طرح شناسایی و هدایت استعدادهای برتر یا همان شهاب با هدف شناسایی نخبگان کشور در هشت حوزه شامل استعدادهای ریاضی و فضایی، علوم تجربی، کلامی، هنری، اجتماعی، تربیت بدنی و دینی در حال اجراست که این اقدام می تواند در بلند مدت موتور محرکه توسعه پایدار کشور با نخبه پروری باشد.
به گزارش خبرگزاری دانا، مساله شناسایی، جذب و حمایت از نخبگان از جمله موارد مورد تاکید رهبر معظم انقلاب، مسئولان و همه اندیشمندان و صاحب نظران کشور است و در اسناد بالادستی در حوزه های آموزشی و تربیتی نمود بارزی دارد.
اهداف طرح شهاب شناسایی، هدایت و حمایت آموزشی، تربیتی و معنوی صاحبان استعدادهای برتر از دوره آموزش ابتدایی تا پایان دوره متوسطه و زمینه سازی برای استمرار حمایت ها در مراحل مختلف آموزش عالی و پرورش استعدادهای برتر و سرآمد و ایجاد ساز و کارهای مناسب برای رشد و بالندگی آنان به عنوان سرمایه های ملی و خدادادی است.
براین اساس برنامه ملی شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب) در چارچوب مجموعه سیاست ها و برنامه های اجرایی براساس مفاد این شیوه نامه اجرا می شود، خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سنندج میزگردی را با حضور رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان، رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان و مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور برگزار کرد تا علاوه بر معرفی اجمالی این طرح، نقش معلمان، خانواده ها و همچنین نقش این طرح در توسعه کشور را بررسی کند.
* طرح شهاب بدنبال پاسخگویی به اهداف اسناد بالادستی آموزشی کشور است
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان گفت: این طرح در راستای تحقق اهداف چند سند راهبری کشور از جمله نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، سند راهبری کشور در امور نخبگان و کلیات نظام دانش آموزان استعدادهای برتر یا سمپاد تدوین شده است.
صلاح الدین عبدی با اشاره به اینکه در تمامی این اسناد به صراحت بر تقویت، حمایت و شناسایی استعدادهای برتر تاکید شده است، اظهار کرد: اجرای طرح شهاب برای جلوگیری از موازی کاری برای رسیدن اهداف این اسناد از جمله برخوردار از دانش پیشرفته و توانا در تولید علم و فن آوری، اتکا بر سهم برتر سرمایه های انسانی و اجتماعی از سه سال پیش آغاز شده است.
وی افزود: در این طرح هر ساله دانش آموزان هدف توسط معلمان طی فرآیندی از آبان تا اسفند در هشت حیطه شامل استعداد ریاضی، استعداد فضایی، علوم تجربی، کلامی، هنری، اجتماعی، تربیت بدنی و دینی شناسایی می شوند.
عبدی تاکید کرد: در این طرح دانش آموزان در استعدادهای هشت گانه به مدت 9 سال شناسایی و مورد هدایت، راهنمایی و پرورش قرار می گیرند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان نیز گفت: طرح شهاب سال 86 در هیات امنای بنیاد علمی نخبگان کشور با حضور رئیس جمهوری وقت به تصویب رسید و سال 91 به صورت پایلوت در برخی استان های کشور در سطح ابتدایی، راهنمایی دوره اول و دوم اجرا شد.
رحمت صادقی اظهار کرد: در نهایت یک سال پس از اجرای آزمایشی برای حل مشکلات و نواقص و تقویت نقاط قوت دوباره مورد بررسی قرار گرفت و در سال تحصیلی 94 - 93 رسما شروع شد.
وی افزود: بنیاد نخبگان در این طرح مسئولیت راهبری فکری، حمایت مالی و نظارت و وزارت آموزش و پرورش نیز اجرای آن را برعهده دارد و همچنین معلمان و استفاده از توانایی آن در یکی از راس های اجرای این طرح است.
*طرح شهاب بزرگترین جهش در شناسایی نخبگان کشور
رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان با بیان اینکه طرح شهاب مخفف شناسایی و هدایت استعدادهای برتر است و اهداف آن در 2 بخش خلاصه می شود، ادامه داد: شناسایی، هدایت و حمایت آموزشی،تربیتی و معنوی استعدادهای برتر از کلاس چهارم تا دوره دبیرستان هدف اولیه آن است.
صادقی افزود: پس از شناسایی و تربیت، هدایت نخبگان به مرحله تاثیر گذاری آنان در جامعه مورد توجه قرار می گیرد که تمرکز 9 ساله بر روی استعدادهای برتر در تمامی نقاط کشور از ویژگی های بارز این طرح است.
وی با بیان اینکه بنیاد علمی نخبگان کشور پیش از این به صورت منفعلی عمل می کرد، گفت: این بنیاد پیش تر جامعه هدف خود را تنها از نتایج برخی آزمون ها از جمله کنکور، تیرهوشان و جشنواره های سراسری انتخاب می کرد.
صادقی یادآور شد: اما پس از اجرای این طرح خود به سراغ جامعه هدف رفته و با همکاری آموزش و پرورش استعدادها را در تمامی بخش های مورد نیاز جامعه شناسایی می کند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم اظهار کرد: برنامه ملی شهاب براساس هوش های هشت‌گانه گاردنر انجام شده که یک مبحث بین المللی است و در آن سعی می شود که استعدادهای دانش آموزان در زمینه های مختلف و در یک بازه زمانی چند ساله مشخص شود.
عبدی با بیان اینکه تنوع مدارس یکی از ایراداتی است که از سوی برخی کشورها به کشور ما وارد می شود، افزود: دانش آموزی که وارد تیزهوشان می شود، صرفا تیزهوش نیست و برخی از این دانش آموزان سخت کوش هستند و کلاس های ویژه ای رفته و آموزش های ویژه ای دیده اند.
وی گفت: دانش آموزان در طرح شهاب در مدرسه عادی همراه با سایر دانش آموزان به تحصیل می پردازند و با عدم جداسازی آنان طی فرآیند یک دهه ای نخبگان واقعی شناسایی و مورد هدایت قرار می گیرند.
مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور نیز در این میزگرد اظهار کرد: پرهیز از جداسازی دانش آموزان از اهداف شهاب بوده تا علاوه بر هدایت تمامی استعدادهای پنهان جامعه، مدارس تیزهوشان در سطح کشور را نیز برا ارتقای کیفی ویژه 2 درصد افراد تیزهوش جامعه کاهش دهد.
شاهرخ محمدی یادآور شد: در دوره ای آمار مدارس تیزهوشان بالا برده شد اما در چارچوب اهداف برنامه شهاب بر پرهیز از جداسازی تاکید شده است.
