نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ کاربران اینترنت طی روزهای اخیر اختلالات زیادی در شبکه دسترسی تجربه می‌کنند که حالا به‌نظر می‌رسد کمبود پهنای باند بین‌الملل مهم‌ترین دلیل آن است.
روز یکشنبه میزان اختلالات اینترنتی به اوج خود رسید به‌طوری که «رادار آروان» که در حال‌حاضر تنها منبع عمومی سنجش کیفیت اینترنت ایران است اختلالات شدیدی روی سرویس‌های مختلف اینترنتی نشان داد. همچنین تعداد زیادی از کاربران هم گلایه‌‌هایی از افت کیفیت اینترنت در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند.
مسئولان ارتباطی اما تاکنون در برابر دلایل این اختلال یا سکوت کرده‌اند یا وعده رسیدگی داده‌اند. برخی شنیده‌ها حاکی است با توجه به رشد طبیعی تقاضا میزان خرید پهنای باند بین‌الملل نیز باید افزایش یابد اما حداقل در دولت جدید این اتفاق رخ نداده است. برخی دیگر از عدم‌صدور مجوز از سوی شورای فضای‌مجازی در این زمینه خبر داده‌اند.
معاون وزیر ارتباطات در گفت‌وگویی که روز یکشنبه با «ایرنا» انجام داد گفت که آغاز سال تحصیلی جدید و بر‌گزاری اغلب کلاس‌های دانشجویان و دانش‌آموزان به‌صورت مجازی باعث افزایش حجم استفاده از اینترنت شده که این امر باعث کندی سرعت اینترنت در برخی نقاط و ساعات پیک شده است. به گفته حسین فلاح‌جوشقانی برای رفع این مشکل جلساتی با حضور همه عوامل تامین و توزیع اینترنت از جمله شرکت زیرساخت، شرکت مخابرات، اپراتورها و شرکت‌های اینترنت ثابت برگزار شد. با این حال پرسش اصلی این است که چرا دولت در زمینه پهنای باند آن‌هم در آغاز سال تحصیلی پیش‌بینی لازم را انجام نداده است.
زیرساخت و سیاست‌های جدید
دولت جدید که به تازگی مستقر شده در زمینه پهنای باند سیاست مشخصی را اعلام نکرده است. در تیرماه امسال معاون وزیر ارتباطات از افزایش ۳۰درصدی ظرفیت شبکه پهن باند کشور خبر داده بود. بنا به گزارش سازمان تنظیم مقررات در زمستان سال گذشته پهنای باند بین‌الملل ایران هم در ۶ سال گذشته بیش از ۵ هزار‌درصد رشد کرده است. ظرفیت پهنای باند داخل کشور از ۶۲۴گیگابیت بر ثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۲۴ هزار ۲۰گیگابیت برثانیه در سال ۹۸ رسیده است.
سازمان تنظیم مقررات ظرفیت پهنای باند داخلی در ۷سال گذشته را با افزایش ۳هزار و ۸۰۰درصدی عنوان کرده است. این رشد در بخش پهنای باند بین‌الملل بیشتر هم بوده است. براساس اطلاعات این گزارش ظرفیت پهنای باند اینترنت بین‌الملل از ۸۲ گیگابیت بر ثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۴ هزار و ۳۰۹ گیگابیت برثانیه در سال ۱۳۹۸ رسیده است، یعنی افزایش در این بخش پنج هزار و ۲۰۰درصد بوده است.
ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال کشور از یک‌هزار و ۱۱۶ ترابیت برثانیه در سال ۱۳۹۲ به ۲۷ هزار و ۶۰۱ ترابیت برثانیه در سال گذشته رسیده است. در زمینه ظرفیت پهنای باند انتقال کشور هم افزایش ۲ هزار و ۴۰۰درصدی ثبت شده است.
آغاز سال تحصیلی؛ مقصر کندی اینترنت!
مسئولان دلایل مختلفی برای کندتر شدن اینترنت در کشور مطرح می کنند که هر یک از آن‌ها در بین کارشناسان منتقدانی دارد.
یکی از دلایلی که اخیرا توسط مسئولان عنوان شده، آغاز سال تحصیلی و استفاده دانشجویان و دانش‌آموزان از اینترنت است.
این دلیل از سوی حسین فلاح‌جوشقانی،رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات، مطرح شده است. به گفته وی، شروع سال تحصیلی جدید و افزایش استفاده از اینترنت توسط دانش‌آموزان و دانشجویان در کلاس‌های مجازی علت کندی اینترنت است.
وی با اعلام این مطلب تاکید کرد: در راستای حل این مشکل، جلسه‌ای با اپراتورها، مخابرات و شرکت ارتباطات زیرساخت برگزار شده و نقاط دارای مشکل در اپراتورها و شرکت زیرساخت، شناسایی شده است و قرار شده نسبت به رفع مشکل و توسعه‌های لازم اقدام شود.
اما کارشناسان منتقد به سخنان رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات معتقدند؛ افزایش استفاده از اینترنت با آغاز سال تحصیلی برای اولین بار اتفاق نیفتاده است که کاهش محسوس سرعت اینترنت و اختلال در آن را رقم بزند و دوسالی است که با آغاز کرونا تجربه استفاده از اینترنت توسط بخش آموزشی کشور را داریم.
انتقادات مطرح شده از سوی کارشناسان و افزایش نارضایتی کاربران فضای مجازی، موجب شد که روز گذشته حسین فلاح‌جوشقانی، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات، در جدیدترین اظهار نظر خود از تشکیل کارگروهی برای بررسی کندی اینترنت به دستور وزیر ارتباطات خبر دهد و عنوان کند که با تمهیدات اندیشیده شده مشکلات تا یک ماه دیگر برطرف می‌شود.
دلایل دیگری که کارشناسان در این مدت برای کند شدن اینترنت و اختلال در آن مطرح کرده اند، توسعه نیافتن پهنای باند بین المللی، ارتقای سیستم فیلترینگ و تغییر در شبکه زیرساخت است.
همراه با تمام دلایل مطرح شده برخی بر این باورند؛ کندی اینترنت می‌تواند به آغاز بررسی "طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی" در مجلس مرتبط باشد.
کند شدن اینترنت و اختلال در آن همراه با جدی شدن "طرح صیانت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی" این ابهام را برای مردم ایجاد کرده است که آیا ارتباطی بین این دو وجود دارد؟
بر اساس این گزارش؛ دلیل مشکل هر چه باشد ادامه این وضعیت می تواند هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی را به دنبال داشته باشد. به نظر می‌رسد قبل از افزایش این هزینه‌ها و افزوده شدن به نارضایتی کاربران فضای مجازی، لازم است مسئولان پاسخ مشخص و قابل قبولی را ارائه دهند.
