مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سپهر با اشاره به کاربردهای گسترده اینترنت اشیا (IoT) در مدیریت شهری، پرداخت‌های هوشمند و بهینه‌سازی مصرف انرژی، گفت: این فناوری گران نیست، اما در ایران هنوز متولی مشخصی ندارد و اجرای آن با چالش‌های زیرساختی و فرهنگی مواجه است.
به گزارش ستاد خبری اینوتکس ۲۰۲۵، احمد پیشگاه‌زاده، مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سپهر و رئیس کمیسیون صنعت پرداخت سازمان نصر، در نشست خبری «فناوری‌های نوین پرداخت مبتنی بر هوش مصنوعی در آینده» که در هاب رسانه برگزار شد، اظهار کرد: هوش مصنوعی و اینترنت اشیا تحولات گسترده‌ای در زندگی روزمره ایجاد کرده‌اند و نقش کلیدی آن‌ها در توسعه فناوری اطلاعات غیرقابل انکار است.
وی افزود: صنعت پرداخت الکترونیک یکی از حوزه‌هایی است که تحت تأثیر این فناوری‌ها دگرگون خواهد شد. هوش مصنوعی با پردازش حجم انبوهی از داده‌ها در کوتاه‌ترین زمان، کیفیت و کمیت اطلاعات را تحلیل می‌کند و در آینده‌ای نزدیک، نیاز به ابزارهای فیزیکی پرداخت را به حداقل می‌رساند.
پیشگاه‌زاده ادامه داد: هوش مصنوعی امکان انجام تراکنش‌های مالی را بر اساس شاخص‌های بیومتریک مانند الگوهای کف دست، رنگ و ساختار قرنیه چشم، اثر انگشت و حتی الگوریتم‌های رفتاری فراهم می‌کند. این فناوری می‌تواند تشخیص دهد که آیا کاربر در شرایط عادی اقدام به پرداخت کرده یا تحت فشار روانی و استرس قرار دارد.
وی با اشاره به ادغام فناوری‌های پرداخت با علوم پزشکی و روانشناسی گفت: این ادغام به تحلیل دقیق‌تر رفتار کاربران منجر می‌شود و امنیت تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد، بدون آن‌که نیاز به ابزارهای پیچیده پرداخت وجود داشته باشد.
پرداخت هوشمند توسط اشیا؛ از انواع حسگرهای هوشمند تا مدیریت مصرف
پیشگاه‌زاده به قابلیت اینترنت اشیا در انجام پرداخت‌های خودکار اشاره کرد و گفت: «در آینده‌ای نزدیک، دستگاه‌های مجهز به این فناوری، مانند یخچال‌های هوشمند، می‌توانند میزان مواد غذایی را بررسی و در صورت کمبود، به‌صورت خودکار سفارش دهند. این سیستم‌ها بهینه‌سازی اقتصادی را برای خانوارها به ارمغان می‌آورند.»
چالش‌های زیرساختی و فرهنگی در ایران
وی با بیان اینکه «سطح فرهنگی جامعه و زیرساخت‌های فنی ایران هنوز برای بهره‌برداری کامل از این فناوری‌ها آماده نیست»، تصریح کرد: ضعف شبکه‌های ارتباطی، مانع انتقال حجم بالای داده‌های مورد نیاز اینترنت اشیا شده است. توسعه این زیرساخت‌ها، چه توسط بخش خصوصی و چه حاکمیت، ضروری است، چرا که در حال حاضر استفاده از این فناوری به‌دلیل هزینه‌های بالا، محدود شده است.
اینترنت اشیا در ایران؛ آزمایش‌های پراکنده و نبود شبکه یکپارچه
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سپهر با اشاره به تجربه‌های آزمایشگاهی در حوزه پرداخت‌های بیومتریک گفت: اگرچه پروژه‌های محدودی با همکاری نهادهای حاکمیتی اجرا شده، اما این فناوری هنوز به مرحله عملیاتی گسترده نرسیده است.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه‌هایی مانند هواشناسی و حمل‌ونقل ریلی اقداماتی انجام شده، اما نبود شبکه گسترده، مانع توسعه کاربردهای اینترنت اشیا شده است. برای پیشرفت در این زمینه، باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود تا شرکت‌ها بتوانند به‌صورت شبکه‌ای فعالیت کنند.
مقایسه با جهان؛ ایران در ابتدای راه
پیشگاه‌زاده در پایان با مقایسه وضعیت ایران با کشورهای پیشرفته گفت: در آمریکای شمالی، اروپا و جنوب شرق آسیا، تقریباً تمام دستگاه‌ها به اینترنت اشیا مجهز هستند، اما در ایران هنوز درگیر آزمایش‌های پراکنده‌ایم. این فناوری می‌تواند زندگی را متحول کند، اما تاکنون از ظرفیت‌های آن در حوزه پرداخت استفاده نکرده‌ایم.
