کردستان یکی از استان های دارای طبیعت بکر و جاذبه های گردشگری و تاریخی است که در طول سال به ویژه تعطیلات نوروز مورد توجه مسافران و گردشگران زیادی از سراسر کشور قرار می گیرد.
به گزارش خبرگزاری دانا، کردستان استانی سرسبز و خرم با طبیعتی شگفت انگیز که به
دلیل قدمت تاریخی و جغرافیایی خاص از مکان ها و جاذبه های طبیعی و گردشگری
زیادی برخوردار است.
مجموعه های تاریخی و گردشگری، مکان های زیارتی، زیبایی های طبیعی، کوه های سر به فلک کشیده، آبشارها و چشمه های خروشان، این استان را به منطقه ای جذاب و دیدنی تبدیل کرده و بدون شک بازدید از این جاذبه ها برای گردشگران و مسافران خاطره انگیز خواهد بود.
استان کردستان علاوه بر جاذبه های دیدنی دارای مردمانی خونگرم و مهمان نواز است و در تمامی ایام سال با آغوشی باز پذیرای مردم مناطق مختلف کشور و حتی گردشگران و مسافران خارج از کشور نیز بوده است.
جای جای استان کردستان علاوه بر ایام سال در تعطیلات نوروزی مملو از مسافران و گردشگرانی است که از نقاط مختلف کشور به این استان سفر کرده و از زیبایی های طبیعی آن لذت می برند.
در اینجا و برای آشنایی بیشتر مسافران و گردشگران با زیبایی های کردستان به معرفی تعدادی از جاذبه های گردشگری و تاریخی این استان پرداخته ایم.
*روستای پالنگان
روستای پالنگان یکی از جاذبه های گردشگری استان است که در 15 کیلومتری شهر کامیاران و ابتدای منطقه اورامان قرار دارد، این منطقه یکی از زیباترین روستاهای پله کانی با معماری ویژه و طبیعت متفاوت در فصل مختلف سال است.
آثار به دست آمده از بقایای پل های ساخته شده بر روی رودخانه، قدمت آن را به دوره پیش از اسلام می رساند این روستای پلکانی در میان دیواره ای کوهستانی محصور شده است.
این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان کردستان است و در کنار رودخانه تنگی ور قرار گرفته که به رودخانه سیروان می پیوندد.
رودخانه خروشان تنگی ور که از میان آبادی می گذرد آن را به دو قسمت تقسیم کرده است و خانه های روستا با سنگ و بیشترشان به صورت خشکه چینی ساخته شده است.
روستای پالنگان افزون بر 20 چشمه جوشان در دره 'تنگی ور' قرار دارد که آب زلال و خنک خود را به رودخانه تنگی ور می ریزند و آبشارهای حاصل از ریزش آب این چشمه ها بسیار دیدنی است.
رودخانه تنگی ور که از میان آبادی می گذرد، بخش اعظم آب خود را از این چشمه ها که در فاصله 700 تا 800 متری جنوب شرقی آبادی قرار دارند تامین می کند و از همین رو آب رودخانه بسیار گوارا و خوش طعم است.
در 800 متری روستا در دره زیبای تنگی ور و در محل چشمه های پر آب، قلعه پالنگان وجود داشت که اکنون آثار و بقایای اتاق ها، آتشکده ها و پل های قدیمی آن نمایان است.
*پارک جنگلی آبیدر
این پارک در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه کوه آبیدر قرار گرفته و در فرهنگ منطقه جایگاه ویژه ای دارد و به دلیل پرآب بودن چشمه سارها، قنات ها و وجود باغ های متعدد مانند امانیه ، امیریه و غیره با نام آبیدر نامگذاری شده است.
از زمانی که شهر سنندج شکل گرفت، آب چشمه های آبیدر به وسیله تنبوشه های سفالی به شهر منتقل شد و هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف ، وکیل ، مشیر و تعدادی از بناها، به نوعی از این کوه تامین می شوند.
در سال های اخیر در این کوه پارکی احداث و سکوبندی و جاده سازی در آن انجام شده است، نقش برجسته ای هم در آن ساخته شده که بسیار قابل تامل است این منطقه از مکان های زیبای شهر سنندج است.
مسافرانی که به استان کردستان و شهر سنندج سفر می کنند بدون شک توقفی در این پارک جنگلی دارند و از زیبایی های منحصر به فرد آن بهره می برند.
