به گزارش پایگاه خبری دانا، شرکت سایپا یکی از دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور است، در سلسله گزارش‌هایی قصد داریم وضعیت این شرکت را توسط صورتمالی های خود شرکت بررسی کنیم:
در آخرین صورتمالی این شرکت که منتهی به ۳۱ شهریور سال جاری است، درآمدهای عملیاتی سایپا با افزایش ۶۲ درصدی به ۲۶,۷۶۰ میلیارد تومان رسیده که ماحصل افزایش قیمت کارخانه این شرکت نسبت به شهریور سال قبل است، اما جالب این است که هزینه‌های عملیاتی این شرکت نیز نسبت به شهریور سال گذشته ۳۲ درصد افزایش یافته و به ۲۵,۷۲۴ میلیارد تومان رسیده است.
حال برای به دست آوردن جزئیات درآمدی این شرکت فعالیت ماهانه آن را بررسی می‌کنیم: این شرکت از ابتدای سال جاری تا انتهای آبان ماه توانسته در بازار داخلی ۳۷.۲۵۴ میلیارد تومان درآمد فروش کسب کند که از راه فروش تیبا، ساینا، کوییک، وانت ۱۵۱، شاهین به دست آمده است.
شرکت سایپا برای فروش خودروهای خانواده x200، که عبارتند از تیبا، ساینا و کوییک به طور متوسط برای هر خودرو ۱۳۲.۹۵۵.۰۸۰ تومان دریافت کرده در صورتی که سال گذشته در آبان ماه برای همین خودروها به طور متوسط ۸۷.۰۴۸.۴۶۹ تومان دریافت کرده است. یعنی توانسته به لطف بازار آزاد و مافیای خودرو ۶۵ درصد گران کند در نتیجه دلیل اصل افزایش درآمدهای عملیاتی این شرکت افزایش قیمت کارخانه بوده است.
نکته بعدی عملکرد ضعیف مدیریتی این شرکت است که با وجود افزایش درآمدهای عملیاتی این و حاشیه سود ناخالص مثبت ۴ درصد این شرکت همچنان به سود دهی نرسیده است و با حاشیه زیان خالص منفی ۷ درصدی مواجه بوده و شرکت مبلغ ۱,۸۵۶ میلیارد تومان در زیان انباشته است.
در گزارش‌های بعدی به سایر نکات صورتمالی این شرکت خواهیم پرداخت.
این خودرو ۶۰ میلیون تومان گران شد
قیمت خودرو صفر داخلی روز جمعه، ۲۵ آذر ۱۴۰۱ با تغییراتی همراه شد.
گرچه فعالان بازار خبر از ریزشی شدن قیمت‌ها از روزهای گذشته می‌دهند، اما قیمت خودرو در سایت‌های آگهی و خرید و فروش خودرو همچنان افزایشی است. قیمت خودرو هم‌گام با افزایش نرخ دلار و سقف‌شکنی‌های پی در پی با افزایش همراه شد. اما اکنون که در بازار دلار ثبات نسبی نیز حاکم شده است، خودرو به روند صعودی خود ادامه می‌دهد.
قیمت خودرو صفر داخلی در لحظه نگارش این گزارش در بازار ایران به شرح زیر است:
از ابتدای سال ۱۴۰۱ قیمت پراید با ثبات نسبی همراه شده بود. اما برخلاف آن ماه‌ها، با سقف‌شکنی تاریخی دلار این ثبات را شکست و این خودرو را با نوسان قیمت همراه کرد.
حال پراید ۱۱۱ در قیمت ۲۲۸ میلیون تومان به فروش می‌رسد. پراید ۱۳۱ نیز امروز به نرخ ۲۲۰ میلیون تومان عرضه می‌شود.
پژو ۲۰۷ اتومات پس از روزها افزایش قیمت، امروز از محدوده ۷۰۰ میلیون تومان خارج شد و به ۶۹۰ میلیون تومان رسید.
خودرو دنا معمولی هم که روزها بود که با ثبات قیمت همراه شده بود، امروز با قیمت ۵۱۳ میلیون تومان در بازار عرضه می‌شود.
پژو پارس اتوماتیک که ماه گذشته در قیمت ۵۰۰ میلیون تومان ثابت مانده بود، امروز در قیمت ۵۶۰ میلیون تومان در بازار خودرو کشور به فروش می‌رسد.
