درصد بسیار کمی از بار کشور توسط راه آهن حمل می شود/ 60سال بی توجهی به صنعت ریلی

دکتر یونسیان رییس سابق دانشکده راه آهن دانشگاه علم و صنعت به خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر) گفت: صنعت حمل و نقل ریلی 70سال پیش راه اندازی شد و در حوزه زیرساخت پیشرفت خوبی داشت اما در حوزه ناوگان خیلی پیشرفت  نداشتیم چرا که همه چیز وارداتی بود وشرایط خاصی که در جنگ جهانی پیش آمد بر آن تاثیر منفی داشت اما زیر ساخت خوبی به نسبت برای شروع کار تشکیل شد.

 یونسیان افزود: متاسفانه حدود 60 سال است به این صنعت کم توجهی شده به طوری که مزیت رقابتی خود را از دست داده است، این بی توجهی به حدی رسید که یک زمانی به عقب مانده ترین صنعت کشور تبدیل شد اما در 15 سال اخیر این صنعت در حوزه های مختلف هم در بخش فناوری جانبی هم در بخش ناوگان هم زیرساخت ها رویکرد خوبی داشته است.

وی گفت: درحدود 20سال است که مسوولان رویکرد خوبی داشتند وتلاش کردند برای خود کفا شدن سرمایه گزاری کنند که تا حدودی هم توانسته موفق عمل کنند به طور نمونه در صنعت حمل و نقل درون شهری در کنارصنعت ریلی برون شهری سرعت خیلی خوبی داشته که در حال حاضر چندکلان شهرتهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، اهواز، تبریز و اخیرا شهر کرمانشاه درحال احداث مترو هستند و همچنین 7کارخانه واگن سازی در کشور داریم.اما متاسفانه در حوزه تولید ریل با توجه به اینکه یکی از گلوگاه های توسعه صنعت ریلی است تولید ریل به دلایل مختلف در کشور ما شکل نگرفته و یکی از معضلات جدی است.

یونسیان خاطر نشان کرد: 18سال پیش درحوزه دانشگاهی این نیاز احساس شد که وضعیت حوزه انسانی این صنعت بسیار ضعیف است یعنی متوسط تحصیلات بدنه راه آهن بسیارپایین بود و با توجه به این که این رشته  در دانشگاه ها وجود نداشت و یک ماهیت بین رشته ای داشت آن زمان تصمیم گرفته شد که در سال 1376 اولین دوره مهندسی راه آهن را در مقطع کارشناسی در سه گرایش خط و سازه های ریلی ،ماشین های ریلی و حمل و نقل ریلی راه اندازی شد ودانشکده 16سال است که فعالیت می کند و پیشرفت بسیار خوبی  داشته است وبه سرعت تبدیل به یک قطب تحقیقاتی حمل و نقل ریلی شد.

وی افزود: پس از آن حدود 6سال پیش اولین دوره کارشناسی ارشد در این دانشگاه در 6 رشته و سه گرایش را اه اندازی شد.از سال 90در دو گرایش دکترای مهندسی راه آهن را تاسیس کردیم و اولین دوره فارغ التحصیلان سال آینده به بازار کار ورود می کنند به هرحال در توسعه دانشکده بسیار موفق عمل کرده و تجهیزات بسیار خوبی فراهم شده و کادر هیات علمی بسیار خوبی که23 عضو هستند درحوزه های مختلف فعال اند.

این دانشکده تنها دانشکده مهندسی راه آهن خاورمیانه است. تقریبا در20سال گذشته 12یا13 دانشکده مهندسی راه آهن تاسیس شده بود واین دراروپا  نشان می دهد که رویکرد کشور ما بسیار خوب بوده است همچنین ارتباط بین المللی بسیار خوبی هم در بین دانشکده و مراکزتحقیقاتی دنیا داشته ایم. این دانشکده یک کنفرانس دو سالانه به صورت بین المللی برگزار می کند و باید گفت قطب حمل نقل ریلی در دانشگاه علم و صنعت مستقر بوده و درواقع زیرمجموعه وزارت علوم است.

