وزارت صنعت پاسخ داد: چرا خودرو در بازار گران شد؟

به گزارش پایگاه خبری دانا، وزارت صنعت، معدن  و تجارت اعلام کرد:

معضل بازار خودروی کشور از سال ۹۷ تاکنون وجود داشته است و دلایل ذیل باعث ایجاد تلاطم در بازار خودرو در چند سال اخیر بوده است:

۱- کاهش تولید خودروسازان داخلی از سال ۹۷ به میزان نصف سال ۱۳۹۶ و عدم اهتمام دولت گذشته برای رفع مشکلات این صنعت، در حالی که دولت سیزدهم در یک سال اخیر عرضه و تولید خودرو را به شدت افزایش داد.

۲- تولید خودرو‌های ناقص و دپوی آن در پارکینگ خودروسازان که به سبب نقص و کامل نبودن امکان عرضه به بازار را نداشتند.

۳- تبدیل خودرو به کالای سرمایه‌ای، در شرایط ناشی از متغیر‌های کلان اقتصادی کشور و شرایط تورمی.

۴- هجوم دلالان به این بازار به سبب قیمت‌گذاری دستوری در محصولات خودروسازان داخلی و تفاوت ایجاد شده در بازار و رونق سوداگری.

۵-عدم وجود اهرم‌های لازم برای اخذ مالیات بر درآمد‌های اتفاقی و سود‌های بادآورده ناشی از سوداگری (به علت عدم تصویب آن در مجلس).

عوامل فوق‌الذکر سبب شد که مساله خودرو از سال ۹۷ تا پایان سال گذشته به گره کوری تبدیل شود. از پایان سال گذشته با اجرای برنامه‌های تحولی وزارت صمت تاکنون تحویل خودرو در سال جاری بیش از ۵۰ درصد رشد داشت و در عمل جریان تولید در سال جاری تاکنون تثبیت شد.

از سوی دیگر از شهریور سال جاری در عمل تولید خودرو‌های ناقص متوقف شد و خودرو‌های دپوشده در پارکینگ‌ها هم به صفر رسید؛ بنابراین یکی از عوامل و یک عارضه مزمن که بیش از چهار سال بازار خودروی کشور را متلاطم می‌کرد؛ کاملاً درمان شد، اما مساله بازار خودروی کشور جنبه‌های دیگری نیز دارد.

در پی افزایش تولید و سپس با اجرای طرح موفق فروش از طریق سامانه یکپارچه خودرو، محصولات یکی از خودروسازان پس از چهار سال از قرعه‌کشی خارج شد و در عمل دیگر نیازی به ادامه طرح نبود، زیرا تنها عرضه یک خودروساز در قرعه‌کشی مانده بود و تاکنون نیمی از ظرفیت تولید محصولات خودروسازان از فرآیند قرعه‌کشی خارج و در بورس کالا عرضه می‌شود.

در چند ماه گذشته، طرح عرضه خودرو در بورس کالا به آزمون گذاشته شد و به‌عنوان یکی از شیوه‌های قیمت‌گذاری و عرضه خودرو به بازار مورد پذیرش قرار گرفت، با اعلام شرایط عرضه توسط وزارت صمت که لازم‌الاجرا بود تا در کنار افزایش تولید خودروسازان و تنظیم‌گری وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت بورس کالای ایران، پاسخگوی بخشی از تقاضای مصرف‌کنندگان واقعی باشد.

عرضه محصولات خودروسازان در بورس کالا در راستای تنظیم بازار با رعایت این شرایط باید انجام شود:

۱- حداقل عرضه هر محصول در هر دوره به تعداد ۲ هزار دستگاه در هر محصول برای دو شرکت بزرگ خودروساز و برای سایر شرکت‌های خصوصی حداقل به میزان ۵۰۰ دستگاه است.

