استاد دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به نوسانات اخیر در بازار ارز و بورس، رفتارهای هیجان زده را علت اصلی این وضع ارزیابی کرد.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - محمدحسین مهدوی عادلی *: نوسان در بازارهای طلا، ارز، نفت و بورس طی هفته‌های اخیر عاملی بر بی‌ثباتی در شرایط اقتصادی شده است به طوری که قیمت در این بازارها مسیر یکسانی را طی نکرده و هر روز بر مدار تازه‌ای قرار می‌گیرد.نگاهی به مهم‌ترین دلایل نوسانات اقتصادی این روزها نشان می‌دهد روند نزولی قیمت نفت، موجب حاکمیت جو روانی بر کشور شده است به طوری که فعالان عرصه اقتصاد با نگاه تردیدآمیز نسبت به شرایط آتی، رفتارهای هیجانی در پیش گرفته‌اند و این رفتارهای هیجانی بازار را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار داده است.
از دیگر مسایلی که بازارهای نوسانی کشور را متاثر کرده سرنوشت مذاکرات هسته ای است که همه در انتظارش به سر می‌برند چراکه حصول این نتیجه قطعی به طور حتم شرایط حاکم بر اقتصاد کشور را پویا‌تر خواهد کرد.
با تمام این شرایط شرایط اقتصادی بر این موضوع تاکید دارد که تغییر خاصی در شاخص‌های اقتصادی روی نداده و آنچه در قالب نوسانات قیمتی تمام بازارها را متاثر کرده همان اثرات روانی ناشی از رفتار فعالان اقتصادی است.
در این شرایط چند اتفاق مهم می‌تواند تا حدی از اثرات روانی حاکم بر شرایط فعلی بکاهد عواملی که می‌توان در قالب عملکرد شفاف دولت، ارایه تسهیلات به تولید از سوی بانک‌ها و پرداخت تسهیلات حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در قالب یارانه به بخش تولید اشاره کرد. بر این اساس با اجرای این سیاست‌ها توسط دولت بخشی از اطمینان از دست رفته جبران خواهد شد و بازار از تلاطم خارج می‌شود.
با تمام این نوسانات شرایط اقتصادی ما به طور کلی رو به جلو است و در این میان دولت می‌تواند با اتکا بر اقتصاد مقاومتی اقدامات خود را به سمتی پیش ببرد. به این ترتیب که از خام فروشی فاصله گرفته و ارزش افزوده حاصل از فروش فرآورده نهایی را در اقتصاد صرف کند.
یکی از مولفه‌هایی که در بررسی نوسانات اقتصادی تاثیرگذار بوده کاهش قیمت نفت در مدت زمان کوتاه است اتفاقی که کاهش درآمدهای نفتی ایران و احتمال کسری بودجه دولت را افزایش می‌دهد اما با نگاه به روی دیگر سکه می‌توان از مزیت کاهش قیمت و در موازاتش کاهش درآمدهای متکی بر فروش نفت صحبت به میان آورد چراکه دولت طی سال های اخیر همواره در تلاش برای کاهش وابستگی به درآمد نفت بود و این اتفاق به نوعی در بودجه سال 94 روی داد، با این اتفاق که به نوعی توفیقی اجباری است دولت باید با هشیاری و ارایه چندین سناریو برای قیمت بودجه را تدوین کند.
بر این اساس دولت می‌تواند در سناریوهای مختلف با نفت زیر 60 دلار و نفت بین 60 تا 70 دلار بودجه را تدوین کند و به این ترتیب آماده مقابله با هر شرایطی باشد. در عین حال دولت می‌تواند با ادامه نوسانات در بازار نفت از روش بودجه‌ریزی غلتان استفاده کند به طوری که هر دوماه یکبار با بررسی شرایط اقتصادی بودجه‌ای متناسب با آن شرایط را تدوین کند.
تمام این شرایط در حالی است که بررسی بازار نفت نشان می‌دهد کاهش قیمت نفت رشد اقتصادی کشورهای وارد‌کننده نفت را به دنبال خواهد آورد و این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش تقاضا در بازار نفت شده و در نهایت قیمت نفت دوباره در مسیر صعودی قرار خواهد گرفت.
*استاد دانشگاه فردوسی مشهد
منبع: ایران
