معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش فرصت‌ها و تهدیدات نظام رتبه‌بندی معلمان را برشمرد و تاکید کرد که نظام رتبه‌بندی بدون تحول در نیروی انسانی در مدرسه به ضد خود تبدیل خواهد شد.
به گزارش دانا، نصرت‌الله فاضلی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تعدد عوامل و مولفه‌های تربیت و یادگیری اظهار کرد: یادگیرنده، معلم، محیط یادگیری، موضوع یادگیری، مواد و رسانه‌های آموزشی، مدرسه، خانواده، محیط پیرامونی، برنامه درسی رسمی و غیر رسمی از این جمله‌اند که همگی در هم تنیده هستند تا یادگیری به معنی درک موقعیت، تغییر و اصلاح آن صورت گیرد.
وی افزود: توجه به هریک از این عوامل به طوری که باعث غفلت از عوامل دیگر شود، یادگیری را مختل می‌کند و کیفیت آن را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر شایستگی پایه و ویژه یادگیرنده شکل نمی‌گیرد و در نهایت تکوین و تعالی هویت مربیان به عنوان هدف عالی تعلیم و تربیت رسمی عمومی محقق نمی‌شود.
این عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی با بیان اینکه در سند تحول بنیادین، یادگیری، دانش‌آموز محور و معلم زمینه‌ساز، طراح و ایجادکننده موقعیت و فرصت یادگیری است گفت: معلم در این رویکرد باید دارای صفات، توانمندی و شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای باشد که بتواند بر اساس برنامه درسی طراحی شده در کتاب درسی، فرصت‌های تربیت و یادگیری را به خوبی درک کند، بر آن احاطه داشته باشد و آن را در محیط یادگیری درون مدرسه‌ای و یا خارج مدرسه ایجاد کند تا دانش آموز با آن مواجه شود، آن را درک کند و به شایستگی لازم برسد.
فاضلی ادامه داد: در میان عوامل متعدد، مرجعیت با معلم است. به این معنی که در فرآیند یاددهی و یادگیری معلم مرجع انتخاب محیط، موقعیت، مواد و رسانه آموزشی است. معلم مرجع تشخیص نیازهای دانش‌آموزان، تفاوت‌های دانش‌آموزان و قضاوت پیشرفت تحصیلی آنها است.
وی با تاکید بر اینکه هیچکدام از عوامل یادگیری، نباید جایگزین معلم شوند اظهار کرد: معلم نیز باید شایستگی‌های مرجعیت انتخاب هر یک از عناصر و مولفه‌های یادگیری را دارا باشد. از این‌رو کار معلمی از نظر دانش موضوعی، یک امر تخصصی و از نظر طراحی فرصت یادگیری، یک امر حرفه‌ای است.
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش ادامه داد: معلمی از نظر تشخیص نیازها و تفاوت‌های دانش‌آموز، مسلط بر علوم میان رشته‌ای مانند روانشناسی و جامعه‌شناسی است. با توجه به تغییر دائمی نیازها، دانش موضوعی و فنون طراحی آموزشی، معلم، یادگیرنده‌ای مادام‌العمر است.
فاضلی با بیان اینکه لذا معلمی، کارمندی نیست که شغلش ثابت بوده و نیاز به ارتقای حرفه‌ای نداشته باشد؛ بلکه اقتضای حرفه معلمی، نظام سنجش و ارتقای شایستگی‌ها است که در سند تحول بنیادین پیش‌بینی و با همت دولت مردمی و مجلس انقلابی با تغییرات مناسب، مصوب شد تا معلم، آموزگار یا دبیر استخدام نشود و با همین عنوان بازنشسته نشود، بلکه سنوات موفق تربیت و یاددهی‌اش در کارنامه حرفه‌ای او با عناوین آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم ثبت شود و با توجه به رتبه‌اش در فرآیند اصلاح و تکمیل برنامه درسی در مراجع تصمیم‌گیری به عنوان تصمیم‌ساز آموزشی از شایستگی‌هایش استفاده شود و مدیریت آموزشی از سطح مدرسه تا ستاد از شناخت‌های تصادفی به شناخت فرآیندی درازمدت با تجربه موفق چرخش کند.
