به گزارش خبرگزاری دانا، احسان جمالی در چهارمین همایش ملی «ارزیابی کمی و کیفی برنامه ریزی و گسترش علوم جغرافیایی در آموزش عالی»، در دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به وضعیت رشته جغرافیا طی ۱۰ سال گذشته افزود: براساس آخرین آمار موسسه پژوهش و برنامه ریزی در سال ۹۵.۹۶، تعداد دانشجویان کل کشور حدود ۴ میلیون و ۷۳ هزارو ۴۷۶ نفر است.
وی ادامه داد: از این تعداد ۲۷ هزار و ۹۶۲ نفر در تمام مقاطع تحصیلی، رشته جغرافیا تحصیل می کنند که شامل مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی می شود از تعداد مذکور ۴۶ درصد را دانشجویان پسر و ۵۴ درصد را دانشجویان دختر تشکیل می دهند.
معاون سازمان سنجش ادامه داد: دانشگاههای تحت نظارت وزارت علوم بیشترین تعداد دانشجو جغرافی را دارد که حدود ۴۳ درصد است و در مرتبه بعد، دانشگاه پیام نور با ۳۴ درصد است.
وی ادامه داد: درمقطع کارشناسی، بیشترین تعداد دانشجویان جغرافیا در دانشگاه های وزارت علوم تحصیل می کنند که البته این آمار به غیراز دانشگاههای پیام نور، غیرانتفاعی و فرهنگیان است. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی در دانشگاه آزاد ۴ درصد است.
جمالی افزود: در مقطع کارشناسی ارشد وزارت علوم سهم کمتری از دانشجویان جغرافیا دارد که ۳۹ درصد را به خود اختصاص داده و دانشگاه آزاد نیز ۳۱ درصد دانشجویان جغرافیا در مقطع کارشناسی ارشد را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: درحال حاضر ۵۲ درصد دانشجویان دکتری جغرافیا در وزارت علوم و ۴۵ درصد در دانشگاه آزاد تحصیل می کنند و بسیار تعداد جزیی هم در دانشگاه های پیام نور و غیرانتفاعی در حال تحصیل هستند.
معاون سازمان سنجش افزود: ظرفیت پذیرش دانشجوی جغرافیا در آزمون سراسری فقط در بخش کارشناسی، از سال ۸۷ تا ۹۶ از ۸ هزار ۱۴۹ نفر به ۱۷ هزارو ۵۷۵ نفر افزایش یافته است. هر سال به طور متوسط، رشدی معادل ۸ و هشت دهم درصد داشته است.
وی ادامه داد: بیشترین رشد ظرفیت دانشجو جغرافیا در سال ۹۲ بوده است. در سال ۹۶ ظرفیت دانشجویی رشته جغرافیا ۱۷ هزار و ۵۷۵ نفربوده که فقط ۳ هزارو ۵۵۸ نفر پذیرش شدند یعنی رقابتی برای پذیرش دانشجوی جغرافیا وجود ندارد.
جمالی افزود: برآوردها نشان می دهد در مجموع، ۳۰ درصد این افراد بنا به دلائلی در دانشگاه پذیرفته شده ثبت نام نمی کنند، بنابراین تعداد ثبت نام هر سال به دو هزارو ۶۰۰ یا ۷۰۰ نفر نمی رسد.
معاون سازمان سنجش افزود: طی ۱۰ سال گذشته بیشترین ظرفیت پذیرش دانشجوجغرافیا در دانشگاه پیام نور بوده که دراین سال ها بیشرین نرخ رشد برای سال ۹۲ بوده است.
وی خاطرنشان کرد: پذیرفته شدگان این دوره ها نیز، ۱۰.۴ درصد به طور متوسط در هر سال نسبت به سال قبل کاهش داشته اند که از دلائل آن می توان به کاهش تعداد افراد پشت کنکور با افزایش ظرفیت ها درسنوات گذشته، بحث بازارکار رشته هادر سنوات اخیراشاره کرد.
جمالی افزود: داوطلبان گروه علوم انسانی و ریاضی به شدت کاهش یافته ورودی های آموزش و پرورش برای مقاطع متوسطه به سمت رشته های تجربی سوق یافته است به طوریکه ۶۴ درصد داوطلبان آزمون سراسری امسال در گروه تجربی هستند که این چالش بزرگی در آینده برای نظام خواهد داشت.
وی ادامه داد: تا سال ۹۲ رشته جغرافیا چندین گرایش داشت که از سال ۹۳ به بعد در تمامی رشته گرایش ها حذف شد و جغرافیا از سال ۹۳ به بعد بدون گرایش پذیرش می شود.
معاون سازمان سنجش افزود: در سال ۹۶، از ۳ هزار۵۵۸ نفری که در آزمون جغرافیا قبول شدند هزارو ۹۲۴ نقر دردوره روزانه بودند.