وی با بیان اینکه عدم جداسازی دانش آموزان نخبه و مستعد موجب رشد و ایجاد رقابت برابر در میان سایر دانش آموزان نیز می شود، افزود: در این طرح تنها به دنبال استعدادهای ریاضی و علوم نیستیم بلکه بدنبال استعدادهایی هستیم که در تمامی حوزه های مختلف انسانی، هنری، خدماتی، اجرایی، ورزشی و دینی برای کشور تاثیر گذار باشند.
* حذف نخبگان از قرنطینه و وارد کردن به جامعه مهمترین تاثیر روانی طرح شهاب
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه در برنامه شهاب رشد باغچه ای در مقابل رشد گلخانه ای قرار دارد، افزود: گلخانه یعنی جدا کردن دانش آموزان از محیط طبیعی خود و قرنطینه کردن آنان که گاهی این مساله باعث می شود این افراد به لحاظ شخصیتی و رفتاری با مشکل مواجه شوند.
صادقی گفت: این دانش آموزان چون قرنطینه شده و در بستر طبیعی رشد نکرده اند لذا با ورود به دانشگاه بدلیل اینکه یک دفعه ای با محیط باز و آزادی موجود در آن روبرو می شوند در معرض آسیب ها و تهدیدهای زیادی قرار می گیرند.
وی ادامه داد: در برنامه شهاب اجازه داده می شود شخص مستعد در همان بستر محیط طبیعی خود رشد بکند و دیگران نیز از استعداد و توانایی وی بهره مند شوند.
صادقی با بیان اینکه برای اجرای برنامه ملی شهاب، از برنامه آموزشی قریب به 10 کشور پیشرفته جهان از جمله ژاپن الگوبرداری شده است، اضافه کرد: دانش آموزی که وارد مدرسه تیزهوشان می شود ممکن است برچسب هایی بخورد و همین امر بار روانی مثبت و منفی در جامعه ایجاد کند اما برنامه شهاب استعدادها را در همان محیط طبیعی خود شناسایی کرده و از این بار مثبت و منفی کم می کند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه آغاز این طرح همزمان با شکل گیری روانشناسی شخصیتی دانش آموزان (پایه چهارم ابتدایی) است، یادآور شد: در این طرح به هیچ عنوان دانش آموزان برچسب نخبگی یا باهوشی نمی خورد تا علاوه بر ایجاد نشدن احساس غرور در آنان، سایر دانش آموزان نیز احساس ناامیدی نکنند.
عبدی ادامه داد: سیر نخبه پروری در این طرح حالت عادی و طبیعی خود را سیر می کند و برای دانش آموزان نیز حساسیتی منفی ایجاد نمی کند.
مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور هم افزود: نوع شناسایی دانش آموزان در این طرح مورد توجه قرار گرفته است به دنبال آن است نخبه ای شناسایی شود در بخشی از جامعه تاثبر گذاری بالای در جامعه داشته باشد.
محمدی با بیان اینکه همچنین شناسایی پنهان جامعه هدف در این طرح باعث می شود بر تعداد زیادی از دانش آموزان تاثیر مثبت بگذارد، گفت: شیوه سیستماتک به جای کشف استعدادها از دیگر روش هایی است که در این طرح مورد توجه معلمان قرار می گیرد.
وی یادآور شد: در طرح شهاب یک سیاهه رفتار از سوی معلمان چک لیست می شود که در بخش های مختلف مشاهده دانش آموزان، مصاحبه و پرسشنامه والدین و معلمان دانش آموزان در استعدادهای هشت گانه نظریه گاردنر است.
*تحقق عدالت آموزشی مهمترین رویکرد این طرح است
مدرس نمونه طرح ملی شهاب در کشور با اشاره به اینکه این طرح در تمامی مدارس روستایی و شهری و حتی کلاس های چند پایه نیز اجرا می شود، گفت: دراین طرح بر عکس مدارس تیزهوشان به همه دانش آموزان فرصت بروز استعدادهایشان داده می شود تا به عنوان نخبه خود را به جامعه معرفی کنند.
محمدی همچنین اظهار کرد: دربرگیری طرح شهاب در همه نقاط بصورت یکسان بوده و شکل و ساختار فعلی خود علاوه بر اینکه باعث مشوقی برای دانش آموزان است باعث استقبال خانواده ها نیز می شود.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه آزمون تیزهوشان تنها در پایه ششم و نهم با هدف پوشش 1.5 تا 2.5 درصد از دانش آموزان را به عنوان تیزهوش تحت پوشش قرار می دهد، افزود: کم بودن مدارس در سطح استان و همچنین برگزاری آزمون آن در چند ساعت نمی توان گفت که همه دانش آموزان از این سطح برخوردار هستندو علاوه بر آن برخی از دانش آموزان از جمله در روستاها به این مدارس دسترسی ندارند.
عبدی گفت: طرح شهاب برای پوشش دانش آموزان تمامی مدارس تشکیل شده است و به صورت طرحی تلفیقی، مکمل و فراگیر در اختیار همه دانش آموزان قرار دارد.
وی ادامه داد: این طرح در سال تحصیلی اول (93 – 92) در ناحیه 2 سنندج با جمعیت دانش آموزی 2 هزار و 500 نفر شروع شد و اکنون پس از سه سال در 12 منطقه آموزش و پرورش در 10 شهرستان حدود 47 هزار دانش آموز را تحت پوشش خود قرار داده است.
به گفته عبدی، در سال آینده تحصیلی نیز چهار منطقه سریش آباد، موچش، کلانی و کلاترزان نیز تحت پوشش این قرار می گیرد و جامعه هدف نیز به 90 هزار دانش آموز از 280 هزار دانش آموز استان می رسد.
*بیشترین بار اجرایی این طرح بر دوش معلمان است
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه برای مشاهده نتایج طرح شهاب به 50 سال یا حداقل 25 سال زمان نیاز داریم، افزود: موفقیت این طرح متکی به معلمان است و اگر آنان اگاهی کاملی از اهداف و نجوه اجرای آن داشته باشند میزان خطای طرح نیز به حداقل ممکن کاهش داده می شود.
صادقی یادآور شد: معلمان در طول مدت تحصیل دانش آموزان در سال تحصیلی به صورت موشکافانه ای تمامی استعدادهای دانش آموزان را زیر نظر داشته و به همه ویژگی های شخصیتی، انگیزه و پشتکار دانش آموزان اشرافیت کامل پیدا می کنند که چک لیست آن در سال های بعد برای برنامه ریزی مورد استفاده قرار می گیرد.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم گفت: وظیفه ذاتی آموزش و پرورش شناسایی، هدایت و تربیت افراد جامعه است و با اجرای طرح شهاب این وظیفه مغفول نیز محقق می شود.
