معاون امور تلفیق و تنظیم گری شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: ۱۱۲ سد در دست ساخت قرار دارد که به میزان ۱۰ میلیارد متر مکعب به ظرفیت موجود اضافه می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری دانا، علیرضا الماسوندی، معاون امور تلفیق و تنظیم گری شرکت منابع آب ایران در نشست خبری دومین روز هجدهمین نمایشگاه تخصصی صنعت آب و تاسیسات آب و فاضلاب ایران، با بیان این مطلب، اظهار داشت: 419 طرح سدسازی مربوط به وزارت نیرو تاکنون اجرا شده که عمدتا در طول انقلاب بوده و 39 میلیارد متر مکعب آب در زمان حاضر تنظیم شده و حجم مخازن ما 57 میلیارد متر مکعب است.
وی افزود: یکی از مشکلات امروز در آب کشور و بحران موجود در بخش‌های مختلف موضوع اصلاح الگوی مصرف و مدیریت آن است که نسبت به دیگر کشورهای منطقه در حوزه کشاورزی راندمان کمتر و در شرب و بهداشت افزایش مصرف داریم، متاسفانه بازچرخانی و تسویه انجام نمی شود و استفاده از آب های غیرمتعارف خیلی شکل نگرفته است.
وی میزان بارندگی سال آبی جاری تا دهم دی امسال در کل کشور را حدود 54 میلیمتر اعلام کرد که اثر 23 درصد کاهش نسبت به بلند مدت دارد.
به گفته این مقام وزارت نیرو، به غیر از استان های یزد، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد، 28 استان دیگر بارندگی زیر نرمال داشته اند.
الماسوندی با بیان اینکه "حتی استان های گیلان و مازندران که بارش هایی به میزان 1000 میلیمتر دارند در شرایط زیر نرمال قرار دارند"، گفت: در تهران هم شرایط بارشی حدود 38 درصد نسبت به بلند مدت کاهش دارد.
وی افزود: سال قبل سال خشکسالی بوده و باعث شده سدهای موجود در تهران تنها 14 درصد حجم پرشدگی داشته باشند که سال قبل حدود 22 درصد بوده و امسال شرایط خوبی را در مخازن 5 گانه سدهای تهران نداریم.
الماسوندی از مجموع مصرف حدود 60 میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی، 38.2 میلیارد متر مکعب آن را مربوط به بخش کشاورزی، 3.2 درصد شرب و یک میلیارد متر مکعب دیگر را میزان مصرف در بخش صنعت عنوان کرد.
وی به حجم برداشت 45 میلیارد متر مکعبی از منابع اب زیرزمینی اشاره کرد که عمده مصرف آن از محل چاه‌های مجاز و غیر مجاز به میزان 43.8 میلیارد متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود.
الماسوندی گفت: از مجموع منابع مصرفی حدود 105 میلیارد مکعبی به همین میزان شرایط آب تجدید شونده در کشور است که در این زمینه اگر بخواهیم برداشت نُرم داشته باشیم 60 درصد و بر اساس کشورهای اروپایی 40 درصد و بر اساس کشورهایی که بیش از حد برداشت می کنند که حدود 80 درصد است ما 100 درصد آب های تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم که شرایط تنش را ایجاد کرده است.
وی افزود: سرانه مصرف ما در بخشی از کشور نزدیک به 1500 متر مکعب در سال برای هر فرد اعم از شرب و کشاورزی است اما شرایط موجود تنش آبی را شامل می شود.
معاون شرکت منابع آب ایران گفت: حد تنش آبی بین 1500 متر مکعب است و شرایط نرم در برخی کشورها با توجه به بارش خوبی که دارند بالای 20 هزار متر مکعب است؛ این میزان در بخش مرکزی کشور به 608 متر مکعب به ازای هر نفر رسیده که شرایط تامین را خیلی سخت و پیچیده کرده است.
الماسوندی گفت: در آینده ممکن است نسل های آتی مشکل آب را حتی در حوزه شرب پیدا کنند و بخش های کشاورزی و صنعت جای خود دارد لذا باید به اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی، شرب، صنعت و خدمات توجه کرد.
وی با بیان این که سرانه مصرف ما بیش از متوسط سرانه در جهان است گفت: این سرانه 150 یا 180 لیتر برای هر فرد محسوب می شود اما این رقم در استان های مختلف بویژه استان های گرم بالای 300 لیتر است و در استان های معتدل حدود 230 تا 240 لیتر سرانه مصرف را داریم و در تعدادی از کلانشهرهای ما عمدتا بد مصرف ها بالای 350 لیتر را مصرف و از یارانه ای استفاده ای می کنند که در بخش آب برای شرب قایل می‌شویم.