تارا اتوماتیک هم که در روزهای گذشته با افزایش قیمت قابل‌توجهی همراه شد، امروز به نرخ ۷۰۰ میلیون تومان رسید.
قیمت خودروهای پرطرفدار
در این میان، به گفته فعالان بازار خودرو برخی از خودروها بیشتر مورد معامله قرار می‌گیرند. اما این خودروها در چه بازه قیمتی قرار دارند؟
تیبا هاچ‌بک پلاس که از خودروهای پرطرفدار این روزهاست، صبح امروز در محدوده ۲۵۶ میلیون تومان قیمت‌گذاری شد.
قیمت پژو ۲۰۶ تیپ دو صفر حالا ۳۹۷ میلیون تومان ارزش دارد. در این میان، تیپ پنج این مدل پژو در بازار کشور در نرخ ۴۳۳ میلیون تومان به بازار عرضه شد.
پیش‌بینی قیمت خودرو در روزهای آینده
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو گفت: اقتصاددانان در ابتدای سال پیش‌بینی تورم بین ۴۰ تا ۶۰ درصدی را داشتند. اکنون که در نهمین ماه سال هستیم، شاهد تورم ۴۰ درصدی در صنعت و بازار خودرو بودیم. اگر اقتصاددانان درست پیش‌بینی کرده باشند، تا پایان سال قیمت خودرو مجددا با افزایش بیشتری همراه می‌شود.
او افزود: اگر ادعای دولت در رابطه با تورم درست باشد، تورم ۴۰ درصدی تا پایان سال بیشتر نمی‌شود و روند بازار در همین نقطه متوقف می‌شود.
این کارشناس صنعت خودرو توضیح داد: به نظر می‌رسد پیش‌بینی اقتصاددانان درست باشد و بازار افزایش قیمت بیشتر را تجربه کند. مگر اینکه اتفاق خاصی در بحث اقتصاد کلان پدید آید. در شرایط فعلی حجم نقدینگی در کشور بالا رفته و کارشناسان معتقدند که افزایش حجم نقدینگی موجب تورم بیشتر می‌شود.
رفع معضلات تولید خودرو در دولت سیزدهم
وزارت صمت در توضیحاتی اعلام کرد: سایت الف در مطلبی با عنوان شناسایی متهم اصلی افزایش قیمت خودرو، مواردی را مطرح کرده که نیازمند توضیح است.
این سایت، عرضه خودرو در بورس کالا را یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت خودرو مطرح کرده و چشم بر مشکلاتی که در دولت گذشته بر سر صنعت خودرو آمد و اقدامات مهم یک سال اخیر در دولت سیزدهم، بسته است.
سایت الف به خوبی به این واقعیت اشاره کرده که یکی از راهکارهای کاهش قیمت خودرو، افزایش عرضه آن است و در همین راستا ۸ ماهه اول سال جاری نسبت به ۸ ماهه سال گذشته ۳۲ درصد عرضه خودروی سواری افزایش پیدا کرد و همچنین در آبان ماه ۱۲۲ هزار دستگاه انواع خودروهای سبک و سنگین تولیدشده که تولید آبان ماه سال جاری رکورد ۵ ساله را شکست؛ اما به راهکار مکمل در کاهش قیمت خودرو اشاره نکرده و آن، تصویب مالیات بر عایدی سرمایه است. طرح مالیات بر عایدی سرمایه دو سالی است در مجلس معطل‌مانده و تا زمانی که کشور از مالیات بر عایدی سرمایه، محروم باشد هر بازاری برای سوداگران و دلالان، باز است. بنابراین از سایت الف انتظار می‌رفت که به این خلأ که مقصر آن وزارت صمت نیست، اشاره می‌کرد.
در صنعت خودرو آنچه در وظایف وزارت صمت بوده، بهبود تولید بوده که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
افزایش ۳۲ درصدی تحویل خودرو به مشتریان نسبت به سال ۱۴۰۰
از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا نیمه آذرماه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تحویل خودرو توسط دو خودروساز اصلی کشور به مشتریان ۱۸۷ هزار دستگاه بیشتر شده و رشد ۳۲ درصدی داشته است. سال گذشته تا نیمه آذرماه دو خودروساز اصلی کشور ۵۷۷ هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان داده بودند که امسال به ۷۶۴ هزار دستگاه افزایش یافته است.