*منطقه اورامان
یکی از مناطق زیبای استان کردستان ، منطقه اورامان است که در شرق مریوان قرار دارد، این منطقه دارای کوهستان های زیبا با پوشش جنگلی است و رودخانه بزرگ سیروان از این منطقه و دره اورامان عبور می کند و به رودخانه دیاله در عراق می پیوندد.
جنگل ها و مناطق بسیاری چون جنگل های بانه ، مریوان و همچنین دره شاهان که در کنار قلعه 'قم چای ' واقع شده است از مراکز مهم طبیعی استان به شمار می آیند.
*دریاچه زریوار (زریبار)
این دریاچه در سه کیلومتری شمال باختری مریوان و در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا قرار دارد و از زیباترین میراث های طبیعی استان به شمار می آید، آب آن از چشمه های جوشان و چند رودخانه که به آن می ریزد تامین می شود.
حجم آب دریاچه از 5/22 میلیون متر مکعب تا 5/47 میلیون متر مکعب در طول سال متغیر است، طول این دریاچه شش کیلومتر و عرض آن 1700 تا سه هزار متر و مساحت آن حدود 720 هکتار است .
وجه تسمیه زریوار و زریبار که هر دو در منطقه متداول است به واژه زری که در زبان کردی به معنی دریاچه است ، باز می گردد، پسوند 'دار' و 'بار' پسوند تشبیهی و زریبار یا زریوار به معنی دریاچه وار است .
درباره این دریاچه افسانه های متعددی وجود دارد که مشهورترین آنها وجود شهری مدفون در زیر آب های دریاچه است .
*آبشاربل
در یکی از روستاهای منطقه اورامان و در مرز استان کرمانشاهان ، روستایی به نام 'بل ' واقع است در کنار این روستا در جاده ای که به کوسه هجیج منتهی می شود، آبشاری زیبا وجود دارد که به عقیده کارشناسان آب عالی برای شرب دارد .
این آب با فشار زیاد و در حجم بسیار از شکاف کوهی بیرون می ریزد و عظمت و شکوه طبیعت را جلوه گر می سازد، این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان می ریزد، هر چند متاسفانه به دلیل احداث سد داریان، این چشمه اکنون تخریب شده است.
*قرآن نگل
در 65 کیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج - مریوان، در داخل مسجد روستای نگل قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد که بنا بر اعتقادات مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در صدور اسلام به رشته تحریر در امده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است.
خط قرآن کوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلا کاری شده و مزین به نقوش گیاهی است، این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه بویژه ایام تعطیل عده کثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا می آیند.
*سراب وینسار
یکی از چشمه های قدیمی شهرستان قروه ، چشمه سراب است که با آب بسیار گوارا و عالی در داخل روستای 'وینسار' از دل زمین بیرون می آید، در حقیقت روستای وینسار اطراف این چشمه شکل گرفته است .
این چشمه سال های سال است که تامین کننده آب روستا، هم برای شرب و هم کشاورزی است و اطراف چشمه اصلی سنگ چین شده و قدمت سنگ چین آن حدود دو تا سه قرن برآورد شده است .
*چشمه آب معدنی و امامزاده باباگرگر
روستای باباگرگر در 18 کیلومتری شمال شهر قروه قرار گرفته است، در کنار این روستا آرامگاه یکی از امامزادگان به نام سید جلال مشهور به باباگرگر وجود دارد که در تمام منطقه کردستان مشهور است و حتی از سایر استان ها جهت زیارت آن به این استان می آیند.
در کنار این امامزاده چندین چشمه آب گرم معدنی با خواص درمانی وجود دارد که بزرگترین آن به 'دگنز' مشهور است و دارای خواص درمانی بی شماری است.
یکی از عارضه های طبیعی جالب در کنار این مجموعه گدازه آتشفشانی مشهور به 'سنگ اژدها' بوده و ظاهر آن شبیه حیوانات عظیم الجثه ماقبل تاریخ است.
*چهل چشمه
چهل چشمه از کوه های مرتفع کردستان است، این کوه دارای آبشارها و چشمه های بسیار زیبایی است و وجه تسمیه آن نیز حکایت از وجود چهل چشمه آب دارد، این کوه در منطقه خورخوره از شهرستان دیواندره قرار دارد و منطقه ای سردسیر و برف گیراست.