عبدی تاکید کرد: در این طرح معلمان به تغییر روش تدریس سوق داده می شوند و فرایند آموزش از نتیجه مدار و پرسش و پاسخ بودن به سمت آموزش های گروهی، پژوهشی، تحقیقی، بازدیدهای علمی و فرهنگی حرکت می کند.
کارشناس اداره استعداهای درخشان آموزش و پرورش کردستان نیز گفت: امسال 2 هزار و 250 معلم، مدیر و معاون مدارس استان برای اجرای این طرح آموزش های لازم را دریافت کرده اند.
محمود مخدومی افزود: دوره های آموزشی ویژه معلمان برای اجرای طرح شهاب از از پایه های چهارم انجام شده تا آنان بتوانند با روش های شناسایی و هدایت استعدادهای برتر را بر عهده بگیرند.
وی یادآور شد: همچنین طبق بخشنامه ای مقرر شد که معلمانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند حق شناسایی استعدادهای برتر را ندارند.
مخدومی ادامه داد: در کنار آن مدرسان دوره های طرح شهاب به معلمان، به عنوان بازرس و راهنمای آموزگاران به صورت مرتب با مدارس در ارتباط هستند تا اجرا طرح شهاب به صورت کیفی انجام شود.
* والدین آگاه از مهارت های فردی دانش آموزان سهولت فراوانی در برنامه ریزی آینده دارند
مدرس نمونه برنامه ملی شهاب با بیان اینکه خانواده ها اظهار کرد: با توجه به اینکه در استعدادهای هشت گانه طرح شهاب مهارت های دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است و داده هایی در این خصوص به دست می آیند که والدین می توانند با استفاده از آنها با سهولت برنامه ریزی فرزندان خود را طرح ریزی کنند.
به گفته وی، خانواده هایی وجود دارند که با کلاس های مختلف تقویتی و آموزش های گوناگون فرزندان خود را به سمت مدارس تیزهوشان سوق می دهند حال ممکن است این دانش آموز وضعیت درسی مناسبی داشته باشد اما از مهارت اجتماعی مناسبی برخوردار نباشد.
محمدی ادامه داد: اگر خانواده ها استعدادهای فرزندان خود را در زمینه هدایت تحصیلی آنان رمورد توجه قرار دهند بی شک ما با این همه دانش آموخته بیکار در کشور مواجه نخواهیم بود.
وی افزود: والدین باید بدانند ممکن است دانش آموزی دارای هوش متوسط باشد اما در رشته ای در حد نخبه قرار داشته باشد لذا این استعداد باید شناسایی شود و برنامه شهاب این دانش آموزان را شناسایی می کند اما در زمینه آموزش آنها خانواده ها نیز می توانند نقش موثری داشته باشند.
رئیس بنیاد نخبگان کردستان نیز اظهار کرد: نخبگی یک نعمت تعهد است نه مزیت توقع آفرین ، این افراد به گونه ای تربیت معنوی می شوند که با توجه به هوش و استعدادی که خدا به آنها داده خود را در مقابل جامعه مسئول بدانند و این توقع را نداشته باشند که حقی بر گردن جامعه دارند و باید آن را پس بگیرند.
صادقی افزود: درست است که جامعه در مقابل نخبگان مسئول است اما آنان نیز درمقابل جامعه مسئول هستند و باید آموزش های لازم را در این راستا ببینند، چون نخبه در واقع کسی است که به مرحله تاثیرگذاری رسیده باشد.
به گفته وی، نخبگان باید برای جامعه تاثیرگذار باشند در این صورت می توان از آنها به عنوان سرمایه های انسانی نام برد.
صادقی با بیان اینکه بدون توجه به این سرمایه های انسانی جامعه نمی تواند رشد کند گفت: بی شک تنها با تکیه بر منابع زیرزمینی و منابع خدادادی نمی توان به یک کشور توسعه یافته که مردم آن در رفاه هستند تبدیل شد.
وی ادامه داد: کشورهایی وجود دارند، که سرشار از معادن و منابع طبیعی و زیرزمینی هستند اما مردمان آن در فقر زندگی می کنند چون به نیروی انسانی اهمیت نداده اند.
به گفته وی، یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که به مزیت های موجود یک منطقه توجه کرده و مزیت های ایجادی را مورد توجه قرار نمی دهیم.
وی یادآور شد: باید بستری برای استعدادها فراهم کنیم که بالفعل شوند و همچنین زمینه تاثیرگذاری برای آنها فراهم شود، آنان را هدایت کرده وشغل مطلوب برایشان ایجاد کنیم تا بتوانند استعدادهای خود را بروز داده و باعث توسعه و پیشرفت جامعه شوند.
صادقی افزود: وقتی استعداد دانش آموزان شناسایی شود و به مرحله هدایت برسند تحت پوشش بنیاد نخبگان قرار می گیرند و هدایت و حمایت و بکارگری و جذب می شوند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم در ادامه با بیان اینکه هم اکنون همه خانواده ها انتظار دارند فرزندان شان دکتر، مهندس، معلم و کارمند شود اما دیگر پشت میز نشینی اشباع شده است، گفت: یکی از معیارهای سواد در جامعه امروز بحث سواد تکنولوژی و ارتباطات در زندگی است
عبدی افزود: براساس برآوردهای انجام شده در سال 2020 حدود 93 درصد شغل ها به سمت شغل های خدماتی، چهار درصد صنعت و سه درصد نیز کشاورزی سوق داده می شود.
وی همچنین تاکید کرد: نخبه واقعی درجامعه چند تا ویژگی دارد که در مرحله اول این فرد مستعد است، به شرطی که استعداد وی شناسایی شده، هدایت و اموزش داده شود و به فرد مستعد متخصص تبدیل شود.
به گفته وی این تخصص زمانی می تواند در جامعه کاربرد داشته باشد که فرد نسبت به جامعه، ارزش های جامعه و فرهنگ توسعه آن متعهد باشد و در نهایت این فرد می تواند در جامعه تاثیرگذار باشد.
عبدی با بیان اینکه اگر فضا به افراد نخبه داده شود تاثیرگذاری آنان بر جامعه بسیار بیشتر از انسان های عادی است، افزود: تاثیر یک نخبه در جامعه 300 برابر انسان های عادی است و حتی از لحاظ اقتصادی نیز ارزش افزوده ای که یک فرد نخبه برای جامعه ایجاد می کند 300 برابر انسان های عادی است
وی اظهار کرد: اگر برنامه شهاب ادامه دار و مستمر باشد نتایج آن منجر به توسعه و پیشرفت کشور کشور خواهد شد لذا ما باید شرایطی برای نخبگان فراهم کنیم که علاوه بر اینکه برای جامعه موثر هستند از لحاظ شخصیتی نیز انسان هایی مفید و موثری باشند.
