یک کارشناس روابط بین الملل می گوید برای جلوگیری از کارشکنی های جمهوریخواهان، ایران تا قبل از 4 آذر، توافق جامع را امضا کند.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - علی بیگدلی*: پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا نه تنها موازنه قدرت را در این کشور به هم می زند، بلکه نوع عملکرد سیاست خارجی آمریکا را هم به ویژه در خاورمیانه تحت تاثیر قرار می دهد.
اوباما پیش از انتخابات ریاست جمهوری در سال 2012 اعلام کرد خاورمیانه سه مشکل اصلی دارد و قول داده بود که در دوره دوم ریاست جمهوری خود سه مساله اصلی خاورمیانه یعنی صلح میان فلسطین و اسراییل، جنگ داخلی سوریه و مساله هسته ای ایران را حل خواهد کرد اما تاکنون و پس از گذشت دوسال از دور دوم دوره چهارساله ریاست جمهوری خود هنوز نتوانسته به هیچ کدام از وعده های خود در این زمینه عمل کند.
از سوی دیگر، آنچه در اوکراین اتفاق افتاد نیز آخرین مساله ای بود که اوباما نتوانست در آن نقشی قدرتمند ایفا کند و در رویارویی با آن، از خود ضعف نشان داد. به همین دلیل محبوبیت او در سال های گذشته به دلیل نارضایتی های اقتصادی و برخی مسایل امنیت داخلی آمریکا، اصلاحات قوانین مهاجرتی و همچنین عملی نشدن وعده هایش در سیاست خارجی به شدت کاهش یافت.
به طور سنتی، نگاه جمهوریخواهان، برخلاف دموکرات ها، همواره به درون جامعه آمریکا و سیاست های داخلی معطوف بوده است. از سوی دیگر، همواره جمهوریخواهان نسبت به دموکرات ها در اتخاذ سیاست های بین المللی خشن تر عمل کرده و سیاست خارجی آنها به طور معمول ضد ایران و اسلام بوده است. در حالی که دموکرات ها به استفاده از راه حل های سیاسی و دیپلماتیک علاقه مند هستند ولی جمهوریخواهان برای حل مسایل بین المللی از طریق نظامی، اعمال قدرت می کنند.
در سال های گذشته یکی از اختلافات بین اوباما و کنگره مساله دخالت نظامی در سوریه بوده است. مجموعه جمهوریخواهان در ایالات متحده به دخالت نظامی در سوریه علاقه داشتند ولی اوباما با دخالت نظامی در این کشور مخالف بود و دست به چنین اقدامی نزد.
شاید یکی از دلایل اوباما که اقدامی برای حمله نظامی انجام نداد، این بود که او برنده جایزه صلح نوبل بود و نمی خواست به اعتبار این جایزه لطمه ای وارد کند. همچنین اوباما در نطق هایش بارها حمله نظامی ارتش آمریکا به فرماندهی جورج بوش، سلفش، به عراق و افغانستان را غیرعاقلانه توصیف کرده بود بنابراین اوباما نشان داده که در عمل، اهل جنگ و حمله نظامی نیست، این در حالی است که جمهوریخواهان به این رویه اوباما و دموکرات ها، علاقه ای ندارند و با دست یافتن به قدرت، روشی خلاف رویه آرام دموکرات ها در پیش خواهند گرفت.
به نظر می رسد پیروزی جمهوریخواهان در آمریکا در نهایت به زیان ایران خواهد بود. با افزایش قدرت جمهوریخواهان در کنگره و سنا، فشارهای ایالات متحده به ایران در رابطه با ادعاهایی نظیر حقوق بشر، دخالت ایران در امور داخلی دیگر کشورهای منطقه و حمایت از تشکیل هلال شیعی و همچنین سیاست های ضداسراییلی از سوی ایران، افزایش خواهد یافت؛ هرچند ممکن است ادامه ثبات قدرت جمهوریخواهان بتواند تاثیری منفی در پرونده هسته ای ایران داشته باشد.
اما امید این است که مساله هسته ای در نهمین دور مذاکرات ایران و 1+5 حل شود و خاتمه یابد. پس مطلوب است که ایران در این دور از مذاکرات موافقتنامه نهایی را با گروه 1+5 امضا کند و پس از آن، مذاکرات هسته ای را برای چگونگی و زمان رفع تحریم ها ادامه دهد.