در این کوه می توان در تمامی سال برف را مشاهده کرد، این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه جغاتو (جغتو) و سپید رود است و دارای چشمه سارهای فراوان و دامنه های سرسبز و زیبا و مکانی بسیار دیدنی برای مسافران و گردشگران به شمار می رود.
*قلعه تاریخی قمچقای بیجار
قلعه تاریخی قمچقای دارای کتیبه ای با نقش هیروگلیف و به خط هراتیک است و جزو قدیمی ترین کتیبه های نیمه تصویری ایران قلمداد شده و کتیبه آن با خط سومریان قابل مقایسه است.
ارتفاع دیواره های این قلعه به 200 متر می رسد و تنها راه ارتباطی قلعه با خارج، گذرگاه باریکی است که ساخته و پرداخته دست صاحب هنری است که یک نفر به دشواری می تواند از آن عبور کند.
وسعت قلعه بالغ بر پنج هزار متر مربع با مخازن متعدد آب است که در سنگ کنده شده و پناهگاه زیرزمینی آن با عمق 41 پله به صورت تونلی از سنگ کنده شده و به زیر قلعه هدایت می شود.
از قلعه بزرگ قم چقا در عصر پارت ها و ساسانیان نیز استفاده شده که هم زمان با محاصره آتشکده آذرگشسب در تخت سلیمان (100 کیلومتری شمال همین قلعه) به وسیله هراکیلوس امپراتور روم، موجبات تخریب آن فراهم شده است.
این قلعه از نظر قدمت بسیار حائز اهمیت است و در برهه های گوناگون مورد استفاده اقوام مختلفی واقع شده است، بنابراین قلعه و دژ قم چقا یکی از قلعه های با ارزش و تاریخی شناخته شده ایران محسوب می شود.
قلعه تاریخی قمچقای در چهل و پنج کیلومتری شهر بیجار و روی یکی از کوه های بلند منطقه قرار دارد.
*غار کرفتو
غار کـرفـتـو یکـی از آثـار معـماری صخـره ای مـربـوط به قـرن سـوم مـیـلادی در اسـتان کـردسـتان است که در 72 کـیـلـومـتـری جـنـوب شـرقـی شـهـرسـتان سـقـز و تـقـریـبا با هـمـیـن فاصـله با دیـوانـدره قـرار گـرفـتـه است.
این غار در سـیـنه یک رشـتـه کـوه آهـکـی در شـمال دره ای عـمـیـق قـرار گـرفـته است، آثار مـتعـددی از پـناه گاه ها، دخـمـه ها و حـفـره هایـی دیـده مـی شـونـد که در کـنار غار اصـلـی قـرار دارد.
مـوقـعـیـت غار به گـونه ای است که به طـور کـلـی بادگـیـر نـیـسـت و در زمـسـتان دامـنـه جـنـوبـی را نـمـی پـوشـانـد در حـالـی که 500 مـتـر دورتـر و در جـنـوب شـرقـی غار بادگـیـر بـوده و بـرف آن را مـی پـوشـانـد.
غار کرفتو یکی از دیدنی ترین آثار بجا مانده از روزگاران پیشین است، این غار بر بالای یک کوه واقع است بخشی از این غار توسط طبیعت و بخشی توسط انسان ساخته شده است.
این غار دارای دهلیزهای بسیار تو در تو و اتاق هایی دست ساز در چندین طبقه است.
*قلعه باستانی زیویه سقز
قلعه باستانی زیویه در 55 کیلومتری جنوب شرقی سقز روی تپه ای نسبتا مرتفع که به محیط اطراف اشراف کامل دارد بنا شده و اکنون تنها بخش هایی از آن باقی مانده است.
از حفاری های این تپه که اکثرا در گذشته و به صورت غیر مجاز بوده اشیای زیادی به دست آمده که بعضی از آنها در موزه های داخلی و بسیاری هم در موزه های خارج هستند.
از جمله اشیای به دست آمده قطعات عاج منقوش بوده که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آنها حک شده و از ارزش ویژه ای برخوردار است.
از روی چند قطعه از آنها، نقش برجسته آبیدر سنندج طراحی، بزرگ نمایی و ساخته شده است، گردنبند طلا و سر عقاب طلائی از دیگر نمونه های اشیای کشف شده تپه زیویه هستند که از ارزش زیادی برخوردارند. آثار این تپه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.
