نشست تخصصی جایگاه ایران در پرتو نقش‌آفرینی چین و روسیه در نظام جهانی در دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی بهشتی برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری دانا نشست تخصصی جایگاه ایران در پرتو نقش‌آفرینی چین و روسیه در نظام جهانی در تاریخ ۸ خرداد ۱۴۰۲ در دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی بهشتی با حضور میهمانان داخلی و خارجی برگزار شد.
در راستا این موضوع طبق مصاحبه ای با علیرضا رحمتی (دبیر شورای مرکزی انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهیدبهشتی) نظرات و شرحی از این مراسم را بیان فرمودند:
نشست تخصصی "جایگاه ایران در پرتو نقش‌آفرینی چین و روسیه در نظام جهانی"، به میزبانی انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، با حضور دکتر لیو لان یو (استاد دانشگاه چین‌هوآ)، دکتر محسن شریعتی‌نیا (استاد دانشگاه شهید بهشتی) و دکتر علیرضا نوری (استاد دانشگاه شهید بهشتی) برگزار شد. در این نشست رابطه سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت.
در دوران جنگ سرد، ایران به‌عنوان بازیگری شناخته می‌شد که از دامنه اختیارات بیشتری برخوردار بود. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و از میان‌رفتن ساختار دو قطبی نظام بین‌الملل، رابطه میان دولت‌ملت‌ها دچار تحول گردید. به‌دلیل آسیب‌هایی که از جانب ایالات متحده آمریکا به سه کشور ایران، چین و روسیه وارد شد، زمینه همکاری میان آنها فراهم آمد. از منظر رویکرد واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل این‌گونه تحلیل شد که از منظر راهبردی همکاری‌های ایران با دو کشور چین و روسیه در قالب پیوستن به سازمان همکاری‌های شانگهای و سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، در کوتاه‌مدت پاسخ‌گو خواهد بود و در درازمدت قابل پیش‌بینی و پایدار نخواهد بود. سوالی در جلسه مطرح شد که آیا با توجه به رقابت میان دو ابرقدرت چین و روسیه، می توان از وقوع جنگ سرد دوم یاد کرد. و در پاسخ به این پرسش، ویژگی‌های جنگ سرد مانند تقابل شدید ایدئولوژیک و بروز جنگ‌های نیابتی برشمارده شد که در شرایط فعلی از آن دو خبری نیست و می‌توان این مدعا را رد کرد.
اشاره شد که رابطه جمهوری اسلامی ایران با کشور چین بیشتر جنبه اقتصادی و با روسیه بیشتر بعد سیاسی_امنیتی دارد. به‌دلیل عدم توازن میان توان اقتصادی و نظامی ایران، چین و روسیه، سخن گفتن از ایجاد مثلث استراتژیک برای مهار هژمونی آمریکایی در نظم نوین جهانی، کمی دشوار به‌نظر می‌آید. نظر کارشناس چینی برنامه، باتوجه به حضور چین در خاورمیانه این بود که جنبه سیاسی سند ۲۵ ساله با ایران، می‌تواند بیشتر از بعد اقتصادی آن باشد. و برخلاف انتظارهای رایج از کمک چین به سازوکارهای اقتصادی ایران، رابطه سیاسی و فرهنگی و آشنایی دو کشور با یک‌دیگر امری معقول‌تر و ممکن‌تر است.
به این نکته نیز اشاره شد که چین سیاست مشارکت‌گرایی (partnership) را به ایجاد اتحاد و ائتلاف (coalition) ترجیح داده و با توجه با مسائل اقتصاد سیاسی بین‌الملل تمایل و توان ورود به فعالیت‌های مداخله‌جویانه را ندارد؛ اما از کاهش نفوذ آمریکا استقبال می‌کند.
در مورد روسیه نیز بیان شد که سخن‌گفتن از رابطه استراتژیک دو جانبه میان تهران و مسکو برای مهار غرب، معقول به‌نظر نمی‌رسد و باید در مورد سیاست خارجی روسیه و نقش آن نسبت به رابطه ایران با غرب، تدقیق بیشتری صورت گیرد.
علیرضا رحمتی (عضو شورای مرکزی انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهیدبهشتی)
