بشر از دیرباز بر این باور بوده که «طلا» و «نقره» ارزشمندترین فلزات روی زمین هستند، اما این فرضیه امروز تا حدودی مردود است.
به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) به استناد داستان ها، روایت های تاریخی و نیز سنگ نگاره ها و نقاشی های بر جای مانده از دوره باستان تاکنون، دو فلز «طلا» و «نقره» گرانبهاترین فلزات این کره خاکی به شمار می آمدند و انسان های بسیاری برای یافتن این دو فلز افسونگر، جان خود را از دست داده اند.
اما اگر ارزش یک فلز را در کمیابی و کارآیی آن بدانیم، آیا به راستی طلا و نقره گران ترین و ارزشمندترین فلزات موجود روی زمین هستند؟
بی تردید پاسخ این پرسش منفی است. چراکه یافته های بشر در طول چند قرن اخیر، فلزاتی به مراتب باارزش تر از طلا و نقره معرفی کرده است.
در ادامه با نام و ویژگی های 10 فلز گرانبهای کره زمین آشنا خواهیم شد:
10- ایندیوم
فلز ایندیم (Indium ) یک فلز کمیاب است که از فرآیند سنگ معدن آهن، مس و سرب با روی به دست می آید. ایندیم در بالاترین میزان خلوص خود سفید رنگ است و ظاهری براق و انعطاف پذیر دارد. اولین بار از این فلز در جنگ جهانی دوم برای پوشش بلبرینگ موتورهای هواپیماها استفاده شد. از ایندیم برای ساخت آینه های ضد خوردگی، نیمه رساناها، آلیاژها و هدایت الکتریکی در دستگاه هایی با پنل مسطح استفاده می شود.
در سال ۲۰۰۹ میانگین قیمت هر کیلوگرم از این فلز، برابر با ۵۰۰ دلار بوده است و سه کشور چین، کره جنوبی و ژاپن بزرگترین تولید کنندگان این فلز هستند.
۹ - نقره
فلز نقره (Silver) یکی از با ارزش ترین فلزهای روی زمین است اما در نه جایگاه دوم بلکه در جایگاه نهم باارزش ترین فلزات جهان قرار دارد. این فلز سفید رنگ در خالص ترین حالت خود، دارای بالاترین حد رسانایی گرمایی و الکتریکی خواهد بود.
نقره در صنایع زیادی از جمله جواهرسازی و ضرب مسکوکات، ساخت مدارهای الکتریکی و وسایل دندان پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. اما برخی از موارد استفاده این فلز باعث شگفتی شما خواهد شد: نقره می تواند برای جلوگیری از رشد باکتری ها در پوشش تلفن های همراه استفاده شود. می توان از نقره برای کنترل بوی ناخوشایند کفش و لباس ها استفاده کرد و یا از آن در چوب ها برای جلوگیری از خورده شدن استفاده کرد.
در سال ۲۰۰۹ پرو، چین، مکزیک و شیلی بزرگترین تولیدکننده های نقره در جهان بوده اند. در این سال قیمت هر کیلوگرم نقره برابر با ۴۳۲ دلار برای هر کیلوگرم بوده که بعد از آن در سال های بعد رشد زیادی کرده است.
۸ - رنیوم
فلز رنیوم (Rhenium ) نقره ای رنگ و یکی از چگالترین فلزات دنیاست که سومین نقطه جوش بالا در بین فلزات دیگر را دارد. این فلز بعد از کشف در سال ۱۹۲۵، به خاطر نقطه جوش بالا در موتورهای توربینی با دمای بالا مورد استفاده قرار گرفت. از دیگر استفاده های این فلز در ترموکوپل ها و مواد تماس الکترونیکی می توان اشاره کرد.
در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از رنیوم برابر با ۴۵۴۸ دلار بوده است و سه کشور شیلی، قزاقستان و آمریکا بزرگترین تولید کنندگان این فلز در دنیا هستند.
