پژوهش محققان ایرانی، در فهرست «۱۰۰ مقاله» مورد توجه رسانه های اجتماعی ۲۰۱۹

به گزارش خبرگزاری دانا؛ مقاله محققان ایرانی به سرپرستی دکتر "رضا ملک زاده" که برای نخستین بار در جهان، شواهد بسیار دقیق و بی سابقه ای از ارتباط مصرف چای داغ در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد و بالای آن با افزایش ۹۰ درصدی خطر بروز سرطان سلولهای سنگفرشی مری ارائه داده و قبلا در ژورنال معتبر بین المللی سرطان (IJC)  منتشر شده بود، در فهرست ۱۰۰ مقاله برتر دنیا در رسانه های اجتماعی سال ۲۰۱۹ قرار گرفت.

به نقل از دیده بان علم ایران، بر اساس تازه ترین فهرست سالانه Altmetric Top 100   که جالب توجه ترین  تحقیقات  در رسانه های اجتماعی طی سال ۲۰۱۹  را نشان می دهد، مقاله دکتر فرهاد اسلامی، محقق پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران که به سرپرستی دکتر رضا ملک زاده و با همکاری دیگر پژوهشگران این پژوهشکده و محققان خارجی با عنوان A prospective study of tea drinking temperature and risk of esophageal squamous cell carcinoma انجام و ۲۰ مارس ۲۰۱۹ در مجله بین المللی سرطان منتشر شده در جایگاه هفتاد و سوم فهرست ۱۰۰ مقاله برتر رتبه بندی آلتمتریکس قرار گرفته است.

 این مطالعه طولانی مدت ۱۰ ساله (۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷) که در بستر مطالعه آینده نگر کوهورت گلستان (بزرگترین مطالعه کوهورت خاورمیانه  و شمال آفریقا در ایران که با  هدف شناسایی علل شیوع بالای سرطان مری در شمال شرق کشور به عنوان داغترین نقطه این نوع سرطان در دنیا به سرپرستی دکتر ملک زاده، استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد) به اجرا درآمده بر خلاف مطالعات قبلی، برای نخستین بار در جهان، با اندازه گیری دقیق دمای چای  ۵۰ هزار فرد ۴۰ تا ۷۵ سال شرکت کننده در مطالعه کوهورت گلستان، با روشهای اعتبارسنجی شده، به شکل عینی، ارتباط نوشیدن چای داغ با بروز كارسينوم سلولهای سنگفرشي مري (ESCC)  را اثبات و این یافته قابل توجه را ارائه کرد که «نوشیدن ۷۰۰ میلی لیتر یا بیشتر از این مقدار چای ( تقریبا دو لیوان) در روز با دمای ۶۰ درجه سانتیگراد و بالاتر در مقایسه با نوشیدن کمتر از ۷۰۰ میلی لیتر چای در روز در دمای کمتر از ۶۰ درجه سانتیگراد، خطر بروز سرطان مری را تا ۹۰ درصد افزایش می دهد.»

به گفته  محققان، مصرف نوشیدنی ها و چای داغ باعث نفوذپذیری بیشتر مواد سرطانزا به داخل مجرای مری شده و افزایش احتمال ابتلا به سرطان را به دنبال دارد.

اهمیت یافته های این مطالعه  در این است که مطالعات قبلی – به جز سه مطالعه آینده نگر – همگی گذشته نگر بوده اند و ارتباط بین نوشیدن چای داغ و خطر بروز سرطان سلولهای سنگفرشی مری را با استفاده از اطلاعات ادراکی و ذهنی دریافتی از شرکت کنندگان گزارش کرده بودند. همچنین به دلیل محدودیت شواهد جهت نتیجه گیری قطعی سرطانزایی نوشیدن چای داغ  و متفاوت بودن تاثیر آن در دماهای مختلف ، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، مصرف نوشیدنی هایی با دمای بالای ۶۵ درجه سانتیگراد را به عنوان «احتمالا سرطانزا» شناخته بود؛ اما یافته های جدید محققان ایرانی، برای نخستین بار، نتیجه نهایی این موضوع علمی را به طور دقیق مشخص کرده است.

