب ندای وطن با وجود اینکه بسیاری از نخبگان آن از بازماندههای حکومت بن علی است در تلاش برای جلب مشارکت گروهها و احزاب تونس بوده و در عرصه منطقهای نیز به دنبال پیگیری سیاستی رئالیستی و برپایه منافع ملی و امنیتی تونس است. اعلام از سرگیری روابط با سوریه و تشکیل ائتلاف با حزب النهضه از سوی رهبران حزب ندا نشانگر اعتدال و میانهروی این حزب است.
بیتردید در گرو چنین فضایی الگوی سیاسی النهضه که ترکیبی از اسلامگرایی میانهرو با ارزشهای مدنی است در منطقه تقویت و جامعه و نظام سیاسی تونس وارد مرحلهای نوین در تشکیل دموکراسی و جامعه مدنی خواهد شد.
از این رو شکست النهضه در انتخابات پارلمانی اخیر نه تنها شکست الگوی اسلام سیاسی در تونس نیست بلکه با توجه به موضعگیری رهبری این حزب در تبریک گفتن به پیروزی ندای وطن و اعلان مشارکت و همکاری چهرهای نوین و مردمیتر از این حزب نزد مردم تونس و منطقه ارایه خواهد داد.
اقدام راشد الغنوشی بیتردید سنت بزرگی را در منطقه برجای خواهد گذاشت که نشان از آن دارد که کمک به توسعه ملی و دموکراسی صرفا با کسب و ماندن در قدرت میسر نیست.
بیتردید زمینههای بارور دموکراسی همچون اقتصاد غیررانتی و نفتی، پیشینه فرهنگی و تمدنی، قرابت جغرافیایی با تمدنهای غربی همگی به تثبیت نهادهای مردمسالار در این جامعه کمک رسانده است.
طبق دیدگاه علمای علم سیاست، دموکراسی پیچیدهترین مدل حکمرانی است. دهها شرایط و عوامل باید در کنار هم چیده شود تا این مدل حکمرانی به صورت واقعی و تمام عیار در جامعه برقرار شود.
در میان شروط و زمینههای تشکیل دهنده دموکراسی دو عنصر ساز و کارهای قانونی و حقوقی و داشتن فرهنگ مدنی کثرتگرا از لوازم اصلی بقا و استمرار دموکراسی در یک جامعه است.
بیتردید دموکراسی در درجه اول نوعی فرهنگ است. اصول و مولفههای دموکراسی همچون اختلاف عقیده، نقدپذیری، مشارکت، رقابت و غیره از اجزای این فرهنگ محسوب میشود. تا زمانی که چنین مبانی فرهنگی و اندیشهای در جامعهای شکل نگیرد، تثبیت نهادهای مدنی در آن جامعه با مشکل مواجه میشود.
جامعه تونس بعد از پشت سر گذاردن تحولات عمیق سیاسی و فرهنگی پس از سقوط دیکتاتوری بن علی در حال بازیابی ثبات و آرامش مدنی است. در این میان تحولات اخیر تونس که منجر به پیروزی 38 درصدی حزب ندای وطن در برابر حزب حاکم النهضه شد و نحوه مواجهه حزب حاکم با این رویداد، امیدها برای تبدیل این کشور به مدل مناسب حکومتی در منطقه را تقویت کرد.
معمولا در کشورهای در حال توسعه تغییر قدرت با چالشهای زیادی همراه است. احزاب حاکم عمدتا حاضر به تغییر مسالمتآمیز قدرت نیستند و در تلاش برای حفظ سلطه و نفوذ خود هستند.
این در حالی است که رهبری حزب النهضه با الهام از تجربه شکست اخوانالمسلمین مصر به جای انحصار و قطببندی جامعه با پذیرش واقعیتهای جدید سیاسی تونس تغییرات جدید سیاسی در این کشور را پذیرفت.
راشد الغنوشی نه تنها اعلان موضعگیری و مخالفت با نخبگان حزب ندای وطن به عنوان حزبی لاییک و بازمانده از حکومت بن علی نکرد بلکه با آغوشی باز استراتژی همکاری و مشارکت را اتخاذ کرد.
از این حیث رفتار سیاسی راشد الغنوشی با توجه به پیشینه مبارزاتی و ایدئولوژیکاش شایسته تقدیر است.
در ترازوی دموکراسی ارزش رفتن از قدرت یا تقسیم آن کمتر از کسب قدرت نیست. به عبارتی اصول مهم و اساسی دموکراسی احترام به تکثر و پذیرش قدرت رقباست که راشد الغنوشی با هنرنمایی تمام به این اصل طلایی گردن نهاد.
در مقابل هم حزب ندای وطن با وجود اینکه بسیاری از نخبگان آن از بازماندههای حکومت بن علی است در تلاش برای جلب مشارکت گروهها و احزاب تونس بوده و در عرصه منطقهای نیز به دنبال پیگیری سیاستی رئالیستی و برپایه منافع ملی و امنیتی تونس است. اعلام از سرگیری روابط با سوریه و تشکیل ائتلاف با حزب النهضه از سوی رهبران حزب ندا نشانگر اعتدال و میانهروی این حزب است.
بیتردید در گرو چنین فضایی الگوی سیاسی النهضه که ترکیبی از اسلامگرایی میانهرو با ارزشهای مدنی است در منطقه تقویت و جامعه و نظام سیاسی تونس وارد مرحلهای نوین در تشکیل دموکراسی و جامعه مدنی خواهد شد.
از این رو شکست النهضه در انتخابات پارلمانی اخیر نه تنها شکست الگوی اسلام سیاسی در تونس نیست بلکه با توجه به موضعگیری رهبری این حزب در تبریک گفتن به پیروزی ندای وطن و اعلان مشارکت و همکاری چهرهای نوین و مردمیتر از این حزب نزد مردم تونس و منطقه ارایه خواهد داد.
اقدام راشد الغنوشی بیتردید سنت بزرگی را در منطقه برجای خواهد گذاشت که نشان از آن دارد که کمک به توسعه ملی و دموکراسی صرفا با کسب و ماندن در قدرت میسر نیست.