وی ادامه داد: براساس مصوبه مجلس رشته محل هایی که اقبال عمومی داوطلبان نسبت به آنها کمتر است، امسال ۸۵ درصد این رشته محل ها براساس سوابق تحصیلی آموزش و پرورش پذیرش می شوند.
معاون سازمان سنجش افزود: برخی از رشته محل های جغرافی نیز این گونه بوده ولی آنهایی که با آزمون بودند، ۲ هزارو ۵۴۴ رشته محل بودند که یک هزارو ۹۲۴ رشته محل آن دردوره روزانه و کیفی بوده است.
وی ادامه داد: از سال آینده براساس مصوبه مجلس از تعداد رشته های با آزمون کاهش می یابد تا سقف قانونی ۸۵ درصد پذیرش از طریق سوابق تحصیلی تکمیل شود.
جمالی افزود: یک هزارو ۱۴ نفر نیز از طریق سوابق تحصیلی در رشته محل های سال ۹۶ جغرافیا پذیرش شدند.
وی افزود: از این پذیرفته شدگان دانشگاه تهران با ۶۷ نفر بیشترین پذیرش را داشت و پس از آن دانشگاه های فردوسی مشهد، شهید بهشتی، اصفهان، تبریز و شیرازبودند.
جمالی با اشاره به مقطع کارشناسی ارشد رشته جغرافیا در روند ۱۰ ساله گفت:، طی ۱۰ سال گذشته هر سال حدود ۲۸ درصد به طور متوسط ظرفیت آزمون کارشناسی ارشد رشته جغرافیا افزایش داشته است.
وی ادامه داد: بطوریکه در سال ۹۶ ظرفی این رشته به ۶ هزارو ۶۴۰ نفر رسیده است و عمده ظرفیت در رشته های جغرافیای برنامه ریزی شهری است.
جمالی ادامه داد: سال ۹۶، شرکت کننده علوم جغرافیا ۵ هزارو۵۲۶ نفر، و ظرفیت آن ۶ هزار ۶۴۰ نفربوده است و، ۲ هزارو ۸۳۹ نفر پذیرفته شده است یعنی تعداد شرکت کننده کمتر از ظرفیت بوده است.
معاون سازمان سنجش افزود: ظرفیت رشته جغرافیا در مقطع دکتری هر سال ۲۰ درصد افزایش داشته که بیشترین ظرفیت در رشته های شهری و بعد آب و هوا شناسی بوده است.
وی ادامه داد: رشته های علوم پایه و ریاضی فیزیک نیز به همین صورت است و این رشته ها نیز با مشکل رشته جغرافیا مواجه هستند ۲۵ تا ۳۰ رشته آموزش عالی با مشکل رشته جغرافیا روبرو هستند. بنابراین لزوم بازنگری حتی توقف ایجاد ظرفیت جدید بالاخص در دوره های غیر روزانه برخی از رشته ها دیده می شود.
وی ادامه داد: از این تعداد ۲۷ هزار و ۹۶۲ نفر در تمام مقاطع تحصیلی، رشته جغرافیا تحصیل می کنند که شامل مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی می شود از تعداد مذکور ۴۶ درصد را دانشجویان پسر و ۵۴ درصد را دانشجویان دختر تشکیل می دهند.
معاون سازمان سنجش ادامه داد: دانشگاههای تحت نظارت وزارت علوم بیشترین تعداد دانشجو جغرافی را دارد که حدود ۴۳ درصد است و در مرتبه بعد، دانشگاه پیام نور با ۳۴ درصد است.
وی ادامه داد: درمقطع کارشناسی، بیشترین تعداد دانشجویان جغرافیا در دانشگاه های وزارت علوم تحصیل می کنند که البته این آمار به غیراز دانشگاههای پیام نور، غیرانتفاعی و فرهنگیان است. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی در دانشگاه آزاد ۴ درصد است.
جمالی افزود: در مقطع کارشناسی ارشد وزارت علوم سهم کمتری از دانشجویان جغرافیا دارد که ۳۹ درصد را به خود اختصاص داده و دانشگاه آزاد نیز ۳۱ درصد دانشجویان جغرافیا در مقطع کارشناسی ارشد را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: درحال حاضر ۵۲ درصد دانشجویان دکتری جغرافیا در وزارت علوم و ۴۵ درصد در دانشگاه آزاد تحصیل می کنند و بسیار تعداد جزیی هم در دانشگاه های پیام نور و غیرانتفاعی در حال تحصیل هستند.
معاون سازمان سنجش افزود: ظرفیت پذیرش دانشجوی جغرافیا در آزمون سراسری فقط در بخش کارشناسی، از سال ۸۷ تا ۹۶ از ۸ هزار ۱۴۹ نفر به ۱۷ هزارو ۵۷۵ نفر افزایش یافته است. هر سال به طور متوسط، رشدی معادل ۸ و هشت دهم درصد داشته است.
وی ادامه داد: بیشترین رشد ظرفیت دانشجو جغرافیا در سال ۹۲ بوده است. در سال ۹۶ ظرفیت دانشجویی رشته جغرافیا ۱۷ هزار و ۵۷۵ نفربوده که فقط ۳ هزارو ۵۵۸ نفر پذیرش شدند یعنی رقابتی برای پذیرش دانشجوی جغرافیا وجود ندارد.
