نگاهی به گذشته نشان می دهد عربستان بارها از حربه نفت برای تحت فشار دادن رقبای خود استفاده کرده است.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) کاهش قیمت نفت که طی هفته اخیر به تیتر یک رسانه های جهان تبدیل شده، سرزنش ها مبنی بر اینکه عربستان با تازاندن اسب تروای خود در اوپک باعث افت قیمت ها شده و صدمات جدی را متوجه صادرکنندگان اصلی نفت جهان به خصوص روسیه کرده را به دنبال داشته است.فرارو نوشت: نیازی نیست برای دیدن اینکه عربستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده نفت جهان به منظور دستیابی به اهداف سیاست خارجی خود از قیمت نفت بهره می برد، به زمان های خیلی دور رجوع کنیم. در سال 1973 انور سادات شاه فیصل، پادشاه عربستان را متقاعد کرد که تولیدات را کاهش و صادرات را افزایش دهد و پس از آن تا تحریم صادرات نفت پیش برود و تمامی این اقدامات با هدف تنبیه آمریکا به دلیل حمایت از اسراییل در مقابل کشورهای عرب صورت گرفت. این اقدام نتیجه داد و «شوک قیمت نفت» قیمت ها را چهاربرابر کرد.
این مساله بار دیگر در سال 1986 رخ داد؛ زمانیکه اوپک به سرکردگی عربستان اجازه داد قیمت ها سقوط ناگهانی را تجربه کنند و پس از آن در سال 1990 بود که عربستان از کاهش قیمت نفت به عنوان راهی برای به عقب راندن روسیه که در آن دوره تهدیدی برای برتری نفتی این کشور محسوب می شد، استفاده کرد. در سال 1998 بود که اقدامات این کشور و اوپک نتیجه داد؛ زمانیکه قیمت نفت از 25 دلار به نصف کاهش یافته و 12 دلار در هر بشکه معامله شد، روسیه دیگر قادر به بازپرداخت بدهی های خود نبود.
افت اخیر قیمت ها نیز با هدف به حاشیه راندن رقبایی مانند تولیدکنندگان نفت شیل آمریکای است که به دلیل هزینه بالای تولید مطمئنا از قیمت های پائین ضربه خواهند خورد. حتی پیش از افت قیمت ها عربستان نفت خود را با تخفیف به چین می فروخت. امتناع اوپک در 27 نوامبر از کاهش تولیدات به نظر عریان ترین شاهد است دال بر اینکه افت قیمت نفت واقعا یک جنگ نفتی میان عربستان و آمریکا بود.
با این حال تحلیل ها نشان می دهد استدلال ها کاملا پیچیده و چیزی فراتر از کاهش دادن قیمت نفت با هدف بازپس گرفتن سهم از دست رفته بازار هستند.
نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا در ماه اکتبر با مطرح کردن این سوال که «چرا آمریکا و برخی متحدانش خواستار کاهش قیمت نفت هستند؟» پاسخ این سوال را «لطمه زدن به روسیه» عنوان کرد.
بسیاری بر این باورند که افت قیمت نفت نتیجه تبانی عمدی و به خوبی طراحی شده عربستان و آمریکا است برای تنبیه روسیه و ایران که از رژیم اسد در سوریه حمایت می کنند.
آیا این اقدام نتیجه می دهد؟
در توضیح افت قیمت نفت، این تحلیل ها چه از سوی یک نظریه پرداز توطئه صورت گرفته باشد چه یک نظریه پرداز بازار، چندان مهم نیست چراکه تاثیرات این مساله به مراتب مهمتر از دلایل آن است. پوتین خیلی خوب نشان داده که در بازی شطرنج سیاست انرژی یک بازیگر استاد است، بنابراین این ایده که قیمت زیر 60 دلار نفت باعث شکستن رهبر روسیه خواهد شد با تردیدهایی همراه است.
تصمیم مسکو در اول دسامبر مبنی بر کاهش 45 میلیارد دلاری هزینه پروژه خط لوله گازی ساوث استریم برای راه اندازی یک توافق خط لوله جدید با ترکیه بیانگر تمایل پوتین به پیش دستی در حفظ شرکای اروپایی و ادامه انتقال گاز طبیعی به کشورهای اروپایی بود که برای تامین انرژی خود به شدت به روسیه وابسته هستند. این توافق همچنین ترکیه را به طور مستقیم در اردوگاه انرژی روسیه قرار می دهد، آن هم درست زمانیکه که روسیه با غرب بیگانه شده است.
البته نزدیکی روسیه به چین، بخش مهمی از چرخش بزرگ پوتین به سمت شرق است که با وجود اقدامات عربستان و اوپک که شاید با تبانی آمریکا صورت گرفته باشد و باعث افت قیمت ها خواهد شد، نیرومحرکه تداوم تقاضا خواهد بود.