۲- شرکت‌های خودروساز موظف‌اند فهرست خریداران محصولات در ۴۸ ماه گذشته را پیش از هر عرضه به بورس کالا اعلام نمایند تا تمامی افراد فهرست تجمیع شده مذکور و همچنین خریداران دوره‌های پیش در بورس کالا (که اطلاعات آن‌ها نزد سازمان بورس موجود است) از شمول خرید در هر عرضه جدید خارج شوند.

۳- خودروسازان موظف‌اند تعهدات قانونی ابلاغی (نظیر طرح جوانی جمعیت، اسقاط خودرو و …) را متناظر با عرضه‌ها در بورس کالا انجام دهند.

۴- خودروسازان موظف‌اند برنامه‌ریزی لازم در خصوص عرضه در بورس را مطابق مجوز‌های فروش اعطا شده به گونه‌ای انجام دهند که خدشه‌ای در تعهدات پیشین ایشان ایجاد نشده و یا تعهدات معوق جدید ایجاد نشود.

۵- هرگونه عرضه خودرو فراتر از مجوز اخذ شده و یا مشتقات مالی وابسته به خودرو اعم از گواهی سپرده، معاملات سلف و سلف موازی استاندارد و یا هر نوع اوراق بهادار و یا پشتوانه دارایی (ABS) مبتنی بر خودرو در بورس کالا با توجه به آن‌که بر تعهدات آتی هر خودروساز تأثیر می‌گذارد، مستلزم اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

در این راستا، با توجه به عدم رعایت بند نخست این بخشنامه در عرضه یک محصول گروه بهمن در روز دوشنبه (۲۱ آذر)، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران، خواستار ابطال معاملات این روز و رعایت تمامی شرایط بخشنامه ابلاغی به خودروسازان شد.

همچنین در پی عدم رعایت شرایط رقابت و میانگین قیمت یک محصول دیگر گروه بهمن در روز چهارشنبه (۲۳ آذر) کمیته معاملات شرکت بورس کالای ایران، معاملات این روز را تأیید نکرد.

بر این اساس، نهاد‌های حاکمیتی ناظر و تنظیم‌گر بازار کالای فیزیکی خودرو با رصد دقیق و بررسی چگونگی عرضه خودرو در بورس کالا، از همه امکانات و اختیارات خود برای مقابله با شکل‌گیری تقاضای کاذب در دوگانه «قیمت بورسی ـ قیمت بازار» و افزایش قیمت‌ها استفاده می‌کنند تا از بروز رفتار‌های انحصاری و شبه انحصاری پس از عرضه خودرو در بورس کالا جلوگیری شود.

۲۰۷ اتوماتیک با چه قیمتی در بورس کالا فروخته شد؟

براساس اعلام بورس کالا امروز عرضه ۲۰۷ اتوماتیک برای سومین بار انجام شد.

در مجموع امروز در ۴ نوبت عرضه دو هزار دستگاه پژو ۲۰۷ اتوماتیک صورت گرفت. به نحوی که در عرضه اول پژو ۲۰۷ اتوماتیک مشکی با قیمت پایه ۳۷۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان آغاز و در نهایت با قیمت ۴۸۹ میلیون و ۱۸۳ هزار تومان به فروش رسید.

پژو ۲۰۷ اتوماتیک سفید نیز با عرضه قیمت پایه ۳۷۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان آغاز و با قیمت ۴۸۰ میلیون و ۵۱۴ هزار تومان فروخته شد.

پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشه‌ای مشکی هم با قیمت پایه ۴۰۴ میلیون تومان آغاز و در نهایت با قیمت ۵۱۰ میلیون و ۴۴۷ هزار تومان مورد معامله قرار گرفت.

همچنین فروش پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشه‌ای سفید امروز با ۷۰۰ دستگاهی آغاز و با قیمت ۵۱۰ میلیون و ۵۰۹  هزار تومان فروخته شد.