الماسوندی با اشاره به رونمایی از سند الگوی مصرف و کشت توسط وزارت جهاد کشاورزی افزود: این الگو در شورای عالی آب در حضور رییس جمهوری مطرح و برای اجرا در دو استان به صورت پایلوت مصوب شد.
وی افزود: دید جهاد کشاورزی این است که تا پایان 1404 نزدیک به 12 میلیارد متر مکعب از مصرف در بخش کشاورزی را کاهش دهد که قابل توجه است؛ امید است منابع اعتباری و مالی آن و شرایط ایجاد شود.
معاون شرکت منابع آب ایران با اشاره به بارگذاری های بیش از ظرفیت و پتانسیل موجود در حوزه کشاورزی در غرب و جنوب غرب کشور و استان های مرکزی مانند اصفهان گفت: در مشهد برداشت از چاه‌ها تنشی را نسبت به شرایط آبی کشور در منطقه ایجاد کرده و شرایطی است که باید با پدیده های فرونشست و تخریب خاک مواجه هستیم.
وی ادامه داد: از بعد مسایل جانی اگر نرخ فرونشست ما به بالای 9 برسد که تا جاهایی تا 13 سانتی متر هم است، در صورت استمرار تبدیل به فروچاله می‌شود و مخاطراتی را مخصوصا در حوزه شهری خواهد داشت.
الماسوندی خاطرنشان کرد: از 609 محدوده مطالعاتی آب های زیرزمینی 414 محدوده بحرانی و فوق بحرانی است لذا در کشورهای توسعه یافته که در حوزه آب مسائل حاکمیتی دارند دو موضوع حکمرانی آب های سطحی و تلفیق آن با حکمرانی آب های زیرزمینی مانند کشورهای منطقه مد نظر می گیرد.
رصد مستمر کیفیت آب تهران در ۳۵۰ آزمایشگاه/ کمبود شدید ذخیره آب در سدهای تهران
محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در حاشیه هجدهمین نمایشگاه آب و تاسیسات آب و فاضلاب ایران در نشستی خبری اظهار داشت: امسال بر اساس پلکان افزایش تعرفه آب اعمال شده است، با این حال در تهران هنوز قبضی بالای 800 هزار تومان صادر نشده است.
وی افزود: در راستای برخورد با مشترکان بدمصرف سه مرحله اخطار به آنها داده می‌شود که تا 48 ساعت نیز آب آنها را قطع می‌کنیم و تا حدود سه برابر مورد جریمه در صورت عدم رعایت اخطارها قرار می‌گیرند.
بختیاری با بیان اینکه متوسط قیمت هر متر مکعب آب در شهر تهران 2700 تومان است، گفت: قیمت تمام شده در سال 1400 بیش از 5000 تومان بود که یعنی مشترکان حدود 50 درصد قیمت تمام شده را پرداخت می‌کنند؛ البته این رقم برای مشترکان پر مصرف تا 12 هزار تومان نیز پیش می‌رود.
وی ادامه داد: 45 درصد مشترکان در تهران زیر الگو مصرف می‌کنند که قبض آنها نیز زیر 20 هزار تومان است.
بختیاری با اشاره به برنامه جدی دولت برای برخورد با مشترکان پر مصرف گفت: در حوزه آب و اقتصاد جای کار زیادی وجود دارد اما دولت و نظام به دلیل رعایت حال مردم صلاح دیدند که قیمت آب افزایش چندانی پیدا نکند؛ در حال حاضر یک متر مکعب آب معدنی هشت میلیون تومان رقم می‌خورد اما متوسط آب در تهران 2750 تومان است که اختلاف فاحشی بین آنها وجود دارد؛ در این بین اما برخورد جدی با مشترکان پر مصرف خواهیم داشت که امسال نیز استارت این نوع برخوردها زده شده است.
مدیرعامل آبفا تهران با بیان اینکه با 10 درصد صرفه جویی در تهران معادل 300 هزار متر مکعب در شبانه روز رقم می‌خورد که به اندازه ظرفیت سد امیرکبیر است، گفت: اکنون وضعیت آب تهران مناسب نیست و سومین پاییز خشک را پشت سر می‌گذاریم؛ تا این لحظه میزان بارش‌ها علی رغم اینکه در بسیاری از نقاط کشور مطلوب بوده اما در تهران، البرز و قزوین شرایط مناسبی را نداریم.
وی با بیان اینکه حجم مخازن سدهای تهران نسبت به سال قبل که عددی معادل 325 میلیون متر مکعب بود 75 میلیون متر مکعب کاهش یافته است، گفت: در کشور 90 درصد منابع آب در بخش کشاورزی و هشت درصد در بخش شرب مصرف می‌شود اما در تهران 42 درصد از منابع آبی به بخش شرب اختصاص یافته که در واقع میزان مصرف آب شرب و کشاورزی به نوعی در تهران برابر است.
