به گزارش پایگاه خبری دانا، فیروز قاسم زاده، سخنگوی آب در نشست خبری گفت: بر اساس ایستگاه‌های وزارت نیرو میزان دریافت آب‌های جاری ۲۸ میلی متر است که در مقایسه با متوسط بلند مدت ۵۴ ساله ۱۶ درصد کاهش بارندگی داشتیم و نسبت به سال گذشته در شرایط مشابه به سر می بریم.
وی ادامه داد: بارندگی‌های اخیر که اتفاق افتاد بر بخش غربی کشور متمرکز بوده و با بارش‌های اخیر ورودی مخازن سدها ۲.۷ میلیارد رسیده که ۱۳ درصد رشد داشته است در حالی‌که متغییر خروجی سدها ۵ درصد بوده و به ۳.۸ میلیارد متر مکعب رسیده است.
سخنگوی صنعت آب با اشاره به پر شدگی ۳۸ درصدی سدها ادامه داد: این عدد معادل ۱۸ میلیارد آب است که ۲ درصد مخازن سدها نسبت به سال گذشته رشد داشته است.
وی اضافه کرد: سدهای مهم از ۱۰ تا ۷۰ درصد پرشدگی داشته اند؛ البته تهران با کاهش ۷۰ درصدی بارندگی در تهران روبرو بوده‌ایم که نسبت به سال گذشته ۲۱ درصد کاهش یافته است.
به گفته سخنگوی صنعت آب زاینده رود تنها ۱۲ درصد در سال جاری پر شدگی دارد.
وی در پاسخ به سوال مهر مبنی بر انتقادات وارد شده بر سد چم شیر را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: در تمام پروژه‌های توسعه‌ای که در سطح دنیا اتفاق می‌افتاد هر پروژه‌ای متشکل از مزایا و معایبی است، درمورد سد چم شیر هم فارغ از اینکه تبلیغات رسانه‌ای علیه آن وجود دارد ارزیابی‌های زیست محیطی در رابطه با آن اتخاذ شده به طوریکه از زمانی آغاز این عملیات ۸ مرجع مختلف مطالعات مختلفی در رابطه با این پرژه انجام دادند.
وی ادامه داد: رودخانه زهره در ماه‌های پر بارش سیلابی و در سایر ماه‌های سال دبی پایه در جریان است. ضمن آنکه شوری آب در ماه‌های کم بارش بدون هیچ سازه‌ای سه برابر میشود و با احداث این سد می‌توانیم آب‌های سیلابی را ذخیره کرده و به جای اینکه سیلاب‌ها یکباره خارج شوند این آب‌ها را ذخیره کنیم.
به گفته سخنگوی صنعت آب مشابه این سد، سد کوثر است که ۲.۵ میلیون نفر را تأمین می‌کند.
قاسم زاده در رابطه با تأثیر قطعی انشعابات گفت: قطعی انشعابات ۱۲ هزار و ۵۰۰ خانوار به دلیل اینکه در بازه بد مصرف بوده و الگوی مصرف را رعایت نکرده اند و در شهر تهران متوسط ۱۴ متر مکعب مصرف یک خانوار است این افراد بالای ۲۸ متر مکعب آب مصرف کرده بودند. ارزیابی این مساله با قبض‌هایی که در ماه‌های آینده صادر میشود و میزان مصرف آنها صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در سال گذشته حدود ۵ درصد از مشترکین در تهران بد مصرف بوده اند که اکنون ۴ درصد شده اند که حجم قابل توجهی بوده یعنی ۱۰ درصد مصرف تهران و این مساله برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا کاهش مصرف در شهر تهران و اهمیت آن ضرورت دارد.
سخنگوی صنعت در رابطه با پاداش مشترکان خوش مصرف گفت: این پاداش در قبض‌های آبان ماه اعمال میشود که پس از تصویب تعرفه اعمال میشود. و کسانی که خوش مصرف بوده و نسبت به ماه‌های قبل میانگین خود را کاهش داده اند، مشمول آن می‌شوند.
وی اضافه کرد: بحث تغییر اقلیم در کل دنیا اتفاق افتاده است و منطقه خاورمیانه بر اساس ارزیابی‌های اقلیمی که انجام شده هم در شرایط کنونی و هم در ۲۰-۴۰ سال آینده بد ترین شرایط را تجربه می‌کنیم در برخی مناطق کمبود بارش و در برخی مناطق افزایش بارش وجود دارد.
