همایش فلسفه و جهان عاری از فلسفه برگزارشد

به گزارش خبرگزاری دانا، بیستمین همایش روز ملی بزرگداشت حکیم ملاصدرا روز شنبه به همت بنیاد حکمت اسلامی صدرا با حضور آیت‌الله سیدمحمدخامنه‌ای رییس این بنیاد، رضا داوری اردکانی رییس فرهنگستان علوم و دیگر اساتید فلسفه از جمله کریم مجتهدی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، سید مصطفی محقق داماد و غلامرضا اعوانی در مجتمع فرهنگی آدینه تهران برگزارشد. 

در ابتدای این همایش، آیت‌الله سیدمحمد خامنه ای رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا گفت: موضوع این همایش فلسفه و جهان عاری از فلسفه است و پیام نیمه شعبان نیز توجه بشر به فلسفه تاریخ است، برای اینکه بدانیم بشر از روز اول برای خیر و سعادت آفریده شده و این جهان عاقبتش باید به سعادت، رفاه، لذت معنوی بشریت برسد، اما در جریان عمومی در این عالم هنوز هم چنین چیزی نیست.

وی در ادامه افزود: بنابراین قرار بوده بشر خوشبخت باشد اما نشده آنجا که بر سرمایه پربهای عقل پرداخته و از نفس لوامه استفاده کرده از هر جهت خوشبخت بوده اما در جایی این سرمایه را کنار گذاشته یا فراموش کرده و به غرایز حیوانی روی آورده است و نفس اماره را رهبر خود کرده است و به ضلالت افتاده بشر سراسر زندگی اش بر سعی و کوشش استوار است اما سعی به  نتیجه می رسد که با عقل سلیم و فطرت سالم همراه باشد.

رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا با بیان اینکه در قرآن کریم خداوند با لحن خاصی می گوید که زیانبارترین مردم کسانی هستند که از مسیر خارج شوند، گفت: همین امروز هم عرصه سیاست دنیا را ببینید که تاریخ آلوده به اشتباهات بشر است ما برای اینکه فلسفه و جهان عاری از فلسفه را بشناسیم ابتدا باید نظر ملاصدرا درباره فلسفه را بدانیم. فلسفه یا حکمت عبارت است از دریافت واقعی و حقیقی از جهان و این جهان ماده محض نیست.

وی با تأکید بر اینکه اگر مبانی شناخت ما غلط باشد فرهنگ ما نیز غلط می شود، توضیح داد: حال این فرهنگ درست یا غلط بر ما حکومت می‌کند، فلسفه کمک می‌کند بینش ما از این عالم لفظ و معنا حقیقی باید باشد، عقل نیرویی است که خدا در انسان نهاده تا بتواند در دو بخش هم خوب شناسید (عقل نظری) و هم بیهود چیزی را تحصیل نکند.

رییس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: پاره دوم این معلومات بی‌ثمر و برای جمع آوری نیست بلکه برای استفاده کردن است، نقشه راه است بنابراین عقلی نظری و عقل عملی را بیدار می‌کند، در نتیجه جهان پر از آرامش و لذت می‌شود سعادت به هر معنا که شما بخواهید ما باید دنبال سرمایه بگردیم این سرمایه ای باید باشد که همراه خسران نباشد.

وی بدترین انسان‌ها را کسانی دانست که در زندگی راه خود را گم کرده و آن دنیا دچار خسران مطلق شوند، یادآور شد: از تعاریف ملاصدرا درباره فلسفه حکمت صیرورت انسان است سایر تعاریف حتی حکمت و فلسفه را خداگونه شدن می گویند. خدا اسماء و صفات کمالیه دارد بنابراین سعی کنیم آن صفات کمالیه را دریابیم که نتیجه آن سعادت است. در تعاریف ملاصدرا از هر شاخه یک سود و خاصیت استخراج می شود از صیرورت راه شناسی و دوم عقلانیت هوای نفس را کنترل می‌کند.

