آیا تا به حال از ابراز نظر خود می‌ترسید یا اضطراب داشتید؟ آیا در جلسات یا تجمعات عمومی از ترس قضاوت دیگران، نظر خود را بیان نمی‌کنید؟ اگر پاسخ این دو سوال مثبت است، این رفتار شما نشان از ترس از بیان نظر دارد. شما تنها نیستید و بسیاری از افراد با این شرایط روبرو می‌شوند. ترس از بیان نظر یا ابراز عقیده از ترس صحبت کردن در مجمع متفاوت است. در این مطلب، درباره ترس از بیان نظر یا ابراز عقیده به طور دقیق صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
ترس از بیان نظر چیست؟
به عنوان موجودات اجتماعی، ما می‌خواهیم در جامعه پذیرفته شویم. از رد شدن می‌ترسیم و به دنبال راهکارهایی هستیم که به ما در غلبه بر این ترس اساسی کمک کنند. با این حال، برخی افراد وجود دارند که اضطرابشان به حدی شدید است که از ترس قضاوت خانواده، دوستان یا همسالان خود، از بیان نظر در هر زمینه‌ای اجتناب می‌کنند. این رفتار به معنای اجتناب از ابراز عقیده به دلیل نگرانی از قضاوت‌ها و واکنش افراد، ترس از ابراز نظر است. جلب رضایت دیگران به هر قیمتی و رفتار به شکلی که مورد استقبال عموم قرار بگیرد، از عزت‌نفس ضعیف و کمبود اعتماد به نفس نشات می گیرد.
ترس از بیان نظر چگونه شکل می‌گیرد؟
وقتی به دنیا می‌آییم، بقای ما به مراقبت‌کننده ما و رفع نیازهایمان بستگی دارد. همان‌طور که رشد می‌کنیم، درباره دنیای اطرافمان کنجکاو می‌شویم و شروع به کاوش می‌کنیم. همان‌طور که به رشد خود ادامه می‌دهیم، جهان را از طریق تجربیات خود کشف می‌کنیم و افکار، نظرات و نگرش‌هایمان را شکل می‌دهیم.
اگر کودکی کنجکاو باشیم، ممکن است سؤالات زیادی بپرسیم یا محدودیت‌هایی را زیر پا بگذاریم. اگر این سؤالات با عشق و احترام پاسخ داده شوند، این رفتار به ما این حس را می‌دهد که در هویت اصلی خود خوب هستیم. به این صورت، همان‌طور که به‌سمت بزرگ‌سالی گام برمی‌داریم، جهان را به‌عنوان مکانی امن می‌بینیم. اعتمادکردن و احترام‌گذاشتن را یاد می‌گیریم و برای نظرات دیگران ارزش قائل می‌شویم.
از طرف دیگر، اگر نظرات و دیدگاه‌های ما به‌عنوان کودک پاسخ داده نشوند یا با خصومت، قضاوت و انتقاد روبه‌رو شوند، ترس از طردشدن در وجودمان شکل می‌گیرد و عقب‌نشینی کنیم. این رفتار را این‌گونه تعبیر می‌کنیم که نظرات ما ارزشی ندارند و ما نباید آن را بیان کنیم. به این صورت فکر می‌کنیم که خوب نیستیم و بزرگ‌ترین ترس ما طرد شدن از طرف دیگران خواهد شد. این ترس از طردشدن، ترس از بیان نظر را به دنبال خواهد داشت و به این صورت همیشه از بیان عقیده‌مان واهمه خواهیم داشت.
این رفتار باعث می‌شود در شرایط خاص پنهان شویم تا از احتمال قضاوت یا احساس ناکافی بودن پیشگیری کنیم. متأسفانه، این رفتار در نهایت به احساس عدم توانمندی، شکست و اضطراب اجتماعی می‌شود.
چگونه می‌توانیم یاد بگیریم نظرمان را بیان کنیم؟
برای یادگیری بیان نظر و غلبه بر ترس از طرد شدن، می‌توانید روی موارد زیر تمرکز کنید:
- خودآگاهی: اولین قدم برای غلبه بر ترس از بیان نظر، خودآگاهی است. آگاهی از اینکه هر فردی حق دارد تا نظرات و دیدگاه‌های خود را داشته باشد. بدانید که نظرات شما ارزشمند هستند و حق دارید آنها را بیان کنید.