قاسم زاده تصریح کرد: فارس بوشهر، چهارمحال و بختیاری، کهکلویه و بویراحمد و یزد که سطح مناسبی از بارش را تجربه می‌کنند در حالی که در سال گذشته درصد کمی را تجربه کرده اند. سیستان وبلوچستان، قزوین، همدان تهران و قم که در سال گذشته بارش خوبی داشته اند در سال جاری بارش مناسبی تا کنون نداشته است به طوری که سیستان و بلوچستان در سال گذشته یکی از استان‌های پر بارش ما بود که این جا به جایی که اتفاق می‌افتد برای کشورهای همسایه نیز وجود دارد.
وی درباره افزایش برداشت از آب‌های زیرزمینی و خطر فرونشست زمین بیان داشت: ما در سیاست‌های طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی بنا داریم که انسداد چاه‌های غیر مجاز را با جدیت بیشتری پیگیری کنیم. همچنین با اضافه برداشت از چاه‌های مجاز نیز برخورد خواهد شد. همچنین اعمال مدیریت کنترل هوشمند را در دستور کار داریم.
وی در رابطه با تغییر کیفیت آب شرب تهران اضافه کرد: تمام تلاش ما این است که استانداردهای سخت گیرانه رعایت شود وزارت بهداشت نیز بر تمامی تصفیه خانه‌ها نظارت دارد آزمایشگاه‌های وزارت نیرو نیز تماماً به طور تمام وقت کیفیت آب را کنترل می‌کنند.
قاسم زاده ادامه داد: البته در شرایط کم آبی کیفیت آب کاهش می‌یابد اما خارج از استاندارد نیست.
وی با اشاره به وضعیت منابع آبی تهران گفت: ما در حال حاضر در تهران به بارش پاییز و زمستان امیدواریم تا طبق سال‌های نرمال دوباره مخازن به شرایط مطلوب برسد اما در صورت تداوم شرایط کنونی اوضاع بحرانی خواهد شد.
وی تاکید کرد: تمام تلاش ما این است که قطعی آب اتفاق نیفتد برای عبور از این شرایط باید بارندگی داشته باشیم اما اگر این اتفاق نیفتد و کاهش بارندگی تداوم داشته باشد مشکل آفرین خواهد بود.
سخنگوی صنعت آب یادآور شد: در حال حاضر در تهران ۵۰ درصد از آب زیرزمینی و ۵۰ درصد از آب سطحی استفاده میشود.
وی درباره میزان ورودی آب از سوی افغانستان به ایران گفت: در حال حاضر سد کمال خان شرایط مطلوب ندارد بنابراین افغانستان مطابق قبل رها سازی آب را انجام نمی‌دهد طبق رایزنی‌هایی که داریم باید این اقدام صورت گیرد و مشکل سازه‌ای که قرار بود اصلاح شود باید اجرایی شود.
وی یادآور شد: در حال حاضر هیچ ورودی از سمت افغانستان به چاه نیمه‌های سیستان و بلوچستان نداریم.
سخنگوی صنعت آب درباره احتمال جیره بندی آب نیز گفت: تمام تلاش ما این است که جیره بندی نشود پیش بینی‌ها این است که در سه ماه آتی شرایط با بارش ضمن اینکه ۴۵ درصد بارش‌ها نیز در فصل پاییز خواهد بود بنابراین امیدواریم که مخازن تغذیه شوند.
برنامه دولت برای کاهش ۵۰ درصدی خسارات سیل
علی‌اکبر محرابیان امروز در جلسه امور آب وزارت نیرو که با حضور محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور برگزار شد، پیشگیری را مهمترین و اصلی‌ترین رکن کاهش میزان خسارات حوادث طبیعی برشمرد و گفت: سازمان مدیریت بحران تأسیس شده است تا بحران را مدیریت کند، اما بهترین روش مدیریت بحران، پیشگیری است.
وزیر نیرو افزود: در این زمینه در سال گذشته چند نمونه موفق را شاهد بودیم که خوشبختانه نتیجه‌بخش بود و با اثرات مثبتی همراه شد؛ پیشگیری در استان‌های کرمان، یزد و هرمزگان و انجام پیش‌بینی‌ها و اقدامات لازم پیش از وقوع سیل در طول ماه‌های گذشته موجب شد تا خسارات ناشی از آن به میزان قابل توجهی کاهش یابد، در غیر این صورت بی‌تردید خسارات جبران ناپذیری به کشور تحمیل می‌شد.
وی در ادامه با اشاره به تبیین اقدامات پیشگیرانه اظهار کرد: لایروبی و ساماندهی رودخانه‌ها از جمله این اقدامات است. هم‌اکنون حدود ۱۷۰ هزار کیلومتر رودخانه در کشور وجود دارد، اما گلوگاه‌ها و نقاط حادثه‌خیز بین ۲ تا ۳ هزار کیلومتر را شامل میشود، چنانچه تجهیزات و امکانات کشور در زمان ممکن و پیش از وقوع حادثه طبیعی به کار گرفته شود بی‌تردید شاهد کاهش هزینه‌ها برای برطرف کردن مشکلات و چالش‌های پس از بروز بحران خواهیم شد.
