نمایش محصول مشترک طبیعت و انسان

به گزارش خبرنگار دانا ،غار کـرفـتـو یکـی از آثـار معـماری صخـره ای، جاذبه‌های گردشگری و شگفت‌انگیز مـربـوط به قـرن سـوم مـیـلادی در اسـتان کـردسـتان مـی باشـد که در 72 کـیـلـومـتـری جـنـوب شـرقـی شـهـرسـتان سـقـز و تـقـریـبا با هـمـیـن فاصـله با دیـوانـدره قـرار گـرفـتـه است. لازم به ذکر است که شهر دیواندره در استان کردستان واقع شده و در 100 کیلومتری شمال سنندج قرار دارد. نـزدیک تـریـن روسـتا در شـمال غـربـی غار به فاصـله 3 کـیـلـومـتـری به نـام مـیـرسـیـد یا مـیـرسـعـیـد است.

این غار به عنوان  بزرگترین غاردستکند ایران هم خوانده میشود. از نظر معماری شباهت هایی باغارخوربس در جزیره  قشم دیده میشود. این غار در زمان مزوزوئیک در زیر آب بوده و بعد از آن و در دوران خشکسالی سر از آب بیرون آورده.در حفاری های انجام شده نشانه هایی از ادامه سکونت انسان در زمان اشکانی و ساسانی و اسلام نیز بدست آمده است.در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شماره ثبت ۳۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

 غار کـرفـتـو در سـیـنه یک رشـتـه کـوه آهـکـی در شـمال دره ای عـمـیـق قـرار گـرفـته است . این غار در ارتفاعی بیش از 100 متر از سطح زمین قرار دارد که برای رسیدن به آن باید بیش از 180 پله را طی کرد .آثار مـتعـددی از پـناگاهـها و دخـمـه ها و حـفـره ها یـی دیـده مـی شـونـد که در کـنار غار اصـلـی قـرار دارد.مـوقـعـیـت غار به گـونه ای است که به طـور کـلـی بادگـیـر نـیـسـت و در زمـسـتان دامـنـه جـنـوبـی را نـمـی پـوشـانـد در حـالـی که 500 مـتـر دورتـر و در جـنـوب شـرقـی غار بادگـیـر بـوده و بـرف آن را مـی پـوشـانـد ، در سـویـی دیگـر دره کـوه دیگـری وجـود دارد که به عـلـت الـقـا شـکـل بـودن طـبـیعـی آن مـردمان اطـراف به آن سـه دخـتـران می گـویـنـد .

 غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی‌های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده‌است.طول غار حدود ۷۵۰ متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می شود. ارتفاع سقف آن از یک تا 12 متر متفاوت است . در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق‌ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق‌ها با هم مرتبط باشند. و این موضوع نشان از نوعی معماری پیشرفته در آن زمان دارد.  نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده‌اند و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق‌ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده‌است .غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند. از نظر تزئینات موجود در پنجره ها قابل مقایسه با آثار موجود در معماری تپه نوشیجان ملایر از دوران مادهاست . البته به دلیل ریزش هایی که در اثر گذشته زمان در صخره های بیرونی و پیرامون دهانه ورودی در مجموعه معماری صخره ای غار ایجاد شده، تعداد اتاق ها و راهروهای موجود در کلیه طبقات در حال حاضر مشخص نیست و به نظر می رسد مجموعه معماری صخره ای و دست ساز غار بسیار گسترده تر از وضعیت کنونی آن بوده باشد و آثار این تخریب ها هنوز هم کاملا مشخص است.بـر سـر در یکـی از اتـاقـهای طـبـقـه سـوم کـتـیـبـه ای یـونانـی وجـود دارد و به هـمـیـن عـلـت غار را معـبد هـراکـلـس ( هـرکـول ) می نامـنـد ، در ایـن کـتـیـبـه آمـده :

