وی با اشاره به اهداف دیگر کنگره تصریح کرد: هدف دوم مان تولید نوآوری در قلمرو علوم انسانی با نگاه اسلامی است. یعنی زمینه ای برای ایجاد ایده های جدید فراهم شود و هدف سوم هم ارزیابی فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی است.
دبیر علمی همایش درخصوص دستاوردهای اولین کنگره گفت: پس از کنگره اول ترکیب و اصطلاح علوم انسانی اسلامی که قبلا جسته و گریخته به کار می رفت؛ در ادبیات و محیط های علمی از سوی موافقان و مخالفان استفاده و مطرح شد و تضارب آرایی بین پژوهشکده ها صورت گرفت و شناختی به وجود آمد و این شناخت در مورد آثار علمی این عرصه و هم در مورد پژوهشگران و صاحب نظران بیشتر شده است.
وی با اشاره به مهمترین شاخصه های داوری مقالات در کنگره علوم انسانی اسلامی، بیان داشت: مهمترین شاخصه در داوری مقالات نوآوری و شاخصه دیگر روشمندی مقاله است؛ یعنی اینکه نوآوری با یک روش مقبول علمی اتفاق بیفتد.
رفیعی آتانی اضافه کرد: داوران علمی کنگره از میان صاحبنظران حوزه علوم انسانی در حوزه های علمیه و دانشگاه ها انتخاب شده اند و از افرادی که مدرس و محقق قلمرو علوم انسانی اسلامی در حوزه های مختلف هستند، استفاده کرده ایم.
وی به ارزیابی مقالات ارسال شده به کنگره پرداخت و تصریح کرد: سطح مقالات نسبت به سال گذشته بهتر است ولی نسبت به مطلوب ها هنوز فاصله زیادی دارد و باید به کارهای انجام نشده در این حوزه دقت کرد و تا رسیدن به نقطه مطلوب راه درازی مانده است.
دبیر علمی همایش با اشاره به مسوولیت کمیسیون های تخصصی در کنگره اظهار کرد: اولین وظیفه کمیسیون های تخصصی تولید مقالات علمی درقلمرو تخصص کنگره است، دومین وظیفه آنها ارتباط با پژوهشگران برای ارسال مقاله و جریان سازی و برگزاری نشست های تخصصی و ارزیابی مقالات است، همچنین کمیسیون ها مدیریت جلسات تخصصی را در روزهای برگزاری کنگره به عهده دارند.
رفیعی آتانی با بیان این مطلب که سطح مشارکت دانشگاه ها در کنگره امسال بسیار خوب بوده است، ابراز داشت: این یک اتفاق جدی است که در سال جاری رخ داد و کنگره امسال را از کنگره پارسال متفاوت کرد. ما این سطح مشارکت در سطح دانشگاه ها را در سال گذشته نداشتیم و بنابراین این حضور و مشارکت را به عنوان نقطه برجسته در کار خود قلمداد می کنیم.
وی ادامه داد: در کنگره امسال موضوع علوم سیاسی به عنوان کمیسیون ویژه انتخاب شده ولی برخی کمیسیون ها با اینکه در تعریف ما ویژه نبودند به اندازه کمیسیون ویژه و یا حتی بیشتر فعالیت داشته اند.
وی ضرورت تحول در علوم انسانی را به دولت خاصی مربوط ندانست و عنوان کرد: ضرورت تحول در علوم انسانی برآمده از اقتضائات ذاتی نظام اسلامی و انقلاب اسلامی است و با تغییر دولت ها این ضرورت تغییر نمی کند؛ چرا که این تصمیم مرتبط با خصوصیات زمان خاص یا دولت خاصی اتخاذ نشده که اگر دولتی تغییر کرد بر ضرورت این بحث تغییری ایجاد شود؛ این موضوع مرتبط با اصل نظام اسلامی است و بنابراین تغییر دولتها در آن تغییر اساسی نخواهد داشت.
دبیر علمی دومین کنگره علوم انسانی با بیان اینکه امروز بحث تحول علوم انسانی در حال تبدیل شدن به گفتمان علوم انسانی اسلامی است، ادامه داد: علوم انسانی به گونه ای است که می تواند مبانی، معارف اسلامی، اقتضائات جامعه اسلامی و توان های پژوهشگران مسلمان در قلمرو علوم اسلامی را در کنار هم قرار دهد و مجموعه این ظرفیت دانشی جدید را اقتضا می کند که این ظرفیت جدید همان گفتمان علوم انسانی اسلامی است، و هر زمان در کشور ما صحبت از تحول در علوم انسانی شود به این معناست که قرار است ادامه و امتداد علوم انسانی به علوم انسانی اسلامی منجر شود و به نظر من اینگونه می آید که گفتمان تحول در علوم انسانی باید جای خود را به علوم انسانی اسلامی بدهد و این بیان روشن تری از واقعیت تحول است .
رفیعی آتانی به فلسفه بین المللی شدن این کنگره اشاره کرد و افزود: تامین اهداف داخلی مهترین دلیل برگزاری این کنگره در سطح بین المللی است. در واقع به این معنا که جریان سازی علمی کنیم؛ هدف داخلی این بود که از پژوهشگران استفاده کرده و یک نظریه پردازی و تضارب آرا در تعاملات بین المللی به وجود آوریم و اهداف کنگره را به خارج از مرزهای ایران منتقل کنیم.
وی ادامه داد: لیست مهمانان خارجی هنوز نهایی نشده است ولی آخرین اخبار نشان می دهد که تعداد معدودی مهمان خارجی داریم؛ چون به هر حال مهمان آوردن هزینه های زیادی دارد و باید در این خصوص دقت داشته باشیم ولی همین افراد محدود اشخاص بنامی از کشورها هستند. ارزیابی اولیه ما این است که نسبت به سال گذشته مهمانان خارجی شاخص تری در کنگره حضور خواهند داشت؛ مهمانانی از کشورهای کانادا، پاکستان، آلمان و ... در کنگره شرکت خواهند کرد؛ ولی برای قطعی شدن حضور این مهمانها باید تا روز آخر که کار ویزاها به درستی انجام شود منتظر ماند.
وی درخصوص جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی تصریح کرد: این جایزه دقیقا برای همه اهدافی که در خصوص کنگره داشته ایم، در نظر گرفته شده و جزء ملازمات است؛ چراکه اگر بخواهیم اهداف کنگره به نتیجه برسد چنین چیزی باید تعریف گردد و نقاط اوج را به صاحب نظران معرفی کنیم، به علاوه اینکه با اعطای این جایزه زمینه نوآوریهای جدید و تازه فراهم می شود و یک نشاط علمی به وجود می آید.
وی با بیان اینکه تاکنون 200 نفر برای دریافت این جایزه ثبت نام کرده اند، ابراز داشت: علاوه بر این 200 نفر ما نیز افراد متعددی را شناسایی کرده ایم که از بزرگان این حوزه ها هستند، و چون این کارشناسان انگیزه برای ورود به این صحنه ها را ندارند ما برای استفاده از قدرت علمی این اساتید آثارشان را در بخش جوایز کنگره شرکت داده ایم.
وی در پایان تصریح کرد: ما یک جایزه برتر داریم که محدودیت رشته ای ندارد و به همه رشته ها تعلق می گیرد. در قلمرو همه رشته ها هم یک جایزه شماره دو را در نظر گرفته ایم؛ ولی معنایش این نیست که در هر کنگره به همه رشته ها جایزه دهیم چون ممکن است نظریه یا اثری که ارزش رتبه دو را دارد نداشته باشیم.