به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا دومین دور از مذاکرات ایران و 1+5 برای رسیدن به راه حلی جامع درباره حل و فصل مساله هستهای ایران در حالی این هفته در وین انجام میشود که بحران اوکراین و تنش در روابط آمریکا و روسیه بر این مذاکرات سایه افکنده است.
یک مقام آمریکایی با اشاره به مذاکرات ایران و 1+5 گفت: امیدواریم آنچه در روزهای آینده اتفاق میافتد، یعنی آنچه جامعه جهانی پس از تصمیمات روسیه اتخاذ میکند و آنچه روسیه متعاقبا انجام خواهد داد، خطری برای این مذاکرات (هسته ای) ایجاد نکند.
مسکو و واشنگتن بر سر بحران اوکراین و پیوستن منطقه کریمه به روسیه در یکی دو ماه اخیر به شدت با یکدیگر اختلاف پیدا کردهاند.
برخی کارشناسان معتقدند روسیه سعی دارد در مذاکرات هستهای از آمریکا بر سر بحران اوکراین امتیاز بگیرد که در صورت اتخاذ چنین رویکردی مذاکرات با خطر جدی روبه رو خواهد شد.
در این میان محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران گفته ما توقع توافق در این دوره از مذاکرات (وین۲) را نداریم و برنامهریزی هم برای این نیست که در این دور به توافق برسیم.
حسن بهشتی پور کارشناس مسایل هسته ای در گفت وگو با فرارو گفت: «مذاکرات هسته ای هنوز در مرحله مقدماتی است و برای رسیدن به توافق جامع باید موضوعات مختلفی همچون بحث اراک، فوردو و سانتریفیوژهای نوع 2 مورد توافق قرار بگیرد؛ به همین دلیل است که آقای ظریف عنوان می کند توقع رسیدن به توافق در این دور از مذاکرات ندارد.»
بهشتی پور درباره تاثیر بحران اوکراین بر روند مذاکرات هسته ای ایران گفت: «مساله اختلافات آمریکا و روسیه درباره بحران اوکراین، اگر تاثیر منفی بر روند مذاکرات هسته ای ایران نگذارد، بعید است که تاثیر مثبت بگذارد.»
وی ادامه داد: «روسیه در موضوع هسته ای ایران با غرب همراه بوده و منافع خود را دنبال کرده است و صرفا در باب نوع تعامل با ایران با غرب اختلاف دارد. بنابراین اینکه روسیه به دلیل اختلاف با آمریکا درباره بحران اوکراین بخواهد در موضوع هسته ای ایران به آمریکا فشار بیاورد که امتیاز بیشتری به ایران داده شود بعید است.»
وی افزود: «همچنین اینکه بخواهند ایران را وجه المصالحه اوکراین قرار دهند و به ایران سخت گیری بیشتری کنند هم بعید است؛ چراکه این موضوع با خط مشی روسیه همخوان نیست.»
این کارشناس مسایل هسته ای تصریح کرد: «لذا تنها تاثیر منفی که بحران اوکراین می تواند بر مذاکرات هسته ای ایران بگذارد این است که جلسات به صورت منظم برگزار نشود یا در جلسات درباره موضوعی غیر از پرونده هسته ای ایران بحث کنند؛ وگرنه چارچوب مذاکرات هسته ای و خط مشی آمریکا و روسیه مشخص است.»
بهشتی پور گفت: «ابراز نگرانی مقامات آمریکا از تاثیر بحران اوکراین در روند مذاکرات هسته ای می تواند به این مفهوم باشد که روسیه به دلیل اختلاف نظر با آمریکا بیاید تحریم های موجود علیه ایران را بشکند و مثلا با قیمت کمتری از ایران نفت خریداری کند و سپس با قیمت بالاتری بفروشد.»
وی ادامه داد: «این اقدام از نگاه آمریکایی ها یک اقدام منفی محسوب می شود و لذا ابراز نگرانی آمریکایی ها از تاثیر بحران اوکراین بر مذاکرات هسته ای ایران نه از بابت روند مذاکرات، بلکه از بابت دور زدن تحریم های ایران توسط روسیه است.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که آیا ایران پتانسیل بهره برداری از بحران اوکراین به نفع خود در مذاکرات هسته ای را دارد؟، گفت: «ایران در صحنه سوریه یک بازیگر فعال و تاثیرگذار است؛ اما ایران در صحنه اوکراین تاثیرگذاری ندارد و اهرم های لازم را برای بازیگری در بحران اوکراین در اختیار ندارد.»
وی ادامه داد: «به طور مثال ما نمی توانیم جایگزین روسیه در صدور گاز به اروپا شویم مگر اینکه ابتدا مصرف گاز خود را تامین کنیم و دوم اینکه اگر بخواهیم در تابستان هم گاز صادر کنیم ابتدا باید از طریق ترکیه خط لوله گاز به سمت اروپا احداث کنیم.»
وی افزود: «اما اگر روسیه مورد تحریم نفتی اتحادیه اروپا قرار بگیرد شاید ایران بتواند در بازار نفت تاثیرگذار باشد و نفت اروپا را تامین کند که آن هم با توجه به سقف صادرات نفتی که برای ایران در نظر گرفتند، یا باید مصوبه خود را لغو کنند و یا خود اتحادیه اروپا تحریم ها را دور بزند که خیلی بعید است.»
این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد: «لذا زمین بازی اوکراین در اختیار روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا است و ایران اهرم های لازم برای بازیگری در بحران اوکراین را ندارد.»
وی افزود: «بنابراین در بحران اوکراین و تاثیری که می تواند بر روند مذاکرات هسته ای ایران بگذارد، ایران اگر آسیبی نبیند، نفعی نخواهد برد؛ مگر اینکه معجزه ای رخ دهد و روسیه تحریم نفتی شود و ایران نفت اروپا را تامین کند.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که با این تفاسیر دور جدید مذاکرات هسته ای چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟، گفت: «من معتقدم مذاکرات در دور جدید به همان منوال قبل پیش خواهد رفت، بدون آنکه تاثیری از بحران اوکراین بپذیرد. لذا ما باید روند گذشته را ادامه دهیم و بیخود موضوع را به بحران اوکراین گره نزنیم چرا که امکانات بازیگری در آنجا را نداریم.»