به گزارش خبرگزاری دانا، قرار بود با قراردادی که در ماه پایانی پاییز سال گذشته بین ایران و عراق به امضا رسیده، از ابتدای ژانویه 2018 به میزان 60 هزار بشکه در روز نفت تولیدی کرکوک عراق از طریق ایران سوآپ شود. پس از عدم تحقق این امر، انتهای فوریه 2018 زمان آغاز عملیات سوآپ 60 هزار بشکه ای نفت عراق از خاک ایران اعلام شد اما با اتمام فوریه نیز این مهم محقق نشد. ماه مارس نیز به پایان رسید و در حالی که چهارمین ماه سال 2018 آغاز شده، هنوز خبری از آغاز سوآپ نفت خام شمال عراق از خاک ایران نیست.
این موضوع زمانی که در کنار دیدارها و مذاکرات متعدد مسئولان نفتی ترکیه و عراق قرار گیرد، این سوال را مطرح می کند که 60 هزار بشکه ای که قرار بود از خاک ایران سوآپ شود، به جمع 500 هزار بشکه نفت خام عراق که از خاک ترکیه ترانزیت می شود، اضافه خواهد شد و سر ایران در اجرای این قرارداد مهم بیکلاه می ماند؟
وزارت نفت با ارسال گزارشی به خبرگزاری تسنیم در واکنش به انتشار گزارش "ماجرای عجیب سوآپ نفت عراق؛ سُستی دیپلماتیک نفتی یا مسائل پشت پرده؟" که در تاریخ 15 فروردین 97 در خبرگزاری تسنیم منتشر شد، خبر داد که "سوآپ نفت عراق از طریق ایران در مسیر اجرایی قرار دارد."
مشروح گزارش ارسالی وزارت نفت بدین شرح است:
* وزارت نفت: آماده نبودن زیرساختها و برخی نواقص لجستیکی طرف عراقی علت تأخیر در اجرای قرارداد سوآپ
"موضوع سوآپ نفت خام عراق توسط ایران در کنار پروژه های دیگری مانند صادرات گاز به این کشور، به عنوان یکی از زمینه های همکاری ایران و عراق در عرصه انرژی مورد توجه بوده و توافقات لازم در این زمینه از سال گذشته انجام شده است. تاخیر ناچیز در اجرایی شدن توافق مهم مربوط به سوآپ نفت خام تولیدی شمال عراق بیشتر مربوط به آماده نبودن زیرساختها و برخی نواقص لجستیکی طرف عراقی برای انجام آن بوده است که با تلاشهای صورت گرفته و رفع موانع، عملیات سوآپ نفت عراق توسط ایران به زودی آغاز خواهد شد و به کار بردن تعابیری مانند «سستی دیپلماتیک نفتی» یا «مسائل پشت پرده» مقرون به صحت نیست.
* وزارت نفت: موضوع انتقال نفت خام شمال عراق زمینه رقابت ایران و ترکیه نیست !
در خصوص گزارش تسنیم توضیح درباره چند نکته نیز ضروری است، نخست آنکه موضوع انتقال نفت خام شمال عراق زمینه رقابت ایران و ترکیه نیست و چنین دیدگاهی از اساس نادرست می نماید. انتقال روزانه بیش از 500 هزار بشکه نفت عراق از مسیر خط لوله ترکیه، بحث ترانزیت نفت است و موضوع انتقال روزانه 60 هزار بشکه نفت از طریق ایران جهت تامین بخشی از خوراک پالایشگاه ها، سوآپ یا دریافت نفت در مبادی مشخص و تحویل معوض آن در مقاصد مشخص به خریداران به نام کشور عراق است. طبیعی است این دو موضوع به عنوان راههای متنوع سازی انتقال نفت خام عراق برای این کشور دارای اهمیت بوده و ناقض یکدیگر نیست و به همین دلیل یکسان نگری و رقابتی فرض کردن چنین موضوعی نمی تواند استدلال صحیحی تلقی شود. "
* تسنیم: این خوب است که مسئولان بر ضرورت ها واقفند؛ اما تأخیر بیش از سه ماهه، ناچیز نیست!
به گزارش تسنیم، اگرچه به نظر می رسد وزارت نفت اساساً اعتقادی به وجود رقابت های منطقه ای در زمینه سوآپ و ترانزیت نفت خام (حداقل در زمینه نفت خام شمال عراق) ندارد و تأخیر بیش از سه ماهه اجرای یک قرارداد مهم را تأخیری ناچیز می پندارد، اما مهم این است که این قرارداد منتفی نشده و مسئولان این وزارتخانه به ضرورت اجرای آن واقفند. امیدواریم تأخیرها در اجرای این قرارداد به بهانه های مختلف ادامه نیابد و مسئولان نفتی کشورمان بتوانند همانگونه که دیگر کشورها از اجرای به موقع قراردادهای فی مابین، نفع می برند، ایران نیز به عدم النفع ها در این زمینه با دیپلماسی کارآمد پایان دهد.
