بررسی صحت و سقم شیوع بیماری آسم در ایران؛
دکتر علی نیک فرجام مدیر گروه تخصصی پیشگیری با بیماری های معاونت بهداشت ودرمان دانشگاه علوم پزشکی درگفت وگو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) در تشریح وضعیت بیماری آسم درکشورافزود: آسم بیماری مزمن جوامع توسعه یافته است. به طوری که طبق آمارهای موجود 300 میلیون نفردر جهان مبتلا به آسم هستند و10درصد ازمردم ایران را نیزتهدید می کند.
در ایران تحقیقات کافی صورت نمی گیرد
وی افزود:نمی توان قاطعانه گفت این بیماری در کشور شیوع یافته است چرا که عوامل بسیاری چه فردی و چه محیطی در شدت و افزایش آن تاثیر دارد اما درایران متاسفانه دراین خصوص تحقیقات زیادی صورت نگرفته است اماهمین مطالعات اندک حکایت از این موضوع دارد که 10 در صد مردم ایران مبتلا به این بیماری بوده، یعنی به ازای هر 10نفر یک نفر به این بیماری مبتلا هستند.
آسم،درکمین کودکان
نیک فرجام با اشاره به این که شروع این بیماری معمولا از سنین کودکی است، اذعان داشت:از آنجایی که این بیماری از سنین کودکی نمایان می شود شایع ترین علت غیبت کودکان از مدرسه و بستری شدن در بیمارستان است . گرچه علایم و شروع این بیماری در سنین کودکی است ولی در سنین بزرگسالی نیز می تواند فرد را مبتلا کند به همین دلیل چه در سنین کودکی و چه در بزرگسالی باید این بیماری جدی گرفت شود و مورد تحت کنترل قرار گیرد.
عوامل موثر در بروز بیماری آسم
مدیر گروه تخصصی پیشگیری با بیماری های معاونت بهداشت ودرمان دانشگاه علوم پزشکی در پاسخ به این سوال که چه عواملی در بروز این بیماری موثر هستند خاطر نشان کرد:آسم ارتباط مستقیم با آلودگی و زندگی شهری و محیطی دارد،هم چنین یک سری از داروها مانند آسپرین، ایندومتاسین و بعضی از داروهای قلبی می توانند باعث ایجاد آسم در فرد مستعد شوند
موادی که به اصطلاح آلاینده های محیطی گفته می شود و آن هایی که در هوا رسوب می کنند، مانند ذرات اگزوز ماشین هم می توانند سبب آسم شوند،ازجمله آلاینده های محیطی می توان به فاکتور های شغلی وافرادی که سر و کارشان با بافندگی یا وسایل کشاورزی است، اشاره کرد. این افراد بیشتر در معرض ابتلا به آسم قرار هستند.
وی با بیان اینکه عفونت های ویروسی شایع ترین علت ابتلا به آسم هستند، مانند عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی که می تواند باعث حمله آسم شود،گفت: استرس های روحی وهرنوع هیجانی باعث شروع حمله یا بیماری آسم شود.همچنین افرادی که پدرومادرسیگاری دارند احتمال این که بعد ها دچار بیماری آسم شوند زیادتر است و تمامی این موارد ارتباط مستقیم با این بیماری دارند.
مبتلایان به آسم در مقابل بیماری خود مقاومت می کنند
نیک فرجام با بیان اینکه بیماران مبتلا به آسم پس از اطلاع از بیماری خود از سوی پزشک ،آن را باور نمی کنند ادامه داد: متاسفانه اکثر بیماران مبتلا به اسم پس از اطلاع از بیماری خود نه تنها ان را باور نمی کنند بلکه با ترس از این موضوع در برابر ان مقاومت نیز می کنند ،از آنجایی که مدت زمان درمان این بیماری طولانی است بیماران به آن بی توجه بوده ودرمان را درست انجام نمی دهند در حالی که استفاده از اسپری یکی از بهترین راههای درمان است این در حالی است که درمان موضعی کم عارضه ترین راه درمان این مریضی است و اگر درست انجام شود و بیمار بداند چه عواملی در شدت بیماری آسم موثر هستند کمتر دچار حملات ناشی از اسم می شوند .
علایم بیماری آسم
این پزشک در تشریح علایم این بیماری گفت: مهم ترین علامت های آسم، سرفه ،خس خس سینه و تنگی نفس است. البته لازم نیست که بیمار هر سه علامت را با هم داشته باشد و ممکن است بیمار فقط یکی از انواع علامت ها را داشته باشد. هم چنین بیمار ممکن است علایم دیگری مانند افزایش خلط، حساس بودن به بوها مانند بوی غذا، بوی عطر و بوی بعضی از گل های تند را داشته باشند. معمولادر افراد آسمی حملات آسم و تنگی نفس و حملات سرفه در شب ها باعث می شود که این بیماران از خواب بیدار شوند.
