
به گزارش پایگاه خبری دانا، در رابطه با میزان افزایش حقوق سال آینده، از رقمی در حدود ۲۰ درصد صحبت میشود؛ آن با شرطی که به تازگی رییسجمهور گذاشته است؛ اینکه افزایش حقوق و پرداخت حقوق کارکنان دولت از سال آینده براساس بهرهوری و میزان کارکرد آنها صورت گیرد.
هر چه روزها به ایام پایانی سال نزدیک میشود، آنچه برای قشر کارگر، کارمند و بازنشسته اهمیت پیدا میکند، میزان افزایش حقوقی است که سال آینده خواهند داشت.
دولت سال گذشته با افزایش ۱۰ درصدی حقوق کارمندان و بازنشستگان خود موافقت کرد و حداقل حقوق کارمندان و بازنشستگان به حدود ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید. این رقم به این معنا بود که هیچ کارمند و بازنشسته دولتی نباید زیر این رقم دریافتی ماهانه داشته باشد.
اما این مبلغ جوابگوی تورم موجود نبود و در نیمه سال دولت مجبور شد مجوز افزایش مجدد حقوقها را از مجلس بگیرد. بر این اساس، حقوق کلیه بازنشستگان کشوری و لشکری بین ۹۰۰ هزار تومان تا دو میلیون تومان افزایش یافت و حقوق کارمندان دولت هم با توجه به افزایش حق اولاد و و موارد دیگر، بین ۲.۵ تا ۳ میلیون تومان افزایش پیدا کرد.
افزایش ۲۰ درصدی حقوق در سال آینده؟
اما حال در رابطه با میزان افزایش حقوق سال آینده، از رقمی در حدود ۲۰ درصد صحبت میشود؛ آن با شرطی که به تازگی رییسجمهور گذاشته است؛ اینکه افزایش حقوق و پرداخت حقوق کارکنان دولت از سال آینده براساس بهرهوری و میزان کارکرد آنها صورت گیرد.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در مورد آخرین وضعیت افزایش حقوق کارمندان در سال آتی و احکام مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه افزایش ۲۰درصدی حقوق است، البته این پیشنهاد قطعی نیست و ممکن است در نهایت در هیات دولت مصوب نشود.
وی افزود: به طور کلی سه مدل مختلف برای افزایش حقوقها برای سال آینده در دولت مطرح شده است که یکی از پیشنهادات این بود که بهجای افزایش ۲۰درصدی حقوق همه کارکنان، میزان افزایش دستمزد و حقوق برای دهکهای کمدرآمد (کارکنان دولت) بیشتر باشد.
بهگفته وزیر اقتصاد، با وجود بررسی احکام پیشنویس لایحه بودجه تصمیمگیری درخصوص افزایش حقوق کارمندان به جلسات روز شنبه موکول شده است.
فرمول احتمالی افزایش حقوق
در این میان، رییس سازمان اداری و استخدامی در تازهترین اظهارنظر اعلام کرد که هنوز میزان افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان در لایحه بودجه نهایی نشده اما فرمول جدیدی برای این کار پیشنهاد شده و در حال بحث و بررسی است تا بتوانیم بر اساس بهرهوری دستگاه و نیروی انسانی، حقوقها را افزایش دهیم.
میثم لطیفی درباره آخرین وضعیت افزایش حقوق و تاثیر بهرهوری در این زمینه در لایحه بودجه ۱۴۰۲ اظهار کرد: پیشنهادی در این زمینه مطرح شد و بر این اساس قرار بود دستورالعملی با همکاری سازمان برنامه و بودجه و سازمان ملی بهرهوری پیشنهاد داده شود تا با کمک دستگاههای متولی، این کار انجام شود.
وی با بیان اینکه رئیس جمهور روی افزایش حقوق و دستمزد بر اساس بهرهوری تاکید بسیاری دارد، افزود: البته این دستورالعمل دارای سه بخش بوده و هنوز تصویب نشده است، چراکه در دولت در حال نهایی شدن است. بر اساس این پیشنهاد قرار است بخشی از افزایش حقوق در سال آینده به صورت درصدی باشد، بخشی از آن به صورت عدد ثابت و بخش دیگر نیز تابع بهرهوری خواهد بود.
