یک تحلیلگر مسایل اقتصادی با اشاره به نوسانات اخیر در بازار، فعال شدن «انتظارات روانی» بعد از یک سال و نیم ثبات را قابل تامل دانست.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - علی دینی ترکمانی*: چند روزی است که بازار دلار بعد از تقریبا یک سال و نیم آرامش دوباره به تب و تاب افتاده است.
درباره افزایش نرخ دلار طی چند روز اخیر که به مرز 3600 تومان نیز رسید و بعد به کمتر از 3400 تومان کاهش یافت، چند دلیل را می توان طرح کرد.
اول اینکه، قیمت جهانی نفت کاهش قابل توجهی یافته است. کاهش بیش از 30 درصدی آن به معنای کاهش درآمدهای ارزی نفتی به همین میزان است. این نیز به معنای کاهش عرضه ارز از محل درآمدهای نفتی و احتمال افزایش نرخ دلار از منظر سرمایه گذاران مالی است.
دوم اینکه، تمدید هفت ماهه مذاکرات هسته ای باوجود بازپرداخت بخشی از دارایی های ارزی بلوکه شده ایران به معنای ادامه شریط موجود و در نتیجه افزایش نیافتن صادرات نفت و گاز به بیش از یک میلیون بشکه در روز است.
دلیل سوم، احتمال افزایش نرخ رسمی دلار به بیش از 2500 تومان مرکز مبادلات ارزی با هدف پوشش بخشی از کسری پیش آمده بر اثر افت قیمت نفت است. در این شرایط کارگزاران بازار ارز گمان میکنند که به دنبال چنین افزایشی نرخ ارز در بازار غیر رسمی نیز حتما افزایش پیدا می کند. تقاضای سفته بازانه برای ارز افزایش پیدا می کند و موجب افزایش نرخ دلار می شود. در نتیجه، واکنش بازار ارز غیر رسمی فاصله میان این دو نرخ بیش از اندازه می شود.
برخلاف نظر برخی از همکاران اقتصاددان که هنوز افزایش نرخ دلار را در چارچوب «نظریه برابری در قدرت خرید»، به تورم انباشته نسبت می دهند و از این منظر آن را توضیح می دهند، به نظر بنده علت اصلی فعال شدن انتظارات روانی دلیل دیگری دارد. این انتظارات طی ماه های گذشته بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، به دلیل امیدهای مثبت شکل گرفته در مورد چشم انداز مذاکرات هسته ای و همین طور به دلیل بالا بودن قیمت نفت فروکش کرده بود.
حال دوباره به دلایل مذکور تا حدودی فعال شده است و تاثیر قابل توجه خود را بر افزایش نرخ دلار میگذارد. با افزایش این نرخ، نرخ طلا نیز که تابعی از قیمت جهانی طلا و نرخ دلار است افزایش پیدا می کند. اگر قیمت جهانی طلا ثابت باقی بماند، افزایش نرخ دلار موجب می شود که معادل ریالی یک اونس طلا (حاصل ضرب یک اونس طلا که تقریبا برابر با چهار سکه بهار آزادی است در نرخ دلار) افزایش پیدا کند. در صورت بروز این اتفاق، میتوان پیش بینی کرد که سایر قیمتها نیز افزایش پیدا میکنند. قیمت آنهایی که وارداتی هستند در لحظه با افزایش دلار بیشتر می شوند و آنهایی هم که در داخل تولید میشوند و ارزبری بالایی دارند به تدریج افزایش پیدا می کنند.
ساز و کار «شاخص بندی» یا دومینویی قیمت ها با یکدیگر، قیمت ها با دستمزدها و همه با ارز موجب می شود که آنها نیز با افزایش دلار بیشتر شوند. مگر آنکه از یک سو قیمت جهانی نفت بسیار سریع افزایش پیدا کند و از سوی دیگر چشم انداز مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 روشن تر و نشانه های امکان و احتمال توافق و تفاهم میان ایران و غرب بیش از پیش دیده شود.
*کارشناس مسایل اقتصادی
منبع: ایران
درباره افزایش نرخ دلار طی چند روز اخیر که به مرز 3600 تومان نیز رسید و بعد به کمتر از 3400 تومان کاهش یافت، چند دلیل را می توان طرح کرد.
اول اینکه، قیمت جهانی نفت کاهش قابل توجهی یافته است. کاهش بیش از 30 درصدی آن به معنای کاهش درآمدهای ارزی نفتی به همین میزان است. این نیز به معنای کاهش عرضه ارز از محل درآمدهای نفتی و احتمال افزایش نرخ دلار از منظر سرمایه گذاران مالی است.
دوم اینکه، تمدید هفت ماهه مذاکرات هسته ای باوجود بازپرداخت بخشی از دارایی های ارزی بلوکه شده ایران به معنای ادامه شریط موجود و در نتیجه افزایش نیافتن صادرات نفت و گاز به بیش از یک میلیون بشکه در روز است.
دلیل سوم، احتمال افزایش نرخ رسمی دلار به بیش از 2500 تومان مرکز مبادلات ارزی با هدف پوشش بخشی از کسری پیش آمده بر اثر افت قیمت نفت است. در این شرایط کارگزاران بازار ارز گمان میکنند که به دنبال چنین افزایشی نرخ ارز در بازار غیر رسمی نیز حتما افزایش پیدا می کند. تقاضای سفته بازانه برای ارز افزایش پیدا می کند و موجب افزایش نرخ دلار می شود. در نتیجه، واکنش بازار ارز غیر رسمی فاصله میان این دو نرخ بیش از اندازه می شود.
برخلاف نظر برخی از همکاران اقتصاددان که هنوز افزایش نرخ دلار را در چارچوب «نظریه برابری در قدرت خرید»، به تورم انباشته نسبت می دهند و از این منظر آن را توضیح می دهند، به نظر بنده علت اصلی فعال شدن انتظارات روانی دلیل دیگری دارد. این انتظارات طی ماه های گذشته بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، به دلیل امیدهای مثبت شکل گرفته در مورد چشم انداز مذاکرات هسته ای و همین طور به دلیل بالا بودن قیمت نفت فروکش کرده بود.
حال دوباره به دلایل مذکور تا حدودی فعال شده است و تاثیر قابل توجه خود را بر افزایش نرخ دلار میگذارد. با افزایش این نرخ، نرخ طلا نیز که تابعی از قیمت جهانی طلا و نرخ دلار است افزایش پیدا می کند. اگر قیمت جهانی طلا ثابت باقی بماند، افزایش نرخ دلار موجب می شود که معادل ریالی یک اونس طلا (حاصل ضرب یک اونس طلا که تقریبا برابر با چهار سکه بهار آزادی است در نرخ دلار) افزایش پیدا کند. در صورت بروز این اتفاق، میتوان پیش بینی کرد که سایر قیمتها نیز افزایش پیدا میکنند. قیمت آنهایی که وارداتی هستند در لحظه با افزایش دلار بیشتر می شوند و آنهایی هم که در داخل تولید میشوند و ارزبری بالایی دارند به تدریج افزایش پیدا می کنند.
ساز و کار «شاخص بندی» یا دومینویی قیمت ها با یکدیگر، قیمت ها با دستمزدها و همه با ارز موجب می شود که آنها نیز با افزایش دلار بیشتر شوند. مگر آنکه از یک سو قیمت جهانی نفت بسیار سریع افزایش پیدا کند و از سوی دیگر چشم انداز مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 روشن تر و نشانه های امکان و احتمال توافق و تفاهم میان ایران و غرب بیش از پیش دیده شود.
*کارشناس مسایل اقتصادی
منبع: ایران
