سعید لیلاز:
سعید لیلاز با اشاره به وضعیت اقتصادی سال آینده ایران گفت: اگر اجازه بدهیم که نیرو های مولد داخلی شروع به حرکت بکنند، خواهیم دید که یک انفجار اقتصادی مثبت را از سال آینده تجربه خواهیم کرد.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا و به نقل از اقتصاد ایرانی گفت‌وگو های سعید لیلاز معمولا پر از انتقاد است که حتی گاهی به نظر خود دکتر لیلاز هم گاهی تند است. با این کارشناس اقتصادی نیمه پر لیوان سیاست‌های آینده اقتصادی دولت جدید را می‌بینید و ابراز امیدواری میکند که دیپلماسی دولت جدید بتواند برای اجرای برنامه‌های بلند‌مدت اقتصادی زمان لازم را فراهم کند و در آینده نه چندان دور شاهد آنچه «انفجار اقتصادی مثبت» می‌خواند باشیم.آقای دکتر! بگذارید از اینجا شروع کنیم که در نگاه حال حاضر تحریم ها واقعاً چه تأثیری روی شرایط اقتصادی کشور گذاشته است؟
واقعیت این است که به نظر من تحریم ها عامل تعیین کننده ای در اقتصاد ایران نیستند، ایران با 14 کشور همسایه است و این موضوع باعث می شود که تحریم ایران بسیار دشوار باشد. به خصوص با در نظر گرفتن این موضوع که بیشتر این کشور ها از نظر اقتصادی از ایران ضعیف تر هستند، باعث می شود که تحریم ایران بسیار دشوار باشد. ما می توانیم نیاز های وارداتی خودمان را از طریق مرز ها تأمین کنیم. اما در مورد تحریم ها باید به این نکته هم توجه کرد که در طول تاریخ چه در مورد عراق، چه آفریقای جنوبی و بدتر از همه در مورد کوبا هیچ وقت تحریم ها نتوانسته اند اقتصادی را از پا در بیاورند یا آنها را به زانو در بیاورند، این در حالی است که ما در تمام این موارد غیر از مورد آفریقای جنوبی با یک سو مدیریت داخل هم در اقتصاد روبه رو هستیم که در واقع آن سوء مدیریت وضعیت مقاومت در برابر تحریم های بیگانگان را سخت تر می کرد.
از جنبه دیگر و وقتی به تاریخ روابط بین الملل در چند سال اخیر مواجعه کنید، می بینید که هرگز در هیچ موردی اجماعی که در مورد تحریم ایران به وجود آمده، در مورد هیچ کشوری وجود نداشته است.
ایالات متحده تنها 17 تا 18 درصد جی دی پی جهان را در اختیار دارد. این کشور اصلاً در موقعیتی نیست که بخواهد به تنهایی ما یا کشور دیگری را تحریم کند. در واقع این همکاری سایر کشور ها با آمریکاست که توانسته تحریم ها را علیه ایران تا این حد شدت دهد؛ چیزی که به اعتقاد من در تمام قرن بیستم بی سابقه بوده و این نتیجه مهم سیاست های دولت قبلی است.
فکر می کنید که تحریم های اقتصادی ایران در چند سال اخیر به اوضاع اقتصاد جهانی ربطی نداشته است؟
شرایط اقتصادی جهان در حال حاضر و در همان زمانی که تحریم ها تصویب و آغاز شد، درست خلاف تحریم ها بوده و هست. این تحریم ها بیش از آن چیزی که باید موفق شده است. علت اینکه آلمان با تحریم ها علیه بشار اسد یا صدام حسین مخالفت می کند، این نیست که عاشق چشم و ابروی بشار اسد یا صدام بوده باشد، در مورد روسیه و مخالفت های این کشور با تحریم عراق و سوریه هم موضوع همین است، اینها هر کدام به دنبال تأمین منافع سیاسی و ژئوپلتیک خودشان هستند. روسیه و آلمان یا باقی کشور ها به دنبال این هستند که منافع خودشان را تأمین کنند. وقتی این کشور ها وادار می شوند بازار بزرگ و عظیمی مثل ایران را که حداقل بیست برابر بازار سوریه است کنار بگذارند، یعنی اینکه تیم قبلی سیاست خارجی ایران در تحریم کردن ایران بسیار موفق بوده است.