* طرح شهاب سهولت تدوین برنامه های توسعه ای کشور را هدف قرار داده است
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه هم اکنون در کشور برای خیلی از استعدادهای انسانی و طبیعی برنامه منسجمی وجود نداشته است، افزود: با اجرای طرح شهاب می توان اطلس جغرافیایی استعدادهای کشور و یا استان را شناسایی و طرح های توسعه ای کشور و استان ها را بر اساس توانایی نیروهای انسانی آن تدوین کرد.
صادقی گفت: همچنین هم اکنون در بسیاری از آزمون ها از جمله کنکور شاهد هجوم دانش آموزان به سمت رشته های پزشکی و پیراپزشکی هستیم که در بسیاری از موارد تنها برای رقابت و بدون شناخت از توانایی های فردی این اتفاق روی می هد.
وی ادامه داد: تمامی جوامع به جز پزشک به مهندسان، معماران، نظریه پردازان علوم انسانی و نیروی کار تخصصی نیاز دارند که طرح شهاب می تواند هنگام انتخاب رشته دانش آموزان در دوره دبیرستان و دوره دانشگاه آنان را به سمت رشته هایی سوق دهد که در آن توامند هستند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه هم اکنون حدود 52 درصد از دانش آموزان به سمت رشته های نظری به ویژه تجربی گرایش دارند، افزود: این فراوانی علاوه بر کاهش انگیزه دانش آموزان باعث شکست بسیاری از آنان در ادامه مسیر می شود.
به گفته عبدی، با موفقیت طرح شهاب می توان در تمامی زمینه ها دانش آموزان را بر اساس استعدادهای آنان توزیع کرد و برای تاسیس رشته های جدید در مدارس و دانشگاه های استان نیز برنامه ریزی کرد.
وی افزود: هم اکنون استعدادهای طبیعی و مادی تمامی استان ها شناسایی شده است اما اطلاعی از استعدادهای انسانی آنان که در آینده به عنوان نیروی کار شناخته خواهند شد وجود ندارد.
به گفته وی، با توجه به اینکه طرح شهاب به مدت 9 سال تمامی دانش آموزان را در استعدادهای هشت گانه آنان زیر نظر دارد می تواند به عنوان یک کار تحقیقی علمی راهگشایی برای برنامه ریزی توسعه پایدار در هر استان باشد.
مدرس نمونه طرح ملی شهاب در کشور هم با با بیان اینکه یکی از آیتم های مورد نظر در برنامه شهاب مهارت های اجتماعی است، گفت: بی شک کشور ما به همان اندازه که به پزشک و دندانپزشک نیاز دارد به متخصصان مجرب در زمینه های مختلف نیز نیازمند است.
محمدی افزود: هرم شغلی در دنیا بصورت مثلثی است که پایین ترین ضلع آن کارگر متخصص است، یعنی ما باید اول کارگر متخصص برای جامعه آماده کنیم و پس از آن تکنسین متخصص و پس از این دو مورد مهندس آماده کنیم.
محمدی اضافه کرد: براساس این هرم شغلی به ازای هر 10کارگری که آموزش داده می شوند سه نفر تکنسین و یک مهندس وجود دارد اما در کشور ما این هرم برعکس است و ما به ازای 10نفر مهندس، یک کارگر متخصص داریم.
به گفته وی، یکی از رویکردهای مهم در برنامه ملی شهاب توجه به مهارت های فنی است و در این برنامه، هوش مکانیکی، تجسم فضایی و سایر هوش ها و استعدادهای دانش آموزان سنجیده می شود.
وی گفت: در این برنامه مشخص می شود که دانش آموزی شاید مستعد باشد اما با سیستم پزشکی و دندانپزشکی مشکل داشته باشد لذا می تواند براساس استعدادهای خود مهندس، تکنسین و یا حتی کارگر متخصصی برای جامعه شود.
محمدی ادامه داد: یکی از ویژگی های هدایت در برنامه شهاب استقلال و یکپارچگی است و این استقلال از پایه چهارم شروع می شود و تا پایه دوازدهم ادامه دارد و در این مدت 2 مرحله هدایت تحصیلی دانش آموزان در دوره دوم متوسطه و مرحله کنکور انجام می شود.
وی افزود: انسان های نخبه با انسان های عادی تفاوت هایی دارند که باید مورد توجه قرار گیرد و نوع نگاه آنان به مسائل با نگاه دانش آموزان و انسان های عادی جامعه فرق دارد.
محمدی تاکید کرد: در استان کردستان این نخبگان برای استان یک سرمایه بزرگ به شمار می روند و باید قدر این سرمایه بزرگ را بدانیم تا برای جامعه بشری، استان و کشور موثر باشند.
به گزارش ایرنا، در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران 1404 آمده است که کشور در پایان این برنامه باید برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی باشد.
در فصل نخست نقشه جامع علمی کشور ضمن تبیین مبانی و ارزش های بنیادین بر عدالت محوری پرورش استعدادها و دست یابی همگان بخصوص مستضعفان در حوزه علم و فناوری و تقویت خلاقیت نوآوری و خطر پذیری در علم تاکید شده است
همچنین در چشم انداز مدرسه در افق 1404 در فصل سوم سند تحول بنیادین اَموزش و پرورش دارابودن ظرفیت پذیرش تفاوت های فردی، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاطخ گویی به نیازها، علایق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی مورد تصریح قرار گرفته است.
در سند راهبردی کشور در امور نخبگان نیز براستقرار نظام شناسایی و هدایت استعدادهای برتر با روش های مربی محور، مرحله ای و نامحسوس با تاکید همزمان بر سه وجه آموزشی، تربیتی و پژوهشی، برنامه ریزی برای ارتقای سطح کیفی آموزش های مدرسه ای به منظور پرورش خلاقیت، مهارت حل مساله، آداب و مهارت های زندگی در دانش آموزان و .. جهت تحقق راهبرد کلان استقرار نظام شناسیی و هدایت اجتماعات نخبگانی مورد تاکید قرار گرفته است.
این برنامه زیرنظر شورای راهبری برنامه ملی شهاب در بنیاد ملی نخبگان به ریاست معاون برنامه ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان و ستاد مرکزی اجرایی برنامه ملی شهاب در وزارت آموزش و پرورش به ریاست رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان، توسط ستادها و کارگروه های استانی، شهرستانی و آموزشگاهی به شرح زیر احرا می شود.
آغاز فرآیند شناسایی دانش آموزان در برنامه ملی شهاب از پایه چهارم دوره دوم ابتدایی است و با تکمیل چک لیست های شناسایی در نخستین گام ضروری است معلمان آموزش دیده طی چهار تا پنج ماه، چک لیست های شناسایی را برای تمامی دانش آموزان تکمیل و سپس به مدیر مدرسه تحویل می شود.