۷ - پالادیم
در سال ۱۸۰۳، «ویلیم هاید ولاستون» راهی برای جداسازی پالادیم (Palladium ) از سنگ معدن پلاتیم اطراف آن پیدا کرد. این فلز خاکستری به خاطر کمیابی، انعطاف پذیری، ثبات در دماهای بالا و توان جذب بالای هیدروژن در دمای اتاق، باارزش است. بد نیست بدانید نام پالادیم از نام یکی از الهه های یونانی با نام پالاس – Pallas گرفته شده است.
ویژگی های با ارزش باعث شده تا این فلز با تقاضای بالایی در صنایع خودروسازی، جواهر سازی و تولیدات الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۸۴۸۳ دلار بوده است. بیش از نیمی از پالادیم جهان را روسیه تولید می کند. از دیگر تولید کنندگان این فلز می توان به آفریقای جنوبی، آمریکا و کانادا اشاره کرد.
۶ - اسمیم Osmium
فلز اسمیم (Osmium ) یکی از چگالترین عناصر روی زمین است. این فلز آبی – نقره ای توسط اسمیتسون تنت Smithson Tennant در سال ۱۸۰۳ کشف شد.
از این فلز برای سخت کردن آلیاژهای پلاتین استفاده می شود. این فلز به خاطر ساطع کردن اکسیدهای سمی که می تواند به چشم و پوست آسیب برساند، خطرناک خواهد بود. این فلز بیشتر در روسیه، شمال و جنوب آمریکا استخراج می شود. قیمت هر کیلوگرم از این فلز در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۲۷۰۰ دلار بوده است.
۵ - ایریدیم
فلز ایریدیم (Iridium) همانند اسمیم یکی از چگالترین عناصر روی زمین است که توسط اسمیتسون تنت کشف شد. این فلز بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد. می توان گفت آب، هوا و حتی اسید هیچ تاثیری بر این ماده ندارد.
این عنصر بیشتر از آفریقای جنوبی می آید و در صنایع ساعت سازی، خودروسازی، الکترونیک، قطب نماسازی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۱۳۵۴۸ دلار بوده است.
۴ - روتنیم
در سال ۱۸۴۴ «کارل کارلویچ کلاوس» دانشمند روسی روتنیم (Ruthenium ) را کشف کرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۱۳۵۴۸ دلار برای هر کیلوگرم بوده است. از این فلز برای افزایش استحکام جواهرات و مقاومت بیشتر استفاده می شود. همچنین این فلز در ساخت لوازم الکترونیکی هم کاربرد دارد.
۳ - طلا
فلز طلا (Gold) به خاطر دوام و انعطاف پذیری که دارد، یکی از محبوب ترین و دوست داشتنی ترین فلزهای روی زمین است. اما با اینکه دیگر نمی توان لقب «گرانقیمت ترین فلز جهان» را به آن داد اما بی تردید هنوز هم شایسته عنوان «مشهورترین فلز جهان» است.
در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۰۲۹۰ دلار بوده است و کشورهای آفریقای جنوبی، آمریکا، استرالیا و چین تولیدکنندگان اصلی طلا هستند.
به جز مصارف زینتی، طلا مصارف صنعتی هم دارد. رسانایی این فلز باعث شده تا از آن در صنایع الکترونیکی استفاده کرد. همچنین بخاطر بازتابندگی که دارد، از طلا برای ساخت سپر بازتابنده استفاده می شود.
۲ - پلاتین
خانم ها پلاتین (Platinum) را بسیار دوست دارند، شاید همپای طلای زرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۳۸۲۹۰ دلار بوده است.
پلاتین را بیشتر از آفریقای جنوبی، روسیه و کانادا به دست می آورند. از ویژگی های این فلز می توان به ضدخورندگی، چگالی بالا و انعطاف پذیری آن اشاره کرد.
از این فلز بیشتر در صنایع جواهرسازی استفاده می شود. همچنین از این فلز در صنایع دندان پزشکی، ساخت تسلیحات و هوانوردی هم استفاده می شود.
