تاخیر در چهار مقوله پیش بینی و شناخت مشکل، انتخاب و به کارگیری ابزار مناسب، از جمله موارد تاخیر است که معضلات اقتصادی بسیاری به همراه می آورد.
گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) - مشکلات اقتصادی را نمی‌توان به سادگی و بدون تحلیل عامل زمانی، مکانی و متغیرهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مربوط به هر جامعه مورد ارزیابی قرار داد. در ایران نیز شناخت این عوامل خود محتاج دسته بندی ابعاد مشکلات و سر زمانی آنها و ابزارهای در دسترس و اثرات آنها است. بنابراین درحالت خلاصه و اجمالی تنها می‌توان گوشه‌ای از موضوع را بیان کرد.یکی از این موارد مشکل تاخیر است که کمابیش در اقتصاد‌های مختلف با آن مواجه هستند. این مشکل ابعاد مختلفی دارد.
تاخیرها را می‌توان به چهار دسته مختلف تقسیم کرد. اگر دولت‌ها به این موارد توجه کنند و قبل از آنکه مشکلی حادث شود در مورد آن پیگیری‌های لازم را انجام دهند قطعا می‌توان بر بحران‌ها غلبه کرد و اجازه نداد برخی از تصمیم‌های بین‌المللی به خصوص تحریم‌ها اثری بر کشور بگذارد.
از این‌رو نخستین نکته تاخیر در پیش‌بینی مشکلاتی است که احتمالا کشورها با آن مواجه خواهند شد، این موضوع مهمی است که دولت‌ها باید به آن بپردازند. اگر در پیش‌بینی مشکلات موفق عمل نکنیم نمی‌توانیم جلوی اتفاقات را بگیریم.
تاخیر در شناخت مشکل ایجاد شده، ابعاد و علل آن هم نکته دیگری است که دولتمردان باید به آن توجه کنند. با تحلیل جامع مشکلات می‌توان از آثار سوء آن جلوگیری کرد.
سومین مقوله در این بخش تاخیر در انتخاب ابزار مناسب برای مقابله با بحران است. زمانی که در انتخاب ابزار برای مقابله با بحران‌ها انتخاب درستی صورت نگیرد نمی‌توان در موعد مقرر مانع از ایجاد بحران شد. به عنوان مثال اگر بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در بازار ارز اقدامات پیشگیرانه را انجام نمی‌داد اکنون قیمت‌ها به شدت افزایش یافته بود.
چهارمین مولفه، تاخیر در به اجرا گذاشتن ابزار سیاستی انتخاب شده است. اگر ابزارها در زمان خودشان به اجرا گذاشته نشوند هیچ دولتی نمی‌تواند در مقابل بحران‌ها مقاومت کند.
به عنوان نمونه اگر ابزارهای لازم برای کنترل نرخ تورم با تاخیر مورد استفاده قرار گیرد کشور با بحران روبه‌رو شده و برای حل آن باید زمان بیشتری را صرف کرد.
به هر ترتیب موارد مطرح شده، عواملی هستند که صرف نظر از اینکه آیا سیاست و ابزار انتخاب شده درست بوده یا غلط، موجب کاهش تاثیر‌گذاری آنها برای غلبه بر بحران می‌شود.
متاسفانه در کشور ما همه تاخیر‌های فوق زیاد است. حتی وقتی مشکل تاخیر در شناخت وجود نداشت و مشکل تقریبا برای همه شناخته شده و قابل پیش‌بینی بود باز هم نتوانستیم سیاست‌های مناسب را از پیش ارزیابی کرده و ابزار مناسب را انتخاب کرده و به اجرا بگذاریم. مثلا در مورد تحریم آمریکا برای خریداران نفت ایران، مهلتی برای خریداران قرارداده شده بود تا ظرف آن زمان وابستگی خود را به نفت ایران قطع کنند و این کشورها در مهلت مذکور با برنامه این کار را انجام دادند ولی در ایران برنامه مناسبی برای مواجهه با این مشکل اعلام نشد و به نظر می‌رسد ابزار مناسب برای مقابل با وضعیت مربوطه طراحی نشد.
باید توجه داشت که بحران‌های اقتصادی می‌توانند به‌صورت دوره‌ای بروز کنند و حتی در شرایط طبیعی اقتصادی نیز به صورت ادواری امکان ظهور دارند. در اقتصاد کشورهای پیشرفته تلاش شده است تا با استفاده از ابزارهایی مانند شاخص‌های آینده نگری آنها را قبل از وقوع پیش‌بینی کنند و تدابیر لازم را بیندیشند زیرا زمان، عامل مهمی است که نباید از دست برود و سرعت در انتخاب ابزار و اجرا می‌تواند شدت بحران را کاهش دهد. این امر همچنین می‌تواند از هزینه‌های مالی و انرژی نیز بکاهد. به نظر می‌رسد
در اقتصاد مقاومتی باید شیوه‌ای دیگر و طرحی نو برای کاهش زمان شناخت مشکلات، انتخاب سیاست‌ها و ابزار و در نهایت اجرای آن اندیشیده شود تا بتوان به نحو مؤثرتری بر بحران‌های اقتصادی غلبه کرد. دولت یازدهم باید به این مسایل توجه کند تا تجربه دوره‌های گذشته تکرار نشود.
منبع: ایران