*عمارت آصف (خانه کُرد)
عمارت آصف که با نام خانه کرد در سنندج معروف است، به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کرد و گنجینه مردم شناسی مردم کرد از با ارزشترین آثار فرهنگی و تاریخی کردستان است.
عمارت آصف که امروز در برگیرنده بخشی از پروژه فرهنگی خانه کرد، شامل فضاها و غرفه های نمایشی موزه است یکی از قدیمی ترین بناهای شهر سنندج محسوب می شود و در خیابان امام خمینی(ره) نزدیک مسجد دارالاحسان قرار دارد.
این عمارت توسط آصف اعظم (میرزا علی نقی خان لشکر نویس) در دوره صفویه احداث شد.
*عمارت خسروآباد
عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد 'شبلی' شهر سنندج قرار دارد، این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است.
عمارت خسروآباد شاخص ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می گرفت و از سال 1373 عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد و گردشگران و مسافران داخلی و خارجی در سفر به استان حتما سری به این عمارت تاریخی نیز می زنند.
عمارت خسرو اباد با شماره 1491 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
*زیارتگاه هاجرخاتون
مسجد و زیارتگاه هاجرخاتون یکی از جاذبه های گردشگری و زیارتی استان کردستان و شهر سنندج است و همواره مورد توجه مسافران و گردشگران در تمامی ایام سال بویژه تعطیلات نوروزی بوده است.
بر اساس روایات موجود، این امامزاده، خواهر امام رضا(ع) است که در مسیر سفر به خراسان در کردستان درگذشت و در این مکان با حضور امام رضا، به خاک سپرده شد.
این امامزاده به صورت مجموعه ای شامل سه حیاط با فضاهای مجاور، مقبره، مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج است.
*بازار سنندج
بازار سنندج، بازاری بزرگ در مرکز این شهر است و قدمتی تاریخی دارد، نقشه بازار سنندج برخلاف تمام بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفته اند به شکل مستطیل بزرگ بوده است و با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان با شکل مستطیل ساخته شده است.
با وجود مراکز خرید جدید، این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را از لحاظ تجاری حفظ کرده است.
بازار قدیمی شهر سنندج در سال 1375 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 1775 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
استان کردستان آماده استقبال و پذیرایی از مهمانان و مسافران نوروزی در جای جای ایران اسلامی است.
مجموعه های تاریخی و گردشگری، مکان های زیارتی، زیبایی های طبیعی، کوه های سر به فلک کشیده، آبشارها و چشمه های خروشان، این استان را به منطقه ای جذاب و دیدنی تبدیل کرده و بدون شک بازدید از این جاذبه ها برای گردشگران و مسافران خاطره انگیز خواهد بود.
استان کردستان علاوه بر جاذبه های دیدنی دارای مردمانی خونگرم و مهمان نواز است و در تمامی ایام سال با آغوشی باز پذیرای مردم مناطق مختلف کشور و حتی گردشگران و مسافران خارج از کشور نیز بوده است.
جای جای استان کردستان علاوه بر ایام سال در تعطیلات نوروزی مملو از مسافران و گردشگرانی است که از نقاط مختلف کشور به این استان سفر کرده و از زیبایی های طبیعی آن لذت می برند.
در اینجا و برای آشنایی بیشتر مسافران و گردشگران با زیبایی های کردستان به معرفی تعدادی از جاذبه های گردشگری و تاریخی این استان پرداخته ایم.
*روستای پالنگان
روستای پالنگان یکی از جاذبه های گردشگری استان است که در 15 کیلومتری شهر کامیاران و ابتدای منطقه اورامان قرار دارد، این منطقه یکی از زیباترین روستاهای پله کانی با معماری ویژه و طبیعت متفاوت در فصل مختلف سال است.
آثار به دست آمده از بقایای پل های ساخته شده بر روی رودخانه، قدمت آن را به دوره پیش از اسلام می رساند این روستای پلکانی در میان دیواره ای کوهستانی محصور شده است.
این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان کردستان است و در کنار رودخانه تنگی ور قرار گرفته که به رودخانه سیروان می پیوندد.
رودخانه خروشان تنگی ور که از میان آبادی می گذرد آن را به دو قسمت تقسیم کرده است و خانه های روستا با سنگ و بیشترشان به صورت خشکه چینی ساخته شده است.