۱ - رودیم
فلز رودیم (Rhodium ) را می توان گران ترین فلز جهان دانست. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۶۵۱۶ دلار بوده است. این فلز به خاطر خاصیت بازتابندگی نور در صنایعی همچون چراغ سازی، ساخت آینه و جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این فلز در صنایع خودروسازی هم استفاده می شود.
اما اگر ارزش یک فلز را در کمیابی و کارآیی آن بدانیم، آیا به راستی طلا و نقره گران ترین و ارزشمندترین فلزات موجود روی زمین هستند؟
بی تردید پاسخ این پرسش منفی است. چراکه یافته های بشر در طول چند قرن اخیر، فلزاتی به مراتب باارزش تر از طلا و نقره معرفی کرده است.
در ادامه با نام و ویژگی های 10 فلز گرانبهای کره زمین آشنا خواهیم شد:
10- ایندیوم
فلز ایندیم (Indium ) یک فلز کمیاب است که از فرآیند سنگ معدن آهن، مس و سرب با روی به دست می آید. ایندیم در بالاترین میزان خلوص خود سفید رنگ است و ظاهری براق و انعطاف پذیر دارد. اولین بار از این فلز در جنگ جهانی دوم برای پوشش بلبرینگ موتورهای هواپیماها استفاده شد. از ایندیم برای ساخت آینه های ضد خوردگی، نیمه رساناها، آلیاژها و هدایت الکتریکی در دستگاه هایی با پنل مسطح استفاده می شود.
در سال ۲۰۰۹ میانگین قیمت هر کیلوگرم از این فلز، برابر با ۵۰۰ دلار بوده است و سه کشور چین، کره جنوبی و ژاپن بزرگترین تولید کنندگان این فلز هستند.
فلز نقره (Silver) یکی از با ارزش ترین فلزهای روی زمین است اما در نه جایگاه دوم بلکه در جایگاه نهم باارزش ترین فلزات جهان قرار دارد. این فلز سفید رنگ در خالص ترین حالت خود، دارای بالاترین حد رسانایی گرمایی و الکتریکی خواهد بود.
نقره در صنایع زیادی از جمله جواهرسازی و ضرب مسکوکات، ساخت مدارهای الکتریکی و وسایل دندان پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. اما برخی از موارد استفاده این فلز باعث شگفتی شما خواهد شد: نقره می تواند برای جلوگیری از رشد باکتری ها در پوشش تلفن های همراه استفاده شود. می توان از نقره برای کنترل بوی ناخوشایند کفش و لباس ها استفاده کرد و یا از آن در چوب ها برای جلوگیری از خورده شدن استفاده کرد.
در سال ۲۰۰۹ پرو، چین، مکزیک و شیلی بزرگترین تولیدکننده های نقره در جهان بوده اند. در این سال قیمت هر کیلوگرم نقره برابر با ۴۳۲ دلار برای هر کیلوگرم بوده که بعد از آن در سال های بعد رشد زیادی کرده است.
فلز رنیوم (Rhenium ) نقره ای رنگ و یکی از چگالترین فلزات دنیاست که سومین نقطه جوش بالا در بین فلزات دیگر را دارد. این فلز بعد از کشف در سال ۱۹۲۵، به خاطر نقطه جوش بالا در موتورهای توربینی با دمای بالا مورد استفاده قرار گرفت. از دیگر استفاده های این فلز در ترموکوپل ها و مواد تماس الکترونیکی می توان اشاره کرد.
در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از رنیوم برابر با ۴۵۴۸ دلار بوده است و سه کشور شیلی، قزاقستان و آمریکا بزرگترین تولید کنندگان این فلز در دنیا هستند.
۷ - پالادیم
در سال ۱۸۰۳، «ویلیم هاید ولاستون» راهی برای جداسازی پالادیم (Palladium ) از سنگ معدن پلاتیم اطراف آن پیدا کرد. این فلز خاکستری به خاطر کمیابی، انعطاف پذیری، ثبات در دماهای بالا و توان جذب بالای هیدروژن در دمای اتاق، باارزش است. بد نیست بدانید نام پالادیم از نام یکی از الهه های یونانی با نام پالاس – Pallas گرفته شده است.