کاهش ۹۱ درصدی تولید خودروی ناقص در سال ۱۴۰۱
تولید خودروهای ناقص توسط دو خودروساز اصلی کشور در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته ۹۱ درصد کاهش یافت. تا نیمه آذرماه سال گذشته مجموع خودروهای تولیدی دارای نقص قطعه ۵۰۸ هزار دستگاه بود که در مدت مشابه امسال به ۴۷ هزار دستگاه کاهش یافته است.
صفر شدن خودروهای انبارشده در پارکینگ خودروسازان
خودروهای انبارشده در پارکینگ خودروسازان به علت نقص قطعه در سال ۱۴۰۱ تقریباً صفر شده است. مجموع تعداد خودروهای کف پارکینگ در خودروساز اصلی کشور تا آبان‌ماه سال گذشته ۱۶۵ هزار دستگاه بود که در مدت مشابه امسال به ۱۶۱۸ دستگاه کاهش یافته که نشان‌دهنده کاهش ۹۹ درصدی خودروهای کف پارکینگ و به عبارتی صفر شدن آن است.
تولید انواع خودرو به بالاترین سطح ۴ سال اخیر رسید؛ ۵۰ درصد بیشتر از سال ۱۳۹۸
تولید انواع خودرو در ۸ ماه نخست امسال به ۷۴۸ هزار دستگاه رسید که بالاترین رقم در ۴ سال اخیر محسوب می‌شود. تولید خودرو در ۸ ماه نخست امسال ۱۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل، ۲۰ درصد بیشتر از سال ۱۳۹۹ و ۵۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال ۱۳۹۸ بوده است.
درواقع التهاب در بازار خودرو به هم خوردن توازن عرضه و تقاضا، به عملکرد دولت گذشته بازمی‌گردد که به بهانه تحریم‌ها قدمی برای رفع مشکلات این صنعت برنداشت که سبب سقوط شدید تولید خودرو شد. صنعت خودرو در شرایطی به دولت سیزدهم تحویل داده شد که ده‌ها هزار خودروی ناقص در کف پارکینگ خودروسازان مانده بود، بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان سر به فلک کشیده بود، زنجیره تامین قطعات خودرو از هم گسیخته بود، زیان خودروسازان رو به افزایش و صحبت از ورشکستگی در میان بود.
اما در یک سال دولت سیزدهم شاهد افزایش چشمگیر تولید خودرو با وجود تداوم تحریم‌ها بودیم که نشان می‌دهد دولت گذشته همتی برای رفع مشکلات صنعت خودرو نداشت و همچون سایر مسائل کشور مثل واکسن کرونا، صرفاً به دنبال بهانه‌جویی و اهرم قرار دادن مشکلات اقتصادی برای انجام مذاکرات و دادن امتیازات بیشتر به آمریکا بود. از این رو، مشخص است که متهم اصلی التهابات بازار خودرو، دولت حسن روحانی است که عملکرد فاجعه‌باری در صنعت خودرو داشت و انتظار می‌رفت سایت الف به این حقیقت اشاره می‌کرد.
نگاه کارشناسی به مشکلات صنعت خودرو
معضل بازار خودروی کشور از سال ۹۷ تاکنون وجود داشته است و دلایل ذیل باعث ایجاد تلاطم در بازار خودرو در چند سال اخیر بوده است:
۱- کاهش تولید خودروسازان داخلی از سال ۹۷ به میزان نصف سال ۱۳۹۶ و عدم اهتمام دولت گذشته برای رفع مشکلات این صنعت، در حالی که دولت سیزدهم در یک سال اخیر عرضه و تولید خودرو را به شدت افزایش داد.
۲- تولید خودروهای ناقص و دپوی آن در پارکینگ خودروسازان که به سبب نقص و کامل نبودن امکان عرضه به بازار را نداشتند.
۳- تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای. در شرایط ناشی از متغیرهای کلان اقتصادی کشور و شرایط تورمی.
۴- هجوم دلالان به این بازار به سبب قیمت‌گذاری دستوری در محصولات خودروسازان داخلی و تفاوت ایجادشده در بازار و رونق سوداگری.
۵-عدم وجود اهرم‌های لازم برای اخذ مالیات بر درآمدهای اتفاقی و سودهای بادآورده ناشی از سوداگری (به علت عدم تصویب آن در مجلس).
عوامل فوق‌الذکر سبب گردیدند که مسئله خودرو از سال ۹۷ تا پایان سال گذشته به گره کوری تبدیل شود. از پایان سال گذشته با اجرای برنامه‌های تحولی وزارت صمت تاکنون تحویل خودرو در سال جاری بیش از ۵۰ درصد رشد داشت و عملاً جریان تولید در سال جاری تاکنون تثبیت گردید.
