آلودگی هوا این روز‌ها به معضلی جدی برای سلامتی شهروندان در کلان‌شهرهای ایران تبدیل شده است. با شروع فصل سرما، نگرانی‌ها نسبت به آلودگی هوا تشدید می‌شود، چراکه پدیده «وارونگی دما» کابوسی از آلودگی هوا برای پاییز و زمستان می‌سازد و اخطارهای کنترل کیفیت هوا برای گروه‌های حساس هر روز تکرار می‌شود.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت و سبک
زندگی، آلودگی هوا نه تنها سلامت
افرادی که دچار بیماری‌های قلبی هستند را نشانه می‌گیرد، بلکه افراد سالم هم از خطرات
احتمالی آن در امان نیستند. اغلب مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته است، نشان داده
میزان مرگ و میر ناشی از عارضه قلبی در افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند، نسبت
به کسانی که در هوای سالم‌تر قرار دارند، بیشتر است.
اما موضوع قابل توجه اینکه آلودگی شدید هوا در کوتاه مدت، احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ ناشی از آنها را به خصوص در افرادی که مستعد این بیماری‌ها هستند و یا سابقه اینگونه بیماری‌ها را به هر دلیلی دارند، افزایش می‌دهد.
آلودگی هوا که ناشی از ذرات ریز موجود در هوا است، می‌تواند به طرق مختلف روی بیماری‌های قلب‌وعروق و ریز فاکتورهای آن تأثیر بگذارد، به طور مثال می‌تواند تحریک سیستم سمپاتیک، تشدید تصلب شرایین و فشار خون، تأثیر در مقاومت به انسولین، اختلال در عملکرد قلبی، ایجاد آریتمی‌های قلبی و افزایش احتمال سکته‌ها و نارسایی‌های قلبی را برای افراد به همراه داشته باشد و همچنین می‌تواند بر روی عروق محیطی بدن انسان نیز تأثیر گذار باشد.
هنگام آلودگی هوا بیشتر چه افرادی در معرض خطر قرار می‌گیرند؟
بیشتر افرادی در معرض خطر قرار دارند که زمینه بعضی بیماری‌های قلبی مانند سابقه تنگی عروق کرونر، سابقه نارسایی قلبی، فشار خون کنترل نشده، سابقه آریتمی‌های قلبی و ... در آنها وجود داشته باشد و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، احتمال ایجاد و تشدید بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. افراد گروه پر خطر مانند زنان باردار، کودکان، سالمندان بالای ۶۵ سال، افرادی که نقص ایمنی دارند، کسانی که داروی کورتون مصرف می‌کنند و افراد دیابتی نیز بیشتر از بقیه افراد در معرض خطر مشکلات قلبی بر اثر آلودگی هوا هستند.
آلودگی‌های هوا و صدا خطر ابتلا به نارسایی قلبی
محققان دانشگاه کپنهاگ در دانمارک در این مطالعه متوجه شدند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلاینده های خاص هوا و سر و صدای ترافیک جاده ای خطر ابتلا به نارسایی قلبی را به ویژه برای افرادی با سابقه سیگار کشیدن و نیز افراد مبتلا به فشار خون بالا ، افزایش می دهد بنابراین انجام اقدامات پیشگیرانه و آموزشی در این زمینه ضروری است.
«یون یونگ لی» نویسنده اصلی این مطالعه و استادیار بخش بهداشت محیط در دانشگاه کپنهاگ گفت: برای به حداقل رساندن تأثیر این مواجهه ها ، باید تاکتیک های گسترده ای مانند اقدامات کنترل انتشار گازهای گلخانه ای اجرا شود. همچنین استراتژی هایی مانند ترک سیگار و کنترل فشار خون باید برای کاهش خطر فردی ترغیب شود.
در مطالعه Lim ، داده های بیش از ۲۲ هزار پرستار زن در دانمارک مورد بررسی قرار گرفتند؛ این افراد مدت ۱۵ تا ۲۰ سال تحت پیگیری قرار داشتند.
محققان دریافتند که با افزایش ۵.۱ میکروگرم بر متر مکعب هوا (µg/m۳) افزایش قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا با ذرات ریز (PM۲.۵) طی سه سال ، خطر نارسایی قلبی ۱۷ درصد افزایش می یابد. و به ازای افزایش ۸.۶ میکروگرم بر متر مکعب قرار گرفتن در معرض دی اکسید نیتروژن (NO۲) طی سه سال ، خطر نارسایی قلبی ۱۰ درصد افزایش می یابد.
همچنین بر اساس نتایج این مطالعه ، به ازای هر ۹.۳ دسی بل افزایش سر و صدای ترافیک جاده ای طی سه سال ، خطر نارسایی قلبی ۱۲ درصد افزایش می یابد. از سوی دیگر بر اساس نتایج این مطالعه که هفته جاری در مجله «انجمن قلب آمریکا» منتشر شد ، افزایش مواجهه افراد که سابقه سیگار کشیدن داشتند با ذرات ریز آلاینده در هوا با افزایش ۷۲ درصدی خطر ابتلا به نارسایی قلبی همراه بود.
لیم در یک نشریه خبری گفت: «ما از نحوه تعامل دو عامل محیطی - آلودگی هوا و سر و صدای ترافیک جاده ای» شگفت زده شدیم. لیم گفت: آلودگی هوا در مقایسه با سر و صدای ترافیک جاده ای در بروز نارسایی قلبی نقش بیشتری داشت ، اما بیشترین افزایش خطر نارسایی قلبی در زنانی مشاهده شد که در معرض سطوح بالای آلودگی هوا و سر و صدای ترافیک جاده ای قرار داشتند.
لیم خاطرنشان کرد: علاوه بر این ، حدود ۱۲ درصد از کل شرکت کنندگان در این مطالعه مبتلا به فشار خون بالا بودند. با این حال، ۳۰ درصد از پرستاران مبتلا به نارسایی قلبی سابقه فشار خون قبلی داشتند و این افراد آسیب پذیرترین افراد نسبت به قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا بودند.
