
به گزارش پایگاه خبری دانا:در جهانی که با محدودیت فزاینده منابع طبیعی و نگرانیهای زیستمحیطی روبرو است، مدل اقتصادی سنتی "تولید-مصرف-دفع" (Take-Make-Dispose) دیگر پاسخگوی نیازهای پایداری نیست. اقتصاد چرخشی (Circular Economy) به عنوان یک پارادایم نوین، رویکردی جامع و سیستمی را برای بازطراحی نحوه تولید و مصرف کالاها و خدمات ارائه میدهد که هدف آن حفظ ارزش محصولات، مواد و منابع برای طولانیترین زمان ممکن است. این مدل، به جای تمرکز بر پایان عمر محصول، بر طول عمر آن و امکان بازگشت مواد به چرخه تولید تاکید دارد.
اصول اساسی اقتصاد چرخشی بر سه پایه استوار است:
۱. حذف آلودگی و ضایعات از ابتدا،
۲. گردش محصولات و مواد در بالاترین کیفیت ممکن،
۳. احیا و بازسازی طبیعت.
این اصول، چارچوبی را برای نوآوری در طراحی محصول، مدلهای کسب و کار، زنجیرههای تامین و حتی تغییر رفتار مصرفکنندگان فراهم میآورد. به جای طراحی محصولاتی که عمر کوتاهی دارند و به راحتی دور ریخته میشوند، اقتصاد چرخشی بر طراحی محصولاتی تاکید دارد که بادوام، قابل تعمیر، قابل ارتقا و در نهایت قابل بازیافت باشند.
پیادهسازی اقتصاد چرخشی در صنایع مختلف، نتایج قابل توجهی به همراه دارد. در بخش تولید، این بدان معناست که شرکتها به جای استخراج مداوم مواد خام، از مواد بازیافتی و بازگشتداده شده استفاده کنند. این امر نه تنها هزینههای تولید را کاهش میدهد، بلکه اثرات زیستمحیطی ناشی از استخراج و فرآوری مواد خام را نیز به حداقل میرساند. مدلهای کسب و کار نوآورانه، مانند خدمات اشتراک محصول (Product-as-a-Service)، تعمیر و بازسازی، و پلتفرمهای اشتراکگذاری، امکان استفاده بهینه از منابع و کاهش نیاز به مالکیت فردی را فراهم میکنند. به عنوان مثال، به جای خرید یک ابزار که فقط چند بار در سال استفاده میشود، میتوان آن را از طریق یک سرویس اشتراک اجاره کرد.
اقتصاد چرخشی همچنین نقش حیاتی در کاهش حجم عظیم ضایعاتی دارد که سالانه تولید میشود. با تمرکز بر بازیافت، استفاده مجدد و بازسازی، میتوان بخش قابل توجهی از زبالههایی را که به محلهای دفن زباله یا سوزانده میشوند، به منابع ارزشمند تبدیل کرد. این امر نه تنها به حفظ محیط زیست کمک میکند، بلکه فرصتهای اقتصادی جدیدی را در صنایع بازیافت و مدیریت پسماند ایجاد مینماید. علاوه بر این، با بازگرداندن مواد آلی به خاک از طریق کمپوست و سایر روشهای بازسازی، اقتصاد چرخشی به احیای سلامت اکوسیستمهای طبیعی نیز کمک میکند.
برای موفقیت کامل اقتصاد چرخشی، همکاری میان دولتها، صنایع و مصرفکنندگان ضروری است. دولتها میتوانند با وضع مقررات حمایتی، ارائه مشوقهای مالی و سرمایهگذاری در زیرساختهای لازم، این گذار را تسهیل کنند. صنایع باید نوآوری در طراحی و مدلهای کسب و کار را در اولویت قرار دهند و مصرفکنندگان نیز با انتخاب محصولات پایدار، تعمیر کالاها به جای تعویض آنها و کاهش مصرف کلی، نقش خود را ایفا کنند. اقتصاد چرخشی، فراتر از یک رویکرد زیستمحیطی، یک استراتژی اقتصادی هوشمندانه است که میتواند منجر به رشد پایدار، ایجاد شغل و افزایش تابآوری اقتصادی در برابر چالشهای جهانی شود. این مدل، تضمینکننده آیندهای است که در آن رفاه بشر و سلامت سیاره، همسو با یکدیگر پیش میروند.
