هه آنچه درباره ی نوجوانی باید بدانیم

فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، خبرگزاری دانا ، گروه سلامت و سبک زندگی ؛ یکی از سخت ترین دوره های زندگی مشترک زمانی است که  فرزندان به سن وجوانی می رسند .. این سن که به طور نسبی از 9 سالگی در دختران و از 12 سالگی برای پسران شروع  می شود ، مرحله ای از رشد طبیعی  هر انسانی است . در این دوره نوجوان علائم جسمی و روانی متفاوتی نسبت به کودکی از خود نشان می دهد . تغییرات جسمی شامل بزرگ شدن بعضی از اندام ها ، رشد قد ، افزایش وزن ، فعالیت و ترشح غدد جنسی و ... می باشد .

در این یادداشت قصد داریم برخی نکات و توصیه های مهم در این راستا جهت آگاهی والدین و نحوه ی برخورد مناسب تر با فرزندان نوجوانشان را بررسی کنیم .

به نوجوانی خود برگردید تا بتوانید شور و حال ، در خود فرو رفتن ، عصبی بودن و گاهی دمدمی مزاج بودن فرزند خود را درک کنید .

در این سن فرد دچار تغییرات سریعی است که خود او را نیز متعجب می سازد . این تغییرات او را به فکر وا می دارد و تحولاتی را در او ایجاد مینماید که گاهی منجر به بهم ریختگی روحی در وی می گردد و بحرانی را در او رقم می زند به نام بحران هویت .

فرزند نوجوان شما سعی دارد به دیگران اعلام کند : ( من دیگر یک کودک نیستم ؛ بزرگ شده ام ، با من مثل یک بزرگسال رفتار کنید ) .

لذا در عین حال که مثل کودکی اش با او مهربانید و گاهی از خطاهایش می گذرید ، مثل یک بزرگسال ، برای او ارزش قائل شده ، به وی احترام بگذارید و به او مسئولیت های متناسب با توانایی اش بدهید .

با او مشورت کنید و نظراتش را بپرسید . پرسیدن عقیده ی او به معنی آن نیست که پدر و مادر حتماً نظر فرزندشان را اعمال نمایند ، بلکه به این منظور است که وی متوجه اهمیت و پذیرش خود از جانب خانواده گردد.

او را تحقیر نکنید و از خود دور ننمایید . گاهی طرد کردن او باعث می شود به افرادی که صلاحیت اخلاقی ندارند نزدیک شود .

نوجوانان معمولا به خاطر پرهیجان بودنشان اهل خطر کردن و ریسک نمودن هستند ، لذا ضروری است آگاهی ها و هشدارهای لازم ، در موارد مختلف به آنها داده شود .

ذهن آنها درگیر مسائل متعددی است ؛ از جمله : من چه کسی هستم ؟ جایگاه من کجاست ؟ چه شغلی خواهم داشت ؟ با چه کسی ازدواج خواهم کرد ؟  و ... گاهی ساکت بودن و در خود فرورفتن و مشغولیت ذهنی نوجوان به معنی تفکر در این باره است و یا راجع به رویاها یا مشکلاتی که دارد . لازم است به خلوت و حریم او احترام گذاشته شود .

نوجوان در این سن به جنس مخالف فکر می کند . این تفکر که همراه با گرایش و کنجکاوی نسبت به مسائل جنسی است از خصوصیات طبیعی ، جزئی از رشد و لازمه ی آمادگی برای تشکیل خانواده در آینده اوست . در این رابطه ارزش های فرهنگی ، اخلاقی و مذهبی  خانواده را بیان  و مراعات این موارد را خواستار شوید .

افراد در این سن نضیحت ، راهنمایی انتقاد و سرزنش را به خصوص از طرف والدینشان دوست ندارند . با فرزند خود دوست باشید و کمتر نصیحت کننده ، منتقد و سرزنش کننده .

دوستان فرزند خود را بشناسید و غیر مستقیم ، ارتباطات وی را کنترل کنید . او را به رابطه با دوستان مناسبش تشویق نمایید .

در همه اموراتش مداخله نکنید و حریم خصوصی اش را محترم بشمارید .

در مقابل او مواد مخدر ، الکل و سیگار مصرف نکنید ( گویی مصرف  این مواد در نزد وی مانند مجوزی  برای مصرف ، توسط او نیز هست ) .

با او زیاده از حد بحث نکنید و در مواردی که لازم است ، مثل رعایت قوانین خانه ، با قاطعیت ، با وی صحبت کنید .

هنگامی که احساس شادی یا غم از خود نشان می دهد از احساسش بپرسید و اگر مایل بود به او گوش دهید و با او همراهی و همدلی کنید .

نه گفتن و مخالفت کردن در این سن در مقابل نظرات والدین یا اولیاء مدرسه تا حدی طبیعی است و بها دادن به آن نیز تا حدی ، باعث محافظت او در مقابل پیشنهادات آسیب رسان از جانب دیگران ، در آینده خواهد بود .

او را به سمت انتخاب الگوهای مثبت تشویق کنید .

در برابر بعضی هیجانات وی که نیاز به مهار دارد به او بگویید که شما هم این دوره را  گذرانده اید و به مقطعی بودن این احساسات ، اشاره کنید و او را به صبر و بردباری تشویق نمایید .

در صورت ضرورت انجام تنببیه  مناسب ترین راه محرومیت او از موارد مورد علاقه اش می باشد .

اگر پرخاشگری مدام و زیاد ، انزوای شدید ، افت تحصیلی قابل توجه ، مخفی کاری بسیار و ارتباط با دوستان ناباب پیدا نمود ، بهتر است با روانشناسان کودک و نوجوان مشاوره کنید .