شما قبلاً هشدار داده اید که اگر مشکلات تا اواسط سال 93 برطرف نشود، ممکن است جامعه بیش از این تاب تحمل نداشته باشد، در صورتی که دیپلماسی نتیجه ندهد و مشکلات برطرف نشود، شما چه چیزی را برای جامعه پیش بینی می کنید؟
بی ثباتی پیش خواهد آمد اما این بار احمدی نژادی ظهور نخواهد کرد، دفعه قبل احمدی نژاد بر بستر افزایش شدید درآمد های نفتی ظهور کرد، وگرنه اگر احمدی نژاد نبود، آقای کروبی هم همین سیاست باز توزیع درآمد های نفتی را داشت، اگر او هم نبود،یکی دیگر و یکی دیگر.
مساله ای که ما داریم این است که این بار این بی ثباتی و نا آرامی ممکن است نارضایتی گرسنگان را در پی داشته باشد که ما تا به حال شاهد آن نبوده ایم اما من خوشبین هستم که ما از اواخر بهار 93 شاهد رشد اقتصادی و بهبود اوضاع اقتصاد ایران خواهیم بود و من این را به شما قول می دهم.
اگر دیپلماسی کارگر نیفتد و دولت نتواند از این مرحله به بعد پیش برود، آن وقت باید چه رویه ای را در پیش بگیرد و دست به چه اقدام هایی بزند؟
حتماً کارگر می افتد، ممکن است که ما با آمریکا به تفاهم نرسیم که من احتمالش را می دهم اما آن اجماع جهانی که در دوره احمدی نژاد علیه ما وجود داشت دیگر وجود ندارد، آن دوره تمام شده است. ایتالیایی ها، فرانسوی ها، آلمانی ها روس ها، چینی ها اینها همه می خواهند بیایند با ما وارد مذاکرات بشوند. اگر آمریکایی ها در این روند وارد شوند، اسرائیل و دوستانشان تنها خواهند شد وگرنه با آمریکا یا بدون آمریکا ما مشکلات خودمان را حل می کنیم.
صحبت هایی مطرح شده در مورد اینکه احتمال دارد آمریکا دارایی های بلوکه شده ایران را آزاد کند یا چیز هایی مثل این، شما اصلاًچقدر این حرف را جدی می دانید؟
من اینها را مقدمه می دانم و البته جدی اما ابراز خوشبینی بیش از حد برای اینها نمی کنم، ضمن اینکه چنین اقدام هایی مسائل ما را هم حل نمی کند. تجربه این هشت سال گذشته نشان داده که مشکل ما هیچ وقت پول نبوده است، مشکل ما در ایران مدیریت است نه پول و این مشکل همیشه تاریخ ما بوده و خواهد بود، اگر این مدیریت را در داخل به درستی انجام دهیم، 50 میلیارد دلار کمتر یا بیشتر، فرقی نمی کند. مجموعه رشد اقتصادی ایران در دولت آقای خاتمی دو و نیم تا سه برابر مجموعه رشد اقتصادی در دولت آقای احمدی نژاد بوده است، درآمد ارزی ایران در همین مدت یک چهارم بوده است، حالا فرض کنید به جای 160 یا 170 میلیارد دلار این رقم می شد 220 میلیارد دلار، مساله ای ما که تزریق پول نیست، تجربه هشت سال گذشته نشان داده است که مساله ایران اصلاً مساله پول یا دسترسی به منابع مالی کشور در خارج از ایران نیست، مساله ما مدیریت است. اقتصاد ایران بسیار بزرگ است و برای رشد و توسعه ظرفیت های بسیاری دارد، چه با تحریم، چه بدون آن، این اتفاق خواهد افتاد.
اگر اجازه بدهیم که نیرو های مولد داخلی شروع به حرکت بکنند، خواهیم دید که یک انفجار اقتصادی مثبت را از سال آینده تجربه خواهیم کرد.
چطور ممکن است که به تجربه دوره هشت ساله بعد از آقای خاتمی نگاه کنیم و بگوییم که سیاست های موفق اقتصادی داشته ایم؟
اگر دفعه بعد هم مدیری بر سر کار بیاید که بخواهد به جای چرخاندن سوئیچ ماشین با کوبیدن چکش به ماشین، آن را به حرکت در آورد، باز هم همین اتفاق خواهد افتاد. این مساله به مدیریت ارشد کشور بستگی دارد، می گویید که چه تضمیمی هست که سو ء مدیریت اعمال شود و اقتصاد ایران رشد کند؟ من می گویم اصلاً این اتفاق نمی افتد و حق با شماست، هرگاه ما از مدیریت صحیح دست برداریم،دوباره کشور دچار رکورد اقتصادی خواهد شد.