جمالی افزود: برآوردها نشان می دهد در مجموع، ۳۰ درصد این افراد بنا به دلائلی در دانشگاه پذیرفته شده ثبت نام نمی کنند، بنابراین تعداد ثبت نام هر سال به دو هزارو ۶۰۰ یا ۷۰۰ نفر نمی رسد.
معاون سازمان سنجش افزود: طی ۱۰ سال گذشته بیشترین ظرفیت پذیرش دانشجوجغرافیا در دانشگاه پیام نور بوده که دراین سال ها بیشرین نرخ رشد برای سال ۹۲ بوده است.
وی خاطرنشان کرد: پذیرفته شدگان این دوره ها نیز، ۱۰.۴ درصد به طور متوسط در هر سال نسبت به سال قبل کاهش داشته اند که از دلائل آن می توان به کاهش تعداد افراد پشت کنکور با افزایش ظرفیت ها درسنوات گذشته، بحث بازارکار رشته هادر سنوات اخیراشاره کرد.
جمالی افزود: داوطلبان گروه علوم انسانی و ریاضی به شدت کاهش یافته ورودی های آموزش و پرورش برای مقاطع متوسطه به سمت رشته های تجربی سوق یافته است به طوریکه ۶۴ درصد داوطلبان آزمون سراسری امسال در گروه تجربی هستند که این چالش بزرگی در آینده برای نظام خواهد داشت.
وی ادامه داد: تا سال ۹۲ رشته جغرافیا چندین گرایش داشت که از سال ۹۳ به بعد در تمامی رشته گرایش ها حذف شد و جغرافیا از سال ۹۳ به بعد بدون گرایش پذیرش می شود.
معاون سازمان سنجش افزود: در سال ۹۶، از ۳ هزار۵۵۸ نفری که در آزمون جغرافیا قبول شدند هزارو ۹۲۴ نقر دردوره روزانه بودند.
وی ادامه داد: براساس مصوبه مجلس رشته محل هایی که اقبال عمومی داوطلبان نسبت به آنها کمتر است، امسال ۸۵ درصد این رشته محل ها براساس سوابق تحصیلی آموزش و پرورش پذیرش می شوند.
معاون سازمان سنجش افزود: برخی از رشته محل های جغرافی نیز این گونه بوده ولی آنهایی که با آزمون بودند، ۲ هزارو ۵۴۴ رشته محل بودند که یک هزارو ۹۲۴ رشته محل آن دردوره روزانه و کیفی بوده است.
وی ادامه داد: از سال آینده براساس مصوبه مجلس از تعداد رشته های با آزمون کاهش می یابد تا سقف قانونی ۸۵ درصد پذیرش از طریق سوابق تحصیلی تکمیل شود.
جمالی افزود: یک هزارو ۱۴ نفر نیز از طریق سوابق تحصیلی در رشته محل های سال ۹۶ جغرافیا پذیرش شدند.
وی افزود: از این پذیرفته شدگان دانشگاه تهران با ۶۷ نفر بیشترین پذیرش را داشت و پس از آن دانشگاه های فردوسی مشهد، شهید بهشتی، اصفهان، تبریز و شیرازبودند.
جمالی با اشاره به مقطع کارشناسی ارشد رشته جغرافیا در روند ۱۰ ساله گفت:، طی ۱۰ سال گذشته هر سال حدود ۲۸ درصد به طور متوسط ظرفیت آزمون کارشناسی ارشد رشته جغرافیا افزایش داشته است.
وی ادامه داد: بطوریکه در سال ۹۶ ظرفی این رشته به ۶ هزارو ۶۴۰ نفر رسیده است و عمده ظرفیت در رشته های جغرافیای برنامه ریزی شهری است.
جمالی ادامه داد: سال ۹۶، شرکت کننده علوم جغرافیا ۵ هزارو۵۲۶ نفر، و ظرفیت آن ۶ هزار ۶۴۰ نفربوده است و، ۲ هزارو ۸۳۹ نفر پذیرفته شده است یعنی تعداد شرکت کننده کمتر از ظرفیت بوده است.
معاون سازمان سنجش افزود: ظرفیت رشته جغرافیا در مقطع دکتری هر سال ۲۰ درصد افزایش داشته که بیشترین ظرفیت در رشته های شهری و بعد آب و هوا شناسی بوده است.
وی ادامه داد: رشته های علوم پایه و ریاضی فیزیک نیز به همین صورت است و این رشته ها نیز با مشکل رشته جغرافیا مواجه هستند ۲۵ تا ۳۰ رشته آموزش عالی با مشکل رشته جغرافیا روبرو هستند. بنابراین لزوم بازنگری حتی توقف ایجاد ظرفیت جدید بالاخص در دوره های غیر روزانه برخی از رشته ها دیده می شود.