به گزارش خبرگزاری دانا، گروه راهبرد اين خبرگزاري، در قالب سه گفتگوي تفصيلي با دكتر رضا روستاآزاد، رييس دانشگاه صنعتي كشور، دكتر حسن قدسيپور، رييس مركز تحقيقات سياست علمي كشور و دكتر محمدامين قانعي راد، رييس پيشين انجمن جامعه شناسي به تحليل انتقادي سياستهاي علمي كشور پرداخت.
در مقدمه اين پرونده تحليلي آمده است: شاید بتوان با تاسی بر سخن برخی اهل نظر گفت؛ دیگر بیکرانهاندیشی در علم مفهومی ندارد. مدتها است که هم دانشمندان و هم سیاستمداران بر این باور رسیدهاند که باید علم را نیز سیاستگذاری کنند تا از یکسو بر «مصائبِ» علم فائق آیند و از سوی دیگر، علم را «نافع» خویش سازند. اما سیاستگذاری علم به چه معنا است؟ سیاست و علم با توجه به ماهیت متضاد درونی خود، چگونه کنار هم قرار میگیرند؟ چه کسانی سیاستهای علمی را تبیین میکنند؟ نقش جامعه در این میان چیست؟ چه سنتهایی در این باره وجود دارد؟ علم در کشور ما چگونه سیاستگذاری میشود؟
گروه راهبرد خبرگزاري دانا، در راستاي سياستهاي رسانهاي خود، بحث پايهاي و اساسي سياستگذاري علم را به عنوان نخستين پرونده خود برگزيد. ماحصل، انجام سه گفتگوي تفصيلي با سه متخصص مطرح موضوع در سه حوزه علوم پايه، فناوري و علوم انساني بود.
گفت وگوي نخست، با دكتر رضا روستاآزاد، رييس دانشگاه صنعتي شريف انجام شد كه بيشتر به بحث سياستهاي علمي در حوزه فناوري اختصاص داشت. اين گفت وگو اسفند سال گذشته منتشر شد.
دكتر روستاآزاد در این گفت وگو، ضمن دفاع از جایگاه برتر دانشگاه تحت ریاست خود، از بودجه بسیار کم آن سخن گفت و از راهاندازی نظام آموزشی «متن باز» در معتبرترین دانشگاه کشور خبر داد. یکی از بخشهای مهم این گفتگو تاکید رییس دانشگاه شریف بر لزوم توجه به نیازهای جامعه و گروههای مختلف اجتماعی در امر آموزش و تولید علم است. وی میگوید: اگر در جامعه برای رشتهای مطالبهای وجود داشته باشد، حتما باید تاسیس شود چون نهادهای دانشگاهی حداقل از دیدگاه منفعت به آن نگاه میکنند.
گفت وگوي دوم با دکتر سیدحسن قدسیپور رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و قائم مقام دبير شوراي علوم، تحقيقات و فناوري صورت گرفت. اين گفتگو به سياستهاي علمي در حوزه دانشهاي بنيادي و علوم پايه اختصاص يافت و به زودي منتشر ميشود.
به گفته استاد دانشگاه صنعتي امبرکبیر، کشور ما در سیاستگذاری علمی، در مرز دانش جهانی قرار دارد. حسن قدسيپور از رشد تئوریک علم سیاستگذاری در کشور سخن میگوید و اعتقاد دارد از مرحله تحقيقات به مرحله قانونگذاري و حتي اجرا رسيدهايم. وی در اين گفت وگو از اجرایی شدن قانون اقتصاد دانشبنیان خبر داد و اظهار داشت؛ قانون دانشبنیان پس از تصویب، هماکنون در مرحله اجرا است و قرار است دولت سالیانه، هزار میلیارد تومان، به شرکتهای دانشبنیان اختصاص دهد.
در گفت وگوي سوم اما به سياستگذاري علمي در علوم انساني در گفت وگو با دكتر محمدامين قانعيراد، جامعهشناس و عضو هايت علمي مركز تحقيقات سياستهاي علمي كشور پرداختيم. اين گفت وگو هفته آينده منتشر ميشود.
دكتر قانعيراد در این گفت وگو، ضمن تبیین مدلهای مختلفِ سیاستگذاری علمی، از مثلث دموکراتیک «جامعه، دانشگاه، قدرت» دفاع میکند و با تاکید بر حضور جامعه مدنی در عرصه سیاستهای علمی، از خطر عقیم بودن علم در صورت پیاده شدن الگوی تکساختی سخن میگوید. یکی از مهمترین اظهارات این استاد برجسته علوم اجتماعی درباره امکان تعریف قرائتهای قومی، نسلی، از علم است: من مي توانم علم را در خدمت هویت قومیخودم قرار بدهم یا در خدمت هویت نسلی یا جنسی، طبقاتی، حرفه ای و... قرار بدهم. اينجا چون جامعه حضور در كنار قرائت هاي رسمي مييابد، قرائت هاي ديگري نيز مطرح مي شود و نوعي تعادل برقرار مي شود. اگر ما بتوانيم به اين پرسش كه آیا علوم انسانی ما به علايق فلان گروه قومی پاسخ میدهد یا خیر؛ بخش بزرگي از ايرادهاي سياست علمي را شناسايي مي كنيم.