اهداف طرح شهاب شناسایی، هدایت و حمایت آموزشی، تربیتی و معنوی صاحبان استعدادهای برتر از دوره آموزش ابتدایی تا پایان دوره متوسطه و زمینه سازی برای استمرار حمایت ها در مراحل مختلف آموزش عالی و پرورش استعدادهای برتر و سرآمد و ایجاد ساز و کارهای مناسب برای رشد و بالندگی آنان به عنوان سرمایه های ملی و خدادادی است.
براین اساس برنامه ملی شناسایی و هدایت استعدادهای برتر (شهاب) در چارچوب مجموعه سیاست ها و برنامه های اجرایی براساس مفاد این شیوه نامه اجرا می شود، خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز سنندج میزگردی را با حضور رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان، رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان و مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور برگزار کرد تا علاوه بر معرفی اجمالی این طرح، نقش معلمان، خانواده ها و همچنین نقش این طرح در توسعه کشور را بررسی کند.
* طرح شهاب بدنبال پاسخگویی به اهداف اسناد بالادستی آموزشی کشور است
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان گفت: این طرح در راستای تحقق اهداف چند سند راهبری کشور از جمله نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، سند راهبری کشور در امور نخبگان و کلیات نظام دانش آموزان استعدادهای برتر یا سمپاد تدوین شده است.
صلاح الدین عبدی با اشاره به اینکه در تمامی این اسناد به صراحت بر تقویت، حمایت و شناسایی استعدادهای برتر تاکید شده است، اظهار کرد: اجرای طرح شهاب برای جلوگیری از موازی کاری برای رسیدن اهداف این اسناد از جمله برخوردار از دانش پیشرفته و توانا در تولید علم و فن آوری، اتکا بر سهم برتر سرمایه های انسانی و اجتماعی از سه سال پیش آغاز شده است.
وی افزود: در این طرح هر ساله دانش آموزان هدف توسط معلمان طی فرآیندی از آبان تا اسفند در هشت حیطه شامل استعداد ریاضی، استعداد فضایی، علوم تجربی، کلامی، هنری، اجتماعی، تربیت بدنی و دینی شناسایی می شوند.
عبدی تاکید کرد: در این طرح دانش آموزان در استعدادهای هشت گانه به مدت 9 سال شناسایی و مورد هدایت، راهنمایی و پرورش قرار می گیرند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان نیز گفت: طرح شهاب سال 86 در هیات امنای بنیاد علمی نخبگان کشور با حضور رئیس جمهوری وقت به تصویب رسید و سال 91 به صورت پایلوت در برخی استان های کشور در سطح ابتدایی، راهنمایی دوره اول و دوم اجرا شد.
رحمت صادقی اظهار کرد: در نهایت یک سال پس از اجرای آزمایشی برای حل مشکلات و نواقص و تقویت نقاط قوت دوباره مورد بررسی قرار گرفت و در سال تحصیلی 94 - 93 رسما شروع شد.
وی افزود: بنیاد نخبگان در این طرح مسئولیت راهبری فکری، حمایت مالی و نظارت و وزارت آموزش و پرورش نیز اجرای آن را برعهده دارد و همچنین معلمان و استفاده از توانایی آن در یکی از راس های اجرای این طرح است.
*طرح شهاب بزرگترین جهش در شناسایی نخبگان کشور
رئیس بنیاد ملی نخبگان کردستان با بیان اینکه طرح شهاب مخفف شناسایی و هدایت استعدادهای برتر است و اهداف آن در 2 بخش خلاصه می شود، ادامه داد: شناسایی، هدایت و حمایت آموزشی،تربیتی و معنوی استعدادهای برتر از کلاس چهارم تا دوره دبیرستان هدف اولیه آن است.
صادقی افزود: پس از شناسایی و تربیت، هدایت نخبگان به مرحله تاثیر گذاری آنان در جامعه مورد توجه قرار می گیرد که تمرکز 9 ساله بر روی استعدادهای برتر در تمامی نقاط کشور از ویژگی های بارز این طرح است.
وی با بیان اینکه بنیاد علمی نخبگان کشور پیش از این به صورت منفعلی عمل می کرد، گفت: این بنیاد پیش تر جامعه هدف خود را تنها از نتایج برخی آزمون ها از جمله کنکور، تیرهوشان و جشنواره های سراسری انتخاب می کرد.
صادقی یادآور شد: اما پس از اجرای این طرح خود به سراغ جامعه هدف رفته و با همکاری آموزش و پرورش استعدادها را در تمامی بخش های مورد نیاز جامعه شناسایی می کند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم اظهار کرد: برنامه ملی شهاب براساس هوش های هشت‌گانه گاردنر انجام شده که یک مبحث بین المللی است و در آن سعی می شود که استعدادهای دانش آموزان در زمینه های مختلف و در یک بازه زمانی چند ساله مشخص شود.
عبدی با بیان اینکه تنوع مدارس یکی از ایراداتی است که از سوی برخی کشورها به کشور ما وارد می شود، افزود: دانش آموزی که وارد تیزهوشان می شود، صرفا تیزهوش نیست و برخی از این دانش آموزان سخت کوش هستند و کلاس های ویژه ای رفته و آموزش های ویژه ای دیده اند.
وی گفت: دانش آموزان در طرح شهاب در مدرسه عادی همراه با سایر دانش آموزان به تحصیل می پردازند و با عدم جداسازی آنان طی فرآیند یک دهه ای نخبگان واقعی شناسایی و مورد هدایت قرار می گیرند.
مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور نیز در این میزگرد اظهار کرد: پرهیز از جداسازی دانش آموزان از اهداف شهاب بوده تا علاوه بر هدایت تمامی استعدادهای پنهان جامعه، مدارس تیزهوشان در سطح کشور را نیز برا ارتقای کیفی ویژه 2 درصد افراد تیزهوش جامعه کاهش دهد.
شاهرخ محمدی یادآور شد: در دوره ای آمار مدارس تیزهوشان بالا برده شد اما در چارچوب اهداف برنامه شهاب بر پرهیز از جداسازی تاکید شده است.
وی با بیان اینکه عدم جداسازی دانش آموزان نخبه و مستعد موجب رشد و ایجاد رقابت برابر در میان سایر دانش آموزان نیز می شود، افزود: در این طرح تنها به دنبال استعدادهای ریاضی و علوم نیستیم بلکه بدنبال استعدادهایی هستیم که در تمامی حوزه های مختلف انسانی، هنری، خدماتی، اجرایی، ورزشی و دینی برای کشور تاثیر گذار باشند.