۶ توافق وزارت صمت و بورس کالا برای برقراری تعادل در بازار خودرو

در جلسه معاونین وزارت صمت و مدیران ارشد بورس کالا برای تعادل بازار خودرو مقرر شد:

 ۱-جدول کف عرضه خودرو و برنامه تولید ماهانه به تفکیک مدل توسط وزارت صمت به بورس کالا اعلام شود و مبنای تایید عرضه‌ها و معاملات قرار گیرد.

۲-بورس کالا میزان عرضه‌ها را به صورت هفتگی، دو‌هفته‌ای و ماهانه به گونه‌ای تایید کند تا کف عرضه‌های ماهانه رعایت شود.

۳-در خصوص نحوه عرضه‌ها نیز قرار شد تجمیع عرضه‌ها براساس کلاس خودروها، پرتیراژ‌ها و کم تیراژ‌ها و خودرو‌های تجاری انجام شود.

۴-تعیین پیش دریافت خرید خودرو به گونه‌ای متناسب با شرایط بازار باشد تا تقاضای خودرو متعادل‌تر شود.

۵-آن دسته از کد‌های ملی در بورس کالا امکان خرید خودرو دارند که از ابتدای سال ۹۸ از بورس کالا یا سامانه‌های وزارت صمت خرید نداشته اند.

۶- مقرر شد شرایط ضمانت خودروسازان برای عرضه در بورس به منظور رشد عرضه‌ها تسهیل شود.

دلالان دنبال احیای قرعه کشی خودرو/ راهکار کاهش قیمت خودرو چیست؟

روز چهارشنبه ۲۳ آذرماه ۱۰۶ دستگاه خودروی دیگنیتی پرستیژ بهمن موتور با قیمت پایه ۹۹۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در بورس کالا عرضه شد که در نهایت این خودرو در بورس کالا با قیمت تمام شده بین ۲ و ۲ میلیارد و ۴۷۳ میلیون تومان به فروش رسید.

بر همین اساس نیز با توجه به افزایش ۱۱۶ درصدی قیمت دیگنیتی پرستیژ در در معاملات بورس کالا نسبت به بهای مصوب کارخانه که یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون تومان است، این معامله ابطال شد؛ زیرا معاملات در بورس بعد از اینکه نهایی شد باید به تأیید ناظر معاملات نیز برسد که در معاملات دیگنیتی در چهارشنبه هفته گذشته این تأیید انجام نشد.

پیگیری‌های خبرنگار مهر نشان می‌دهد که مخالفان عرضه خودرو در بورس که تحت عنوان مافیای بازار خودرو شناخته می‌شوند، پس از اینکه مقرر شد خودرو‌های تولید داخل نیز به مرور وارد معاملات بورس کالا شوند، دست به کار شده و با افزایش تقاضای کاذب برای خرید دیگنیتی که منجر به رشد یک میلیاردی قیمت این خودرو در بورس شد، به دنبال زیر سوال بردن ماهیت بورس کالا برای عرضه خودرو هستند.

نکته قابل توجه آنکه این خودرو هنوز در بازار آزاد عرضه نشده و اگر قرار باشد با چنین فاصله قیمتی در بازار عرضه شود، قطعاً دریچه‌های جدیدی در قیمت خودرو‌های مونتاژی باز می‌شود.

افزایش کف عرضه، خرید‌های غیرواقعی را کاهش می‌دهد

در این رابطه رسول سلیمانی کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: کلیت ماجرای عرضه خودرو در بورس بسیار مثبت بوده است، زیرا رانت ناشی از اختلاف قیمت کارخانه و بازار که همیشه به جیب دلال می‌رفت، از بین رفت و مبالغ حاصل از فروش خودرو به جیب تولیدکننده رفته و مصرف کننده نیز نسبت به قیمت بازار سود کرد.