این موضوع زمانی که در کنار دیدارها و مذاکرات متعدد مسئولان نفتی ترکیه و عراق قرار گیرد، این سوال را مطرح می کند که 60 هزار بشکه ای که قرار بود از خاک ایران سوآپ شود، به جمع 500 هزار بشکه نفت خام عراق که از خاک ترکیه ترانزیت می شود، اضافه خواهد شد و سر ایران در اجرای این قرارداد مهم بیکلاه می ماند؟
وزارت نفت با ارسال گزارشی به خبرگزاری تسنیم در واکنش به انتشار گزارش "ماجرای عجیب سوآپ نفت عراق؛ سُستی دیپلماتیک نفتی یا مسائل پشت پرده؟" که در تاریخ 15 فروردین 97 در خبرگزاری تسنیم منتشر شد، خبر داد که "سوآپ نفت عراق از طریق ایران در مسیر اجرایی قرار دارد."
مشروح گزارش ارسالی وزارت نفت بدین شرح است:
* وزارت نفت: آماده نبودن زیرساختها و برخی نواقص لجستیکی طرف عراقی علت تأخیر در اجرای قرارداد سوآپ
"موضوع سوآپ نفت خام عراق توسط ایران در کنار پروژه های دیگری مانند صادرات گاز به این کشور، به عنوان یکی از زمینه های همکاری ایران و عراق در عرصه انرژی مورد توجه بوده و توافقات لازم در این زمینه از سال گذشته انجام شده است. تاخیر ناچیز در اجرایی شدن توافق مهم مربوط به سوآپ نفت خام تولیدی شمال عراق بیشتر مربوط به آماده نبودن زیرساختها و برخی نواقص لجستیکی طرف عراقی برای انجام آن بوده است که با تلاشهای صورت گرفته و رفع موانع، عملیات سوآپ نفت عراق توسط ایران به زودی آغاز خواهد شد و به کار بردن تعابیری مانند «سستی دیپلماتیک نفتی» یا «مسائل پشت پرده» مقرون به صحت نیست.
* وزارت نفت: موضوع انتقال نفت خام شمال عراق زمینه رقابت ایران و ترکیه نیست !
در خصوص گزارش تسنیم توضیح درباره چند نکته نیز ضروری است، نخست آنکه موضوع انتقال نفت خام شمال عراق زمینه رقابت ایران و ترکیه نیست و چنین دیدگاهی از اساس نادرست می نماید. انتقال روزانه بیش از 500 هزار بشکه نفت عراق از مسیر خط لوله ترکیه، بحث ترانزیت نفت است و موضوع انتقال روزانه 60 هزار بشکه نفت از طریق ایران جهت تامین بخشی از خوراک پالایشگاه ها، سوآپ یا دریافت نفت در مبادی مشخص و تحویل معوض آن در مقاصد مشخص به خریداران به نام کشور عراق است. طبیعی است این دو موضوع به عنوان راههای متنوع سازی انتقال نفت خام عراق برای این کشور دارای اهمیت بوده و ناقض یکدیگر نیست و به همین دلیل یکسان نگری و رقابتی فرض کردن چنین موضوعی نمی تواند استدلال صحیحی تلقی شود. "
* تسنیم: این خوب است که مسئولان بر ضرورت ها واقفند؛ اما تأخیر بیش از سه ماهه، ناچیز نیست!
به گزارش تسنیم، اگرچه به نظر می رسد وزارت نفت اساساً اعتقادی به وجود رقابت های منطقه ای در زمینه سوآپ و ترانزیت نفت خام (حداقل در زمینه نفت خام شمال عراق) ندارد و تأخیر بیش از سه ماهه اجرای یک قرارداد مهم را تأخیری ناچیز می پندارد، اما مهم این است که این قرارداد منتفی نشده و مسئولان این وزارتخانه به ضرورت اجرای آن واقفند. امیدواریم تأخیرها در اجرای این قرارداد به بهانه های مختلف ادامه نیابد و مسئولان نفتی کشورمان بتوانند همانگونه که دیگر کشورها از اجرای به موقع قراردادهای فی مابین، نفع می برند، ایران نیز به عدم النفع ها در این زمینه با دیپلماسی کارآمد پایان دهد.