آیت الله سید محمد خامنه ای همچنین یادآور شد: دنیای عاری از فلسفه را امروز در دنیا شاهد هستیم یک گروه قدیمی صهیونیستی برای یک نظریه قدیمی حکومت بر بشریت را در دست دارند، برای این کار مردم را از عقلانیت دور و آنها را با افسانه همراه کرده است. مقابلش که بایستیم با همه چیز و عقلانیت مخالف هستند، فلسفه ندارند، دروغ می‌گویند و عالم را به آتش می‌کشند، این ماجرا یک مسئله است که دین اسلام از همان اول پایه عقلانیت و برای دوری از مفاسد گذاشته شده است.

 در ادامه دکترداوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم گفت: بدون فلسفه، نظم و عقل و صلح و سلامت وجود ندارد یعنی اگر بشر تفکر نداشت جامعه قوام پیدا نمی کرد البته عقل را نباید با هوش اشتباه گرفت.

وی ادامه داد: مراد ما ایران با مرزهای جغرافیایی معین نخواهد بود. ایران، یک تعین تاریخی است. نسبت ایران با فلسفه این است که هر دو یکدیگر را می سازند. تنها کشوری که بعد از تعطیلی مدارس فلسفه در یونان و آوارگی فلسفه، به فلسفه توجه کرد، ایران بود و هیچ کشور دیگری به فلسفه رو نکرد به جز ایران. فلسفه به جز ایران در هیچ جا قوام پیدا نکرد.

 دینانی: مشکل فلسفه امروز این است که دقیق خوانده نمی‌شود

 همچنین درادامه این همایش غلامرضاابراهیمی دینانی، چهره ماندگار فلسفه گفت: خیلی خوب است که امروز فلسفه رایج شده اما مشکل این است که دقیق خوانده نمی‌شود. فلسفه هیچ گاه به این اندازه عام و همگانی نبوده است.

وی سخنان خود را با این شعر آنکه نشناسد به عالم محرم و بیگانه کیست/ در درون خود چه می داند که صاحب خانه کیست؟ آغاز کرد و گفت: شاعر فیلسوف نیست اما خیلی از شعرها فلسفه است از جمله شعری که قرائت کردم. در مصرع اول بحث از محرم بیگانه است، خودی و غیرخودی.خیلی از مردم اجناس دل خود را می شناسند اما صاحبخانه را نمی شناسند.  لذا شناخت صاحبخانه مهم است اگر بتوان  نامحرم را از محرم شناخت صاحبخانه را نیز می توان شناخت تا کسی خود و متاع دل خود را نشناسد جهان را نیز نمی شناسد و اگر 

ابراهیمی دینانی سخنان خود را با تفسیر دو کلمه استنباط و تدبر ادامه داد و افزود: استنباط از نظر لغوی یعنی از اعماق زمین آب را به بالا بکشیم و آب به زمین برسد و گیاهان برویند و تدبر یعنی پشتوانه. هر موجودی در عالم پشتوانه دارد.این دو لغت استنباط و تدبر که در قران آمده اعماق فلسفه را نشان می دهد. قران به ما با این دو کلمه درس فلسفه می دهد این دو کلمه ما را به تدبر و تعمق هر چه بیشتر وامی دارد که عالم را معقول بشناسیم نه محسوس. فلسفه معقول کردن عالم هستی است. عالم با انسان بیگانه نیست. اگر عالم در حد محسوس مطرح شود و حکمت به عنوان متاع معرفی شود آن جامعه شر خواهد بود.

چهره ماندگار فلسفه در پایان تصریح کرد: منشا شرور در عالم هستی جهل است و اگر جهل نبود شری نیز در عالم هستی نبود. نرسیدن به حکمت به نوعی از جهل است ایران کهن ترین تاریخ تمدنی جهان را دارد یا در ردیف مهمترین تمدن ها قرار می گیرد. فرهنگ تمدنی در ملت ایران وجود دارد و بوکوحرام از ایران بیرون نمی آید.خیلی خوب است که امروز فلسفه رایج شده اما مشکل این است که دقیق خوانده نمی شود. فلسفه هیچ گاه به این اندازه عام و همگانی نبوده است.