میدان‌های گازی ایران رتبه دوم میدان‌های گازی جهان از لحاظ حجم گاز طبیعی درجا را دارا هستند اما ایران تاکنون کمتر از یک درصد از سبد انرژی جهان را به خود اختصاص می‌دهد. گرچه این موضوع ناگوار است اما از این نظر کشور ما برای افزایش این سهم از ظرفیت بالایی برخوردار است.
به گزارش گروه انرژی خبرگزاری دانا (دانا خبر) و به نقل از ایران، از تیر ماه سال جاری قیمت نفت روندی کاهشی در پیش گرفت تا جایی که در عرض کمتر از 6 ماه قیمت نفت از 115 دلار برای هر بشکه 60 دلار در روز گذشته رسید. این اتفاق در حالی رقم خورده است که ایران برای سال جاری قیمت هر بشکه نفت را 100دلار در بودجه در نظر گرفته است. به این ترتیب اکنون با در نظر گرفتن نفت 60دلاری درآمدهای نفتی ایران حدود 40 درصد کمتر از آن چیزی است که کشور انتظار داشته است اما این تنها مشکلی نیست که اقتصاد وابسته به نفت ایران با آن دسته و پنجه نرم میکند.از سوی دیگر اعمال تحریم‌ها باعث شده است ایران از تمام ظرفیت تولید و صادرات نفت خود استفاده نکند. تمام این مشکلات رویکرد صادراتی جدیدی را برای دولت یازدهم رقم زده که نتیجه آن توجه بیشتر صنعت نفت به منابع گاز کشور است.
از این رو اکنون افزایش تولید و صادرات گاز و همچنین فرآورده‌های همراه گاز از جمله میعانات گازی به عنوان یک برگ برنده برای افزایش قدرت چانه‌زنی و درآمدهای کشور یاد می‌شود و در اولویت برنامه‌های وزارت نفت است.
به هر حال دولت یازدهم از ابتدای کار خود برنامه توسعه میادین مشترک با اولویت گاز طبیعی را در دستور کار خود قرار داده است و پیش‌بینی میکند که تا سال 96 میزان تولید گاز کشور را از 650میلیون متر مکعب فعلی به یک میلیارد متر مکعب در روز خواهد رساند و ظرف سه سال آینده درآمدهای گازی جای نفت را خواهد گرفت.
تولید گاز ایران تا 3 سال دیگر دو برابر می‌شود
میدان‌های گازی ایران رتبه دوم میدان‌های گازی جهان از لحاظ حجم گاز طبیعی درجا را دارا هستند اما ایران تاکنون کمتر از یک درصد از سبد انرژی جهان را به خود اختصاص می‌دهد. گرچه این موضوع ناگوار است اما از این نظر کشور ما برای افزایش این سهم از ظرفیت بالایی برخوردار است.
در حال حاضر بزرگترین خریدار گاز ایران ترکیه است و سالانه از محل صادرات گاز طبیعی به ترکیه بیش از سه میلیارد دلار درآمد نصیب کشور می‌شود اما قراردادهای جدیدی در دست امضا است که با در نظر گرفتن تلاش دولت برای افزایش حجم تولید گاز، آینده روشنی را پیش روی کشور قرار می‌دهد. از این رو می‌توان پیش‌بینی کرد که با سیاست جدید دولت بزودی شاهد تغییر درآمدهای کشور از نفت خام به گاز طبیعی خواهیم بود.