* حذف نخبگان از قرنطینه و وارد کردن به جامعه مهمترین تاثیر روانی طرح شهاب
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه در برنامه شهاب رشد باغچه ای در مقابل رشد گلخانه ای قرار دارد، افزود: گلخانه یعنی جدا کردن دانش آموزان از محیط طبیعی خود و قرنطینه کردن آنان که گاهی این مساله باعث می شود این افراد به لحاظ شخصیتی و رفتاری با مشکل مواجه شوند.
صادقی گفت: این دانش آموزان چون قرنطینه شده و در بستر طبیعی رشد نکرده اند لذا با ورود به دانشگاه بدلیل اینکه یک دفعه ای با محیط باز و آزادی موجود در آن روبرو می شوند در معرض آسیب ها و تهدیدهای زیادی قرار می گیرند.
وی ادامه داد: در برنامه شهاب اجازه داده می شود شخص مستعد در همان بستر محیط طبیعی خود رشد بکند و دیگران نیز از استعداد و توانایی وی بهره مند شوند.
صادقی با بیان اینکه برای اجرای برنامه ملی شهاب، از برنامه آموزشی قریب به 10 کشور پیشرفته جهان از جمله ژاپن الگوبرداری شده است، اضافه کرد: دانش آموزی که وارد مدرسه تیزهوشان می شود ممکن است برچسب هایی بخورد و همین امر بار روانی مثبت و منفی در جامعه ایجاد کند اما برنامه شهاب استعدادها را در همان محیط طبیعی خود شناسایی کرده و از این بار مثبت و منفی کم می کند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه آغاز این طرح همزمان با شکل گیری روانشناسی شخصیتی دانش آموزان (پایه چهارم ابتدایی) است، یادآور شد: در این طرح به هیچ عنوان دانش آموزان برچسب نخبگی یا باهوشی نمی خورد تا علاوه بر ایجاد نشدن احساس غرور در آنان، سایر دانش آموزان نیز احساس ناامیدی نکنند.
عبدی ادامه داد: سیر نخبه پروری در این طرح حالت عادی و طبیعی خود را سیر می کند و برای دانش آموزان نیز حساسیتی منفی ایجاد نمی کند.
مدرس برتر برنامه ملی شهاب در کشور هم افزود: نوع شناسایی دانش آموزان در این طرح مورد توجه قرار گرفته است به دنبال آن است نخبه ای شناسایی شود در بخشی از جامعه تاثبر گذاری بالای در جامعه داشته باشد.
محمدی با بیان اینکه همچنین شناسایی پنهان جامعه هدف در این طرح باعث می شود بر تعداد زیادی از دانش آموزان تاثیر مثبت بگذارد، گفت: شیوه سیستماتک به جای کشف استعدادها از دیگر روش هایی است که در این طرح مورد توجه معلمان قرار می گیرد.
وی یادآور شد: در طرح شهاب یک سیاهه رفتار از سوی معلمان چک لیست می شود که در بخش های مختلف مشاهده دانش آموزان، مصاحبه و پرسشنامه والدین و معلمان دانش آموزان در استعدادهای هشت گانه نظریه گاردنر است.
*تحقق عدالت آموزشی مهمترین رویکرد این طرح است
مدرس نمونه طرح ملی شهاب در کشور با اشاره به اینکه این طرح در تمامی مدارس روستایی و شهری و حتی کلاس های چند پایه نیز اجرا می شود، گفت: دراین طرح بر عکس مدارس تیزهوشان به همه دانش آموزان فرصت بروز استعدادهایشان داده می شود تا به عنوان نخبه خود را به جامعه معرفی کنند.
محمدی همچنین اظهار کرد: دربرگیری طرح شهاب در همه نقاط بصورت یکسان بوده و شکل و ساختار فعلی خود علاوه بر اینکه باعث مشوقی برای دانش آموزان است باعث استقبال خانواده ها نیز می شود.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه آزمون تیزهوشان تنها در پایه ششم و نهم با هدف پوشش 1.5 تا 2.5 درصد از دانش آموزان را به عنوان تیزهوش تحت پوشش قرار می دهد، افزود: کم بودن مدارس در سطح استان و همچنین برگزاری آزمون آن در چند ساعت نمی توان گفت که همه دانش آموزان از این سطح برخوردار هستندو علاوه بر آن برخی از دانش آموزان از جمله در روستاها به این مدارس دسترسی ندارند.
عبدی گفت: طرح شهاب برای پوشش دانش آموزان تمامی مدارس تشکیل شده است و به صورت طرحی تلفیقی، مکمل و فراگیر در اختیار همه دانش آموزان قرار دارد.
وی ادامه داد: این طرح در سال تحصیلی اول (93 – 92) در ناحیه 2 سنندج با جمعیت دانش آموزی 2 هزار و 500 نفر شروع شد و اکنون پس از سه سال در 12 منطقه آموزش و پرورش در 10 شهرستان حدود 47 هزار دانش آموز را تحت پوشش خود قرار داده است.
به گفته عبدی، در سال آینده تحصیلی نیز چهار منطقه سریش آباد، موچش، کلانی و کلاترزان نیز تحت پوشش این قرار می گیرد و جامعه هدف نیز به 90 هزار دانش آموز از 280 هزار دانش آموز استان می رسد.
*بیشترین بار اجرایی این طرح بر دوش معلمان است
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه برای مشاهده نتایج طرح شهاب به 50 سال یا حداقل 25 سال زمان نیاز داریم، افزود: موفقیت این طرح متکی به معلمان است و اگر آنان اگاهی کاملی از اهداف و نجوه اجرای آن داشته باشند میزان خطای طرح نیز به حداقل ممکن کاهش داده می شود.
صادقی یادآور شد: معلمان در طول مدت تحصیل دانش آموزان در سال تحصیلی به صورت موشکافانه ای تمامی استعدادهای دانش آموزان را زیر نظر داشته و به همه ویژگی های شخصیتی، انگیزه و پشتکار دانش آموزان اشرافیت کامل پیدا می کنند که چک لیست آن در سال های بعد برای برنامه ریزی مورد استفاده قرار می گیرد.
رئیس اداره استعدادهای درخشان (سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم گفت: وظیفه ذاتی آموزش و پرورش شناسایی، هدایت و تربیت افراد جامعه است و با اجرای طرح شهاب این وظیفه مغفول نیز محقق می شود.
عبدی تاکید کرد: در این طرح معلمان به تغییر روش تدریس سوق داده می شوند و فرایند آموزش از نتیجه مدار و پرسش و پاسخ بودن به سمت آموزش های گروهی، پژوهشی، تحقیقی، بازدیدهای علمی و فرهنگی حرکت می کند.