- اعتماد به نفس: تقویت اعتماد به نفس می‌تواند به شما کمک کند تا از ترس از طرد شدن عبور کنید. تمرین کنید تا از توانایی‌ها و دانش خود اطمینان حاصل کنید و به خودتان اعتماد کنید.
- تمرین در موقعیت‌های کوچک: شروع کنید با بیان نظر در موقعیت‌های کوچک و غیرمهم. به‌طور مثال، در بحث‌های روزمره خانوادگی یا محل کار، نظر خود را بیان کنید. این تمرین‌ها به شما اعتماد بیشتری می‌دهند و به تدریج می‌توانید در موقعیت‌های بزرگ‌تر مثل بحث‌های گروهی یا ارائه عمومی نظر بدهید.
- تسلط بر موضوع: قبل از بیان نظر، مطمئن شوید که موضوع را به خوبی درک کرده و درباره آن اطلاعات کافی دارید. با مطالعه و تحقیق درباره موضوعاتی که قصد دارید درباره آنها نظر بدهید، به خودتان اطمینان حاصل کنید و قادر خواهید بود به طور موثر نظر بدهید.
- مهارت‌های ارتباطی: بهبود مهارت‌های ارتباطی، به شما کمک می‌کند تا نظرات خود را بهتر و قاطع‌تر بیان کنید. تمرین کنید در گفتگوها به خوبی گوش داده و با موضوعات مختلف آشنا شوید. همچنین، مهارت‌های ارتباطی شامل اصغای فعال، استفاده از زبان بدن، و ارسال پیام‌های روشن و قابل فهم است.
- قابلیت تحمل نظرات مخالف: بدانید که هر فردی ممکن است نظر متفاوتی داشته باشد. یاد بگیرید که نظرات مخالف را به عنوان یک فرصت برای یادگیری و پیشرفت ببینید. تلاش کنید تا با دیگران با احترام بحث کنید.
- ریشه ترس‌هایتان را بررسی کنید و آنها را بازنویسی کنید. چه باورهایی درباره خودتان دارید و چرا؟ این باورها از کجا نشأت می‌گیرند؟
- از احساساتتان آگاه باشید. وقتی با یک احساس ناراحت‌کننده مواجه می‌شوید، از خودتان بپرسید: "اولین باری که این احساس را تجربه کردم، چه اتفاقی در زندگیم رخ داده بود؟". این ممکن است باعث بیدار شدن یک خاطره شود و شما می‌توانید به آن خاطره به صورت مستقیم نگاه کنید و از خودتان بپرسید: "چه چیزی از این خاطره یاد گرفتم که به من اجازه می‌دهد احساسات مرتبط با آن را کنار بگذارم؟". با اجازه دادن به بروز این احساسات ناراحت‌کننده و درک اینکه از کجا نشأت گرفته‌اند، آنها به طور سریع‌تر از زمانی که از آنها فرار می‌کنید، محو می‌شوند.
- اگر با شکست روبرو شدید، آن را فرصتی برای یادگیری، انجام کارهای متفاوت و رشد تلقی کنید. به خودتان مهربان باشید.
چرا نباید از داشتن نظر متفاوت با تیم خود بترسید؟
آیا تا به حال در تیمی بوده‌اید که به نظر برسد همه اعضای تیم نظرات مشابهی دارند و همه در مورد همه چیز توافق دارند؟ این از نظر تئوری ممکن است عالی به نظر برسد؛ اما وقتی همه اعضای تیم همیشه با یکدیگر توافق می‌کنند، ممکن است به این معنی باشد که ایده‌های برتر بیان نمی‌شوند یا به طور کلی به توجه نمی‌پذیرند.
سخن آخر
هر بار که یاد می گیرید چگونه از قضاوت خود دست بردارید و ترس از بیان نظرتان را کنار بگذارید، تجربه ای مثبت کسب خواهید کرد. به این صورت، احساس می کنید اعتماد به نفس شما افزایش یافته است و یاد می گیرید که چطور با ترس از بیان نظر خود در برابر دیگران مقابله کنید.