از سوی دیگر از شهریور سال جاری عملاً تولید خودروهای ناقص متوقف شد و خودروهای دپوشده در پارکینگ‌ها هم به صفر رسید.
بنابراین یکی از عوامل و یک عارضه مزمن که بیش از چهار سال بازار خودروی کشور را متلاطم می‌کرد؛ کاملاً درمان گردید اما مسئله بازار خودروی کشور جنبه‌های دیگری نیز دارد.
در پی افزایش تولید و سپس با اجرای طرح موفق فروش از طریق سامانه یکپارچه خودرو؛ محصولات یکی از خودروسازان بعد از چهار سال از قرعه‌کشی خارج شد و عملاً دیگری نیازی به ادامه طرح نبود چون تنها عرضه یک خودروساز در قرعه‌کشی مانده بود و تاکنون نیمی از ظرفیت تولید محصولات خودروسازان از فرآیند قرعه‌کشی خارج و در بورس کالا عرضه می‌شود.
در چند ماه گذشته، طرح عرضه خودرو در بورس کالا به آزمون گذاشته شد و به‌عنوان یکی از شیوه‌های قیمت‌گذاری و عرضه خودرو به بازار مورد پذیرش قرار گرفت، با اعلام شرایط عرضه توسط وزارت صمت که لازم‌الاجرا بود تا در کنار افزایش تولید خودروسازان و تنظیم‌گری وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت بورس کالای ایران، پاسخگوی بخشی از تقاضای مصرف‌کنندگان واقعی باشد.
عرضه محصولات خودروسازان در بورس کالا در راستای تنظیم بازار با رعایت این شرایط باید صورت پذیرد:
۱- حداقل عرضه هر محصول در هر دوره به تعداد ۲ هزار دستگاه در هر محصول برای دو شرکت بزرگ خودروساز و برای سایر شرکت‌های خصوصی حداقل به میزان ۵۰۰ دستگاه است.
۲- شرکت‌های خودروساز موظف‌اند فهرست خریداران محصولات طی ۴۸ ماه گذشته را پیش از هر عرضه به بورس کالا اعلام نمایند تا تمامی افراد فهرست تجمیع شده مذکور و همچنین خریداران دوره‌های پیش در بورس کالا (که اطلاعات آنها نزد سازمان بورس موجود است) از شمول خرید در هر عرضه جدید خارج شوند.
۳- خودروسازان موظف‌اند تعهدات قانونی ابلاغی (نظیر طرح جوانی جمعیت، اسقاط خودرو و …) را متناظر با عرضه‌ها در بورس کالا انجام دهند.
۴- خودروسازان موظف‌اند برنامه‌ریزی لازم در خصوص عرضه در بورس را مطابق مجوزهای فروش اعطا شده به گونه‌ای انجام دهند که خدشه‌ای در تعهدات پیشین ایشان ایجاد نشده و یا تعهدات معوق جدید ایجاد نشود.
۵- هرگونه عرضه خودرو فراتر از مجوز اخذ شده و یا مشتقات مالی وابسته به خودرو اعم از گواهی سپرده، معاملات سلف و سلف موازی استاندارد و یا هر نوع اوراق بهادار و یا پشتوانه دارایی (ABS) مبتنی بر خودرو در بورس کالا با توجه به آن‌که بر تعهدات آتی هر خودروساز تأثیر می‌گذارد، مستلزم اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
در این راستا، با توجه به عدم رعایت بند اول این بخشنامه در عرضه یک محصول گروه بهمن در روز دوشنبه ۲۱ آذر، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران، خواستار ابطال معاملات این روز و رعایت تمامی شرایط بخشنامه ابلاغی به خودروسازان شد.
همچنین در پی عدم رعایت شرایط رقابت و میانگین قیمت یک محصول دیگر گروه بهمن در روز چهارشنبه ۲۳ آذر، کمیته معاملات شرکت بورس کالای ایران، معاملات این روز را تأیید نکرد.
لذا نهادهای حاکمیتی ناظر و تنظیم‌گر بازار کالای فیزیکی خودرو با رصد دقیق و بررسی نحوه عرضه خودرو در بورس کالا، از تمامی امکانات و اختیارات خود برای مقابله با شکل‌گیری تقاضای کاذب در دوگانه "قیمت بورسی ـ قیمت بازار" و افزایش قیمت‌ها استفاده می‌کنند تا از بروز رفتارهای انحصاری و شبه انحصاری پس از عرضه خودرو در بورس کالا جلوگیری شود.