وی با اشاره به قوانین جدید عرضه خودرو در بورس کالا، گفت: با توجه به تدابیری که برای عرضه خودرو در بورس اندیشیده شده، کف عرضه افزایش خواهد یافت به شکلی که خودروسازان بخش خصوصی در هر دور ملزم به عرضه ۵۰۰ دستگاه و خودروسازان بزرگ در هر دور ملزم به عرضه ۲ هزار دستگاه خودرو شده‌اند بنابراین همین افزایش عرضه منجر به پایین آمدن خرید‌های غیرواقعی و قیمت سازی‌های کاذب می‌شود.

دلالان به دنبال احیای قرعه کشی هستند

سلیمانی ادامه داد: علاوه بر افزایش کف عرضه، شرط دیگری نیز اضافه شده مبنی بر اینکه خریدار از سال ۹۸ به این سو نباید از خودروسازان خریدی داشته باشد که همین موضوع می‌تواند ورود به بازار را محدود و احتمال تبانی را کاهش دهد. البته نحوه نظارت بازار بورس هم در این بخش مؤثر است که اگر اتفاق غیرمتعارفی افتاد بتواند عرضه را ابطال کند.

این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: بیشتر دلالان مخالف عرضه خودرو در بورس هستند، زیرا متضرر شده‌اند و برای جبران به دنبال احیای روش قرعه کشی هستند تا باز از اختلاف قیمت کارخانه و بازار، سود‌های میلیاردی کسب کنند.

عرضه خودرو در بورس نمی‌تواند قیمت بازار را افزایش دهد

وی در مورد افزایش قیمت بازار نیز با بیان اینکه افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد ناشی از جهش قیمت ارز است، گفت: در حال حاضر افراد مسیر سازنده‌ای برای حفظ ارزش پول خود نمی‌بینند و به همین دلیل با هر روشی و با خرید انواع کالا‌ها به دنبال حفظ ارزش پول خود هستند و با توجه به اینکه به بازار سرمایه اطمینانی ندارند و سود بانکی نیز کمتر از نرخ تورم است، به سمت بازار خودرو متمایل شده‌اند چراکه امکان فروش سریع خودرو وجود دارد و این بازار می‌تواند بین ۱۰۰ میلیون تا چند میلیارد تقاضا‌های سرمایه‌ای را پوشش دهد، بنابراین خرید خوردو گزینه خوبی برای حفظ سرمایه است.

سلیمانی تصریح کرد: همچنین مجموع خودرو‌های عرضه شده در بورس کمتر از یک درصد تولید سالیانه خودروسازان بوده است بنابراین نمی‌تواند تأثیری در افزایش قیمت خودرو در بازار داشته باشد.

کاهش قیمت خودرو با افزایش عرضه

این کارشناس صنعت خودرو گفت: اگر همه خودرو‌ها در بورس عرضه شوند و بر فرایند فروش نظارت دقیقی صورت گیرد که منابعی که از فروش خودرو در بورس حاصل می‌شود جهت افزایش تولید به جیب تولیدکننده تزریق شود و به همان تناسب نیز عرضه افزایش یابد می‌توان امید داشت که قیمت خودرو با کاهش مواجه شود.

صدای دلالان بلند شده است

همچنین محمدرضا نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی ضمن اعلام رانت ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری خودرو، گفته است که «افرادی که از این رانت بهره برده‌اند اکنون به دنبال هجمه علیه عرضه خودروسازان در بورس و بازگشت به همان روال رانت‌زای گذشته هستند تا باز هم بتوانند از این رانت استفاده کنند.»

وی با بیان اینکه دلالان خودرو در صف نخست مخالفان عرضه خودرو در بورس قرار دارند، تاکید کرده است که «عرضه در بورس باعث شده خودرو ارزان‌تر از بازار به دست مصرف‌کننده برسد؛ در نتیجه اعتراض دلالان را به همراه داشته باشد؛ برای مثل تارایی که ۵۵۰ میلیون تومان در بازار معامله می‌شود مردم ۴۵۰ میلیون تومان در بورس خریدند، مشخص است که صدای دلالان را بلند می‌کند.»