در جهانی که با محدودیت فزاینده منابع طبیعی و نگرانیهای زیستمحیطی روبرو است، مدل اقتصادی سنتی "تولید-مصرف-دفع" (Take-Make-Dispose) دیگر پاسخگوی نیازهای پایداری نیست. اقتصاد چرخشی (Circular Economy) به عنوان یک پارادایم نوین، رویکردی جامع و سیستمی را برای بازطراحی نحوه تولید و مصرف کالاها و خدمات ارائه میدهد که هدف آن حفظ ارزش محصولات، مواد و منابع برای طولانیترین زمان ممکن است. این مدل، به جای تمرکز بر پایان عمر محصول، بر طول عمر آن و امکان بازگشت مواد به چرخه تولید تاکید دارد.
اصول اساسی اقتصاد چرخشی بر سه پایه استوار است: ۱. حذف آلودگی و ضایعات از ابتدا، ۲. گردش محصولات و مواد در بالاترین کیفیت ممکن، و ۳. احیا و بازسازی طبیعت. این اصول، چارچوبی را برای نوآوری در طراحی محصول، مدلهای کسب و کار، زنجیرههای تامین و حتی تغییر رفتار مصرفکنندگان فراهم میآورد. به جای طراحی محصولاتی که عمر کوتاهی دارند و به راحتی دور ریخته میشوند، اقتصاد چرخشی بر طراحی محصولاتی تاکید دارد که بادوام، قابل تعمیر، قابل ارتقا و در نهایت قابل بازیافت باشند.
پیادهسازی اقتصاد چرخشی در صنایع مختلف، نتایج قابل توجهی به همراه دارد. در بخش تولید، این بدان معناست که شرکتها به جای استخراج مداوم مواد خام، از مواد بازیافتی و بازگشتداده شده استفاده کنند. این امر نه تنها هزینههای تولید را کاهش میدهد، بلکه اثرات زیستمحیطی ناشی از استخراج و فرآوری مواد خام را نیز به حداقل میرساند. مدلهای کسب و کار نوآورانه، مانند خدمات اشتراک محصول (Product-as-a-Service)، تعمیر و بازسازی، و پلتفرمهای اشتراکگذاری، امکان استفاده بهینه از منابع و کاهش نیاز به مالکیت فردی را فراهم میکنند. به عنوان مثال، به جای خرید یک ابزار که فقط چند بار در سال استفاده میشود، میتوان آن را از طریق یک سرویس اشتراک اجاره کرد.
اقتصاد چرخشی همچنین نقش حیاتی در کاهش حجم عظیم ضایعاتی دارد که سالانه تولید میشود. با تمرکز بر بازیافت، استفاده مجدد و بازسازی، میتوان بخش قابل توجهی از زبالههایی را که به محلهای دفن زباله یا سوزانده میشوند، به منابع ارزشمند تبدیل کرد. این امر نه تنها به حفظ محیط زیست کمک میکند، بلکه فرصتهای اقتصادی جدیدی را در صنایع بازیافت و مدیریت پسماند ایجاد مینماید. علاوه بر این، با بازگرداندن مواد آلی به خاک از طریق کمپوست و سایر روشهای بازسازی، اقتصاد چرخشی به احیای سلامت اکوسیستمهای طبیعی نیز کمک میکند.
برای موفقیت کامل اقتصاد چرخشی، همکاری میان دولتها، صنایع و مصرفکنندگان ضروری است. دولتها میتوانند با وضع مقررات حمایتی، ارائه مشوقهای مالی و سرمایهگذاری در زیرساختهای لازم، این گذار را تسهیل کنند. صنایع باید نوآوری در طراحی و مدلهای کسب و کار را در اولویت قرار دهند و مصرفکنندگان نیز با انتخاب محصولات پایدار، تعمیر کالاها به جای تعویض آنها و کاهش مصرف کلی، نقش خود را ایفا کنند. اقتصاد چرخشی، فراتر از یک رویکرد زیستمحیطی، یک استراتژی اقتصادی هوشمندانه است که میتواند منجر به رشد پایدار، ایجاد شغل و افزایش تابآوری اقتصادی در برابر چالشهای جهانی شود. این مدل، تضمینکننده آیندهای است که در آن رفاه بشر و سلامت سیاره، همسو با یکدیگر پیش میروند.