به هر حال دولت در نظر دارد تا سال 1396 حجم تولید گاز در کشور را دو برابر کند و به 330 میلیارد مترمکعب در سال برساند و اکنون بیشترین توجه خود را معطوف به میدان مشترک پارس جنوبی کرده است. مطابق آمار تاکنون نخستین وعده بزرگ گازی وزیر نفت یعنی افزایش 100 میلیون متر مکعبی فرآورش روزانه گاز در پارس جنوبی با گذشت حدود 9 ماه از سال محقق شده است و پیش‌بینی می‌شود با برنامه‌های تدوین شده دولت بزودی حجم تولید گاز ایران از این میدان مشترک به قطر خواهد رسید. ناگفته نماند که در شرایط فعلی حدود هشت درصد گاز جهان و نیمی از ذخایر گاز ایران در پارس جنوبی قرار گرفته ضمن آنکه در این میدان مشترک حدود 14 هزار میلیارد مترمکعب گاز و 19 میلیارد بشکه میعانات گازی وجود دارد. اکنون 10 فاز این میدان به بهره‌برداری کامل رسیده است و تا پایان سال 5 فاز دیگر یعنی فازهای اولویت دار 12، 15 الی 18 نیز به بهره‌برداری کامل خواهد رسید. به این ترتیب حجم تولید گاز از پارس جنوبی تا پایان سال‌جاری روزانه 430 میلیون مترمکعب و تا پایان سال 96 به 750 میلیون مترمکعب در روز می‌رسد.
درآمــدهای گاز از نفت پیشی می‌گیرد
اخیراً با ادامه روند کاهشی قیمت نفت، ایران اولویت صادرات نفتی خود را از نفت به صادرات گاز و میعانات گازی، گازمایع و گوگرد تغییر داده است که این موضوع افزایش بیش از یک میلیارد دلاری درآمدهای گازی کشور در سال‌جاری را رقم زده است تا درآمدهای گازی جایگزین درآمدهای نفتی شود.
با همین رویکرد اکنون پارس جنوبی در اولویت توسعه قرار دارد و تا سال 1396 توسعه این میدان گازی به اتمام خواهد رسید و ضمن آنکه سهم پارس جنوبی در تأمین گاز کشور با تولید روزانه 750 میلیون مترمکعب به 75درصد افزایش خواهد یافت و درآمدزایی این میدان گازی به 167میلیارد دلار در سال افزایش خواهد یافت. در حال حاضر پارس جنوبی به عنوان بخشی از منابع تولید گاز کشور روزانه 155 میلیون دلار و سالانه 56 میلیارد دلار برای کشور درآمدزایی دارد.
صادرات گاز مطمئن‌تر از صادرات نفت است
درآمدهای نفتی ایران در بودجه سال آینده با احتساب هر بشکه نفت 72 دلار و صادرات 3/1 میلیون بشکه در روز 71 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که البته قیمت نفت و همچنین سقف تولید لحاظ شده قطعی نیست و ممکن است این ارقام تغییر کند اما از حالا پیش‌بینی می‌شود که سال 96 حجم تولید گاز ایران به بیش از یک میلیارد متر مکعب برسد که درآمد قابل توجهی برای ایران رقم خواهد زد، هرچند که قیمت گاز نیز تا حدی تحت تأثیر قیمت نفت است.
در این خصوص سعید قوام‌پور مدیر برنامه‌ریزی استراتژیک وزارت نفت اظهار کرد: توسعه میادین مشترک بخصوص میادین گازی از اولویت‌های دولت یازدهم است اما دولت از توسعه میادین نفتی دست برنخواهد داشت.
همچنین سید محسن قمصری مدیر اموربین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه قیمت 72 دلاری نفت در بودجه سال 94 با توجه به شرایط فعلی مناسب است اما پیش‌بینی آینده قیمت نفت دیگر امکان پذیر نیست گفت: اکنون تمام کارشناسان بازار نفت از پیش‌بینی آینده قیمت نفت ناتوان شده‌اند و دیگر نمی‌توان گفت که حتی در آینده نزدیک قیمت نفت دقیقاً به چه رقمی خواهد رسید. از این رو پیش‌بینی قیمت نفت کاری بسیار دشوار است.
قمصری تحولات بازار نفت را سیاسی خواند و اظهار کرد: بر خلاف گاز، پیش‌بینی وضعیت بازار نفت کار دشواری است و این موضوع امتیاز گاز به نفت است.
