در عصر دانایی با دانا خبر      دانایی؛ توانایی است      دانا خبر گزارشگر هر تحول علمی در ایران و جهان      دانایی کلید موفقیت در هزاره سوم      
کد خبر: ۱۲۹۶۸۴۰
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ - ۰۹:۵۵
مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه خواص نقش تعیین کننده در سعادت یا شقاوت جامعه دارند، گفت: خواص در جامعه به سبب موقعیتی که دارند دارای نفوذ هستند حال این خواص اگر با حق همراهی کنند جامعه به سوی صلاح و اگر همراهی نکنند به سوی شقاوت و بیچارگی می‌رود.

به گزارش خبرگزاری دانا محمد حسین رجبی دوانی در برنامه «گفتگوی ویژه خبری» شب گذشته درباره " نقش خواص در واقعه کربلا " افزود: خواص یا نخبگان جامعه کسانی هستند که به خاطر موقعیت اجتماعی در میان توده‌های مردم دارای نفوذ کلام و تأثیرگذاری هستند حالا این‌ها می‌توانند بسته به فرهنگ هر جامعه‌ای ملاک‌های خاص خودشان را داشته باشند. در جامعه عربی پیش از اسلام و بعد از اسلام با انحرافی که پس از رحلت پیغمبر (ص) در جامعه پدید آمد ارزش‌های جاهلی دوباره زنده شد ما خواصی را می‌بینیم که در بین افکار عمومی تأثیرگذارند که با معیار‌های جاهلی دوباره برمی گردند به عرصه اجتماع.

وی گفت: در عرب، رؤسای قبایل، اشراف قبیله ها، شعراء، خطباء، این‌ها کسانی بودند که در بین مردم دارای نفوذ بودند و وقتی در جامعه‌ای شاخص برای هدایت و سعادت برود روی خواص جامعه، عملکرد آن‌ها سعادت یا شقاوت آن جامعه را رقم می‌زند.

رجبی دوانی درباره این پرسش که اگر در جامعه‌ای شاخص هدایت و نوک پیکان به سوی خواص برود آیا موفقیت نصیب آن جامعه خواهد شد افزود: بله و بر عکس هم هست یعنی اگر خواص درست عمل نکنند باعث شقاوت جامعه می‌شوند یعنی نقش تعیین کننده در سعادت یا شقاوت جامعه را دارند. در واقعه کربلا و قیام امام حسین (ع) ما می‌بینیم که اکثر خواص متأسفانه با عملکرد نادرست خود باعث هم شکست ظاهری قیام امام حسین (ع) می‌شوند یعنی وقتی که مردم کوفه از آن وجود مقدس دعوت کرده بودند که ما هم مثل شما با وضع موجود مخالفیم و می‌خواهیم نجات پیدا کنیم و آن حضرت را دعوت کرده بودند که به شهرشان بیایند و با اطاعت از آن وجود مقدس و پیروی از او جامعه نجات پیدا بکند می‌بینیم که خواص باعث می‌شوند این مهم عملی نشود و حاکمیت حق برپا نشود و جامعه به شقاوتی بیفتد که مسیر تاریخ را عوض کرد.

وی اضافه کرد: یعنی نه تنها حاکمیت پلید اموی از بین نرفت بلکه تا سال ۱۳۲ ادامه پیدا کرد وقتی هم بنی امیه هم از بین رفتند دوباره سلطنتی همچون امویان عباسیان روی کار آمدند که بیش از ۵۰۰ سال بر عالم اسلام حکومت کردند و باعث تباهی جامعه و امت اسلامی شدند.

آقای رجبی دوانی درخصوص اینکه امت پیامبر (ص) ۵۰ سال بعد از رحلت پیامبر گرامی اسلامی با فرزند پیامبر (ص) چه کردند گفت: اهل بیت پیامبر (ص) چه امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) و چه امام حسن و امام حسین (ع) و چه امامان از نسل امام حسین (ع) را هیچکدام را کافران و مشرکان به شهادت نرساندند. همه این بزرگواران به دست مدعیان مسلمانی به شهادت رسیدند و این نشان دهنده انحطاط و قهقرایی است که امت بعد از پیغمبر رفت یعنی وصی رسول خدا برترین خلایق بعد از پیامبر (ص) جامعه به این نتیجه می‌رسد بخشی از جامعه بر اثر انحراف به این نتیجه می‌رسد که امیرالمؤمنین (ع) نعوذ بالله دچار کفر شده است و باید او را از میان برداشت و این کار را هم می‌کنند.

