وقتی آموزش مهارت های زندگی در سایه فضای مجازی کمرنگ می شود

نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ نزدیک به ۲ سال از آغاز همه گیری کرونا می گذرد و حوزه های مختلف تحت تاثیر آن قرار گرفته اند و اثرات آن با خود آسیب ها و تغییرات جبران ناپذیری را به همراه داشته است . حوزه آموزش از مهم ترین حوزه هایی است که در مرحله نخست محدودیت ها و تغییرات قرار گرفت و سیستم آموزش از حضوری به مجازی تغییر پیدا کرد .

طولانی شدن آموزش مجازی و قرنطینه خانگی دانش آموزان منجر به دور شدن آنها از فضای مدرسه و کلاس های درس شده است که ضمن اُفت آموزشی ، در حوزه اجتماعی و روانی نیز برای آنها تبعاتی داشته که کارشناسان حوزه آسیب های اجتماعی و مشاوره معتقدند که تداوم یافتن این شیوه آموزش اثرات ناخوشایندی در این بخش به بار خواهد آورد .

فراهم نکردن بستری برای برقراری ارتباط دانش آموزان با یکدیگر ، دوست یابی ، سازش با دیگران به عنوان بخشی از این اثرات است که می توان نام برد و باعث شده تا آنها نتوانند مهارت های زندگی و اجتماعی را فرا بگیرند.

کارشناسان حوزه آموزش و پرورش معتقد هستند که یادگیری در سنین کودکی بسیار حائز اهمیت است و مدرسه بعد از خانه اصلی ترین کانون برای جامعه پذیر کردن کودکان محسوب می شود ، اما امروز با توجه به شرایط کرونایی پیش آمده کودکان بهره مند از این فضا نیستند.

آموزش مهارت های زندگی یک ضرورت غیر قابل انکار

عباسی عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: مهارت های زندگی یکی از موارد ضروری است که باید از پایه های پایین در سیستم آموزشی گنجانده شود مهارت ارتباطی یکی از فاکتورهایی است که در این زمینه باید بیاموزیم و این آموزش مهارت های زندگی و ارتباطی باید در سیستم آموزشی کشور قرار بگیرد.

وی افزود: انسان موجودی اجتماعی است و مهارت های ارتباطی لازمه زندگی اوست بنابراین باید اصول آن را به صورت رسمی بیاموزد و والدین نیز باید اصول این مهارت های ارتباطی را فرا بگیرند تا بتوانند زمینه ارتباط اثربخش را با فرزندان  فراهم کنند .

وی خاطرنشان کرد: اگر والدین نتوانند ارتباط موثر و متعادلی را با فرزندان ایجاد کنند فرزندان به سمتی که جاذبه های بیشتری دارد کشیده می شوند تا نیاز ارتباطی در وجود خود را برطرف کنند بنابراین والدین باید با شناخت فرزندان ، مقتضیات سنی و ویژگی های شخصیتی آنها، زمینه ارتباط مطلوب و اثربخشی را فراهم کنند.

عباسی با بیان اینکه فضای مجازی سبب ایجاد فاصله ارتباطی بین فرزندان و والدین شده، اذعان کرد: هنگامی که نوجوان به سمت فضای مجازی سوق داده شود با توجه به جذابیت های این فضا به سمت گروه های مجازی همسالان کشیده می شودبنابراین به دلیل ویژگی های این گروهها و تجربه کم اجتماعی سبب ایجاد آسیب های فراوانی به نوجوان شده و فاصله فرد با خانواده بیشتر می شود.

 اختلال در فراگیری مهارت‌های زندگی

یک متخصص مدیریت آموزشی با اشاره به اینکه آموزش مجازی شیوه تدریس تحمیلی به سیستم آموزشی است ، گفت : کرونا شرایطی فراهم کرد که برای حفظ سلامت این شیوه تدریس به کار گرفته شود و بالتبع با خود تهدیدها و فرصت هایی به همراه داشته است .

دکتر معصومه توکلی افزود: در کنار فرصت های آموزش مجازی که باعث شد والدین دانش آموزان بدون دغدغه و نگرانی از ابتلای فرزندانشان نگران آموزش آنها نباشند ، اما طولانی مدت شدن این شیوه آموزش مضرات و آسیب هایی بر روند تعلیم و تربیت دانش آموزان ایجاد می کند .

وی  از تخلیه هیجان به عنوان عاملی برای تامین سلامت روحی و روانی دانش آموزان نام برد و ادامه داد : تخلیه هیجانی در مدرسه زمانی رخ می دهد که دانش آموز در میان همسالانش به فعالیت های بدنی بپردازد و یا اینکه در میان آن بتواند احساسات خود از قبیل خشم ، دوست داشتن و ایثارگری را نشان بدهد، در حالی که مجازی شدن آموزش و عدم حضور دانش آموزان در محیط مدرسه باعث شده تا این هیجانات در کودکان پدیدار و تخلیه نشود و به نوعی آنها چگونگی کنترل هیجانات و احساسات خود را در مقابل دیگران یاد نگیرند .

این متخصص مدیریت آموزشی فراگیری مهارت های زندگی  و اجتماعی را به عنوان بخش دیگری از روند تعلیم و تربیت در مدرسه دانست و گفت : تمرین ، تکرار و در موقعیت قرار داشتن می تواند در فراگیری این مهارت ها تاثیر خود را داشته باشد، یعنی اینکه کودک چگونه با افراد ارتباط داشته باشد ، زمانی می تواند یاد بگیرد که در آن موقعیت قرار بگیرد و با تکرار آن را بیاموزد .

وی افزود : حضور دانش آموزان در فعالیت های ورزشی مدارس باعث می شود که قدرت تصمیم گیری در موقعیت های مختلف در آنها شکل بگیرد و یاد می گیرند سریع تصمیم گیری کنند و این خود باعث تخلیه هیجانات می شود و رشد روانی را ایجاد می کند .

توکلی ساده ترین مثال فراگیری مهارت های زندگی و اجتماعی در مدرسه را حضور بموقع کودک در کلاس درس برشمرد و گفت : این خود نوعی تمرین یادگیری نظم و انظباط به شمار می رود اما الان با حضور در آموزش های مجازی خبری از این فرصت یادگیری مهیا نیست .

وی  افزود: تاب آوری از جمله مهارت هایی است که دانش آموزان می توانند در محیط مدرسه آن را فرا بگیرند اینکه کودک به دور از خانواده و حمایت های والدین و دیگر اعضای خانواده یاد می گیرد که چگونه در مقابل چالش های پیش آمده عکس العمل و رفتار نشان بدهد. وقتی کودک در خانواده و کنار والدین خود باشد همه چیز برای او مهیا است و خواسته هایش جامه عمل پوشانده می شود و به بچه های زودرنج و تا حدودی لوس تبدیل می شوند ، اما با حضور در مدرسه و در میان جمع همسالان برای به دست آوردن آنچه که می خواهند به افرادی پویا و تلاشگر مبدل می شوند .

دکتر توکلی گفت : با طولانی شدن دوره آموزش مجازی و دور شدن دانش آموزان از فضای کلاس و مدرسه بسیاری از مهارت های زندگی و اجتماعی را کودکان یاد نمی گیرند که این خود باعث می شود که در آینده افرادی فاقد این مهارت ها را در جامعه داشته باشیم .