پیرمحمد ملازهی در گفت و گو با خبرگزاری دانا:
یک تحلیلگر مسایل افغانستان گفت: ریاست جمهوری «عبدالله عبدالله» برای دولت حامد کرزی، طالبان و پشتون ها قابل قبول نخواهد بود.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - در حالیکه قرار است 11 شهریور رییس جمهوری جدید افغانستان معرفی شود، اختلافات 2 نامزد بر سر نحوه بازشماری آرا و چگونگی تقسیم قدرت بعد از سوگند رییس جمهوری تازه، باز هم بالاگرفته است. در این خصوص با پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسایل افغانستان به گفت و گو نشستیم که در زیر می آید:
ریشه اختلاف تازه عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی چیست؟
علت اصلی اختلاف نظری است که بین عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی بعد از میانجیگری وزیر امور خارجه آمریکا پدیده آمد. بر اساس آن توافق قرار شد نفر اول به عنوان رییس جمهوری و نفر دوم به عنوان «رییس اجرایی» اعلام شود در حالیکه هیچ تعریف مشخصی از لحاظ قانونی درباره پست رییس اجرایی وجود ندارد. تفاوت دیدگاه های 2 طرف بر سر تفسیر این مطلب عامل اصلی ادامه بحران در افغانستان است.
از دید احمدزی رییس اجرایی چیزی است که در برخی کشورها با عنوان رییس دبیرخانه ریاست جمهوری یاد می شود.
یعنی فردی که به عنوان رییس اجرایی معرفی می شود چیزی شبیه نخست وزیر هم نیست؟
خیر! نیست و این برای عبدالله غیرقابل قبول است چراکه معتقد است باید تقسیم قدرت عادلانه صورت بگیرد و به عنوان مثال نیمی از وزیران سهم عبدالله و نیمی سهم احمدزی باشد به علاوه اینکه در ظرف مدت 2 سال لویه جرگه تشکیل شود تا با اصلاح قانون اساسی، نظام از حالت ریاستی به پارلمانی تغییر یابد و پست نخست وزیری احیا گردد.
در عین حال عبدالله می خواهد فدرالیسم در کشور پیاده شود و هر منطقه ای ضمن داشتن دولت محلی، در دولت مرکزی نیز حاضر باشد.
بنابراین مشاهده می کنید که دیدگاهها بسیار متفاوت هستند. این فاصله بود که بر سر چگونگی شمارش و ابطال آرای مخدوش سایه انداخت و عبدالله اعلام کرد از روند بازشماری خارج می شود. اشرف غنی هم این کار را صورت داد و در حال حاضر سازمان ملل بدون حضور ناظران 2 تیم انتخاباتی به بازشماری ادامه می دهد و اعلام کرده است حتی بدون توافق نیز رییس جمهوری جدید را معرفی می کند.
به نظر می رسد سازمان ملل نقش برجسته تری از مقامات افغان در تحولات جاری این کشور دارد. علت این مساله چیست؟
حرف شما درست است. سازمان ملل با توجه به حضور نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان و انتظاری که می رود به تدریج بخش اعظم این نیروها خارج بشوند (و اگر توافقنامه امنیتی با واشنگتن امضا شود حداقل 5 پایگاه نظامی در اختیار آمریکا باقی می ماند) تحت فشار است تا هر چه زودتر، تکلیف انتخابات را روشن کند. به خصوص که کنفرانس سران اروپا هم به زودی در لندن تشکیل می شود و از آنجا که یکی از موضوعات محوری این نشست وضعیت افغانستان است، رییس جمهوری این کشور نیز باید حضور پیدا کند.
در این بین عبدالله اعلام کرده است حداقل یک ماه زمان می خواهد تا تصمیم نهایی را بگیرد. با این حال انتظار می رود در هر شرایطی اشرف غنی به عنوان رییس جمهوری معرفی شود و این عبدالله است که باید تصمیم بگیرد که آیا پست رییس اجرایی را برمبنای برداشت اشرف غنی قبول می کند یا خیر؟
عدم پذیرش نتایج انتخابات از سوی عبدالله، این کشور را وارد چالش های تازه ای می کند. عبدالله معتقد است اگر تمام آرای تقلبی باطل اعلام شود، برنده انتخابات خواهد بود ولی من فکر نمی کنم کمیسیون انتخابات زیر بار این مساله برود. عبدالله را نه دولت کرزی می پذیرد نه طالبان و نه پشتون ها.
به نظر شما واکنش احتمالی عبدالله چه خواهد بود؟
در تیم عبدالله 2 نظر وجود دارد؛ یک گروه خواهان مصالحه با اشرف غنی هستند و گروه دیگر خواهان تقابل. حتی زمزمه هایی شنیده می شود که عبدالله به شمال افغانستان برود و دست به اسلحه برد. هرچند عبدالله بارها اعلام کرده است به دنبال برخورد نیست و خواهان حل و فصل مسایل از طریق مذاکره و گفت و گو است. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که وقتی اسلحه به میدان بیاید، تکلیف قضیه دیگر به راحتی قابل پیش بینی نیست.