*استاد دانشگاه شهید بهشتی
منبع: شرق
اوباما پیش از انتخابات ریاست جمهوری در سال 2012 اعلام کرد خاورمیانه سه مشکل اصلی دارد و قول داده بود که در دوره دوم ریاست جمهوری خود سه مساله اصلی خاورمیانه یعنی صلح میان فلسطین و اسراییل، جنگ داخلی سوریه و مساله هسته ای ایران را حل خواهد کرد اما تاکنون و پس از گذشت دوسال از دور دوم دوره چهارساله ریاست جمهوری خود هنوز نتوانسته به هیچ کدام از وعده های خود در این زمینه عمل کند.
از سوی دیگر، آنچه در اوکراین اتفاق افتاد نیز آخرین مساله ای بود که اوباما نتوانست در آن نقشی قدرتمند ایفا کند و در رویارویی با آن، از خود ضعف نشان داد. به همین دلیل محبوبیت او در سال های گذشته به دلیل نارضایتی های اقتصادی و برخی مسایل امنیت داخلی آمریکا، اصلاحات قوانین مهاجرتی و همچنین عملی نشدن وعده هایش در سیاست خارجی به شدت کاهش یافت.
به طور سنتی، نگاه جمهوریخواهان، برخلاف دموکرات ها، همواره به درون جامعه آمریکا و سیاست های داخلی معطوف بوده است. از سوی دیگر، همواره جمهوریخواهان نسبت به دموکرات ها در اتخاذ سیاست های بین المللی خشن تر عمل کرده و سیاست خارجی آنها به طور معمول ضد ایران و اسلام بوده است. در حالی که دموکرات ها به استفاده از راه حل های سیاسی و دیپلماتیک علاقه مند هستند ولی جمهوریخواهان برای حل مسایل بین المللی از طریق نظامی، اعمال قدرت می کنند.
در سال های گذشته یکی از اختلافات بین اوباما و کنگره مساله دخالت نظامی در سوریه بوده است. مجموعه جمهوریخواهان در ایالات متحده به دخالت نظامی در سوریه علاقه داشتند ولی اوباما با دخالت نظامی در این کشور مخالف بود و دست به چنین اقدامی نزد.
شاید یکی از دلایل اوباما که اقدامی برای حمله نظامی انجام نداد، این بود که او برنده جایزه صلح نوبل بود و نمی خواست به اعتبار این جایزه لطمه ای وارد کند. همچنین اوباما در نطق هایش بارها حمله نظامی ارتش آمریکا به فرماندهی جورج بوش، سلفش، به عراق و افغانستان را غیرعاقلانه توصیف کرده بود بنابراین اوباما نشان داده که در عمل، اهل جنگ و حمله نظامی نیست، این در حالی است که جمهوریخواهان به این رویه اوباما و دموکرات ها، علاقه ای ندارند و با دست یافتن به قدرت، روشی خلاف رویه آرام دموکرات ها در پیش خواهند گرفت.
به نظر می رسد پیروزی جمهوریخواهان در آمریکا در نهایت به زیان ایران خواهد بود. با افزایش قدرت جمهوریخواهان در کنگره و سنا، فشارهای ایالات متحده به ایران در رابطه با ادعاهایی نظیر حقوق بشر، دخالت ایران در امور داخلی دیگر کشورهای منطقه و حمایت از تشکیل هلال شیعی و همچنین سیاست های ضداسراییلی از سوی ایران، افزایش خواهد یافت؛ هرچند ممکن است ادامه ثبات قدرت جمهوریخواهان بتواند تاثیری منفی در پرونده هسته ای ایران داشته باشد.
اما امید این است که مساله هسته ای در نهمین دور مذاکرات ایران و 1+5 حل شود و خاتمه یابد. پس مطلوب است که ایران در این دور از مذاکرات موافقتنامه نهایی را با گروه 1+5 امضا کند و پس از آن، مذاکرات هسته ای را برای چگونگی و زمان رفع تحریم ها ادامه دهد.
*استاد دانشگاه شهید بهشتی
منبع: شرق