معاون رییسجمهور عنوان کرد: بخشی از ارزیابی بهرهوری در این زمینه به بهره وری دستگاه برمیگردد که کلیت آن دستگاه را نشان خواهد داد و دوم به بهرهوری افراد مربوط میشود و میتوان از ترکیب آنها و بر اساس ارزیابی عملکردشان بخشی از جبران خدمات را موکول به این مسئله کنیم.
رئیس سازمان اداری و استخدامی در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه افزایش ۲۰ درصدی حقوق در لایحه بودجه سال آینده نهایی و تصویب شده است یا خیر؟ گفت: هنوز چیزی تصویب نشده و در حال بحث بررسی در دولت است، چرا که باید در ابتدا منابع درآمدی دولت بررسی شود. بنابراین هنوز چیزی در لایحه تایید نهایی نشده است. اما مسئله اصلی این است که تصمیمات دولت منجر به تورم نشود.
روایتی دیگر از حقوق ۱۴۰۲
سید محمدرضا میرتاجالدینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این پرسش که گفته میشود احتمالا در حقوق سال آینده کارمندان و بازنشستگان افزایش ۲۰ درصدی خواهیم داشت، گفت: با توجه به شرایط این موضوع را بررسی میکنیم، اما افزایش حقوق باید بیشتر از سال جاری باشد.
میرتاجالدینی با بیان اینکه فعلا دو برابر افزایش حقوق را نسبت به سال قبل در نظر دارند و ممکن است بیش از این هم باشد، افزود: برای سال ۱۴۰۱ افزایش ۱۰ درصدی حقوق در بودجه دیده شده بود که با ۱۰ درصدی هم در میانه سال اتفاق افتاد، در مجموع افزایش ۲۰ درصدی شد. به نظر میرسد برای سال آینده حتما ۲۰ درصد افزایش را خواهیم داشت تا سایر موارد هم دیده شود.
خبر مهم برای بازنشستگان | سن و سابقهی بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۲ تغییر میکند
دولت برای جلوگیری از تشدید چالش در صندوقهای بازنشستگی بایستی پیشنهادهای تحولی در حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کند.
در ایران 18 صندوق بازنشستگی وجود دارد که درمجموع حدود 6/23 میلیون مشترک کسورپرداز و مستمریبگیر اصلی را تحت پوشش قرار دادهاند. از بین صندوقهای بازنشستگی، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا)، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات از طریق منابع داخلی خود قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود نیستند و در بودجه سالیانه بهصورت مستقیم مبالغ چشمگیری به آنها اختصاص مییابد.
البته اکثر صندوقهای دستگاهی نیز این وضعیت را دارند، با این تفاوت که کمبود درآمد آنها از طریق دستگاه مادر (مثل سازمان صداوسیما، هواپیمایی ملی ایران و…) تأمین میشود و لذا این ارقام بهصورت شفاف در بودجه عمومی ذکر نمیشود؛ برای مثال حدود 1200 میلیارد تومان از هزینههای صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما در سال 1400 از محل بودجه سازمان صداوسیما پرداخت شده است.
عوامل مختلفی در گذر زمان باعث شدهاند تعادل مالی صندوقهای بازنشستگی بههم بخورد و بحران فزایندهای در آنها ایجاد شود که در صورت عدم کنترل، در آیندهای نهچندان دور باعث بروز بحرانهای سیاسی ـ اجتماعی خواهد شد، ازاینرو نیاز است با رعایت ملاحظات اجتماعی و اقتصادی، اصلاحاتی در ساختار نظام بازنشستگی ایران صورت پذیرد، این امر در عین اهمیت و فوریت، متأسفانه و عمدتاً بهدلیل واهمه سیاستگذاران از آسیب به پایگاه اجتماعی آنان تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است.
در نمودار زیر تغییرات اعتبارات در نظر گرفتهشده برای صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت اطلاعات بهتصویر کشیده شده است. در سال جاری حدود 200 همت از بودجه عمومی برای 4 صندوق بازنشستگی اعتبار لحاظ شده است.