وی در ادامه استلزامات نظام رتبه‌بندی معلمان را برشمرد و گفت: نخستین مورد، «اسناد معتبر» است. لازم است سالانه دانش مرتبط به دانش تخصصی و حرفه‌ای مبتنی بر برنامه درسی، مهارت‌های حرفه‌ای و بین رشته‌ای معلمان ارتقا یابد. تعریف این نوع دانش‌افزایی معطوف به فعالیت‌های یاددهی - یادگیری با هویت مدرسه‌ای است و دانش غیرمرتبط توجیهی برای تحریک منابع مالی آموزش وپرورش ندارد. مدارک صوری و سوء استفاده موسسات تجارت‌پیشه مدارک سازِ فرصت‌طلب، سرمایه اجتماعی و آموزشی نظام تعلیم وتربیت را نابود خواهند کرد. ظرفیت دانشگاه فرهنگیان، شهید رجایی و دانشگاه‌های معتبر دیگر با طراحی پودمانی‌های چند مهارتی می‌توانند ارتقای مستمر و نظام‌مند معلمان را بر عهده بگیرند.
این عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی دومین لازمه نظام رتبه‌بندی را «خود یادگیری معلمان» دانست و گفت: معلم در برنامه درسی ملی، یادگیرنده و پژوهشگر آموزشی‌وپرورشی است. اقدام‌پژوهشی در نظام تعلیم و تربیت ما بیش از یک دهه است که برگزار می‌شود تا معلم، مسائل مدرسه خود را کشف و با فرآیند علمی پژوهشی آن را تحلیل کند و راهکار پیشنهاد دهد.
فاضلی افزود: به این ترتیب شایستگی پژوهشی معلمان فعال در این عرصه ارتقاء یافته است. این تجربه نیازمند بازخوانی، اصلاح و تقویت است تا معلمان خبره در رتبه متمایز از دیگران شناخته شوند و در نظام پرداخت، ارزش ریالی این شایستگی تعیین شود. لازم است به معلمان به‌واسطه خدمتی که به نظام تعلیمی می‌کنند حق‌الزحمه پرداخت شود.
وی تصریح کرد: تهدید این سنجه، اطلاعیه‌های فروش اقدام‌پژوهشی است که مزیت قانونی را به فروش حیثیت معلمی مبدل می‌کند و درس‌پژوهشی می‌تواند به آن اضافه شود که لازمه آن توسعه فعالیت آموزشی معلم از کلاس درس به مدرسه است تا با شکل‌گیری گروه‌های یادگیری درون مدرسه‌ای با عضویت معلمان پیشرفت و رشد عقلانی، ایمانی، عملی، علمی و اخلاقی متربی تحلیل و قضاوت و تصمیم مناسب گرفته شود.
معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش ادامه داد: معلم تمام‌وقت آموزشی، مدرسه یادگیرنده را شکل می‌دهد و این گروه‌های یادگیری می‌توانند ساختار طولی آموزش وپرورش را از صف تا ستاد به ساختار تخت گروه‌های یادگیری محلی و منطقه‌ای و در نهایت هیئت امنایی تبدیل کنند. لازم است ساختار مدرسه از گروه‌های حوزه‌های تربیت و یادگیری گرفته تا شورای معلمان، معاونین آموزشی و ذی‌نفعان مدرسه به خصوص خانواده‌ها با مرکزیت مدرسه در سنجه شایستگی‌های یادگیری معلم معطوف به یادگیری تقویت و ارتقاء یابد.
فاضلی سومین لازمه اجرای مطلوب رتبه‌بندی معلمان را «کمیت و کیفیت یادگیری» عنوان کرد و گفت: آزمون‌های نهایی و کنکور نشان می‌دهد که کیفیت و کمیت یادگیری در مدارس مناسب نیست و دلایل آن بی‌شمار است، ولی نظام رتبه‌بندی باید از هدررفت منابع به‌ویژه درون‌دادهای آموزش‌وپرورش (استعداد دانش‌آموزان) جلوگیری کند.
وی ادامه داد: طراحی آموزشی واحد یادگیری، استفاده از مواد و رسانه‌های آموزشی، فناوری ارتباطات و اطلاعات، توسعه موقعیت یادگیری از کلاس به مدرسه و از مدرسه به کارخانه مثلا، جمع‌آوری شواهد برای ارزشیابی رشد دانش آموز و ... سنجه‌های اصلی تشخیص رتبه معلمان است و این امر جز با مدرسه‌ای هوشمند از مدیر، معاونین و راهنمایان تحصیلی امکان‌پذیر نیست. نظام رتبه بندی بدون تحول در نیروی انسانی در مدرسه به ضد خود تبدیل و مانند ارزشیابی فعلی به نوبت بین معلمان تقسیم خواهد شد.
انتهای پیام/