وی با بیان این پرسش که چرا جامعه آن زمان به انحراف کشیده شد گفت: شاخص برای سعادت و هدایت در درجه اول پیامبر اسلام (ص) است. پیامبر (ص) وقتی ظهور کرد دین مبین اسلام را آورد با این دین ارزش‌هایی را برای سعادت بشری آورد و اجرا کرد یکی از آن‌ها عدالت محض است. عدالت در عرصه اقتصادی، اجتماعی در همه عرصه‌های زندگی، عبودیت و بندگی کامل خدا و رهایی از بندگی و عبودیت شیطان، برادری و صفا و صمیمیت بین جامعه که این‌ها را پیغمبر و ارزش‌های دیگری را حضرت در جامعه تأسیس کرد، اما نهادینه شدن این‌ها زمان می‌برد.

رجبی دوانی افزود: با رحلت پیامبر (ص) این شاخص هدایت باید در وصی پیغمبر قرار می‌گرفت یعنی امیرمؤمنان (ع)، اما وقتی که ما می‌بینیم جامعه به انحراف کشیده می‌شود سقیفه بنی ساعده را تشکیل می‌دهند و در آنجا وصی پیغمبر را کنار می‌زنند و بحث جانشینی پیغمبر مطرح می‌شود انحرافی پدید آمد که شاخص عوض شد یعنی شاخص که تا قبل از این، ولی خدا بود اول پیغمبر (ص) و بعد باید امیرالمؤمنین (ع) می‌شد از اهل بیت بیرون رفت و به خواص منتقل شد. خواص هم کسانی هستند که در جامعه به سبب موقعیتی که دارند دارای نفوذ هستند حالا این خواص اگر با حق همراهی کنند جامعه به سوی صلاح می‌رود، اما اگر نکنند به سوی شقاوت و بیچارگی می‌رود بنابراین ما می‌بینیم که بعد از
رحلت پیغمبر (ص) خواصی بیشتر میدان پیدا می‌کنند و جامعه به سوی آن‌ها می‌رود که با ارزش‌های جاهلی دوباره رو آمدند در حالی که پیغمبر (ص) در تلاش بود که معیار‌های نخبگان جامعه را به ارزش‌های الهی تغییر بدهد.

وی اضافه کرد: با ارزش‌های پیغمبر (ص)، سلمان ها، مقدادها، عمارها، ابوذرها، نخبگان جامعه تلقی می‌شدند، ولی می‌بینیم این‌ها را بعد از پیغمبر کنار می‌زنند و با همان معیار‌های جاهلی یک عده‌ای با عنوان خواص دوباره رو می‌آیند حالا با همان معیار‌های جاهلی هم در این‌ها بعضی‌ها بودند که می‌توانستند با یک مقدار ایمان و اعتقاد جامعه را از تباهی نجات بدهند که نتیجه آن شد که وقتی شاخص عوض شد و خواص با معیار‌های جاهلی جامعه را در واقع تحت امر خود قرار دادند به سمتی رفت که دین مردم هم دستخوش تغییر و احکام الهی عوض شد و آن ارزش‌هایی که پیغمبر (ص) آورده بود رنگ باخت.

مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: بعد از پیغمبر (ص)، برادری دینی و آن اخوت را نمی‌بینید. جامعه چند قطبی می‌شود مثلاً در انصار، اوس و خزرجی که به برکت دعوت پیغمبر (ص) برادر کامل دینی شده بودند دوباره دعوا‌های قدیمی شان احیا می‌شود و از هم جدا می‌شوند. مهاجر با انصار اختلاف پیدا می‌کند به خصوص که دستگاه قدرت، مهاجرین را برتر از انصار تلقی کرد و اختلاف طبقاتی در جامعه پدید آمد.