اخیراً مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ضمن آسیبشناسی کلان بودجه دولت برای کارکردهای اصلی خود، اصلاحات اساسی مورد نیاز برای بهبود رویه بودجهریزی، پوشش کسری بودجه و اقدامهای تحولی در برخی حوزهها ارائه کرده است که قابل پیشبرد در بودجه سال 1402 است.
در ادامه، برشی از گزارش آن مرکز در خصوص حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال 1402 تقدیم میشود.
پیشنهادهای حوزه صندوقهای بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال 1402
بهصورت خلاصه محورهای مهمی که میتوان برای ایجاد تغییر مثبت در این بخش به آن پرداخت بهشرح ذیل قابل ذکر است:
پیشنهاد اول: مشروط شدن پرداخت ردیف بودجههای کمکی در نظر گرفتهشده برای صندوقهای بازنشستگی
بر اساس این پیشنهاد، پرداخت ردیف بودجههای کمکی در نظر گرفتهشده برای صندوقهای بازنشستگی (صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت اطلاعات) به اجرای اقدامهای زیر مشروط میشود:
1. ثبت حقوق و مزایای تمامی کارکنان ستادی صندوقهای مذکور در سامانه حقوق و دستمزد کارکنان دولت.
توضیح اینکه مطابق آمارهای ارائهشده، بیش از 70 درصد از هزینههای این صندوقها بهطور مستقیم از بودجه عمومی تأمین میشود و در عمل این صندوقها یک نهاد دولتی هستند؛ لذا حقوق و مزایا باید مشابه سایر نهادهای دولتی در این سامانه ثبت شود، در مرحله بعد میتوان با استناد به این حقیقت، نهادهای مذکور را ملزم کرد در پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان ستاد، از قوانین و مقررات پرداخت حقوق و مزایای کارکنان دولت پیروی کنند.
همچنین در صورت در نظر گرفته شدن اعتباری برای پرداخت دیون دولت به سازمان تأمین اجتماعی، پیشنهاد میشود پرداخت این اعتبار مشروط به اقدام مذکور باشد. شایان ذکر است که مشابه این اقدام در بودجه سال 1399 اتفاق افتاده است. در سال مذکور پرداخت اعتبارات در نظر گرفتهشده در بند «و» تبصره «2» به سازمان تأمین اجتماعی مشروط به اجرای طرح «متناسبسازی حقوق بازنشستگان» بوده است.
2. شفافسازی کلیه درآمدها و هزینههای صندوق
3. اجرای اصلاحات پارامتریک در سن و سابقه لازم برای احراز بازنشستگی: با توجه به افزایش فاصله بین سن امید به زندگی و سن بازنشستگی در طول زمان، ضرورت اجرای اصلاحات بیشازپیش احساس میشود.
پیشنهاد دوم: پرداخت مشروط بودجه دستگاههای دولتی دارای صندوق بازنشستگی اختصاصی
توضیح اینکه مطابق اطلاعات موجود، عمده صندوقهای بازنشستگی دستگاهی (مثل صداوسیما، هما، وزارت نفت و…) برای تأمین هزینههای خود از بودجه دستگاه مادر (یعنی بودجه عمومی) تغذیه میکنند. پیشنهاد میشود پرداخت بودجه دستگاه مادر مشروط به انتشار عمومی اطلاعات مربوط به صندوق بازنشستگی تابعه (شامل درآمدها، هزینهها، داراییها و حقوق و دستمزد مدیران) باشد.
پیشنهاد سوم: اصلاحات پارامتریک در صندوقهای بازنشستگی
کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی در جهان کارایی سیستمهای سنتی تأمین اجتماعی را بهشدت کاهش داده و پایداری صندوقها را با مشکلاتی بزرگ مواجه کرده است، در نتیجه، بهمنظور کاهش تعهدات، اصلاحات گسترده و پیوستهای میان کشورها در دهه گذشته رخ داده است. مطابق با آخرین گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در سال 2020، متوسط سن بازنشستگی در کشورهای OECD برای فرد شاغل تماموقت، برابر با 63.4 سال برای زنان و 64.2 سال برای مردان است، همچنین سیاستهای معطوف به افزایش سن بازنشستگی عادی و پیش از موعد در برنامه آتی کشورهای OECD و دستیابی به متوسط سن بازنشستگی عادی برای مردان 66.1 سال و برای زنان 65.5 به چشم میخورد، این در حالی است که سن قانونی بازنشستگی در ایران در بهترین حالت 60 سال است؛ اما «سن مؤثر بازنشستگی» (میانگین سن فرد در زمان بازنشستگی) در صندوق بازنشستگی کشوری به زیر 51 و در صندوق تأمین اجتماعی به حدود 56 سال رسیده است.