از سوی دیگر، با بررسی روند تغییرات قیمت خودرو و ارز در شش ماه اخیر، همبستگی افزایش قیمت خودرو در بازار به‌واسطه افزایش قیمت ارز قابل مشاهده است.
همچنین روند تغییرات دلار و دو خودروی نمونه ایران‌خودرو و سایپا در شش‌ماهه اخیر نسبت به قیمت آن در تیر سال جاری، بیانگر رشد ۱۷ درصدی دلار در ماه آذر نسبت به ماه تیر بوده، که به تبع آن، قیمت خودرو نهایتاً ۹ درصد رشد داشته است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود با تدابیر همه‌جانبه وزارت صمت ازجمله تسهیل واردات خودرو به‌زودی شاهد کاهش قیمت‌های کاذب در بازار باشیم.
مخالفان عرضه خودرو در بورس چه گروهی هستند؟
امروز 2000 دستگاه پژو 207 در بورس کالا عرضه می شود و اگر به فضای مجازی نگاهی بیاندازیم، بسیاری از مصرف کنندگان به دنبال خرید و آشنایی با نحوه خرید از بورس هستند؛ دلیل این استقبال نیز روشن است طبق عرضه های قبلی 207 و تارا، قیمت کشف شده در بورس پایین تر از بازار غیررسمی بوده و مصرف کنندگان نیز از این شیوه استقبال کرده اند. اما در این میان نیز عده ای شروع کرده اند به تخریب اقدام بورسی خودروسازان که این رویه باعث افزایش قیمت شده است!
اثرگذاری رشد نرخ دلار در بازارهای کالایی ایران اتفاق جدیدی نیست که بتوان با چند گزارش و سفارش و جوسازی در فضای مجازی رشد قیمت خودرو را به عامل دیگری جز دلار نسبت داد چراکه مردم نیز به خوبی می دانند اگر نرخ دلار رو به کاهش بود، قطعا قیمت خودرو در بازار آزاد و بورس نیز کاهشی می شد. به هرحال همین استقبال از خرید خودرو در بورس بیانگر کشف مطلوب قیمت ها در بورس است همان طور که جهارشنبه قیمت تارا حداقل 100 میلیون تومان پایین تر از بازار آزاد کشف شد.
در همین زمینه مجید محمدعلی‌زاده آرانی کارشناس بازار سرمایه به تسنیم گفت: شفاف بگویم متاسفانه دلالان و برخی نمایندگی ها و عاملیت های فروش، گروهی هستند که به نوعی قبلاً در بازار خودرو دستی بر آتش داشتند و سود بالایی را از محل فروش کسب می کردند مخالف عرضه خودرو در بورس کالا هستند.
او گفت: همه می دانند که استمرار عرضه خودرو در بورس سبب می شود دست دلالان و واسطه ها از سفته بازی در بازار خودرو کوتاه شده ضمن اینکه سود حاصل از فروش ها که عاید شرکت های خودروساز می شود به سهامداران خودرویی برسد.
وی ادامه داد: این اتفاق زیان انباشته سال های گذشته خودروسازان را کاهش می دهد و از بین می برد و علاوه بر این، قیمت واقعی خودروها ناشی از عرضه و تقاضا را نمایان می کند.
محمدعلی‌زاده آرانی اظهار کرد: همان طور که اعلام شده قرار است همه خودروها در بورس کالا عرضه شود و اگر بخواهیم قیمت خودرو در جامعه و برای مصرف کننده مطلوب و مناسب باشد باید همه عرضه ها به بورس کالا بیاید تا عطش بازار نیز فروکش کند.
وی تاکید کرد: سود حاصل از فروش خودرو باید به جیب سهامداران و مالکان واقعی و حقیقی شرکت های خودرویی برسد نه اینکه بخش اعظمی از این سود عاید نمایندگی ها و دلالان شود که این رویه در حال تحقق رست.
این کارشناس بازار سرمایه در خاتمه عنوان کرد: امیدواریم در روزهای آینده عرضه های خودرو در بورس کالا افزایش قابل توجهی یابد تا خریداران به راحتی و بدون هیچگونه دغدغه ای خردیدهای خود را انجام دهند و امید دلالان نیز برای معاملات غیرشفاف ناامید شود.
