آثار باستانی ایران با بحران گلسنگی که منجر به از هم گسستن و فروپاشی این آثار می‌شوند مواجهند و هنوز برنامه مشخصی برای مقابله با این وضع وجود ندارد.
به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) و به نقل از همشهری آنلاین، چندگونه گلسنگ مخرب بر آثار تاریخی ایران روییده‌اند که خطر فروپاشی و خردشدگی کتیبه‌های باستانی و آثار سنگی و صخره‌ای کشور را به‌عنوان اسناد حک شده تاریخ ایران افزایش داده اند.علل رشد گلسنگها
محمد سهرابی سرپرست پیشین پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی، فرهنگی در پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی، صنعتی ایران که دکتری گلسنگ‌شناسی از دانشگاه هلسینکی فنلاند را دریافت کرده و سال گذشته به ایران بازگشته است در مطالعات خود از وضعیت رویش گلسنگها بر آثار تاریخی و کتیبه‌های باستانی به این نتیجه رسیده است که رشد گلسنگها با افزایش ریزگردها و مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی در کنار برخی آثار صخره‌ای ایران تشدید شده و نیاز به برآورد فوری نرخ فرسایش و ارزیابی درست از تخریب‌های گلسنگی بر آثار تاریخی کشور است.
40 کتیبه باستانی در خطر
سهرابی می‌گوید که نزدیک به 40 کتیبه باستانی مهم کشور که در کوهستان‌ها، دره‌ها و صخره‌ها حک شده‌اند در معرض فرسودگی زیستی توسط گلسنگهای مخرب هستند.
رویش 500 نوع گلسنگ
به گفته او، نزدیک به 500 گونه گلسنگ بر بناهای باستانی کشور در حال رویش هستند که این تعداد یک‌چهارم از 2 هزار گونه گلسنگی است که پیش‌بینی می‌شود در ایران می‌رویند.
طرح راهبردی حفاظت از آثار صخره ای
محمد سهرابی البته تابستان سال گذشته طرح راهبردی حفاظت از آثار صخره‌ای، سنگی و آجری با تکیه بر گلسنگ‌زدایی اقلیم محور از آثار تاریخی را به سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد کرد.
براساس طرح ارایه شده به پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی که تاکنون پاسخی برای اجرایی شدن آن دریافت نشده است، قرار بود پس از شناسایی گونه‌های مخرب گلسنگها در آثار سنگی و بناهای تاریخی، نرخ تخریب هرگونه از گلسنگها به‌صورت دقیق تعیین و مشخص شود که چه میزان از سطح آثار در پوشش گلسنگی قرار گرفته‌اند.
موضوع دیگر که در طرح گلسنگ‌زدایی مورد توجه بود، گلسنگ‌زدایی آثار و کتیبه‌ها براساس اقلیمی که اثر در آن قرار داشت بود. اینگونه که روش‌های گلسنگ‌زدایی در تخت جمشید با روش گلسنگ‌زدایی از بناهای آجری در گنبد کاووس متفاوت باشد.
گلسنگهای خوب
سرپرست سابق پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی، فرهنگی کشور می‌گوید: قرار بود حتی این برآورد صورت بگیرد که چه میزان از گلسنگها باید از آثار سنگی و صخره‌ای یا آجری کشور زدوده شوند و چه تعداد از گونه‌های گلسنگی بر آثار حفظ شوند.
چون برخی گونه‌های گلسنگی مخرب نیستند و حتی مانند یک عایق اثر تاریخی را از عوامل تخریب محیطی و طبیعی حفظ می‌کنند.
تلاش های بی فایده
سهرابی البته از برخی اقدامات انجام شده در موضوع گلسنگ‌زدایی از آثار تاریخی ایران می‌گوید؛ متاسفانه به‌دلیل نبود متخصص گلسنگ شناس برخی اقدامات انجام شده تاکنون در موضوع گلسنگ‌زدایی از آثار باستانی کشور بیشتر بر رشد گلسنگها تاثیر داشته‌اند.
بیشترین میزان گلسنگ
سهرابی می‌گوید: در تمام آثار سنگی بحران گلسنگها وجود دارد، ولی بیشترین فاجعه در برخی کتیبه‌های سنگی در استان فارس است.
گستره بحران گلسنگ ها
سهرابی همچنین در پاسخ به این سوال که بحران گلسنگی در آثار تاریخی کشور تا چه اندازه است؟ تاکید می‌کند که بر خطوطی همچون کتیبه‌های خط میخی که نوشته‌ها از عمق کمتری برخوردارند رشد گلسنگها بحرانی است.
وی همچنین پیشنهاد کرد که بهتر است 3 سایت مطالعات اقلیمی گلسنگی برای گلسنگ‌زدایی از آثار تاریخی ایران در تخت جمشید برای آثار سنگی، گنبد قابوس، برای گلسنگ‌زدایی از بناهای آجری و بیستون برای گلسنگ‌زدایی از آثار صخره‌ای ایجاد شوند تا بدین‌ترتیب فرایند گلسنگ‌زدایی علمی از آثار تاریخی و باستانی ایران انجام شود.