رجبی دوانی افزود: عدالتی که پیغمبر پیاده کرده بود به خصوص در مسائل اقتصادی از بین رفت. بیت المال وقتی در سال ۲۰ هجری تأسیس می‌شود اصلاً توزیع بیت المال بر مبنای تبعیض و بی عدالتی است. قریشی‌ها باید بیشتر از بیت المال نسبت به بقیه دریافت کنند و همین طور درجه بندی و اختلاف و تبعیض‌هایی پدید می‌آید که این‌ها باعث عوض شدن ارزش‌ها می‌شود.

وی گفت: در این راستا همچنین به اسم جهاد و انتشار اسلام به ایران و روم حمله می‌شود در حالی که همان غارتگری‌های دوره جاهلیت عرب زنده شده به اسم جهاد یعنی به جا‌هایی حمله می‌کردند که برای آن‌ها نفع مادی داشته باشد یعنی دستگاه قدرت، مردم را در حقیقت وقتی شاخص عوض می‌شود به سمت و سوی دنیا سوق می‌دهد دنیاگرایی و طلب منابع و منابع مادی برای آن‌ها اصل می‌شود بنابراین وقتی به ایران و روم حمله می‌کنند دنبال غنیمت هستند اسمش انتشار اسلام است بناابراین از تبعات منفی یک چنین غارتگری‌هایی که به اسم جهاد پدید آمد پیدایش ثروت‌های کلان، مردمان بسیار سرمایه دار و دارای اموال فراوان بود.

رجبی دوانی افزود: یکی از عوامل اصلی که جامعه و خواص جامعه، بزرگان و سرشناسان با امیرالمؤمنین علی (ع) راه نیامدند همین بود که احساس می‌کردند حضرت امیرالمؤمنین (ع) منافعی را از آنان گرفته است و یاد زمان گذشته را می‌کردند که آن دوران وضع ما بهتر بود. بخصوص وقتی حضرت بی عدالتی‌ها را در عرصه اقتصادی از بین برد یعنی تمام آن رانت‌ها و امتیازاتی را که به یک عده می‌دادند حضرت از میان برد و همه را دربرخورداری از بیت المال برابر کرد علیه حضرت شورش کردند. فتنه جمل به سبب همین مسأله پیش آمد که حضرت رانت‌های آن رانت خواران زمان پیشین را از بین برد؛ بنابراین برای امیرالمؤمنین (ع) بحران‌ها پدید آوردند و نگذاشتند آرامش در حکومت امیرالمؤمنین (ع) برقرار باشد.

وی گفت: امام مجتبی (ع) همه که بعد از امیرالمؤمنین (ع) به خلافت رسید باز هم به خواست خود مردم بود. می‌بینیم همین که آمد سیاست‌های الهی پدر را دنبال کند خواص با امام مجتبی (ع) در می‌افتند و برخی از این خواص فرماندهان لشکر امام حسن (ع) بودند که به معاویه لعنةالله علیه که حمله کرده بود به قلمرو امام مجتبی (ع) و وارد عراق شده بود نامه می‌نویسند که تو تعیین کن حسن (ع) را زنده یا مرده تحویل تو بدهیم و باعث می‌شود که لشکر امام حسن (ع) متلاشی شود. این فرماندهان که عموماً اشراف کوفه و خواص و نخبگان کوفه بودند، دنیا و باقی ماندن در دنیا را خواستار بودند چرا که ارزش‌ها کاملاً عوض شده بود.

وی اضافه کرد: خیلی شقاوت است که جامعه، حکومت فرزند پاک رسول خدا را برنتابد و حاکمیت فردی همچون معاویه را بپسندد و همین بلا به سر جامعه آمد البته باید گفت در ۲۰ سالی که معاویه بعد از صلح امام حسن (ع) با خیانت خواص عراق بر عالم اسلام مستولی شد بلایی به روز مردم عراق آورد که این‌ها متوجه شدند کوتاهی در دفاع از امیرالمؤمنین (ع) و امام حسن (ع) چه پیامد‌های منفی دارد برای شان یک عبرتی شد دنبال فرصتی می‌گشتند که نجات پیدا کنند قیام امام حسین (ع) فرصتی طلایی بود برای نجات از این وضعیت که متأسفانه باز هم با خیانت خواص این فرصت از دست رفت.

