استاد دانشگاه های هاروارد و آکسفورد:
استاد دانشگاه های هاروارد و آکسفورد با اشاره تلاش های ریاض و تل آویو برای عدم دست یابی ایران و 1+5 به توافق گفت: رییس جمهوری آمریکا به شدت به دنبال توافق هسته ای است.
به گزارش گروه راهبرد خبرگزاری دانا (داناخبر) «فرهنگ جهانپور»، مدرس دانشگاه‌های «هاروارد» و «آکسفورد»، در گفت وگو با فارس درباره مذاکرات ایران و 1+5، تحرکات کشورهای عربی و اسراییل و غیره سخن گفت که متن کامل آن در زیر می آید: نظر شما درباره حرکات مشکوک عربستان سعودی در هنگامه گفت وگوهای هسته‌ای ایران چیست؟
قابل کتمان نیست که عربستان سعودی و اسراییل به شدت مخالف هرگونه توافق هسته‌ای ایران با گروه «1+5» و البته هرگونه بهبود روابط بین تهران و واشنگتن هستند. ریاض و تل‌آویو یقینا با لابی‌گری در بین سیاستمداران و نمایندگان کنگره آمریکا در تلاش برای مانع شدن از توافق هسته‌ای ایران هستند. دیدار قبلی وزیر خارجه عربستان سعودی با «جان کری» همتای آمریکایی‌اش نیز به همین دلیل و جهت انتقال پیام ریاض به طرف آمریکایی درباره مذاکرات هسته‌ای بود.
لازم است بگویم عربستان سعودی از «سلاح نفت» چند دهه است که استفاده میکند و در این زمینه می‌توان به سال‌های 72_ 73 و نیز 77 _78 میلادی اشاره کرد.
چه نظری درباره آینده روابط تهران و ریاض دارید؟
ایران با داشتن اقتصاد شکوفا و تماس با دیگر کشورها نسبت به دیگر کشورهای منطقه بهترین اولویت برای ایجاد ثبات خاورمیانه است. درباره ایران و عربستان نیز بگویم با فعل و انفعالات اخیر این کشور و درگذشت «ملک عبدالله» زمان مناسبی برای کنار گذاشتن اختلاف‌ها و تلاش جهت ثبات بیشتر در خاورمیانه ایجاد شده است.
به بحث مذاکرات هسته‌ای بپردازیم. در صورت هرگونه تحریم احتمالی جدید، آیا واشنگتن انتظار دارد ایران همچنین در مذاکرات باقی ماند؟
اوباما با سخنان اخیر خود نشان داد که به طوری جدی امید به حل تنش هسته‌ای با ایران از طریق ابزارهای مسالمت آمیز دارد. البته آشکار است که کنگره جدید آمریکا نه تنها بابت معامله هسته‌ای ایران بلکه از بعد داخلی آمریکا نیز با اوباما مشکل دارد.
می‌توان در این باره به دعوت «جان بینر» از «نتانیاهو» نخست وزیر اسراییل جهت سخنرانی در کنگره اشاره کرد. این اقدام قطعا تلاش برای به دست آوردن رای اکثریت کنگره در اعمال تحریم‌های جدید ضد ایرانی است. باید تاکید کنم در صورت تصویب تحریم‌های جدید در کنگره علیه ایران، جمهوری اسلامی گزینه‌ای جز ترک مذاکرات هسته‌ای ندارد. «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران نیز به صراحت گفته است، هر تحریم جدیدی بر خلاف روح توافقنامه ژنو یا طرح اقدام مشترک است و ایران در این صورت مجبور به ترک میز مذاکرات خواهد بود.
پیش‌بینی شما از آینده مذاکرات چیست؟
رسیدن به توافق با توجه به وضعیت کنگره فعلی آمریکا به نفع تهران و واشنگتن است و با دولت بعدی آمریکا وضعیت مشکل‌تر می‌شود. من پیش‌بینی می‌کنم اگر مذاکرات به شکست بیانجامد، دو طرف علیه هم موضع متخاصم‌تری خواهند گرفت و کار به نبرد نظامی می‌رسد.
هزینه‌های چنین تقابل نظامی احتمالی چه خواهد بود؟
نبرد نظامی برای منطقه، ایران و آمریکا مصایبی دارد. کشورهای منطقه باید بفهمند که نبرد بین ایران و آمریکا به نفعشان نیست و آن‌ها از ترکش‌های چنین نبردی در امان نخواهند بود. حتی جنگ سرد بین ایران و غرب نیز به نفع هیچکس نیست. اکثریت مردم آمریکا نیز خواهان نبرد دیگری در خاورمیانه نیستند. نبرد با ایران، تبعات بسیار منفی برای آمریکا و غرب دارد. ایران 3 برابر جمعیت عراق و 3 برابر بزرگتر از این کشور است. نبرد علیه ایران هزینه‌های مالی و انسانی زیادی برای آمریکا دارد.
راه برون رفت قطعی از مناقشه هسته‌ای چیست؟
اراده سیاسی. اراده سیاسی در دو طرف راه حصول توافق است. البته سیاستمداران ایرانی نباید در تله ائتلاف عناصر دست راستی آمریکا و اسراییل که خواهان نابود کردن مذاکرات هستند، بیافتند.
آیا ضرورت دارد غرب و شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمینه رفع تحریم‌ها در بازه زمانی مشخص تضمینی دهند؟
تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تنبیه ایران و اتهام در زمینه نظامی بودن برنامه‌های هسته‌ایش بوده و اگر متوجه شده که ایران برنامه‌ای در زمینه ساخت جنگ افزار هسته‌ای ندارد، که البته تاکنون اثبات شده است، منطق می‌گوید شورای امنیت باید تحریم‌ها را رفع کند.
غرب باید ضمانت دهد که شورای امنیت تحریم‌ها را رفع میکند و سپس اعلام کند برنامه‌های هسته‌ای ایران عادی است. البته ایران نیز بهتر است با نظارت محدود بر فعالیت‌های هسته‌ایش موافقت کند. به نظرم ایران اگر در مسیر حسن نیت بیشتر معاهده «ممنوعیت آزمایش سلاح‌های هسته‌ای» موسوم به «CTBT» را امضا کند، فشار بر دیگر کشورهای منطقه وارد می‌شود تا آن‌ها نیز این معاهده را امضاء کنند. اسراییل تنها دارنده سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه است که هنوز به «ان‌پی‌تی» نپیوسته است. بنابراین ایران می‌تواند با فشار بر سازمان ملل متحد، خواهان صدور قطعنامه‌ای در زمینه ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای شود که پیشتر فنلاند در سال 2012 قصد داشت نشستی در این باره برگزار کند ولی با فشارهای اسراییل و آمریکا این نشست لغو شد.
