یکی از مهمترین دلایل به وجود آمدن این شرایط، عدم ارتباط صحیح بین دانشگاه و بازارکار است.
رشته |
فوق دیپلم |
لیسانس |
فوق لیسانس و دکترای حرفهای |
دکترای تخصصی |
جمع مرد و زن |
علوم تربیتی |
5412 |
19353 |
772 |
9 |
22547 |
علوم انسانی و هنر |
23288 |
70627 |
6781 |
201 |
100912 |
علم اجتماعی، بازرگانی و هنر |
43383 |
166690 |
11886 |
116 |
222112 |
علوم ریاضی و کامپیوتر |
8126 |
58362 |
9607 |
84 |
76191 |
مهندسی ساخت و تولید |
101424 |
137402 |
12353 |
149 |
251402 |
کشاورزی و دامپزشکی |
7189 |
27231 |
3967 |
34 |
38438 |
بهداشت و رفاه |
9792 |
15074 |
1044 |
78 |
25997 |
خدمات |
6914 |
9589 |
887 |
14 |
17407 |
اظهار نشده |
1782 |
3682 |
4872 |
2703 |
13045 |
جمع کل |
122863 |
213007 |
25517 |
2257 |
768051 |
بیشترین تعداد بیکاران در رشتههای مهندسی، ساخت و تولید، با 251 هزار و 402 نفر وجود دارد و پس از آن نیز 222 هزار و 112 نفر در رشتههای علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق قرار دارند.
از مجموع بیش از 768 هزار نفر بیکار فارغالتحصیل دانشگاهی، 363 هزار و 740 نفر مرد و 404 هزار و 311 نفر هم زن هستند.
سال |
نرخ بیکاری |
تعداد بیکاران |
1384 |
11.5 |
2.674.866 |
1385 |
11.3 |
2.642.648 |
1386 |
10.5 |
2.486.238 |
1387 |
10.4 |
2.392.179 |
1388 |
11.9 |
2.839.971 |
1389 |
13.5 |
.218.329 |
1390 |
12.3 |
2.877.608 |
1391 |
12.2 |
2.944.158 |
در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، تقریباً تمامی کاندیداها درباره بیکاری و وضع نابسامان بازار کار سخن گفتند. حسن روحانی رییس جمهوری هم با ارایه آمار بیکاری، درباره این مساله سخن گفت و تلاش برای حل بیکاری جوانان را از برنامههای دولت خود عنوان کرد.
کارشناسان بازار کار معتقدند، افت شدید قدرت خرید کارگران و پایین ماندن دستمزدها موجب شده تا اثرات افزایش سالیانه حداقل دستمزدها به کمترین حد برسد و با افزایش مکرر قیمتها در بازار، افزایش 25 درصدی دستمزد کارگران در سال 1392 هیچ گونه تأثیری در زندگی خانوار کارگری نداشته است.
آمارها نشان میدهد در سالهای 84 تا 91 حدود 270 هزار نفر دیگر به صف 3 میلیون بیکار پیوستهاند و به دلیل پایین بودن سطح دستمزدها 6 میلیون مشمول قانون کار فقط حداقل دستمزد را دریافت میکنند.
ردیف |
نام رشنه |
تعداد فارغ التحصیلان |
اشتغال |
بیکاری |
نرخ بیکاری |
1 |
صنعت و فناوری |
39795 |
23223 |
16572 |
41.6 |
2 |
علوم کامپیوتر |
11129 |
7740 |
3388 |
30.4 |
3 |
روزنامه نگاری و اطلاع رسانی |
36967 |
25766 |
11200 |
30.3 |
4 |
علوم حیاتی |
106283 |
77989 |
28294 |
26.6 |
5 |
هنر |
87802 |
64582 |
23220 |
26.4 |
6 |
حقوق |
184650 |
137788 |
46862 |
25.4 |
7 |
علوم فیزیکی |
177813 |
133328 |
44485 |
25 |
8 |
کشاورزی، جنگلداری و شیلات |
153376 |
115335 |
38040 |
24.8 |
9 |
معماری و ساختمان سازی |
354952 |
272995 |
81957 |
23.1 |
10 |
مهندسی و حرفه های مهندسی |
894740 |
696949 |
198790 |
22.2 |
11 |
علوم رفتاری و اجتماعی |
295421 |
235027 |
60394 |
20.4 |
12 |
دامپزشکی |
16763 |
13375 |
3388 |
20.2 |
13 |
بازرگانی و علوم اداری |
795693 |
634102 |
161590 |
20.3 |
14 |
خدمات بهداشتی |
19408 |
15574 |
3833 |
19.8 |
15 |
ریاضیات و آمار |
124670 |
100936 |
23733 |
19 |
16 |
علوم انسانی |
582856 |
494038 |
88818 |
15.2 |
بر اساس آخرین سرشماری انجام شده، 768 هزار بیکار در کشور دارای تحصیلات فوق دیپلم تا دکترای تخصصی هستند.
در میان رشتههای دانشگاهی، بالاترین تعداد بیکاران در رشتههای صنعت و فرآوری، کامپیوتر، هنر و روزنامهنگاری هستند.
در واقع یکی از مهمترین چالشهای بازار کار کشور در سالهای اخیر بیکاری کارجویان جوان است که بخش عمده آنها را فارغالتحصیلان تشکیل میدهند و مسئولان دولت یازدهم نیز بیکاری فارغالتحصیلان را »مهمترین معضل آتی اقتصاد کشور» عنوان کردند.
وضعیت بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی
از مجموع 52 هزار و 169 نفر بیکار دارای مدرک فوق لیسانس و دکترای حرفهای، 11 هزار و 886 نفر در رشتههای علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق تحصیل کردهاند و 12 هزار و 353 نفر دارای مدرک رشتههای مهندسی، تولید و ساخت هستند. 9 هزار و 607 نفر در رشته علوم ریاضی و کامپیوتر و 6 هزار و 781 نفر هم در رشتههای علوم انسانی و هنر بودهاند.
به طور کلی 122 هزار و 863 مرد با مدرک فوق دیپلم بیکار هستند. 213 هزار و 7 نفر لیسانس، 25 هزار و 517 نفر فوق لیسانس و دکترای حرفهای و 2 هزار و 257 نفر نیز دکترای تخصصی دارند.
در بین زنان 84 هزار و 447 نفر بیکار فوق دیپلم، 292 هزار و 3 نفر لیسانس، 26 هزار و 652 نفر فوق لیسانس، و دکترای حرفهای و هزار و 131 نفر نیز دارای مدرک دکترای تخصصی هستند.