بختیاری افزود: در تهران به دلیل جمعیت بالا میزان مصرف آب نیز بالا است؛ بطوریکه یک میلیارد و 700 میلیون متر مکعب آب در کشور مصرف می‌شود که 25 درصد آن تنها مربوط به استان تهران می‌شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر حجم مخازن سدهای پنج گانه استان تهران 285 میلیون متر مکعب است که کل آن قابل استفاده نیست با این حال نه در تابستان و نه در شرایط کنونی اجازه نداده‌ایم که حتی یک ساعت نیز تامین آب شهر تهران با مشکل روبرو شود.
مدیرعامل آبفا تهران با بیان اینکه بدترین سناریو را برای تامین آب شرب تهران در نظر گرفته‌ایم، گفت: با تدابیر لحاظ شده توانسته‌ایم مدیریت تامین آب را انجام دهیم. البته در این بین نیز مردم نیز همکاری بسیار خوبی با ما داشته‌اند که تقاضا داریم این همکاری‌ها ادامه پیدا کند.
بختیاری با اشاره به وضعیت کیفیت آب شرب در تهران، گفت: کیفیت آب شرب در همه جای کشور به ویژه تهران خط قرمز وزارت نیرو است؛ 350 آزمایشگاه بطور تخصصی وضعیت کیفیت آب تهران را کنترل میکند و آبی که در تهران توزیع می‌شود یکی از بهترین آب‌های دنیا است.
مدیرعامل آبفا تهران افزود: در مرداد ماه زمانی که سیلاب در سدهای ماملو و کرج اتفاق افتاد تسویه خانه 2 و 7 به مدت 17 ساعت از مدار خارج شد و پس از اینکه میزان کدورت به حد مجاز رسید دوباره این دو تسویه خانه وارد چرخه شدند. تهران به دلیل مخازنی که دارد میزان تاب‌آوری آن بالا است و همین مسئله باعث شد که حتی یک لحظه آب قطع نشود و اجازه ورود سیلاب به تسویه خانه‌ها را ندادیم و به دلیل اینکه احتمال سیلاب وجود داشت از 48 ساعت قبل از بارندگی تمام مخازن را پر کردیم.
وی در خصوص میزان آب به حساب نیامده در تهران گفت: تبادل آب تولیدی و مصرفی را آب به حساب نیامده می‌گویند که شامل هدررفت واقعی و ظاهری می‌شود. در حال حاضر هدررفت ظاهری آب 10 تا 11 درصد و کل آب به حساب نیامده 22.8 درصد است که تا افق 1410 این عدد باید به استاندارد جهانی یعنی 15 درصد برسد.
بختیاری با بیان اینکه در سال 1389 این عدد 30 درصد بود، گفت: کاهش هر یک درصد هدررفت آب 400 میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد. اکنون سالانه 130 کیلومتر بازسازی را انجام می‌دهیم اما اجرای این کار بطور کامل زمان بر خواهد بود.
مدیرعامل آبفا تهران با بیان اینکه حجم استراتژیک در بازه‌های مختلف تعریف می‌شود، گفت: اکنون حجم استراتژیک نرمال را رد کرده‌ایم و وارد شرایط بحرانی شده‌ایم.
بختیاری با اشاره به برنامه‌هایی که برای گذر از شرایط فعلی در تهران در نظر گرفته شده است، گفت: دو پروژه انتقال آب لار به کلان و خط لوله طالقان در دستور کار است اما مهمتر از آن باید به موضوع مدیریت مصرف توجه شود تا کنون آب 20 هزار خانوار در راستای مقابله با مشترکان بدمصرف قطع شده است که برخی از آنها رعایت کرده‌اند اما برخی دیگر به روال قبل ادامه می‌دهند که در شرایط فعلی برخورد جدی با آنها را در دستور کار داریم.
وی با اشاره به بحث فرونشست آب در تهران، گفت: تهران از جمله مکان‌هایی است که بیشترین میزان فرونشست را دارد که تا کنون عمدتا این مسئله در دشت ورامین اتفاق می‌افتاد اما اکنون به تهران نزدیک شده است. در برخی جاها عمق چاه‌ها به بالای 300 متر می‌رسد که اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران با بیان اینکه در حال حاضر 90 درصد شبکه فاضلاب انجام شده است، گفت: از 8000 کیلومتر 7100 کیلومتر را اجرایی کرده‌ایم. در خصوص تسویه خانه‌ها عقب‌تر هستیم. چرا که سازه‌های آنها گرانقیمت هستند اما با این حال اقداماتی نیز انجام شده است.