با توجه به این ضرورت غیرقابل اجتناب، اصلاحات سنوات و سن لازم برای بازنشستگی مورد نیاز خواهد بود. با توجه به دامنه زمانی اجرای قانون بودجه میتوان این اصلاحات را محدود به بازه زمانی کمتر از یک سال کرد و اصلاحات تکمیلی را در قوانین دائمی و با توجه به تجربه سایر کشورها بهصورت تدریجی پیش برد.
همچنین با توجه به پایین آمدن سن مؤثر بازنشستگی بهدلیل طرحهای بازنشستگی پیش از موعد؛ بالاخص مشاغل سخت و زیانآور، پیشنهاد میشود بازنشستگی با سن کمتر از 48 سال بهجز در موارد ازکارافتادگی در هر حالت ممنوع شود.
بررسی خبرنگار تسنیم نشان میدهد، دولت لایحه مستقلی برای اصلاح سن و سابقه بازنشستگی را در دستور کار قرار داده است و این اصلاحات در یک بازه 10 الی 15 ساله در صورت تصویب در مجلس در دستور کار قرار خواهد گرفت، همچنین با توجه به ابعاد و اهمیت برنامه هفتم توسعه که هماکنون در دست تدوین است احتمالاً این اصلاحات در قالب برنامه جدید توسعه نیز دنبال خواهد شد.
چرا وام بازنشستگان پرداخت نمیشود؟
جمعی از بازنشستگان کشوری از انتظار طولانی برای دریافت وام ضروری پانزده میلیون تومانی انتقاد کردند.
این بازنشستگان با بیان اینکه «وام ضروری، ضروریست و باید به سرعت به متقاضیان پرداخت شود» میگویند: وقتی صندوق بازنشستگی قرعه کشی را انجام داده و مشمولان دریافت را هم مشخص کرده، پس بهتر است پرداخت وام ضروری را نیز اول هرماه واریز کند تا بازنشستگان حداقل گوشهای از مشکلات زندگیشان را حل کنند.
امروز نوزدهم آذر ماه است و خیلی از بازنشستگان واجد شرایط منتظر همچنان پرداخت وام ضروری ۱۵ میلیون تومانی خود هستند؛ آنها انتظار دارند با آمدن سرپرست جدید صندوق بازنشستگی کشوری، پرداخت وامها نیز ساماندهی شده و از این پس زمان مشخصی برای پرداخت وام ضروری بازنشستگان تعیین شود.
خبر مهم درباره پرداخت مطالبات پاداش پایان خدمت بازنشستگان
معاون امور مجلس سازمان برنامه و بودجه گفت: برای پرداخت مطالبات بازنشستگان کشوری و لشکری، ۳۸ هزار میلیارد تومان اختصاص مییابد.
بابک افقهی در یک برنامه خبری اعلام کرد: برای پرداخت مطالبات بازنشستگان صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری، رقم ۳۸ هزار میلیارد تومان اختصاص پیدا میکند.
وی افزود: دستگاههای اجرایی مشخصات همه بازنشستگانی که تا پایان سال ۱۴۰۰ بازنشسته شده و پاداش بازنشستگی خود را دریافت نکردهاند را هر چه سریعتر به سازمان برنامه و بودجه اعلام کنند.
براساس این گزارش یکی از مهمترین مطالبات بازنشستگان مربوط به پاداش پایان خدمت بازنشستگان به ویژه معلمان بعد از ۳۰ سال خدمت است که صندوقهای بازنشستگی تاکنون قادر به پرداخت به موقع نبودهاند.