اردشیر پشنگ در گفت و گو با خبرگزاری دانا:
یک کارشناس مسایل خاورمیانه معتقد است هرچند حیدر العبادی هم عضو حزب الدعوه است اما تجربه ناموفق مالکی، احتمالا روش او را متفاوت از نخست وزیر سابق عراق می کند.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) – تشکیل دولت جدید عراق برخلاف 4 سال قبل که بیش از 9 ماه به طول کشید، با سرعت انجام شد. در رابطه با برخی چالش های پیش روی حیدر العبادی، نخست وزیر تازه عراق، با اردشیر پشنگ، کارشناس مسایل عراق به گفت وگو نشستیم که در زیر می آید:با توجه به این گروه های شیعه عراق چند تکه شده اند، چقدر احتمال همراهی و همکاری آنها با حیدرالعبادی وجود دارد؟
تحولات عراق در 3 ماه اخیر و با دور تازه ای از تحرکات داعش، وارد مرحله خطیر و حساسی شده است. وجود این دشمن مشترک که تمامیت ارضی و ثبات و آرامش در عراق را به طور جدی زیر سوال برده، باعث اتحاد و انسجام بین همه گروه های عراقی اعم از شیعه و سنی و کرد شده است.
به طور مشخص در میان شیعیان اتحاد بیشتری در مقایسه با چهار سال اخیر به وجود آمده کمااینکه اجماعی در میان همه گروه های عراقی نیز (به غیر از ائتلاف قانون) بود که نوری مالکی برای سومین بار به نخست وزیری نرسد و حیدر العبادی هر چند از همان ائتلاف بود اما با توجه به مشی میانه روانه اش، توانست توافق همه گروه ها را به دست بیاورد هرچند فراموش نکنیم که این اجماع، نسبی است ولی در شرایط اضطراری فعلی همین حد هم برای خروج عراق از بحران، کارساز است.
حیدر العبادی هم مانند نوری مالکی عضو حزب الدعوه است. با این حساب، چقدر تفاوت بین رویکرد او و رویکرد مالکی وجود دارد؟
اکنون برای قضاوت زود است. باید منتظر بود و دید در عمل حیدر العبادی چگونه رفتار می کند. با توجه به اینکه عبادی از رهبران حزب الدعوه است، بدیهی به نظر می رسد که از نظر طرز تفکر و نوع نگاه به آینده، تفاوت زیادی بین این 2 نباشد اما مساله، چگونگی اجرای قانون اساسی عراق و تامین منافع همه گروه ها در شرایط تازه و بحرانی عراق است و البته تجربه ناموفق مالکی باید در پیش چشم عبادی باشد تا دولت جدید، فراگیر باشد. همین الان گروه های کرد معتقدند تمایزی بین این 2 نه فقط نیست که حتی در برخی موارد، عبادی مشی سخت گیرانه تری نسبت به کردها دارد. اما باز هم تاکید می کنم هنوز برای قضاوت زود است و باید به عبادی مهلت داد.
نوری مالکی 8 سال نخست وزیر بود و طبیعی است پایگاه مستحکمی به دست آورده باشد. آیا انتخاب تازه او به معاونت ریاست جمهوری و در نتیجه عدم خروج او از قدرت، به معنای این نیست که بالقوه تهدیدی برای دولت عبادی خواهد بود؟
در زمانی که همه گروه های و حتی مرجعیت شیعه، به طور غیرمستقیم اما کاملا ملموس، خواهان تغییر فضای سیاسی عراق و تشکیل یک دولت وحدت گرا بودند، مالکی تلاش فراوانی کرد تا همچنان در قدرت بماند. حتی در روزی که فواد معصوم، رییس جمهوری عراق، حیدر العبادی را مامور تشکیل دولت جدید کرد، شاهد بودیم از سوی مالکی یک وضعیت نیمه رسمی حکومت نظامی در بغداد برقرار شد اما اجماع داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای برای کنار رفتن مالکی، او را وادار به استعفا کرد کمااینکه از لحاظ قانونی، رهبر حزب پیروز در انتخابات بود و علی القاعده باید مامور تشکیل دولت جدید می شد.
مالکی مایل است همچنان در محور قدرت بماند اما فضای سیاسی عراق، این مجال را دست کم در کوتاه مدت به او نخواهد داد. در قانون اساسی عراق نیز ریاست جمهوری و معاونین وی، مقام هایی تشریفاتی هستند و همین مالکی را بیشتر به حاشیه خواهد راند اما با توجه به سابقه ای که دارد همچنان یکی از افراد پرنفوذ در فضای سیاسی عراق خواهد ماند.