دکتر یونسیان یادآورشد: زیرساخت یا کیلومتراژ خط جزو شاخص هایی است که سازمان ملل در توسعه یافتگی کشورها تعریف می کند، همچنین بحث خدمات مسافری و سرعت سیر قطارها است و در کل خدمات مسافری قطارها آن هم یکی از شاخص هایی است که کشور ما روی آن تاکید دارد که سرعت و سرویسی که در خدمات به بخش مسافری می دهد طوری باشد که در واقع کشور ما بتواند با کشورهای دنیا رقابت بکند. همچنین دو شاخص دیگر یکی در حمل بار و دیگری حمل مسافر است که متاسفانه در این دو حوزه موفق عمل نکرده ولی نیازمند حمایت مسوولان کشوراست چون سرمایه گذار ریلی در بسیاری از بخش ها جز صنایع ای محسوب می شود که بازگشت سرمای اش خیلی طولانی است وجذب سرمایه گذار بخش خصوصی در این خیلی مشکل است.

وی افزود: این دانشکده در کل از سوی راه آهن جمهوری اسلامی ایران بنا شده و تجهیزات آن هم برعهده داشته است، و این نکته مثتی است یعنی وجود این دانشکده مدیون راه آهن است و طبیعتا حمایت های آن در حوزه تحقیقات و آزمایشگاه ها بوده وامیدوار هستیم بهتر از این هم بشود. دانشکده در ازای این حمایت ها در حدود صد پروژه انجام داده که برخی جنبه ملی داشته و در واقع سرمایه زیاد و ارزش افزوده زیادی هم برای کشور تولید کرده است مثل پروژه های تست و تحلیل، ساخت و سازهای ریلی وپروژه های بهینه سازی که در حوزه زیرساخت انجام شده است و همچنین برقی کردن راه آهن چندین پروژه خوب انجام گرفته است، عمده سعی و تلاش این دانشکده براین بوده که پروژه هایی که تعریف می شوند پروژه های تسهیلی تکمیلی و پروژه های درسی، پروژه هایی که مورد نیاز صنعت ریلی باشد را انجام بدهد.

وی با بیان اینکه در مجموع وضعیت خوبی در کشور در حوزه راه آهن نداریم، گفت:  شاخص های نمره دهی به یک راه آهن یکی کیلومتراژ خط ویکی هم نسبت حمل بار است. یعنی درصد بسیار کمی از بار کشور توسط راه آهن حمل می شود بنابراین اعداد خوبی نداریم و عمده فعالیت های کشور در حمل و نقل جاده ای صورت می گیرد.به هر حال درست یا غلط، جوی که حاکم بوده راه آهن به این سمت و سو کشیده شده است  وچشم انداز کشورنسبت به چشم انداز مورد نظرعقب مانده است، در کل سطح فناوری ناوگان در شاخص  های ذکر شده(کیلومتراژ خط،نسبت حمل با ر و نسبت حمل مسافرو.. در این حوزه ها وضعیت مناسبی نداریم و مشکل اساسی که وجود دارد این است ذاتا صنعت ریلی  خیلی زود بازده نیست  مگر اینکه اهرم های تشویقی در کنار صنعت بیاید تا موفق باشد.

یونسیان گفت: دانشجویان این دانشکده بعد از فارغ التحصیل شدن وارد بازار کار می شوند، دلیل آن هم این است که بازار کار بسیار عظیمی پیش روی آنان است البته شرکت راه آهن بازار بسیار خوبی برای دانشجویان است و آنها را به کار می گیرد.همچنین بخش خصوصی در حوزه راه آهن بسیار عظیم است نیروی انسانی زیادی را پذیرفته اما با توجه به سیاست های دولت در زمینه خصوصی سازی تقریبا میشه گفت بدنه بسیار بزرگی در بخش خصوصی تشکیل شده و همچنین بازار کار خوبی که وجود دارد دانشجویان علاقه مند به کارهای صنعتی و ابتکارات و بحث های صنعتی دنبال می کنند فضای خوبی برای آنها ایجاد شده که جذب بازار کار شوند.

وی در پاسخ به این سوال که دانشجویان فارغ التحصیل در این دانشگاه آن تخصص لازم را کسب می کنند که بلافاصله وارد بازار کار بشوند؟ افزود: در هرصورت دانشجویی که در این دانشکده فارغ التحصیل می شود یک دوره کوتاه آموزشی می بیند یعنی با توجه به دروسی که در دانشکده گذرانده و در طول بازدید هایی که از پروژه ها داشتند تقریبا تجربه کار را کسب می کنند که عمدتا در بخش خصوصی جذب می شوند این افراد نسبت به دانشجویانی که دررشته های مادرمانند مهندسی عمران و مکانیک تحصیل کردند به مراتب موفق تر هستند.