تعداد نظرات: ۱ نظر
دكتر مهدی زارع در گفت و گو با خبرگزاری دانا؛
دهمین سالروز زلزله بم
به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر)،دهمین سالروز زمين لرزه پنجم دی ماه 1382 بم فرا رسید. یک دهه از زمین لرزه ای گذشت که درساعت 5 و56دقیقه و26 ثانیه بامداد به وقت محلی درروز جمعه درشهرتاريخی بم در جنوب شرقی كرمان رخ داد. متاسفانه این زلزله مخرب 33هزار نفر ازمردم این شهر را به کام مرگ برد، وخسارات مالی و جانی زیادی نیز برجای گذاشت. این زلزله هرسال یادآوری و زنگ خطری برای شهرها ودیگر نقاط کشوراست، چرا که کلان شهری مانند تهران نیز از این خطر مستثنا نیست. گفته می شود بیشترین دلیل خسارات بالای این حادثه ایمن نبودن ساختمان ها عنوان بوده است اما پس از آن نیزمسوولان چندان به فکر مقاوم سازی ساختمان ها نبودند.
دکتر مهدی زارع، رییس مرکز پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر) در خصوص زلزله ده سال پیش بم گفت: کانون زمین لرزه در محدوده شهر بم واقع بود و براساس بررسی های انجام شده بخشی از گسل بم كه از كنار شهر بم عبور می كند در اين زلزله فعال شده بود.
ساخت و سازهای مساله دار
وی افزود: زلزله بم نشان داد كه ساخت و ساز و گسترش شهر های ایران نزديك پهنه گسله می تواند به فاجعه ای در حد زلزله بم يا بيش از آن منجر شود. خسارت های زلزله بم در محدوده نزديك گسل بم (سوی شرقی و شمال شرق شهر) بيش از بخش های غربی آن بود. تا قبل از زلزله بم وقتی در مورد ممنوعيت ساخت و ساز در تهران و تبريز هشدارداده می شد، شاهد امروزی در ايران برای آن قابل ارایه نبود، اما به نظر می رسد كه زلزله بم حجت را تمام كرده باشد. هر نوع ساخت و ساز در حريم گسل های فعال (كه در حاشيه بسياری از شهرهای ايران قرار دارند) بايد ممنوع شود.
بازسازی بم در همان محدوده خطرساز است
دکتر زارع تصریح کرد:حريم گسل برای گسل بم با توجه به طول گسل بم و قطعات آن حدود 1 كيلومتر به سوی شرق و حدود 2 كيلومتر به سوی غرب است. توصيه می شود كه در بازسازی و توسعه آينده شهر بم چنين محدوده ای صرفا به توسعه فضای سبز اختصاص يابد. لازم است تا نسبت به تعيين حريم گسل های فعال در هر شهربا مشورت با موسسات پژوهشی و كارشناسان زلزله شناسی اقدام لازم صورت پذيرد.
دانشیار پژوهشگاه بين المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: تصور رخدادی با ابعاد زلزله بم در نزدیکی یا در درون محدوده شهری تهران (با 8 و نیم میلیون نفر جمعیت در شب هنگام و 12 و نیم میلیون جمعیت در هنگام روز در حال حاضر)، مناظری از فاجعه به یاد می آورد که بسیار وسیع خواهد بود، موضوع جدی است. باید هم به فکر باشیم و هم با برنامه و به شیوه علمی عمل کنیم.
ویرانی قدمت 2هزار ساله ارگ بم
دکتر مهدی زارع با بیان اینکه اطلاعات دقيقی از زمان ساخت ارگ بم در دسترس نيست ولی براساس متون تاريخی قدمت آن به بيش از 2 هزارسال قبل مي رسد، خاطرنشان کرد:عليرغم اينكه اين بنا چندين بار در طی تاريخ به صورت موضعی تعميرات جزیی شده است، ولی اين اولين بار بود كه در اثر يك زمين لرزه به اين صورت ويران شد.با مشاهده فاصله كانونی برای هر نگاشت لرزه ای حاصله ازلرزه اصلی، و با درنظر گرفتن كانون زمين لرزه ژرفای كانونی زلزله بم 8 كيلومتر برآورد مي شود وهمچنین نزديكترين نگاشت لرزه ای به دست آمده در اين زلزله به كانون آن شتاب نگاشت حاصله در ايستگاه بم است.
وی گفت:گسيختگی های سطحی ايجاد شده پس از زلزله بم در راستای گسل بم و پيرامون شهر بم و بين شهرهای بم مشاهده شد. راستای گسيختگی های سطحی در طول كلی حدود 10 كيلومتر از غرب بروات تا شمال شرق بم ديده مي شوند. داده های شتاب نگاری از زمين لرزه بم در 23 ايستگاه شبكه ملی شتاب نگاری ايران ثبت شده است. شتاب نگاشت در ايستگاه بم در فاصله كانونی 12 كيلومتری و فاصله سطحی از گسل به ميزان يك كيلومتر به دست آمد. پيشينه شتاب پس از پردازش شتاب نگاشت، روی مولفه افقی به ترتيب775 و623 سانتی متر بر مجذور ثانيه روی مولفه های افقی عمود بر گسل و موازی گسل است. همچنين بيشينه شتاب پس از پردازش992 سانتی متر بر مجذور ثانيه روی مولفه قائم است.
این مدیر مسوول یادآورشد: مشاهدات اوليه جنبش زمين در ايستگاه بم و همچنين بررسی خرابی ها در بم نمايانگر اثر جهت پذيری قائم به دليل قرارگيری در حوضه نزديك گسل است. اين اثر را می توان با مشاهده نگاشت مولفه قائم و تغيير مكان های شديد به سمت بالا و پایين در هنگام لرزه اصلی بم و از سوی ديگر با تغيير مكان های شديد در راستای عمود بر گسل (شرقی – غربی) توجيه کرد. خرابی ساختمان ها و ديوار منازل در جهت ياد شده و همچنين اظهارات اهالی و از نوع جنبش و تكان های احساس شده نمايانگر چنين اثری است.
گفت و گو از:لیلا الیاسی
زنده یاد استاد بیژن دفتری فرمانده عملیات امداد و نجات این زمین لرزه نیز امروز بیست و دو روز است که به آن دنیا سفر نموده و همه امدادگران همچنان از وی به نیکی یاد می کنند. مرحوم دفتری در زلزله بم، با وجود پنومونی شدید در بستری دیابتیک، حاضر به ترک منطقه نشد و مانند سپری در برابر ناملایمات ماند و به خدمت به مردم زلزله زده بم ادامه داد...