وی با بیان اینکه می‌توان از امکانات موجود برای لایروبی و ساماندهی رودخانه‌ها استفاده کرد، گفت: در این صورت لازم نیست سالانه حدود ۳ هزار کیلومتر گلوگاه رودخانه‌ای لایروبی شود، بلکه با ساماندهی ۷۰۰ کیلومتر به صورت سالانه می‌توان انتظار داشت که پس از حدود ۳ سال به نقطه استاندارد و قابل قبولی برسیم.
پیشنهاد ارائه برنامه «ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها» به دولت
محرابیان تاکید کرد: لازم است این مهم با عنوان «برنامه ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها» تقدیم دولت شود؛ چراکه می‌تواند ۴۰ تا ۵۰ درصد از خسارات سیل را کاهش دهد.
وزیر نیرو، ساماندهی سازه‌های تقاطعی بر پهنه سیلاب را مسئله دیگری در کاهش خسارات ناشی از وقوع سیل برشمرد و افزود: در این زمینه آمارها حاکی از وجود ۸۳۰۰ سازه تقاطعی است که ساماندهی آن نیازمند برنامه‌ریزی ملی است، که باید ابتدا موارد شناسایی و پس از اولویت‌بندی ساماندهی شوند.
به گفته وی، وزارت نیرو در مواجهه با سیلاب در کنار بهره‌مندی از تجربه‌های گذشته از دانشی که طی این سال‌ها کسب شده، اقدامات را در دستورکار قرار می‌دهد.
محرابیان در این زمینه یادآور شد: در مرحله نخست، پیش‌بینی‌های لازم صورت می‌گیرد و برنامه‌ریزی‌های مختلف برای پیشبرد اقدامات پیش از وقوع، حین و پس از سیل انجام میشود.
وی یادآور شد: سیل سال ۱۳۹۸ خسارت مالی و جانی فراوانی را به کشور وارد کرد و موجب عقب‌ماندگی در پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای و زیربنایی شد.
وی سازمان هواشناسی را به عنوان مرجع اصلی اعلام پیش‌بینی‌ها و صدور اخطارهای هواشناسی اعلام کرد و گفت: موقعیت قانونی پیش‌بینی‌های وضعیت جوی برعهده سازمان هواشناسی است و لازم است در این باره اقدامات تخصصی و علمی‌تری صورت گیرد تا در نهایت تحلیل دقیق، درست و کاربردی ارائه شود.
محرابیان طرح جامع کنترل سیلاب، دستورالعمل ماده ۱۴، مدیریت خشکسالی و مواردی از این دست را از جمله وظایف این وزارتخانه عنوان کرد و بیان داشت: در این زمینه در تلاش هستیم با بهره‌مندی از پتانسیل و ظرفیت سازمان مدیریت بحران کشور از ورود خسارات به بخش‌های مختلف کشور در زمان وقوع سیل پیشگیری کنیم.
قدردانی از عملکرد وزارت نیرو در مدیریت آب
در ادامه محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور ضمن قدردانی از عملکرد وزارت نیرو در مدیریت آب در استان‌هایی نظیر کهگیلویه و بویراحمد، گفت: بر اساس تغییرات جوی و اقلیمی، جهان در ۶ سال آینده با کاهش مواد غذایی روبرو خواهد شد، از این رو لازم است به مسئله آب نگاه جدی شود.
وی ادامه داد: هم‌اکنون به طور روزانه شاهد انتشار میلیون‌ها تن گازهای گلخانه‌ای هستیم و هر چند سال، یک درجه سطح زمین نسبت به گذشته گرم‌تر میشود.
نامی ادامه داد: از ۶۴ مورد بحران یا مخاطره طبیعی در جهان همه موارد در ایران رخ داده است، اما مهمترین آنها را سیلاب، زلزله و آتش‌سوزی تشکیل می‌دهد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اضافه کرد: عدم اجرای آمایش ملی یا آمایش سرزمین که در ایران ۶۱ سال سابقه دارد و اقدامی هم درباره آن انجام نشده کار وزارت نیرو را سخت‌تر کرده است. بر اساس آمایش سرزمین برقراری نسبت منظم بین انسان، فعالیت و فضا اهمیت دارد، این در حالی است که هم اکنون نه تنها نزدیک به این نسبت منظم نیستیم بلکه از آن فاصله زیادی داریم.