بختیاری با بیان اینکه 9 درصد مشترکان از مشترکان بدمصرف و پرمصرف خارج شده‌اند و میزان مصرف چهار میلیون متر مکعب کاهش یافته است، گفت: وزارت نیرو برای تجهیز کنترهای هوشمند ما را موظف به استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان کرده است.
راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی حدود ۳۰ درصد است
یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی آب و تأسیسات آب و فاضلاب در جمع خبرنگاران اظهار داشت: وظیفه ما مدیریت منابع آب و حفظ و نگهداری آب برای آیندگان است؛ ما آب را از گذشتگان به ارث نبرده‌ایم، بلکه آب را برای آیندگان به امانت داریم.
وی افزود: شاهد افزایش مصرف آب در کشور به دلیل افزایش جمعیت و افزایش متوسط دمای هوا و همچنین ادامه مصارف اسراف‌گونه هستیم که در کنار اجرای پروژه‌های متعدد آبی، باید در زمینه مدیریت مصرف آب اقداماتی را انجام دهیم.
غفارزاده، اصلاح روند مصرف آب در کشور را یک ضرورت دانست و گفت: در تمامی بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت، به طور متوسط دو برابر متوسط جهانی، مصرف آب داریم.
وی ادامه داد: راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی حدود 30 درصد است؛ به‌عبارتی بالغ بر 70 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی کشور به هدر می‌رود که اگر بتوانیم با اصلاح رویه‌ها، از هدرروی این 70 درصد جلوگیری کنیم، مثل‌آن است که ده‌ها پروژه بزرگ آبرسانی اجرا شده و به ظرفیت تأمین آب کشور افزوده شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی تصریح کرد: در آذربایجان شرقی نیز در کنار اجرای پروژه‌های متعدد آبی و زیرساختی، توجه به موضوع مهم فرهنگ‌سازی و اصلاح روند مصرف به منظور مدیریت بهینه مصرف آب در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: با توجه به اینکه در فرهنگ غنی مردم، بحث فرهنگ‌سازی و توجه به مدیریت مصرف وجود داشته، با به‌روزرسانی فرهنگ‌های گذشته در این استان، در بخش فرهنگ‌سازی مصرف آب ورود کرده‌ایم که در این زمینه، عروسک "چمچه خاتون" که نماد باران‌خواهی در فرهنگ مردم است را در نمایشگاه امسال رونمایی کردیم و به عنوان یک نماد فرهنگی در بخش توجه به اهمیت آب و مدیریت مصرف آن، معرفی کرده‌ایم.
۴۳ درصد آب استان تهران در حوزه شرب مصرف می‌شود
"محمدرضا بختیاری" در نشست خبری هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت آب و تأسیسات آبفا افزود: با وجودی که ۱۰ روز از آغاز فصل زمستان گذشته، تا این لحظه برخلاف سایر نقاط کشور، میزان بارش‌ها در تهران مناسب نبوده و این امر تقریباً در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه است.
بختیاری گفت: حجم آب سدهای تهران ۲۳۸ میلیون متر مکعب است در حالی که نسبت به پارسال که ۳۴۵ میلیون مترمکعب بود حدود ۷۷ میلیون مترمکعب کاهش یافته است؛ این رقم در شرایط نرمال باید به ۵۹۰ میلیون مترمکعب برسد.
به گفته مدیرعامل آبفای استان تهران در این استان سالانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌شود که حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آن در شهر تهران و ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سایر شهرهای این استان مصرف می‌شود.
وی در خصوص شیوه برخورد با مشترکان بد مصرف تهرانی گفت: به مشترکان بد مصرف طی سه مرحله اخطار داده می‌شود و در صورتی که تغییری در رفتار مصرف حاصل نشود، آب انشعاب آنها به صورت موقت قطع می‌شود و تا سه برابر مبلغ قبض آب، جریمه خواهند شد.
بختیاری افزود: افزایش تعرفه مشترکان بد مصرف امسال به صورت پلکانی اعمال شده است با این وجود در تهران هیچ قبضی بالاتر از رقم ۸۰۰ هزار تومان صادر نشده است.
وی درباره هزینه تولید هر مترمکعب آب گفت: این رقم در سال گذشته در شهر تهران ۵,۰۰۰ تومان بوده است در حالی که تنها ۲,۷۰۰ تومان آن از مشترک دریافت می‌شود، یعنی هر مشترک حدود نیمی از قیمت تمام‌شده آب را می‌پردازد؛ البته این رقم برای مشترکان بد مصرف تا ۱۲ هزار تومان هم بوده است.