رجبی دوانی همچنین در ادامه سخنان خود به مصداق‌های ظلم در زمان کنونی به جنایات رژیم صهیونیستی هم اشاره کرد و گفت: چرا باید در دنیای امروز تبهکاران صهیونیست یک چنین جنایت‌هایی را انجام بدهند، در دنیایی که به ظاهر و به دروغ برای حقوق حیوانات ارزش قائلند، ولی انسان‌هایی را یک حاکمیت سرکش دروغین جعلی اینگونه از بین می‌برد و سکوت می‌کند و حکومت تبهکار امریکا هم از آن‌ها حمایت می‌کند اینجا باز نقش خواص جامعه به اصطلاح مسلمان را می‌بینیم که مؤثر است وقتی که حکومت‌های فاسد کشور‌های عربی و اسلامی وقتی رژیم‌های مرتجع عربی که الآن مردم آن کشور‌ها عوام آن‌ها، این‌ها را به زور یا به میل پذیرفتند و در حال مسابقه هستند در ایجاد رابطه با رژیم کودک کش صهیونیستی، طبیعی است که او هم جری می‌شود و این جنایات را انجام می‌دهد.

وی افزود: اگر این حکومت‌ها که جامعه مسلمین و کشور‌های اسلامی تلقی می‌شوند غیرت و دین داشتند در برابر چنین وضعیتی می‌ایستادند و مردم خود را به عرصه می‌آوردند نه تنها با این رژیم تبهکار رابطه برقرار نمی‌کردند بلکه با آن‌ها به عنوان جنایتکاران زمان وارد جنگ می‌شدند. اگر امروز هم می‌بینیم که یک چنین جنایاتی رخ می‌دهد دشمن کارش دشمنی و جنایت است، مشکل از خود ماست از خود مسلمان هاست که خواص کشور‌های مسلمان، این‌ها مثل خواص دوران امام حسین (ع) با ظلم کنار آمدند و با ظالم همدست شدند و بنابراین یک چنین جنایاتی رخ می‌دهد.

رجبی دوانی گفت: در آن دوره هم وضعیت همین شد. وقتی امام حسین (ع) خبر مرگ معاویه را دریافت کرد و روی کار آمدن یزید را، چون به قدرت رسیدن یزید بر خلاف همه اصول شرعی، عرفی و اخلاقی بود امام حسین (ع) باید در برابر این وضع می‌ایستاد البته فقط امام حسین (ع) نیست هر مسلمانی باید می‌ایستاد منتهی امام حسین (ع) به عنوان امامی که خدا او را تعیین کرده و شاخص اصلی هدایت جامعه است وظیفه بیشتر و اصلی را برعهده داشت بنابراین امام حسین (ع) بیعت نکرد و حرکت خود را از مدینه آغاز کرد، ولی متأسفانه می‌بینیم که خواص مدینه حتی برخی از خویشاوندان امام از بنی هاشم و اینها، حاضر نیستند امام را یاری کنند یعنی این‌ها دچار مشکلاتی هستند و می‌دانند امام حق می‌گوید می‌دانند که بر مبنای دین اسلام کسی مثل یزید نباید بر آن‌ها حاکم شود، ولی جا می‌زنند و امام را یاری نمی‌کنند.

این مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام گفت: اینکه چه عواملی باعث شد خواص به وظیفه خودشان عمل نکنند یکی سستی ایمان است که نتوانستند به حرف خود باقی بمانند این سستی ایمان ناشی از فراموش کردن خدا و دچار شدن به ترس است، دوم، دنیاطلبی آغشته به حرام، اموال حرامی را حکومت به دل این‌ها وارد کرد کما اینکه که امام حسین (ع) روز عاشورا می‌فرماید علت اینکه سخن حق را شما نمی‌خواهید بشنوید تا چه برسد به آن عمل کنید این عطایا و این حقوق‌هایی که از بیت المال به شما دادند از حرام حاصل شده و شکم‌های شما از لقمه‌های حرام پر شده است. این‌ها باعث تباهی می‌شود و نکته دیگر اقدام نکردن به موقع یعنی به زمان خود اگر خواص عمل نکنند دیگر وقتش بگذرد نمی‌توان گذشته را جبران کرد.

ارسال نظر