خالی‌ترین خزانه به کدام دولت تعلق داشت؟/ دولت عدالت پرترین خزانه و تدبیر و امید خالی ترین خزانه

گروه راهبرد خبرگزاری دانا- آمار رسمی خزانه‌داری کل کشور نشان می‌دهد، دولت‌های پس از نقلاب به میزان 25262384 میلیارد ریال بودجه در اختیار داشته‌اند. دولت تدبیر و امید اعتقاد دارد، خالی‌ترین خزانه 30 سال گذشته به این دولت رسیده است. سخنگوی دولت نیز اعلام کرده دولت حتی برای پرداخت ماهیانه 3 هزار و 500 میلیارد تومان مورد نیاز برای پرداخت یارانه 45 هزار تومانی به 75 میلیون نفر یارانه بگیر کشور، مشکل مالی دارد.

دولت جنگ

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، هزینه اداره 8 سال جنگ تحمیلی 52 میلیارد دلار بوده است. به همین دلیل بخش مهمی از منابع کشور صرف اداره جنگ شده است. سخت‌ترین روز‌های خزانه کل کشور در همین دوره رقم خورده است. مدیران اقتصادی دولت جنگ روایت می‌کنند، یک‌سوم بودجه عمومی کشور در این دوره زمانی صرف اداره جبهه‌ها می‌شده است. این در حالی بود که میزان ورودی منابع مالی به خزانه‌داری کل در کمترین سطح قرار داشته است. متوسط درآمد نفتی کشور طی سال‌های 1359 تا 1367 معادل 13.6 میلیارد دلار بوده است، میزان بودجه عمومی دولت در سال‌های مورد اشاره 328 میلیارد تومان بوده است که با توجه به نرخ رسمی دلار هفت تومانی معادل سالی 47 میلیارد دلار می‌شود. براین اساس خزانه کل کشور در این دوره زمانی تمرکزش را روی تأمین هزینه‌های جنگ گذاشته بود. در همین دوره کل درآمد نفتی کشور 25.8دلار بوده است. میزان فروش نفت در سال‌های جنگ به کمترین میزان خود رسیده بود.

دولت سازندگی

پر‌حاشیه‌ترین سال‌های اقتصاد ایران به دولت هاشمی رفسنجانی مربوط است. دولت او در سال‌های پس از جنگ با خزانه خالی باید کشور جنگ زده را اداره می‌کرد. برنامه تعدیل ساختاری قصد داشت در این دوره زمانی شرایطی را برای اداره بهتر کشور مهیا کند.141.7میلیارد دلار کل درآمد نفتی دولت هاشمی رفسنجانی بود که به خزانه کل کشور واریز شد. میزان فروش نفت در دولت او در قیاس با دولت جنگ بیشتر بود ولی به موازات این جریان هزینه‌های جاری دولت نیز به شدت رشد داشت.

دولت اصلاحات

در دو دولت محمد خاتمی، خزانه دو دوره متفاوت را پشت سر گذاشت. در دولت اول محمد خاتمی به دلیل افت قیمت جهانی نفت، بحران مالی شدیدی گریبانگیر دولت شد. 4568818 میلیارد ریال کل بودجه دولت محمد خاتمی بود. دولت اصلاحات بیش از 157.5 میلیارد دلار درآمد نفتی در اختیار داشته است. کل صادرات غیر‌نفتی دولت خاتمی که درآمد آن به حساب خزانه واریز شده، 38.8میلیارد دلار بود در همین دوره زمانی157.5 میلیارد دلار هم واردات کالا به کشور صورت گرفته است. دولت خاتمی از منابع موجود در خزانه‌داری کل کشور عد 1892477 میلیارد ریال را صرف پروژه‌های عمرانی کرده بود. 23 میلیارد دلار نیز بدهی دولت خاتمی بود. بر این اساس خزانه کل کشور در دوره اصلاحات، دوران نسبتا باثباتی را تجربه کرد. گزارش دخل و خرج دولت نیز نشان می‌دهد، تنها دو سال ابتدای دولت اصلاحات با کسری عظیم منابع مواجه بوده است.

دولت عدالت

شکوه‌مند‌ترین دوران خزانه‌داری کل کشور طی سال‌های فعالیت دولت نهم و دهم رقم خورده است. در این دوران دلار‌های نفتی خزانه کل کشور را پر کرد. اما در نهایت بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد دولت با وجود این خزانه قدرتمند راه به جایی نبرد. دولت محمود احمدی‌نژاد به‌طور متوسط هر 17 روز یک بار، شعار ایجاد رفاه و عدالت اجتماعی را ارایه می‌داد. دولت احمدی‌نژاد نزدیک به 4 برابر دولت خاتمی در هشت سال درآمد نفتی در اختیار داشته است. 625 میلیارد دلار درآمد ارزی حاصل157.5میلیارد دلار. در دولت احمدی‌نژاد 4.3 برابر دولت خاتمی در هشت سال درآمد صادرات غیر نفتی حاصل شده است، کل واردات دولت نهم و دهم 168 میلیارد دلار در مقایسه با 83.8 میلیارد دلار واردات دولت اصلاحات بوده است. دولت احمدی‌نژاد بیش از 3 برابر دولت خاتمی واردات کالا داشته است. دولت عدالت 487 میلیارد دلار واردات داشته است. اما دولت خاتمی تنها 157.5 میلیارد دلار واردات داشته است. دولت احمدی‌نژاد 4.2 برابر دولت خاتمی در هشت سال بودجه عمومی دولت را در اختیار داشته است. بودجه عمرانی دولت احمدی‌نژاد 8049028 میلیارد ریال و بودجه عمومی دولت اصلاحات 1892477 میلیارد ریال بوده است. کل بودجه در اختیار دولت احمدی‌نژاد هم 26310603 میلیارد ریال بوده است.

دولت تدبیر امید

در میان دولت‌های پس از انقلاب، خالی‌ترین خزانه به دولت حسن روحانی تعلق دارد. دولت او در اولین سال فعالیت‌اش با کسری 40 درصدی بودجه مواجه است. کل منابع موجود در خزانه دولت حسن روحانی در بهترین حالت 160 هزار میلیارد تومان است. در صورتی که مطالبات خارجی به صورت دقیق وصول شود دولت روحانی باز هم با خزانه خالی تا پایان سال باقی می‌ماند. 43 درصد درآمد‌های نفتی در دولت گذشته وصول نشده است. به همین دلیل خزانه کل کشور سخت‌ترین روز‌های خود را سپری می‌کند. دولت برای تامین منابع مورد نیازش لابی‌های گسترده‌ای را برای تجهیز دوباره خزانه آغاز کرده است.

منبع: هفته نامه آسمان