کارشناس اداره استعداهای درخشان آموزش و پرورش کردستان نیز گفت: امسال 2 هزار و 250 معلم، مدیر و معاون مدارس استان برای اجرای این طرح آموزش های لازم را دریافت کرده اند.
محمود مخدومی افزود: دوره های آموزشی ویژه معلمان برای اجرای طرح شهاب از از پایه های چهارم انجام شده تا آنان بتوانند با روش های شناسایی و هدایت استعدادهای برتر را بر عهده بگیرند.
وی یادآور شد: همچنین طبق بخشنامه ای مقرر شد که معلمانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند حق شناسایی استعدادهای برتر را ندارند.
مخدومی ادامه داد: در کنار آن مدرسان دوره های طرح شهاب به معلمان، به عنوان بازرس و راهنمای آموزگاران به صورت مرتب با مدارس در ارتباط هستند تا اجرا طرح شهاب به صورت کیفی انجام شود.
* والدین آگاه از مهارت های فردی دانش آموزان سهولت فراوانی در برنامه ریزی آینده دارند
مدرس نمونه برنامه ملی شهاب با بیان اینکه خانواده ها اظهار کرد: با توجه به اینکه در استعدادهای هشت گانه طرح شهاب مهارت های دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است و داده هایی در این خصوص به دست می آیند که والدین می توانند با استفاده از آنها با سهولت برنامه ریزی فرزندان خود را طرح ریزی کنند.
به گفته وی، خانواده هایی وجود دارند که با کلاس های مختلف تقویتی و آموزش های گوناگون فرزندان خود را به سمت مدارس تیزهوشان سوق می دهند حال ممکن است این دانش آموز وضعیت درسی مناسبی داشته باشد اما از مهارت اجتماعی مناسبی برخوردار نباشد.
محمدی ادامه داد: اگر خانواده ها استعدادهای فرزندان خود را در زمینه هدایت تحصیلی آنان رمورد توجه قرار دهند بی شک ما با این همه دانش آموخته بیکار در کشور مواجه نخواهیم بود.
وی افزود: والدین باید بدانند ممکن است دانش آموزی دارای هوش متوسط باشد اما در رشته ای در حد نخبه قرار داشته باشد لذا این استعداد باید شناسایی شود و برنامه شهاب این دانش آموزان را شناسایی می کند اما در زمینه آموزش آنها خانواده ها نیز می توانند نقش موثری داشته باشند.
رئیس بنیاد نخبگان کردستان نیز اظهار کرد: نخبگی یک نعمت تعهد است نه مزیت توقع آفرین ، این افراد به گونه ای تربیت معنوی می شوند که با توجه به هوش و استعدادی که خدا به آنها داده خود را در مقابل جامعه مسئول بدانند و این توقع را نداشته باشند که حقی بر گردن جامعه دارند و باید آن را پس بگیرند.
صادقی افزود: درست است که جامعه در مقابل نخبگان مسئول است اما آنان نیز درمقابل جامعه مسئول هستند و باید آموزش های لازم را در این راستا ببینند، چون نخبه در واقع کسی است که به مرحله تاثیرگذاری رسیده باشد.
به گفته وی، نخبگان باید برای جامعه تاثیرگذار باشند در این صورت می توان از آنها به عنوان سرمایه های انسانی نام برد.
صادقی با بیان اینکه بدون توجه به این سرمایه های انسانی جامعه نمی تواند رشد کند گفت: بی شک تنها با تکیه بر منابع زیرزمینی و منابع خدادادی نمی توان به یک کشور توسعه یافته که مردم آن در رفاه هستند تبدیل شد.
وی ادامه داد: کشورهایی وجود دارند، که سرشار از معادن و منابع طبیعی و زیرزمینی هستند اما مردمان آن در فقر زندگی می کنند چون به نیروی انسانی اهمیت نداده اند.
به گفته وی، یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد این است که به مزیت های موجود یک منطقه توجه کرده و مزیت های ایجادی را مورد توجه قرار نمی دهیم.
وی یادآور شد: باید بستری برای استعدادها فراهم کنیم که بالفعل شوند و همچنین زمینه تاثیرگذاری برای آنها فراهم شود، آنان را هدایت کرده وشغل مطلوب برایشان ایجاد کنیم تا بتوانند استعدادهای خود را بروز داده و باعث توسعه و پیشرفت جامعه شوند.
صادقی افزود: وقتی استعداد دانش آموزان شناسایی شود و به مرحله هدایت برسند تحت پوشش بنیاد نخبگان قرار می گیرند و هدایت و حمایت و بکارگری و جذب می شوند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان هم در ادامه با بیان اینکه هم اکنون همه خانواده ها انتظار دارند فرزندان شان دکتر، مهندس، معلم و کارمند شود اما دیگر پشت میز نشینی اشباع شده است، گفت: یکی از معیارهای سواد در جامعه امروز بحث سواد تکنولوژی و ارتباطات در زندگی است
عبدی افزود: براساس برآوردهای انجام شده در سال 2020 حدود 93 درصد شغل ها به سمت شغل های خدماتی، چهار درصد صنعت و سه درصد نیز کشاورزی سوق داده می شود.
وی همچنین تاکید کرد: نخبه واقعی درجامعه چند تا ویژگی دارد که در مرحله اول این فرد مستعد است، به شرطی که استعداد وی شناسایی شده، هدایت و اموزش داده شود و به فرد مستعد متخصص تبدیل شود.
به گفته وی این تخصص زمانی می تواند در جامعه کاربرد داشته باشد که فرد نسبت به جامعه، ارزش های جامعه و فرهنگ توسعه آن متعهد باشد و در نهایت این فرد می تواند در جامعه تاثیرگذار باشد.
عبدی با بیان اینکه اگر فضا به افراد نخبه داده شود تاثیرگذاری آنان بر جامعه بسیار بیشتر از انسان های عادی است، افزود: تاثیر یک نخبه در جامعه 300 برابر انسان های عادی است و حتی از لحاظ اقتصادی نیز ارزش افزوده ای که یک فرد نخبه برای جامعه ایجاد می کند 300 برابر انسان های عادی است
وی اظهار کرد: اگر برنامه شهاب ادامه دار و مستمر باشد نتایج آن منجر به توسعه و پیشرفت کشور کشور خواهد شد لذا ما باید شرایطی برای نخبگان فراهم کنیم که علاوه بر اینکه برای جامعه موثر هستند از لحاظ شخصیتی نیز انسان هایی مفید و موثری باشند.