در ایـن جا هـراکـلـس سکـونـت دارد باشـد که پـلـیـدی در آن راه نـیابـد

وجود این کتیبه سبب شده تا برخی را عقیده بر این باشد که احتمالا این غار مدتی به صورت موقت مورد سکونت و استقرار سلوکیان (جانشینان پس از اسکندر مقودنی) قرار گرفته که پس از فتوحات مهرداد دوم اشکانی به سمت غرب ایران حرکت کرده اند. این غار در سال ۱۳۷۹ گمانه‌زنی شد و با بررسی‌های باستان‌شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران‌های مختلف به دست آمد. کشف تراشه‌های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می‌تواند نشانه‌ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونه سفال‌ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسالمی یعنی سده‌های ششم تا هشتم هجری را مسجل می‌سازد. اقداماتی در طول سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ انجام شده که شامل سامان‌دهی محوطه بیرون غار، پله بندی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس‌های بهداشتی و برق‌کشی غار است.

برای رسیدن به این غار از طریق استان کردستان،از دیواندره 35 کیلومتر به سمت سقز حرکت نموده تا به سراهی تکاب برسید. اصلی ترین راه دسترسی به آن از طریق جاده تكاب است كه به تازگی اسفالت گردیده است. كه پس از آنكه حدود 30 كیلومتری طی مسافت از شهرستان دیواندره طرف شمال می رویم. در دوراهی تكاب به سمت شرق باید حدود 32 كیلومتر را طی نمود و از یك مركز بخش بنام " گور باباعلی " عبور كرد. و سپس در دوراهی تكاب، كرفتو به طرف شمال، جاده ای شوسه پس از عبور از روستای " یوز باش كندی " حدود 3 كیلومتر بعد از آن غار كرفتو میرسد. 

اگر از تهران صرفا به قصد بازدید غار کرفتو حرکت می کنید (تصمیم ندارید به همدان یا سنندج بروید یا اینکه بخواهید بعدا از طریق سنندج به تهران بازگردیید) فاصله تهران تا زنجان حدود 320 کیلومتر و اتوبان است. از زنجان تا دیواندره از طریق بیجار حدود200 کیلومتر فاصله است که جاده آن آسفالت و یک بانده و بخشی از آن کوهستانی است. (جمعا از تهران تا دیواندره 520 کیلومتر و تا غار کرفتو 590 کیلومتر است.) اگر می خواهید این مسیر را انتخاب کنید بازدید از تخت سلیمان واقع در 42 کیلومتری تکاب را به شما توصیه می کنیم. لازم به توضیح است که یک راه میانبر بسیار کوتاه شما را از تکاب به غار کرفتو هدایت خواهد کرد.

همچنین اگر قصد داریداز طریق آذربایجان شرقی مسافرت کنید، مسیر تبریز، عجب شیر، بناب، ملکان، میاندوآب، بوکان، سقفز، غار کرفتو را طی کنید.و نیز از طریق آذربایجان غربی: مسیر ارومیه، مهاباد، بوکان، سقز، غار کرفتو را طی کنید.

غارکرفتو در فصل بهار،میزبان خیل عظیمی از مسافران و مهمانان نوروزی است که هر چند جاده دسترسی به آن تا حدودی مناسب نیست ولی کرفتو با آغوش باز آماده پذیرایی از مسافران و مهمانانی است که رنج سفر را در میان پیج و خم های جاده دسترسی به آن قبول می کنند.

در اطراف غار کرفتو امکاناتی برای بازدید کنندگان محیا شده است.محوطه اطراف غار شامل پارکینگی است که در هنگام مراجعه به آن ورودی دریافت نمیشود.یک مغازه کوچک که میتواندی تنقلات و آب آشامیدنی از آن تهیه کنید ،سرویس بهداشتی و تابلو راهنمای غار. در دامنه صخره های اطراف هم سکو هایی ایجاد شده که محل مناسبی برای اقامت است.از پارکینگ تا دهانه ورودی غار کمتر از 300 متر پیاده روی دارید که طول مسیر پلکان سیمانی دارد گیشه بلیط ورودی هم در همین مسیر قرار گرفته است.سپس یک راه پله فلزی شما را تا ورودی غار هدایت میکند.