روستای پالنگان افزون بر 20 چشمه جوشان در دره 'تنگی ور' قرار دارد که آب زلال و خنک خود را به رودخانه تنگی ور می ریزند و آبشارهای حاصل از ریزش آب این چشمه ها بسیار دیدنی است.
رودخانه تنگی ور که از میان آبادی می گذرد، بخش اعظم آب خود را از این چشمه ها که در فاصله 700 تا 800 متری جنوب شرقی آبادی قرار دارند تامین می کند و از همین رو آب رودخانه بسیار گوارا و خوش طعم است.
در 800 متری روستا در دره زیبای تنگی ور و در محل چشمه های پر آب، قلعه پالنگان وجود داشت که اکنون آثار و بقایای اتاق ها، آتشکده ها و پل های قدیمی آن نمایان است.
*پارک جنگلی آبیدر
این پارک در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه کوه آبیدر قرار گرفته و در فرهنگ منطقه جایگاه ویژه ای دارد و به دلیل پرآب بودن چشمه سارها، قنات ها و وجود باغ های متعدد مانند امانیه ، امیریه و غیره با نام آبیدر نامگذاری شده است.
از زمانی که شهر سنندج شکل گرفت، آب چشمه های آبیدر به وسیله تنبوشه های سفالی به شهر منتقل شد و هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف ، وکیل ، مشیر و تعدادی از بناها، به نوعی از این کوه تامین می شوند.
در سال های اخیر در این کوه پارکی احداث و سکوبندی و جاده سازی در آن انجام شده است، نقش برجسته ای هم در آن ساخته شده که بسیار قابل تامل است این منطقه از مکان های زیبای شهر سنندج است.
مسافرانی که به استان کردستان و شهر سنندج سفر می کنند بدون شک توقفی در این پارک جنگلی دارند و از زیبایی های منحصر به فرد آن بهره می برند.
*منطقه اورامان
یکی از مناطق زیبای استان کردستان ، منطقه اورامان است که در شرق مریوان قرار دارد، این منطقه دارای کوهستان های زیبا با پوشش جنگلی است و رودخانه بزرگ سیروان از این منطقه و دره اورامان عبور می کند و به رودخانه دیاله در عراق می پیوندد.
جنگل ها و مناطق بسیاری چون جنگل های بانه ، مریوان و همچنین دره شاهان که در کنار قلعه 'قم چای ' واقع شده است از مراکز مهم طبیعی استان به شمار می آیند.
*دریاچه زریوار (زریبار)
این دریاچه در سه کیلومتری شمال باختری مریوان و در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا قرار دارد و از زیباترین میراث های طبیعی استان به شمار می آید، آب آن از چشمه های جوشان و چند رودخانه که به آن می ریزد تامین می شود.
حجم آب دریاچه از 5/22 میلیون متر مکعب تا 5/47 میلیون متر مکعب در طول سال متغیر است، طول این دریاچه شش کیلومتر و عرض آن 1700 تا سه هزار متر و مساحت آن حدود 720 هکتار است .
وجه تسمیه زریوار و زریبار که هر دو در منطقه متداول است به واژه زری که در زبان کردی به معنی دریاچه است ، باز می گردد، پسوند 'دار' و 'بار' پسوند تشبیهی و زریبار یا زریوار به معنی دریاچه وار است .
درباره این دریاچه افسانه های متعددی وجود دارد که مشهورترین آنها وجود شهری مدفون در زیر آب های دریاچه است .
*آبشاربل
در یکی از روستاهای منطقه اورامان و در مرز استان کرمانشاهان ، روستایی به نام 'بل ' واقع است در کنار این روستا در جاده ای که به کوسه هجیج منتهی می شود، آبشاری زیبا وجود دارد که به عقیده کارشناسان آب عالی برای شرب دارد .
این آب با فشار زیاد و در حجم بسیار از شکاف کوهی بیرون می ریزد و عظمت و شکوه طبیعت را جلوه گر می سازد، این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان می ریزد، هر چند متاسفانه به دلیل احداث سد داریان، این چشمه اکنون تخریب شده است.
*قرآن نگل
در 65 کیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج - مریوان، در داخل مسجد روستای نگل قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد که بنا بر اعتقادات مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در صدور اسلام به رشته تحریر در امده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است.