* طرح شهاب سهولت تدوین برنامه های توسعه ای کشور را هدف قرار داده است
رئیس بنیاد نخبگان کردستان با بیان اینکه هم اکنون در کشور برای خیلی از استعدادهای انسانی و طبیعی برنامه منسجمی وجود نداشته است، افزود: با اجرای طرح شهاب می توان اطلس جغرافیایی استعدادهای کشور و یا استان را شناسایی و طرح های توسعه ای کشور و استان ها را بر اساس توانایی نیروهای انسانی آن تدوین کرد.
صادقی گفت: همچنین هم اکنون در بسیاری از آزمون ها از جمله کنکور شاهد هجوم دانش آموزان به سمت رشته های پزشکی و پیراپزشکی هستیم که در بسیاری از موارد تنها برای رقابت و بدون شناخت از توانایی های فردی این اتفاق روی می هد.
وی ادامه داد: تمامی جوامع به جز پزشک به مهندسان، معماران، نظریه پردازان علوم انسانی و نیروی کار تخصصی نیاز دارند که طرح شهاب می تواند هنگام انتخاب رشته دانش آموزان در دوره دبیرستان و دوره دانشگاه آنان را به سمت رشته هایی سوق دهد که در آن توامند هستند.
رئیس اداره استعدادهای درخشان(سمپاد) آموزش و پرورش کردستان نیز با بیان اینکه هم اکنون حدود 52 درصد از دانش آموزان به سمت رشته های نظری به ویژه تجربی گرایش دارند، افزود: این فراوانی علاوه بر کاهش انگیزه دانش آموزان باعث شکست بسیاری از آنان در ادامه مسیر می شود.
به گفته عبدی، با موفقیت طرح شهاب می توان در تمامی زمینه ها دانش آموزان را بر اساس استعدادهای آنان توزیع کرد و برای تاسیس رشته های جدید در مدارس و دانشگاه های استان نیز برنامه ریزی کرد.
وی افزود: هم اکنون استعدادهای طبیعی و مادی تمامی استان ها شناسایی شده است اما اطلاعی از استعدادهای انسانی آنان که در آینده به عنوان نیروی کار شناخته خواهند شد وجود ندارد.
به گفته وی، با توجه به اینکه طرح شهاب به مدت 9 سال تمامی دانش آموزان را در استعدادهای هشت گانه آنان زیر نظر دارد می تواند به عنوان یک کار تحقیقی علمی راهگشایی برای برنامه ریزی توسعه پایدار در هر استان باشد.
مدرس نمونه طرح ملی شهاب در کشور هم با با بیان اینکه یکی از آیتم های مورد نظر در برنامه شهاب مهارت های اجتماعی است، گفت: بی شک کشور ما به همان اندازه که به پزشک و دندانپزشک نیاز دارد به متخصصان مجرب در زمینه های مختلف نیز نیازمند است.
محمدی افزود: هرم شغلی در دنیا بصورت مثلثی است که پایین ترین ضلع آن کارگر متخصص است، یعنی ما باید اول کارگر متخصص برای جامعه آماده کنیم و پس از آن تکنسین متخصص و پس از این دو مورد مهندس آماده کنیم.
محمدی اضافه کرد: براساس این هرم شغلی به ازای هر 10کارگری که آموزش داده می شوند سه نفر تکنسین و یک مهندس وجود دارد اما در کشور ما این هرم برعکس است و ما به ازای 10نفر مهندس، یک کارگر متخصص داریم.
به گفته وی، یکی از رویکردهای مهم در برنامه ملی شهاب توجه به مهارت های فنی است و در این برنامه، هوش مکانیکی، تجسم فضایی و سایر هوش ها و استعدادهای دانش آموزان سنجیده می شود.
وی گفت: در این برنامه مشخص می شود که دانش آموزی شاید مستعد باشد اما با سیستم پزشکی و دندانپزشکی مشکل داشته باشد لذا می تواند براساس استعدادهای خود مهندس، تکنسین و یا حتی کارگر متخصصی برای جامعه شود.
محمدی ادامه داد: یکی از ویژگی های هدایت در برنامه شهاب استقلال و یکپارچگی است و این استقلال از پایه چهارم شروع می شود و تا پایه دوازدهم ادامه دارد و در این مدت 2 مرحله هدایت تحصیلی دانش آموزان در دوره دوم متوسطه و مرحله کنکور انجام می شود.
وی افزود: انسان های نخبه با انسان های عادی تفاوت هایی دارند که باید مورد توجه قرار گیرد و نوع نگاه آنان به مسائل با نگاه دانش آموزان و انسان های عادی جامعه فرق دارد.
محمدی تاکید کرد: در استان کردستان این نخبگان برای استان یک سرمایه بزرگ به شمار می روند و باید قدر این سرمایه بزرگ را بدانیم تا برای جامعه بشری، استان و کشور موثر باشند.
به گزارش ایرنا، در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران 1404 آمده است که کشور در پایان این برنامه باید برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی باشد.
در فصل نخست نقشه جامع علمی کشور ضمن تبیین مبانی و ارزش های بنیادین بر عدالت محوری پرورش استعدادها و دست یابی همگان بخصوص مستضعفان در حوزه علم و فناوری و تقویت خلاقیت نوآوری و خطر پذیری در علم تاکید شده است
همچنین در چشم انداز مدرسه در افق 1404 در فصل سوم سند تحول بنیادین اَموزش و پرورش دارابودن ظرفیت پذیرش تفاوت های فردی، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاطخ گویی به نیازها، علایق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی مورد تصریح قرار گرفته است.
در سند راهبردی کشور در امور نخبگان نیز براستقرار نظام شناسایی و هدایت استعدادهای برتر با روش های مربی محور، مرحله ای و نامحسوس با تاکید همزمان بر سه وجه آموزشی، تربیتی و پژوهشی، برنامه ریزی برای ارتقای سطح کیفی آموزش های مدرسه ای به منظور پرورش خلاقیت، مهارت حل مساله، آداب و مهارت های زندگی در دانش آموزان و .. جهت تحقق راهبرد کلان استقرار نظام شناسیی و هدایت اجتماعات نخبگانی مورد تاکید قرار گرفته است.
این برنامه زیرنظر شورای راهبری برنامه ملی شهاب در بنیاد ملی نخبگان به ریاست معاون برنامه ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان و ستاد مرکزی اجرایی برنامه ملی شهاب در وزارت آموزش و پرورش به ریاست رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان، توسط ستادها و کارگروه های استانی، شهرستانی و آموزشگاهی به شرح زیر احرا می شود.
آغاز فرآیند شناسایی دانش آموزان در برنامه ملی شهاب از پایه چهارم دوره دوم ابتدایی است و با تکمیل چک لیست های شناسایی در نخستین گام ضروری است معلمان آموزش دیده طی چهار تا پنج ماه، چک لیست های شناسایی را برای تمامی دانش آموزان تکمیل و سپس به مدیر مدرسه تحویل می شود.