بر اساس این یافته ها، فاصله زمانی کمتر بین ریختن چای در ظرف تا نوشیدن آن، با خطر بیشتر ابتلا  مرتبط است، اگرچه به نظر می رسد فقط فواصل زمانی کمتر از ۵ دقیقه گزارش شده توسط خود فرد با افزایش خطر بروز سرطان در ارتباط باشد.

پیش از این، مطالعه بزرگ کوهورت گلستان نیز  مصرف نوشیدنی های داغ را نخستین عامل خطر برای سرطان مری اعلام کرده و این یافته با عنوان اثبات « تاثیر مصرف نوشیدنی های داغ بر ایجاد سرطان مری» به عنوان یکی از دستاوردهای مهم مطالعه بزرگ کوهورت گلستان، توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی ثبت جهانی شده است.

سرطان مری هشتمین سرطان شایع در جهان است  و سالانه ۴۰۰ هزار مرگ بر اثر آسیب به مری به علل مختلف رخ می دهد.

مطالعه فعلی محققان ایرانی تحت سرپرستی دکتر ملک زاده، در زمان انتشار در مجله بین المللی سرطان به دلیل اهمیت یافته های جدید آن، بازتاب قابل توجهی در رسانه ها و سایت های علمی جهان یافت و مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان آنها قرار گرفت:

نتایج این یافته به ویژه مورد توجه آژانس بین المللی تحقیقات سرطان – وابسته به سازمان بهداشت جهانی – قرار گرفت که طی گزارشی ویژه به نتایج جالب توجه این پژوهش پرداخت.

اکنون و با پایان گرفتن سال ۲۰۱۹  این مقاله در فهرست سالانه Altmetric Top 100   قرار گرفته است.

آلتمتریکس یکی از جدیدترین رویکردها و شاخه‌های وب‌سنجی و زمینه پژوهشی نوینی در ارزشیابی آثار پژوهشی در محیط وب اجتماعی است که با توجه به گسترش رسانه های اجتماعی و اهمیت آنها در برقراری ارتباطات علمی و اشاعه یافته های پژوهشی ارائه شده است.

آلتمتریکس (دگرسنجی) به‌ طور عام «سنجه حاصل از استفاده از آثار علمی در رسانه‌های اجتماعی» و به‌طور خاص «سنجه حاصل از ذکر آثار علمی در فیس بوک، توئیتر، ویکی پدیا، وبلاگ‌ها، ابزارهای مدیریت استناد نظیر مندلی، زوترو، سایت یو لایک، رسانه‌های خبری و … تعریف می‌شود.

این شاخص برخلاف شاخص‌های سنتی دارای تنوع است و به ارزیابی مطالب علمی از جنبه‌های مختلف می‌پردازد. مثلاً یک مقاله چقدر توصیه شده یا چقدر در رسانه‌های مختلف ذکر شده است؟

میزان ذخیره و دانلود شدن، میزان بازدید از یک مقاله یا مطلب علمی و بررسی میزان مورد بحث و گفتگو قرار گرفتن مطالب علمی مختلف و… جنبه‌هایی هستند که در آلتمتریکس مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌گیرند. به گزارش دیده بان علم در این رویکرد، اطلاعاتی در مورد مقالات علمی از وب اجتماعی گردآوری می‌شود. مثلاً توئیت ها یک یا دو هفته بعد از انتشار مقاله در وب منتشر می‌شوند و می‌توان بر این اساس خیلی سریع یک مقاله را ارزیابی کرد در حالی که برای پی بردن به میزان استنادات آن باید دو تا سه سال منتظر ماند.

این رویکرد خصوصا در ارزیابی تولیدات علمی که در پایگاه‌های استنادی نمایه نمی‌شوند و یا استناد به مفهوم سنتی قادر به سنجش اثربخشی آن‌ها نیست ولی درعین‌حال مقالات خوبی هستند، کارایی دارد.

انتهای پیام/