خط قرآن کوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلا کاری شده و مزین به نقوش گیاهی است، این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه بویژه ایام تعطیل عده کثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا می آیند.
*سراب وینسار
یکی از چشمه های قدیمی شهرستان قروه ، چشمه سراب است که با آب بسیار گوارا و عالی در داخل روستای 'وینسار' از دل زمین بیرون می آید، در حقیقت روستای وینسار اطراف این چشمه شکل گرفته است .
این چشمه سال های سال است که تامین کننده آب روستا، هم برای شرب و هم کشاورزی است و اطراف چشمه اصلی سنگ چین شده و قدمت سنگ چین آن حدود دو تا سه قرن برآورد شده است .
*چشمه آب معدنی و امامزاده باباگرگر
روستای باباگرگر در 18 کیلومتری شمال شهر قروه قرار گرفته است، در کنار این روستا آرامگاه یکی از امامزادگان به نام سید جلال مشهور به باباگرگر وجود دارد که در تمام منطقه کردستان مشهور است و حتی از سایر استان ها جهت زیارت آن به این استان می آیند.
در کنار این امامزاده چندین چشمه آب گرم معدنی با خواص درمانی وجود دارد که بزرگترین آن به 'دگنز' مشهور است و دارای خواص درمانی بی شماری است.
یکی از عارضه های طبیعی جالب در کنار این مجموعه گدازه آتشفشانی مشهور به 'سنگ اژدها' بوده و ظاهر آن شبیه حیوانات عظیم الجثه ماقبل تاریخ است.
*چهل چشمه
چهل چشمه از کوه های مرتفع کردستان است، این کوه دارای آبشارها و چشمه های بسیار زیبایی است و وجه تسمیه آن نیز حکایت از وجود چهل چشمه آب دارد، این کوه در منطقه خورخوره از شهرستان دیواندره قرار دارد و منطقه ای سردسیر و برف گیراست.
در این کوه می توان در تمامی سال برف را مشاهده کرد، این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه جغاتو (جغتو) و سپید رود است و دارای چشمه سارهای فراوان و دامنه های سرسبز و زیبا و مکانی بسیار دیدنی برای مسافران و گردشگران به شمار می رود.
*قلعه تاریخی قمچقای بیجار
قلعه تاریخی قمچقای دارای کتیبه ای با نقش هیروگلیف و به خط هراتیک است و جزو قدیمی ترین کتیبه های نیمه تصویری ایران قلمداد شده و کتیبه آن با خط سومریان قابل مقایسه است.
ارتفاع دیواره های این قلعه به 200 متر می رسد و تنها راه ارتباطی قلعه با خارج، گذرگاه باریکی است که ساخته و پرداخته دست صاحب هنری است که یک نفر به دشواری می تواند از آن عبور کند.
وسعت قلعه بالغ بر پنج هزار متر مربع با مخازن متعدد آب است که در سنگ کنده شده و پناهگاه زیرزمینی آن با عمق 41 پله به صورت تونلی از سنگ کنده شده و به زیر قلعه هدایت می شود.
از قلعه بزرگ قم چقا در عصر پارت ها و ساسانیان نیز استفاده شده که هم زمان با محاصره آتشکده آذرگشسب در تخت سلیمان (100 کیلومتری شمال همین قلعه) به وسیله هراکیلوس امپراتور روم، موجبات تخریب آن فراهم شده است.
این قلعه از نظر قدمت بسیار حائز اهمیت است و در برهه های گوناگون مورد استفاده اقوام مختلفی واقع شده است، بنابراین قلعه و دژ قم چقا یکی از قلعه های با ارزش و تاریخی شناخته شده ایران محسوب می شود.
قلعه تاریخی قمچقای در چهل و پنج کیلومتری شهر بیجار و روی یکی از کوه های بلند منطقه قرار دارد.
*غار کرفتو
غار کـرفـتـو یکـی از آثـار معـماری صخـره ای مـربـوط به قـرن سـوم مـیـلادی در اسـتان کـردسـتان است که در 72 کـیـلـومـتـری جـنـوب شـرقـی شـهـرسـتان سـقـز و تـقـریـبا با هـمـیـن فاصـله با دیـوانـدره قـرار گـرفـتـه است.
