صد و پنج هزار چاه غیرمجاز داریم / 30 تا 45 درصد تولیدات کشاورزی ما دورریز می شود

علیرضا دائمی معاون آب و آبفای وزارت نیرو در گفت وگو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) با بیان این مطلب، افزود: ما تقاضای تعدیل این قیمت و نه حتی واقعی شدن آن را داریم. قانون هدفمند کردن یارانه ها هم ما را موظف کرده که در پایان برنامه پنجم به نرخ واقعی برسیم، بنابراین این افزایش قیمت باید به صورت پلکانی باشد.

دائمی با بیان اینکه نظر وزارت نیرو در مورد قیمت آب پشت سدها عددی حدود 16 تومان و برای آب زیرزمینی حدود 5 تومان در هر مترمکعب است، گفت: متاسفانه عدم نظارت وزارت نیرو بر برداشت آب زیرزمینی در چاه ها که به دلیل مصوبه مجلس در سال های قبل اتفاق افتاده، سبب برداشت بی رویه از این منابع شده است.

او افزود: دریافت این مبلغ  (5 تومان در هر مترمکعب) به خودی خود عددی نمی شود اما باعث می شود که ارتباط ما با کشاورزان حفظ شود و شرایطی به وجود آید که ما بتوانیم از منابع آب زیرزمینی صیانت کنیم.

معاون آب و آبفای وزارت نیرو ادامه داد: اما با روند فعلی که به کاهش سطح سفره های آب زیرزمینی انجامیده، کشاورزان گرچه این مبلغ ناچیز (حدود 40 تا 50 هزار تومان برای هر هکتار در سال) را نمی دهند اما مجبور می شوند میلیون ها تومان هزینه برای کف شکنی چاه ها و افزایش عمق برداشت و حتی احداث چاه های جدید بپردازند.

دائمی در پاسخ به اظهارنظرهایی که افزایش آب بهای کشاورزی را باعث فشار بر کشاورزان و کاهش تولید ارزیابی می کنند، گفت: هرچند این موضوع در حوزه مسئولیت من نیست اما به عنوان یک شهروند و نه در مقام معاونت آب وزارت نیرو می گویم که در چند سال اخیر قیمت محصولات کشاورزی اعم از محصولات باغی و صیفی و غلات شاید صددرصد افزایش یافته و افزایش ناچیز آب بهای کشاورزی در قیاس با این افزایش قیمت، تاثیر چندانی بر معیشت کشاورزان ندارد. علاوه بر این همانطور که گفتم، شاید کشاورز برای چند سال این مبلغ 40 هزارتومان در هکتار را ندهد اما یکباره مجبور می شود مثلا سه میلیون برای کف شکنی چاهش بپردازد که برای او هزینه زیادی است.

معاون آب و آبفای وزیر نیرو با تاکید بر اینکه وقتی یک سیستم نظارتی حذف می شود کل جامعه ضرر می کند، افزود: ادامه روند فعلی باعث تخریب سرزمینی و کاهش تولید و افزایش مهاجرت و حاشیه نشینی در شهرها می شود. گاهی مجموعه هایی با نیت خیر می خواهند به کشاورز کمک کنند و می گویند آن 40 هزار تومان را ندهد، اما در نهایت آسیب به خود کشاورز وارد می شود که اراضی اش از بین می رود. این تخریب سرزمین که به خصوص در یکی دو دهه اخیر افزایش پیدا کرده، یک فاجعه است.

او با اشاره به وجود صد و چهار پنج هزار چاه غیرمجاز در کشور که اختیار نظارت بر آنها از وزارت نیرو گرفته شده است، گفت: نظام های نظارتی ما دایم در حال تضعیف است که نتیجه آن، تضعیف قدرت حکمرانی ماست.

دائمی با بیان اینکه حدود 30 تا 45 درصد تولیدات کشاورزی ما دورریز می شود و دورریز این مواد در واقع دورریز آب است، ادامه داد: ما نباید مفاهیم را لحظه ای ببینیم. مثلا ما فکر می کنیم که اگر فلان چیز امروز رایگان شود خوب است، اما باید دید عواقب بعدی آن چیست؟ البته این تنها به آب مربوط نمی شود بلکه هرچیز که جزو مشترکات و انفال است باید مورد حفظ و صیانت قرار گیرد.

معاون آب و آبفای وزارت نیرو در پاسخ به ادعای برخی از کارشناسان حوزه آب که ریشه مشکلات این بخش را در نبود مدیریت واحد بر آن می دانند، گفت: آب یک نظام فرابخشی است. اینکه مدیریت آن در اختیار یک وزارتخانه باشد، خیلی کارساز نیست، چون فقط بحث آب کشاورزی که مطرح نیست. به عنوان مثال تامین آب شرب مردم در اولویت اول است و نوع مدیریت این دو کاملا متفاوت است. بنابراین قرار دادن آن در اختیار یک وزارتخانه غیرممکن است.

او افزود: اگر بحث شبکه های آبیاری و زهکشی به وزارت نیرو بیاید، زنجیره بعدی آن تسطیح اراضی و الگوی کشت و نوع نگهداری محصول و... است که باز مال وزارتخانه دیگر است.
دایمی نظام آب را از دوران باستان نظام حکومتی دانست و یادآور شد: توسعه صنعت، شهرسازی، کشاورزی، مسکن مهر و غیره همه تابع آب است که اختیار آن با دولت است. در حقیقت آب یک موضوع فرابخشی و کاملا حاکمیتی است و باید به درستی مدیریت شود و همه دستگاه های مسئول متحدالقول باشند. ما در شورای عالی آب سعی می کنیم مسایل را با وزارت جهاد کشاورزی، محیط زیست، صنایع و... هماهنگ کنیم.

معاون آب و آبفای وزارت نیرو در پایان با اشاره به جایگاه ویژه و استراتژیک آب، گفت: حتی حفظ مرزهای کشور هم به آب بستگی دارد. وقتی شما در منطقه ای آب دارید در آن محل سکونت وجود دارد. آب مثل برج و بارو از کشور حفاظت می کند اما وقتی در منطقه ای آب نباشد حتما تهدید از آن ناحیه بیشتر است.