به گفته وی:معمولا افراد بالغ مبتلا به آسم، در کودکی نیز دچار خس خس سینه بوده اند و والدین اظهار می دارند که این بیماران در زمان کودکی دچار سرماخوردگی های طولانی مدت می شده اند و سرفه های طولانی داشته اند.
راه های تشخیص بیماری آسم
دکتر نیک فرجام در خصوص راه های تشخیص این بیماری تاکید کرد:مهم ترین راه تشخیص، شرح حال و معاینه بیمار است که توسط پزشک انجام و در صورت صلاحدید پزشک اسپیرومتری انجام می گیرد. چنان چه بیمار آسم داشته باشد در این تست مشخص می شود.
بدین صورت که در این تست حجم های ریوی کاهش پیدا می کند. در طی این آزمایش به مریض اسپری داده و آزمایش، قبل و بعد از مصرف اسپری تکرار می شود، بعد از مصرف اسپری آن حجم که قبل از مصرف اسپری کاهش پیدا کرده بود، بعد از مصرف اسپری معمولا درصدی افزایش حجم پیدا می کند.
این کارشناس علم پزشکی افزود:انجام تست قبل و بعد از مصرف اسپری جهت تشخیص کمک کننده است، چون بیمارانی هستند که اسپیرومتری طبیعی دارند و نشانی از کاهش حجم نشان نمی دهند و فقط به صورت دوره ای دچار مشکل می شوند،حتی ممکن است این دوره ها به چندین سال هم بکشد.
در کل این بیماری می تواند حمله ای یا متناوب باشد و حتی ممکن است بیمار در صبح خوب باشد و در شب حالش بد شود و یا ممکن است بیمار فقط در شب ها حالش بد باشد و در نتیجه تست تنفسی هم می تواند تابعی از این قانون باشد. در این گونه موارد پزشک می تواند از تست های تحریکی استفاده کند تا متوجه شود که بیمار آسم دارد یا نه.
شیوع بیماری در کشور
مدیر گروه تخصصی پیشگیری با بیماری های معاونت بهداشت ودرمان دانشگاه علوم پزشکی در خصوص شیوع این بیماری در کشور اظهار داشت:نمی توان قاطعانه گفت این بیماری در کشور شیوع یافته است چرا که عوامل بسیاری چه فردی و چه محیطی در شدت و افزایش آن تاثیر دارد همان طور که گفته شد مواردی است که به صورت ژنتیکی در افراد پیدا می شود مانند آلرژی بینی،اگزما ،کهیر،مذکر یا مونث بودن قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا سیگاری بودن ،آلودگی هوا و غیره باعث شدت و یا بروز این بیماری می شود و نمی توان گفت مانند سرما خوردگی ویروس و قابل انتقال است و شیوع پیدا می کند بلکه این شرایط فردی و محیطی است که در افزایش ان تاثیر گذار است.
نیک فرجام با توصیه به بیماران مبتلا به آسم از آنان خواست که از خوردن غذاهای فست فودی ،غذاهای آلرژی زابه خصوص در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند خودداری کرده و از سبزیجات فراوان استفاده کنند.
وی یادآور شد:از آنجایی که آسم یک بیماری مزمن است بیماران باید مراقب باشند تا کمتر دچار سرما خوردگی ،عفونت های ویروسی،حساسیت های فصلی شده و کمتر در مکان هایی آلوده قرار بگیرند ودر صورت مشاهده کهیر برای درمان به پزشک پوست مراجعه کنند چرا که بیمار برای آنکه دچار حمله نشود باید درمان را به طور کامل انجام دهد وگرنه دچار زودرس شدن عوارض و یا نارسایی قلبی و تنفسی می شود .
برنامه های دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهرا ن در جهت ارتقا سلامت خانواده
نیک فرجام با اشاره به اجرای طرح پزشک خانواده جهت ارتقا سلامت خانواده ها از سوی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران تصریح کرد:اگر طرح پزشک خانواده اجرایی و مشکل بودجه حل شود پکیج آموزشی آسم برای پزشک خانواده در نظر گرفته شده تا سلامت خانواده با استقرار پزشک خانواده تحت کنترل قرار بگیردو البته تا کنون مقدار زیادی از این موضوع حل شده است و با اجرایی شدن آن نه تنها بیماران بلکه افراد سالم نیز جهت تشکیل پرونده سلامت هر چند وقت یکبار مورد معاینه قرار بگیرند./پایان پیام