این غار در سـیـنه یک رشـتـه کـوه آهـکـی در شـمال دره ای عـمـیـق قـرار گـرفـته است، آثار مـتعـددی از پـناه گاه ها، دخـمـه ها و حـفـره هایـی دیـده مـی شـونـد که در کـنار غار اصـلـی قـرار دارد.
مـوقـعـیـت غار به گـونه ای است که به طـور کـلـی بادگـیـر نـیـسـت و در زمـسـتان دامـنـه جـنـوبـی را نـمـی پـوشـانـد در حـالـی که 500 مـتـر دورتـر و در جـنـوب شـرقـی غار بادگـیـر بـوده و بـرف آن را مـی پـوشـانـد.
غار کرفتو یکی از دیدنی ترین آثار بجا مانده از روزگاران پیشین است، این غار بر بالای یک کوه واقع است بخشی از این غار توسط طبیعت و بخشی توسط انسان ساخته شده است.
این غار دارای دهلیزهای بسیار تو در تو و اتاق هایی دست ساز در چندین طبقه است.
*قلعه باستانی زیویه سقز
قلعه باستانی زیویه در 55 کیلومتری جنوب شرقی سقز روی تپه ای نسبتا مرتفع که به محیط اطراف اشراف کامل دارد بنا شده و اکنون تنها بخش هایی از آن باقی مانده است.
از حفاری های این تپه که اکثرا در گذشته و به صورت غیر مجاز بوده اشیای زیادی به دست آمده که بعضی از آنها در موزه های داخلی و بسیاری هم در موزه های خارج هستند.
از جمله اشیای به دست آمده قطعات عاج منقوش بوده که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آنها حک شده و از ارزش ویژه ای برخوردار است.
از روی چند قطعه از آنها، نقش برجسته آبیدر سنندج طراحی، بزرگ نمایی و ساخته شده است، گردنبند طلا و سر عقاب طلائی از دیگر نمونه های اشیای کشف شده تپه زیویه هستند که از ارزش زیادی برخوردارند. آثار این تپه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.
*عمارت آصف (خانه کُرد)
عمارت آصف که با نام خانه کرد در سنندج معروف است، به عنوان نمادی از هویت فرهنگی اقوام کرد و گنجینه مردم شناسی مردم کرد از با ارزشترین آثار فرهنگی و تاریخی کردستان است.
عمارت آصف که امروز در برگیرنده بخشی از پروژه فرهنگی خانه کرد، شامل فضاها و غرفه های نمایشی موزه است یکی از قدیمی ترین بناهای شهر سنندج محسوب می شود و در خیابان امام خمینی(ره) نزدیک مسجد دارالاحسان قرار دارد.
این عمارت توسط آصف اعظم (میرزا علی نقی خان لشکر نویس) در دوره صفویه احداث شد.
*عمارت خسروآباد
عمارت خسروآباد در بلوار خسرو آباد 'شبلی' شهر سنندج قرار دارد، این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است.
عمارت خسروآباد شاخص ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار می گرفت و از سال 1373 عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد و گردشگران و مسافران داخلی و خارجی در سفر به استان حتما سری به این عمارت تاریخی نیز می زنند.
عمارت خسرو اباد با شماره 1491 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
*زیارتگاه هاجرخاتون
مسجد و زیارتگاه هاجرخاتون یکی از جاذبه های گردشگری و زیارتی استان کردستان و شهر سنندج است و همواره مورد توجه مسافران و گردشگران در تمامی ایام سال بویژه تعطیلات نوروزی بوده است.
بر اساس روایات موجود، این امامزاده، خواهر امام رضا(ع) است که در مسیر سفر به خراسان در کردستان درگذشت و در این مکان با حضور امام رضا، به خاک سپرده شد.
این امامزاده به صورت مجموعه ای شامل سه حیاط با فضاهای مجاور، مقبره، مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج است.
*بازار سنندج
بازار سنندج، بازاری بزرگ در مرکز این شهر است و قدمتی تاریخی دارد، نقشه بازار سنندج برخلاف تمام بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفته اند به شکل مستطیل بزرگ بوده است و با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان با شکل مستطیل ساخته شده است.
با وجود مراکز خرید جدید، این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را از لحاظ تجاری حفظ کرده است.
بازار قدیمی شهر سنندج در سال 1375 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 1775 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
استان کردستان آماده استقبال و پذیرایی از مهمانان و مسافران نوروزی در جای جای ایران اسلامی است.