نامی گفت: هم‌اکنون بسیاری از کشورها طرح آمایش ملی را اجرایی کرده‌اند، چین آخرین کشوری بود که در این زمینه اقدام کرد. آمایش ملی این کشور ۴۵ پیوست داشت که مهمترین آن مربوط به آب و رودخانه‌ها می‌شد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به تهیه اطلس مخاطراتی، خاطرنشان کرد: یکی از سرمایه‌های بزرگ وزارت نیرو داشتن نیروی انسانی تحصیل کرده و متخصص است که می‌توان از این پتانسیل در زمینه تهیه اطلس مخاطراتی رودخانه‌ها بهره گرفت.
زنگ خطر خشکسالی بر اقتصاد به صدا درآمد
آب، برای تجارت جهانی حیاتی است، به‌طوری‌که ۹۰ درصد محصولات در سراسر جهان از طریق اقیانوس‌ها و آبراه‌ها در حال حرکت هستند، اما تابستان ۲۰۲۲ شاهد خشکسالی‌های شدید بود که منجر به غیرقابل عبور شدن چندین مسیر تجاری بین‌المللی شد.
بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی، خسارات اقتصادی ناشی از خشکسالی در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با میانگین ۲۰ ساله، ۶۳ درصد افزایش یافته است.
اگرچه بسیاری از اختلالات ناشی از خشکسالی کنونی مرتبط با گذشته بود اما پیش‌بینی برای آینده، خشکسالی‌های شدیدتر است.
سازمان ملل متحد اعلام کرد که تا سال ۲۰۵۰، خشکسالی می‌تواند ۷۵ درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار دهد و این عواقب بالقوه نگران کننده‌ای برای تجارت جهانی دارد.
برای مثال، اروپا بدترین خشکسالی خود را در ۵۰۰ سال گذشته تحمل کرده و آمریکا نیز با خشکسالی ۲۲ ساله مواجه شده که خشک‌ترین دوره آن مرتبط با ۱۲۰۰ سال گذشته ثبت شده است. چین در تابستان خشکسالی شدیدی را تجربه کرد به‌طوری که سطح آب در یانگ تسه به پایین‌ترین سطح خود از سال ۱۸۶۵ رسید و باعث کمبود نیروگاه آبی و توقف حمل‌ونقل شد.
با افزایش دمای جهانی و غیرقابل پیش‌بینی شدن دسترسی به آب، خشکسالی‌ها بیشتر و طولانی‌تر می‌شوند.
سازمان ملل در گزارش خشکسالی ۲۰۲۲ خود می‌گوید که خشکسالی‌ها از سال ۲۰۰۰، از نظر تعداد و از نظر مدت، در مقایسه با دوره ۲۰ ساله قبلی، نزدیک به ۳۰ درصد افزایش یافته است. در نهایت، خشکسالی‌های شدیدتر پیامد اجتناب‌ناپذیر تغییرات آب‌وهوایی است و کاهش شدت خشکسالی تنها با احیای اکوسیستم‌ها و محدود کردن افزایش دما بدست خواهد آمد.
مطالعات علمی اخیر در مورد خشکسالی به آینده‌ای مبهم برای جهان و همه دولت‌ها و ملت‌ها و بسیار فراتر از آنهایی که در مناطق خشک هستند، اشاره دارد و این زنگ هشداری بلندتر و واضح‌تر از همیشه است.
هشدار شرکت آب و فاضلاب تهران در باره رعایت مدیریت مصرف آب
متن ارسالی شرکت آب و فاضلاب استان تهران تأکید دارد: کمبود بی‌سابقه منابع آبی تهران در پی کاهش ۷۰ درصدی بارش‌ها.
این شرکت تأکید کرده است: تنها با کاهش مصرف آب می‌توانیم از این شرایط دشوار عبور کنیم.
امروز هم «فیروز قاسم‌زاده» سخنگوی صنعت آب در نهمین نشست خبری خود در باره وضعیت سدهای تهران گفت: سدهای ۵ گانه تهران در مجموع ۱۶ درصد ذخیره آبی دارند، اما امیدواریم در ادامه پاییز و در زمستان، با بارش‌های مناسبی که صورت می‌گیرد، نگرانی‌ها از کمبود منابع آب سطحی در تهران مرتفع شود؛ البته ما هم دراین‌خصوص که اگر بارش‌ها طبق پیش‌بینی‌ها صورت نگیرد و وضع موجود تداوم یابد، نگرانیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۵۰ درصد از آب تهران از منابع سطحی و ۵۰ درصد از منابع زیرزمینی تأمین میشود و ممکن است کیفیت آب در شرایط کم‌آبی نسبت به شرایط پرآبی کاهش داشته باشد؛ اما همواره کیفیت آب بر اساس استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای که لحاظ میشود، در محدوده استاندارد است.