یک مشکل دیگر عبدالله نیز هواداران اوست. عبدلله باید بتواند برای هر برنامه احتمالی خود پاسخی داشته باشد تا به طرفدارانش بدهد؛ مساله ای مهم که می تواند آنها را از اطراف او پراکنده کند.
ریشه اختلاف تازه عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی چیست؟
علت اصلی اختلاف نظری است که بین عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی بعد از میانجیگری وزیر امور خارجه آمریکا پدیده آمد. بر اساس آن توافق قرار شد نفر اول به عنوان رییس جمهوری و نفر دوم به عنوان «رییس اجرایی» اعلام شود در حالیکه هیچ تعریف مشخصی از لحاظ قانونی درباره پست رییس اجرایی وجود ندارد. تفاوت دیدگاه های 2 طرف بر سر تفسیر این مطلب عامل اصلی ادامه بحران در افغانستان است.
از دید احمدزی رییس اجرایی چیزی است که در برخی کشورها با عنوان رییس دبیرخانه ریاست جمهوری یاد می شود.
یعنی فردی که به عنوان رییس اجرایی معرفی می شود چیزی شبیه نخست وزیر هم نیست؟
خیر! نیست و این برای عبدالله غیرقابل قبول است چراکه معتقد است باید تقسیم قدرت عادلانه صورت بگیرد و به عنوان مثال نیمی از وزیران سهم عبدالله و نیمی سهم احمدزی باشد به علاوه اینکه در ظرف مدت 2 سال لویه جرگه تشکیل شود تا با اصلاح قانون اساسی، نظام از حالت ریاستی به پارلمانی تغییر یابد و پست نخست وزیری احیا گردد.
در عین حال عبدالله می خواهد فدرالیسم در کشور پیاده شود و هر منطقه ای ضمن داشتن دولت محلی، در دولت مرکزی نیز حاضر باشد.
بنابراین مشاهده می کنید که دیدگاهها بسیار متفاوت هستند. این فاصله بود که بر سر چگونگی شمارش و ابطال آرای مخدوش سایه انداخت و عبدالله اعلام کرد از روند بازشماری خارج می شود. اشرف غنی هم این کار را صورت داد و در حال حاضر سازمان ملل بدون حضور ناظران 2 تیم انتخاباتی به بازشماری ادامه می دهد و اعلام کرده است حتی بدون توافق نیز رییس جمهوری جدید را معرفی می کند.
به نظر می رسد سازمان ملل نقش برجسته تری از مقامات افغان در تحولات جاری این کشور دارد. علت این مساله چیست؟
حرف شما درست است. سازمان ملل با توجه به حضور نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان و انتظاری که می رود به تدریج بخش اعظم این نیروها خارج بشوند (و اگر توافقنامه امنیتی با واشنگتن امضا شود حداقل 5 پایگاه نظامی در اختیار آمریکا باقی می ماند) تحت فشار است تا هر چه زودتر، تکلیف انتخابات را روشن کند. به خصوص که کنفرانس سران اروپا هم به زودی در لندن تشکیل می شود و از آنجا که یکی از موضوعات محوری این نشست وضعیت افغانستان است، رییس جمهوری این کشور نیز باید حضور پیدا کند.
در این بین عبدالله اعلام کرده است حداقل یک ماه زمان می خواهد تا تصمیم نهایی را بگیرد. با این حال انتظار می رود در هر شرایطی اشرف غنی به عنوان رییس جمهوری معرفی شود و این عبدالله است که باید تصمیم بگیرد که آیا پست رییس اجرایی را برمبنای برداشت اشرف غنی قبول می کند یا خیر؟
عدم پذیرش نتایج انتخابات از سوی عبدالله، این کشور را وارد چالش های تازه ای می کند. عبدالله معتقد است اگر تمام آرای تقلبی باطل اعلام شود، برنده انتخابات خواهد بود ولی من فکر نمی کنم کمیسیون انتخابات زیر بار این مساله برود. عبدالله را نه دولت کرزی می پذیرد نه طالبان و نه پشتون ها.
به نظر شما واکنش احتمالی عبدالله چه خواهد بود؟
در تیم عبدالله 2 نظر وجود دارد؛ یک گروه خواهان مصالحه با اشرف غنی هستند و گروه دیگر خواهان تقابل. حتی زمزمه هایی شنیده می شود که عبدالله به شمال افغانستان برود و دست به اسلحه برد. هرچند عبدالله بارها اعلام کرده است به دنبال برخورد نیست و خواهان حل و فصل مسایل از طریق مذاکره و گفت و گو است. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که وقتی اسلحه به میدان بیاید، تکلیف قضیه دیگر به راحتی قابل پیش بینی نیست.
یک مشکل دیگر عبدالله نیز هواداران اوست. عبدلله باید بتواند برای هر برنامه احتمالی خود پاسخی داشته باشد تا به طرفدارانش بدهد؛ مساله ای مهم که می تواند آنها را از اطراف او پراکنده کند.