ویژگی های با ارزش باعث شده تا این فلز با تقاضای بالایی در صنایع خودروسازی، جواهر سازی و تولیدات الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۸۴۸۳ دلار بوده است. بیش از نیمی از پالادیم جهان را روسیه تولید می کند. از دیگر تولید کنندگان این فلز می توان به آفریقای جنوبی، آمریکا و کانادا اشاره کرد.
فلز اسمیم (Osmium ) یکی از چگالترین عناصر روی زمین است. این فلز آبی – نقره ای توسط اسمیتسون تنت Smithson Tennant در سال ۱۸۰۳ کشف شد.
از این فلز برای سخت کردن آلیاژهای پلاتین استفاده می شود. این فلز به خاطر ساطع کردن اکسیدهای سمی که می تواند به چشم و پوست آسیب برساند، خطرناک خواهد بود. این فلز بیشتر در روسیه، شمال و جنوب آمریکا استخراج می شود. قیمت هر کیلوگرم از این فلز در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۲۷۰۰ دلار بوده است.
فلز ایریدیم (Iridium) همانند اسمیم یکی از چگالترین عناصر روی زمین است که توسط اسمیتسون تنت کشف شد. این فلز بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد. می توان گفت آب، هوا و حتی اسید هیچ تاثیری بر این ماده ندارد.
این عنصر بیشتر از آفریقای جنوبی می آید و در صنایع ساعت سازی، خودروسازی، الکترونیک، قطب نماسازی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۱۳۵۴۸ دلار بوده است.
۴ - روتنیم
در سال ۱۸۴۴ «کارل کارلویچ کلاوس» دانشمند روسی روتنیم (Ruthenium ) را کشف کرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۱۳۵۴۸ دلار برای هر کیلوگرم بوده است. از این فلز برای افزایش استحکام جواهرات و مقاومت بیشتر استفاده می شود. همچنین این فلز در ساخت لوازم الکترونیکی هم کاربرد دارد.
۳ - طلا
فلز طلا (Gold) به خاطر دوام و انعطاف پذیری که دارد، یکی از محبوب ترین و دوست داشتنی ترین فلزهای روی زمین است. اما با اینکه دیگر نمی توان لقب «گرانقیمت ترین فلز جهان» را به آن داد اما بی تردید هنوز هم شایسته عنوان «مشهورترین فلز جهان» است.
در سال ۲۰۱۰ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۰۲۹۰ دلار بوده است و کشورهای آفریقای جنوبی، آمریکا، استرالیا و چین تولیدکنندگان اصلی طلا هستند.
به جز مصارف زینتی، طلا مصارف صنعتی هم دارد. رسانایی این فلز باعث شده تا از آن در صنایع الکترونیکی استفاده کرد. همچنین بخاطر بازتابندگی که دارد، از طلا برای ساخت سپر بازتابنده استفاده می شود.
خانم ها پلاتین (Platinum) را بسیار دوست دارند، شاید همپای طلای زرد. میانگین قیمت این فلز در سال ۲۰۰۹ برابر با ۳۸۲۹۰ دلار بوده است.
پلاتین را بیشتر از آفریقای جنوبی، روسیه و کانادا به دست می آورند. از ویژگی های این فلز می توان به ضدخورندگی، چگالی بالا و انعطاف پذیری آن اشاره کرد.
از این فلز بیشتر در صنایع جواهرسازی استفاده می شود. همچنین از این فلز در صنایع دندان پزشکی، ساخت تسلیحات و هوانوردی هم استفاده می شود.
فلز رودیم (Rhodium ) را می توان گران ترین فلز جهان دانست. در سال ۲۰۰۹ قیمت هر کیلوگرم از این فلز برابر با ۴۶۵۱۶ دلار بوده است. این فلز به خاطر خاصیت بازتابندگی نور در صنایعی همچون چراغ سازی، ساخت آینه و جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این فلز در صنایع خودروسازی هم استفاده می شود.
