دکتر قاسم جعفری: اعتدال باید در بستر معارف دینی تبیین شود

اعتدال، راه حق است نه راه میانه

قاسم جعفری نماینده مجلس و عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در گفت وگو با خبرگزاری دانا در مورد گفتمان اعتدال گفت: اعتدال اگر بر بستر دینی و معارف اسلامی تبیین شود، همان چیزی است که جامعه به آن نیاز دارد. در زمینه قرآن کریم می فرماید: «واقصد فی مشیتک» باید در مشی و مرام اقتصاد را مد نظر داشته باشید. اقتصاد به این معنا نیست که خط میانه را بگیریم و در آن بستر حرکت کنیم. حضرت علی می فرماید حق و باطل دو راه متفاوت هستند که در مقابل هم قرار گرفته اند و رونده ای که در این وسط است که برای این رونده راه میانه ای نیست. یعنی اگر حقی باشد، رونده باید به سمت حق حرکت کند.

قاسمی ادامه داد: من اولین جمله ای که می خواهم به کسانی که حرف از اعتدال می زنند این است که مواظب باشید اعتدال را با انعزال اشتباه نگیرید. خط میانه ای نیست که بگوییم همه راست می گویند و واقعا هم چنین چیزی وجود ندارد. اقتصاد یعنی بهترین استفاده از کمترین امکانات. پس مشی اقتصادی یعنی بهترین روش ممکن محقق شود. در بستر اعتدال – که از ریشه عدل گرفته شده است- همه چیز باید در جای خود قرار بگیرد و چون در باب افتعال است باید عدالت شدت بگیرد.

این نماینده مجلس با اشاره به نقش منطق در عرصه اعتدال گفت: کسی که در عدالت شدت داشته باشد، با کسی دشمنی بی جا نمی ورزد و با کسی دوستی بی جا هم نشان نمی دهد. چون محبت افراطی باعث می شود شخص کر و کور شود و نتواند نقدهایی را که موصوفش دارد، نبیند و چون قرار است ما با دنیا تعامل داشته باشیم باید به این فرموده حضرت علی (ع) دقت کرد که می فرماید: با دوستت به اندازه ای دوست باش که اگر با او دشمن شدی همه اسرارت پیش او نباشد و با دشمنت هم آنقدر دشمن باش که راه برگشتی باقی مانده باشد و ما اگر در روش هایمان این منطق را اگر حاکم کنیم درست است.

عزت، حکمت و مصلحت؛ سه کلید اعتدال

جعفری یادآور شد: در کشور ما مخصوصا از مشروطه به بعد عده ای در واژه سازی قهار شدند و شروع کردند به ساختن واژه های جذاب و زیبا. من از مردم عزیز خواهش می کنم ثابت نکنند که با عین اعتبار پذیرای این واژه ها هستند. ما بر این باوریم که اعتدال در همه عرصه ها یعنی سبک درست زندگی اسلامی داشتن. این سبک در مراودات داخلی و خارجی باید نمود داشته باشد و به فرموده مقام معظم رهبری یعنی عزت، حکمت و مصلحت. اگر ما این سه مورد را مد نظر داشته باشیم اعتدال را هم رعایت کرده ایم. معنای اعتدال در عرصه سیاست خارجی این نیست که هر چیزی که خارجی ها گفتند ما بگوییم چشم! این اعتدال نیست و باید گفت این تسلیم نام دارد.

به نظر من باید مبانی دین را شناخت که اگر حاکمیت دین بر پایه مردم سالاری دینی را عملی کنیم، گامی به سوی اعتدال برداشته ایم.

این نماینده مجلس در ادامه با بیان رابطه بین اعتدال و بافت و ساخت جامعه مدنی اظهار داشت: اگر اعتدال به معنای رعایت عدالت و قرار دادن هر چیزی در جای خود باشد، مشکلی برای ساخت جامعه مدنی ایجاد نمی کند ولی اگر اعتدال به معنای وصله پینه باشد، به سادگی نمی توان از آن گذشت. اعتدال در یک کلمه به این معنا است که شرع و قوانین جامعه مردم سالار دینی را درست مراعات کنیم. در جامعه مدنی گروه هایی هستند که در واقع نقش روح را در کالبد جامعه دارند و مردم نهاد هستند که زندگی جامعه را پویا نگه می دارند. در معنای اعتدال این گروه های مردم نهاد باید تقویت شوند و اعتدال را بر چارچوب های مشخص قانونی و عقلی منطبق کنیم و اگر غیر از این باشد موجب آسیب جامعه مدنی هم می شود.

اعلام خطر از رویه اعتدال

وی در پایان با اشاره به افق و دورنمای اعتدال گفت: در مورد آینده مشی اعتدال هم باید بگویم که اگر اعتدال این است که ما نشانه ها و سکاندارهای آن را با اظهار نظر هایشان می بینیم، باید بگویم که خطر جدی است. مگر اینکه آقای روحانی در عمل ثابت کند که بر سر ارزش های نظام و میثاق مشترک ملت ایران که قانون اساسی است و ولایت فقیه ایستاده است. دولت روحانی ضمن اینکه از همه گروه ها استفاده می کند، نباید باج خواهی و باج دهی هم بکند. یعنی اینکه آقای روحانی به تعبیر خودشان باید مواظب باشد که از گاز انبری نظریه پردازهایی که این روزها خیلی هم فعال هستند و اشخاصی که به نوعی سهم خواهی می کنند، گیر نکند.